Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zarys nauki o sakramentach w Kościele prawosławnym i rzymskokatolickim

100%

Baczyński A. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

nr 19

PL

Zarówno Kościele prawosławnym jak i rzymskokatolickim za sakramenty uznawane są Chrzest, Bierzmowanie, Eucharystia, Spowiedź (Pokajanije), Kapłaństwo, Małżeństwo i Namaszczenie św. Olejem. Wszystkie zaś pozostałe poza tymi siedmioma uznawane są za obrzędy czy sakramentalia. Chociaż taki podział świętych działań i rytów występuje zarówno w katechizmach oraz podręcznikach teologii dogmatycznej, to historia i doświadczenie Kościoła pokazuje, że kwestia podziału i liczby sakramentów nigdy nie była oczywista. Jeżeli chrześcijański Zachód usiłował zdefiniować pojęcie sakramentu i jego działanie oraz określić ich liczbę,to „świętych Ojców chrześcijańskiego Wschodu nie interesowała liczba misteriów i nie stawiali sobie za zadanie ich policzenie”. Usiłowali oni odkryć ideę powszechnego, różnorodnego działania Ducha Świętego w Kościele, mającego uświęcać człowieka w różnoraki sposób i w różnych sytuacjach życiowych. Natomiast zwieńczeniem i kulminacją wszystkich sakramentów zawsze była Święta Eucharystia. W bogatej skarbnicy i zachwycającej świętości Eucharystii, która łączy nas z Bogiem swoje dopełnienie i zakończenie otrzymują sakramenty.Zapożyczona z łacińskiej scholastyki nauka o siedmiu sakramentach została ujęta w podręcznikach teologii prawosławnej. Ten scholastycznysystem siedmiu sakramentów został zaakceptowany w teologii prawosławnej, chociaż formalnie Kościół prawosławny nigdy nie uznał żadnej określonej liczby sakramentów. W konkluzji można stwierdzić, iż „w prawosławiu pomiędzy szerszym i węższym pojęciem „sakrament” (μυστήριον) nie ma ostrego podziału. Przede wszystkim całe życie Kościoła należy postrzegać jako jedność, jedno wielkie misterium, którego różne aspekty wyrażają się w wielkiej różnorodności działań, dokonywanych raz w życiu człowieka bądź wielokrotnie.

2

Świadek bierzmowania w Kodeksie Jana Pawła II. Niektóre uwagi na kanwie kan. 893

100%

Kantor R.

Studia Gdańskie

|

2011

|

nr 29

141-153

PL

W Kodeksie prawa kanonicznego zawarto informacje nt. kwalifikacji niezbędnych do bycia świadkiem bierzmowania. Są to: ukończenie 16 lat, bycie katolikiem, bierzmowanym i przyjęcie sakramentu Najświętszej Eucharystii oraz prowadzenie życia zgodnego z wiarą i odpowiadającego funkcji, jaką ma pełnić. Osoba taka powinna być wolna od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej. Świadek bierzmowania nie jest zatem „figurantem”, ale osobą uprzywilejowaną, która dostępuje zaszczytu towarzyszenia młodemu człowiekowi na drodze doskonałości chrześcijańskiej. Stąd świadków bierzmowania również należy duszpastersko przygotować do liturgii i pełnienia obowiązków wiary, wśród których najistotniejsze dotyczą podjętych zobowiązań wobec bierzmowanego i odpowiedzialności za jego życie religijne.

EN

The Code of Canon Law gives such a definition of Confirmation: “The sacrament of confirmation strengthens the baptized and obliges them more firmly to be witnesses of Christ by word and deed and to spread and defend the faith. It imprints a character, enriches by the gift of the Holy Spirit the baptized continuing on the path of Christian initiation, and binds them more perfectly to the Church”. The Code gives also qualifications necessary for being a confirmation sponsor: “have completed the sixteenth year of age, be a Catholic who has been confirmed and has already received the most holy sacrament of the Eucharist and who leads a life of faith in keeping with the function to be taken on, not be bound by any canonical penalty”. Sponsor for Confirmation is not a „figurehead”, but a favoured person, which is honoured to accompany a young man in his way to Christian perfection. Therefore, it is important to prepare sponsor to the ceremony as well as to undertake all duties towards newly confirmed, especially regarding his growth in faith.

