Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dolnosarmacka delta Szczurowej na tle ewolucji geologicznej przedgórza Karpat

100%

Połtowicz S.

|

tom T. 24, z. 3

219-239

PL

Na podstawie danych wiertniczych i sejsmicznych omówiono pokredową ewolucję geologiczną przedgórza Karpat. Wykazano zgodność przebiegu dolin rzek Wyżyny Małopolskiej z systemem paleodolin w podłożu miocenu. Przedstawiono zjawisko środkowobadeńskiej podmorskiej erozji na szelfie małopolskim i pogłębienia paleodolin o kilkaset metrów. Podano przypuszczalną przyczynę tego procesu. W zachodniej części przedgórza Karpat rozpoznano dolnosarmacką deltę zbudowaną z materiału skalnego pochodzącego z masywu świętokrzyskiego i dostarczanego dorzeczem Pra-Nidy neogeńskiej. Dokonano rekonstrukcji zachodniej części dolnosarmackiego basenu sedymentacyjnego

EN

The Palaeogene and Neogene geological evolution of the Carpathian Foreland is presented on the basis of boreholes and seismic data. The conformity of recent rivers flowing down from the Małopolska Upland with palaeovalleys on the Miocene basement is visible. The Middle Badenian submarine erosion of deposits on the area of palaeovalleys on the Carpathian Foreland is coused by sea-bottom streams of high energy. The palaovalleys were incissed several hundred meters. The Lower Sarmatian delta has occured in the western part of the Carpathian Foreland. Rock material has originated in the Holy-Cross Palaeozoic Massif. The palaeovalley of the Neogene Nida River has been a way of transport of clastics. The reconstruction of the western part of the Lower Sarmatian sedimentary basin is demonstrated

2

Biostratygrafia osadów miocenu z otworów wiertniczych Busko (Młyny) PIG-1 i Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 na podstawie otwornic (północna część zapadliska przedkarpackiego)

100%

Paruch-Kulczycka J.

|

tom nr 461

115--131

PL

Badania mikropaleontologiczne przeprowadzono na próbkach pobranych z kompleksu osadów mioceńskich przewierconych otworami wiertniczymi Busko (Młyny) PIG-1 i Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1. Oba otwory są zlokalizowane w północno-zachodniej części zapadliska przedkarpackiego. Materiał do badań pobrano z ilastych i ilasto-marglistych przewarstwień występujących w osadach pod- ścielających serię ewaporatów, z serii ewaporatów oraz z jej nadkładu. W artykule przedstawiono wyniki taksonomicznej i biostratygraficznej analizy wyróżnionych zespołów otwornicowych. Obecność w tych zespołach taksonów wskaźnikowych dla określonych poziomów otwornicowych umożliwiła ich korelację z regionalnymi jednostkami biostratygraficznymi ustanowionymi dla różnych obszarów zapadliska przedkarpackiego. W profilu otworu wiertniczego Busko (Młyny) PIG-1 wyodrębniono pięć zespołów mikrofaunistycznych (Z.b.I– Z.s.V). Cztery z nich skorelowano z badeńskimi poziomami otwornicowymi: z poziomem Orbulina suturalis/ Praeorbulina (Z.b.I) datowanym na wczesny baden (moraw) oraz z poziomami Neobulimina longa (Z.b.II), Velapertina indigena (Z.b.III) i Hanzawaia crassiseptata (Z.b.IV) datowanymi na poźny baden (kosow). Ostatni zespół przyporządkowano poziomowi Anomalinoides dividens (Z.s.V) z wczesnego sarmatu (wołyn). W profilu otworu wiertniczego Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 wydzielono trzy zespoły otwornicowe (Z.b.I–Z.s.III). Najstarszy zespół odpowiada poziomowi otwornicowemu Velapertina indigena (Z.b.I) datowanemu na późny baden (kosow), a następny poziomowi Varidentella sarmatica (Z.s.II) z wczesnego sarmatu (wołyn). Trzeci zespół (Z.s.III), ze względu na zły stan zachowania mikrofauny, zaliczono ogólnie do sarmatu. Zastępujące się obocznie planktoniczne i bentoniczne zespoły otwornicowe potwierdzają duże zróżnicowanie facjalne osadów, które powstały w późnym badenie i we wczesnym sarmacie w brzeżnej części zapadliska przedkarpackiego.