3

Określenie i sposoby sprawowania sakramentu pokuty w prawie kanonicznym

100%

Lech W.

|

tom 27

|

nr 1

81-98

PL

W sakramencie pokuty i pojednania wierni, którzy wyznają uprawnionemu szafarzowi swoje grzechy, wyrażając za nie żal i mając postanowienie poprawy, przez sakramentalne rozgrzeszenie dostępują odpuszczenia grzechów po chrzcie popełnionych. Ponadto dostępują pojednania z Kościołem, któremu grzesząc zadali ranę. Jedynym zwyczajnym sposobem pojednania z Bogiem i Kościołem jest indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie. Dlatego też tylko niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia od takiej formy spowiedzi. W takim przypadku pojednanie może dokonać się innymi sposobami określonymi w prawie. Nadzwyczajnym sposobem pojednania wiernego z Bogiem i Kościołem jest ogólne rozgrzeszenie wielu penitentów, bez uprzedniej spowiedzi indywidualnej. Może być ono udzielone jedynie w niebezpieczeństwie śmierci, gdy nie ma czasu na to, by kapłan bądź kapłani wyspowiadali poszczególnych penitentów oraz istnieje poważna konieczność. O tym, czy zachodzą warunki wymagane do zaistnienia poważnej konieczności, decyduje biskup diecezjalny po uzgodnieniu z pozostałymi członkami konferencji biskupów. Wierny, aby mógł ważnie skorzystać z rozgrzeszenia ogólnego, udzielanego równocześnie wielu penitentom, powinien być odpowiednio dysponowany oraz mieć zamiar we właściwym czasie wyznać indywidualnie grzechy ciężkie, których obecnie tak wyznać nie może.

EN

In the Sacrament of Penance and Reconciliation the faithful who confess their sins to a legitimate minister, are sorry for them, and intend to reform themselves obtain forgiveness for the sins they have committed after baptism. Moreover, they are reconciled with the Church which they have wounded by sinning. Individual and integral confession and absolution constitute the only ordinary means of reconciliation with God and the Church. Therefore, only physical or moral impossibility excuses from confession of this type. In such a case reconciliation can be obtained by other means defined by law. The extraordinary means of reconciliation with God and the Church is general absolution to many penitents at once without previous individual confession. It can be imparted, if danger of death is imminent, there is insufficient time for the priest or priests to hear the confessions of the individual penitents and there is grave necessity. It belongs to the diocesan bishop after agreeing upon with the other members of the conference of bishops to judge whether the conditions required to arise grave necessity are present. For the faithful validly to receive general absolution given to many at one time, it is required that the person is properly disposed and intends to confess within a suitable period of time each grave sin which at the present time cannot be so confessed.

4

Małżeństwo w teologii Ortodoksyjnego Kościoła Koptyjskiego

100%

Lipniak J. M.

|

tom 2

EN

The Coptic Orthodox Church relates the mystery of trinity unity not only to science about the Church but also to perception of matrimony. The matrimony is for Copts one of seven sacraments. People were appointed to live in image and likeness of the Holy Trinity and will of God is, so as they, with exception of special cases, do not live in loneliness but in family. Like God gave first family his blessing and said to Adam and Eve to be fertile and have increase (Gen 1,28), so the Coptic Church gives its blessing relationship of man and woman. The matrimony is not for Orthodoxy only a state of nature but also a state of grace. Life in marriage, like monastic life is a vocation, requiring specific gift or charisma of the Holy Spirit and just this gift is being given in the sacrament of matrimony.

5

Misterium „wejścia do Kościoła” i przygotowanie do sakramentów w tradycji prawosławnej

100%

Baczyński k. A.

Rocznik Teologiczny

|

2013

|

tom 55

|

nr 1-2

101-118

EN

The Orthodox tradition accents the need for the sacramental life in the life of every member of the Church. The sacramental life is possible only in the Church, which is the mystical Body of Christ and human and divine organism, that is the life of life of God in man and man in God. The Church is a mystery which can be known by faith and participation in its life. Father Sergei Bulgakov stated, “come and see”, because one comes to know what the Church is by the experience of faith. Making the gifts of redemption one’s own is accomplished in the Christ’s Church. By administering the sacraments, and in particular, the Holy Eucharist, the Church becomes the place in which man is transformed. St. Cyril of Jerusalem states that participants in the Holy Eucharist are united with the Body and Blood of Christ. St. Nicholas Cabasilas claims that the Eucharist is a point of cumulation and that it is not possible to go beyond this point or to imagine anything more holy. We can only learn how to preserve this Treasure after receiving the Eucharist. In order to become a participant in the Holy Mysteries, one must properly prepare oneself by being born “of water and Spirit” and “entering into the Church.” In the first centuries of Christianity, mainly adults became members of the church in baptism after personally accepting the truth of the faith. The sacrament of “entering into the Church” was proceeded by the catechumenate process. Catechumens were gradually led into the life of the Church by means of special rites, such as exorcisms, participation in prayers and instruction in the spirit of the Holy Scriptures. This was a very intensive period of preparation to experience the mystery of Christ’s Resurrection. This preparation also was connected with the Holy Liturgy. Preparation in the Orthodox tradition has deep significance. It is an inseparable element of every service and every activity of the Church. The task of preparation is to incorporate members in such a way that their whole lives are transformed and are led to the fullness of the Kingdom of God. The task of the Church is to prepare us to experience a foretaste of the Kingdom of God in this life by the act of salvation accomplished by Jesus Christ. The Orthodox Church cares for each of its members while realizing its mission of salvation beginning with the first day of life. In the rite of the first day, the Church asks for God’s blessing for the mother and child and that the first day of his life would be the beginning of salvation. In the rite of the eighth day, the prayers are focused on the child. Here, the Church prays for the seal of the light of God on the newborn and protection against the forces of evil by the power of the Cross of Christ. Naming the child accents the child’s individuality and uniqueness. Next follows the act of the catechumenate, in which the rite of casting out of evil spirits (exorcism) takes place. This is not a relic of the past as some would like to think. The Church, having awareness and experience which confirms the activity of the dark powers of evil, which desire to harm humankind, emphasizes the essence and necessity of this ritual. In it, one renounces Satan, cuts himself off from evil and casts it out in the Name of God. After these acts, the candidate is baptized. In the Name of the Holy Trinity, the catechumen is baptized by immersion three times. The font symbolizes the tomb and rising from the baptismal waters, the Resurrection. In the baptismal waters, one dies to sin and rises the new life. Clothed in Christ immediately after baptism, one experiences a “personal Pentecost” in the Sacrament of Chrismation when “sealed with the Holy Spirit”. Next, in accordance with the practice of the Church of the first centuries, one receives the Holy Eucharist, which is the fulfillment of the process. “Entering the Church” is above all new life, but not just a better life, more moral or devout, but an ontologically new life in comparison with the former. This is the new life that St. Paul describes as “Now if we died with Christ, we believe that we will also live with Him’ (Romans 6:8).