EN

Micropaleontological study of Miocene deposits from the Busko (Młyny) PIG-1 and Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 boreholes, located in the northern part of the Carpathian Foredeep, has allowed taxonomic and biostratigraphic characteristics of foraminiferal assemblages. The samples were taken from clay and clay-marly interbeds in sub-evaporitic, evaporitic and supra-evaporitc complexes. In the Busko (Młyny) PIG-1 borehole, five foraminiferal assemblages have been defined (Z.b.I–Z.s.V), corresponding with the following foraminiferal zones: Orbulina suturalis/ Praeorbulina – Z.b.I (Moravian substage of the Early Badenian), Neobulimina longa – Z.b.II; Velapertina indigena – Z.b.III, Hanzawaia crassiseptata – Z.b.IV (Kosovian substage of the Late Badenian) and Anomalinoides dividens – Z.b.V (Volhynian substage of the Early Sarmatian). In the Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 borehole, two foraminiferal assemblages have been identified (Z.b.I and Z.s.II), correlated with following foraminiferal zones Velapertina indigena – Z.b.I (Kosovian substage of the Late Badenian) and Varidentella sarmatica – Z.s.II (Volhynian substage of the Early Sarmatian). The third assemblage (Z.s.III), because of poor preservation of foraminifers has been attributed to the Sarmatian stage in general. Lateral replacement of planktonic and benthonic foraminiferal assemblages confirms a significant facies variability of the Late Badenian deposits that accumulated in the northern margin of marine basin in the Carpathian Foredeep.

3

Badeńskie olistostromy i stożki turbidytowe okolic Tarnowa (przedgórze Karpat środkowych)

80%

Połtowicz S.

|

tom T. 25, z. 2

153-187

PL

Na podstawie wyników wierceń i badań sejsmicznych dokonano analizy paleomorfologicznej południowej części badeńskiego szelfu małopolskiego i warunków sedymentacyjnych młodszej molasy. W dolnym badenie, w paleodolinach przykrawędziowej strefy szelfu, tworzyły się olistostromy przechodzące na skłonie kontynentalnym w głębokowodne stożki turbidytowe. Materiał skalny pochodził z utworów mezozoicznych i paleozoicznych podłoża platformowego. W badenie środkowym szelf i jego krawędź były poddawane podmorskiej erozji. W górnym badenie w rozległej depresji erozyjnej w okolicy Tarnowa utworzyły się olistostromy ewaporatowe. Ześlizg podmorskich osuwisk z południa ku północy spowodowała przebudowa tektoniczna zapadliska przedkarpackiego zapoczątkowana pod koniec środkowego badenu

EN

The palaeogeomorphology and sedimentary environments of the southern part of the Badenian Małopolska shelf is presented on basis of boreholes and seismic data. Olisthostromes and deep-water turbidity fans have been sedimentated on shelf and Continental slope. The rock material descends from the Mesozoic and Palaeozoic sediments of platform basement. The Middle Badenian submarine erosion of the shelf and it edge is visible. The Upper Badenian evaporite olisthostromes sedimentated in a great erosional depression of the shelf edge near Tarnów. The tectonic rebuilding of the Carpathian foredeep in the Middle and Upper Badenian caused the submarine slides and slumps of the saliferous deposits from south to north

4

Miocen Roztocza

80%

Wysocka A. , Jasionowski M. , Peryt T. M.

|

tom nr 422

79-96

PL

Przedstawiono charakterystykę litologiczną utworów mioceńskich występujących na obszarze Roztocza. Utwory dolnobadeńskie, podewaporatowe występują jedynie we wschodniej części Roztocza i wykształcone są jako piaski i piaskowce kwarcowe, kwarcowo-glaukonitowe i kwarcowo-rodoidowe, rzadziej jako wapienie i margle litotamniowe. Ponad nimi leżą gipsy i wapienie ratyńskie zaliczane do utworów ewaporatowych. Powyżej nich występują górnobadeńskie, nadewaporatowe silnie zróżnicowane litologicznie utwory, m.in. wapienie organodetrytyczne i rodoidowe, wapienie glonowo-ślimakowe, podrzędnie piaski kwarcowe i iły. Przykryte są one przez dolnosarmackie skały węglanowe, m.in. wapienie organodterytyczne, organodetrytyczno-terygeniczne, wapienie serpulowo-mikrobialitowe. Analiza mikrofacji oraz struktur sedymentacyjnych badanych utworów wskazuje na płytkowodne wysokoenergetyczne morskie środowisko sedymentacji, o zmieniającym się jednak w czasie chemizmie wód.

EN

The lithological characteristic of the clastic Badenian deposits of the Roztocze Hills is presented, in the territories of Poland and Ukraine. Generally, the Miocene succession of the Roztocze Hills begins with transgressive quartz, quartz-glaukonite and quartz-rhodolithe sands and sandstones of Early Badenian age, possessing their greatest thickness and limits in Ukraine. Towards the top, the sands pass laterally into marls and coralline algal limestones. Those deposits are overlain by a continuous level of gypsum and/or Ratyń Limestones, included into the Evaporitic-Chemical Beds. Various shallow-water carbonate and terrigenous deposits of Late Badenian age overlie the Evaporitic-Chemical Beds. The terrigenous rocks are represented mainly by quartz sands and sandstones with an admixture of glauconite, siltstone and clay. The biogenic rocks are represented by various shell coquinas and reefal-type deposits. The Miocene succession of the Roztocze Hills is terminated by deposits of Sarmatian age. These are represented by serpulid-microbialite reefs, exposed in the westernmost part of the Roztocze Hills. The microfacies and sedimentary structures of studied rocks point to a high-energy, shallow-water, marine environment with changeable chemical conditions during sedimentation.