PL

W tradycji prawosławnej bardzo mocno akcentuje się potrzebę życia sakramentalnego każdego członka Kościoła. Życie sakramentalne możliwe jest tylko i wyłącznie w Kościele, który jest mistycznym Ciałem Chrystusa i Bogoludzkim Organizmem, tj. życiem Boga w Człowieku i człowieka w Bogu. Kościół jest tajemnicą poznawalną dzięki wierze i dzięki uczestnictwu w jego życiu. „Przyjdź i zobacz” - stwierdza o. Sergiusz Bułgakow, gdyż dzięki doświadczeniu w wierze człowiek najbardziej poznaje, czym jest Kościół. Przyswojenie darów odkupienia dokonuje się za pośrednictwem Kościoła Chrystusowego. Dzięki św. Sakramentom, a w sposób szczególny dzięki św. Eucharystii Kościół – Kościół jawi się miejscem przemiany człowieka. Św. Cyryl Jerozolimski stwierdza, iż uczestnicy św. Eucharystii stają się jednością z Ciałem i Krwią Chrystusa, zaś św. Mikołaj Kabasilas stwierdza, iż Eucharystia jest momentem kulminacyjnym i dalej już nie można pójść i niczego bardziej świętego sobie wyobrazić, tylko po przyjęciu Eucharystii powinniśmy nauczyć zachowywać ten Skarb. Aby jednak stać się uczestnikiem Bożych Tajemnic człowiek musi odpowiednio przygotować się, narodzić się „z wody i Ducha” i „wejść do Kościoła”. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa członkami Kościoła stawali się w większości ludzie dorośli, którzy przyjmowali chrzest wówczas, kiedy przyswoili sobie prawdy wiary. Sakrament „wejścia do Kościoła” poprzedzał tzw. katechumenat. Katechumeni stopniowo byli wprowadzani w życie Kościoła za pośrednictwem specjalnych obrzędów tj. egzorcyzmów, udziału w modlitwach oraz nauczaniu w duchu Pisma Świętego. Był to okres bardzo intensywnego przygotowania do przeżywania misterium Paschy Chrystusowej. To przygotowanie miało w większości miało związek ze św. Liturgią. Przygotowanie w tradycji prawosławnej, również w obecnym czasie ma bardzo wielkie znaczenie. Jest ono nierozłącznym elementem każdego nabożeństwa i każdej służby Kościoła. Zadaniem tego przygotowania jest włączenie każdego członka w ten sposób, aby przemienić całe nasze życie i doprowadzić do wypełnienia w Królestwie Bożym. Zadaniem Kościoła jest przygotować do przeżywania przedsmaku Królestwa Bożego już tu i teraz na mocy aktu zbawczego dokonanego przez Jezusa Chrystusa. Kościół prawosławny realizując swą zbawczą misję troszczy się o każdego członka, poczynając od pierwszego dnia od jego narodzin. W obrzędzie pierwszego dnia Kościół prosi o błogosławieństwo dla matki i dziecka, aby pierwszy dzień życia stał się początkiem zbawienia. W obrzędzie dnia ósmego modlitwy skupione są na dziecku. Tu Kościół modli się prosząc o pieczęć światłości Bożej na nowonarodzonym i zachowanie od napaści złego mocą krzyża Chrystusowego. Nadanie zaś imienia dziecku podkreśla jego indywidualność i niepowtarzalności. Kolejno następuje akt katechumenatu, w którym mieści się obrzęd wypędzenia złych duchów (egzorcyzm). I nie jest to „przeżytek”, jak chcieliby niektórzy stwierdzić. Kościół mając świadomość i doświadczenie potwierdzające działanie ciemnych mocy demonicznych, chcących wyrządzić krzywdę człowiekowi, podkreśla istotę i konieczność tego obrzędu. W nim człowiek poprzez wyrzeczenie się odcina się i wypędza szatana Imieniem Bożym. Po tych aktach człowiek przystępuje do sakramentu chrztu. W Imię Św. Trójcy przy trzykrotnym zanurzeniu katechumen jest chrzczony. Chrzcielnica symbolizuje grób, zaś wynurzenie z wód chrzcielnych jest zmartwychwstanie. W wodach chrzcielnych człowiek umiera dla grzechu, rodząc się do życia świętego. Obleczony w Chrystusa bezpośrednio po chrzcie doświadcza „osobistej Pięćdziesiątnicy” w sakramencie bierzmowania „Pieczęć Ducha Świętego”. Następnie zgodnie z praktyką Kościoła pierwszych wieków jest prowadzony do Św. Eucharystii, która jest wypełnieniem. „Wejście do Kościoła” to przede wszystkim nowe życie, ale nie zwyczajnie lepsze życie, bardziej moralne lub pobożne, lecz zupełnie inne ontologicznie w porównaniu do poprzedniego. To nowe życie w Chrystusie, o którym mówi ap. Paweł: „Jeżeli umarliśmy z Chrystusem to wierzymy, że z Nim żyć będziemy”. (Rz 6,8)

6

KOŚCIÓŁ JAKO SAKRAMENT ZBAWIENIA W ŚWIETLE UZGODNIENIA KU WSPÓLNEJ WIZJI KOŚCIOŁA

100%

Porada R.

Studia Oecumenica

|

2014

|

tom 14

63-81

DE

Der Artikel knüpft an die Aussage des Dokumentes der Kommission für Glauben und Kirchenverfassung Die Kirche: Auf dem Weg zu einer gemeinsa- men Vision über die Kirche als Zeichen und Dienerin des Heilsplans Gottes für die Welt und den Ausdruck „die Kirche als Sakrament“ an. Im Hinblick auf die ökumenisch relevante Formel für das Verständnis der Kirche fragen die Ver- fasser des Dokumentes, ob es legitime Unterschiede in der Beschreibung der Rolle und der Stellung der Kirche im Heilsgeschehen miteinander vereinbar und gegenseitig annehmbar sind? Die Ausführungen dieses Artikels versuchen auf die obenerwähnte Frage Antwort zu finden, indem sie auf die daraus resultieren- de Problematik eingehen. Die letzte Konvergenzerklärung der Kommission für Glauben und Kirchenverfassung, die echte Grundlage in den vorausgegangen ökumenischen Dialogen und darin erzielten Konsensen findet, fasst diese Pro- blematik in drei Punkten zusammen: die Frage der Einzigartigkeit der „Sakra- mentalität“ der Sakramente, die Nichtbestreitung der Schwäche menschlicher Amtsträger sowie das allgemeine Verständnis der Kirche als eines wirksamen Zeichens der Gegenwart Gottes und seines Wirkens. Die drei Problemfelder bil- den die jeweiligen Abschnitte des Artikels, eingeleitet von kurzer Einführung über konfessionelle Bedingungen in der Anwendung der sakramentalen Katego- rien in der Ekklesiologie.

7

PODSTAWOWE TEOLOGICZNE PERSPEKTYWY EWANGELICKIEJ NAUKI O MAŁŻEŃSTWIE

84%

Jaskóła P.

Studia Oecumenica

|

2013

|

tom 13

175-188

DE

Die Ehe ist nach evangelischer Auffassung eine von Gott geschaffene und gewollte Einrichtung (institutio, ordinatio), die, wie es in der ersten Schöpfungserzählung heißt (Gen 1), von Gott gesegnet ist. Aufgrund der Sünde ist der Mensch aber nicht in der Lage, den ursprünglichen Sinn der göttlichen Schöpfungsordnung zu erkennen, der in der ganzheitlichen, auf Dauer angelegten und fruchtbaren Lebensgemeinschaft von Mann und Frau besteht. Dieser Sinn wird ihm einzig und allein durch die göttliche Offenbarung erschlossen. Von der Offenbarung wissen wir, dass unsere Rechtfertigung geschieht durch Christus, nicht aber durch die Ehe. Christus ist es, der dem Menschen Sündenvergebung zuspricht und damit rechtfertigt. Die Ehe ist der Ort, wo der Mensch das Wort, das ihn von außen trifft, glaubend anzunehmen hat. Wenn es nach evangelischer Auffassung für die Gültigkeit der Ehe keine Rolle spielt, vor welcher Behörde – kirchlicher oder weltlicher – heißt das nicht, dass die Kirche bezüglich der Ehe keine Aufgabe hätte. Der Kirche kommt es zu, die öffentlich zum Ausdruck gebrachte Ehe zu segnen. In der Segnung stellt die Kirche die Eheleute bewusst unter die Schöpfungsverheißung, durch die ihnen der ursprüngliche Sinn der Schöpfungsordnung erschlossen wird. Die Einsegnung der Ehe betrifft aber nicht bloß die Eheleute, die das Traubekenntnis abzulegen haben, sondern die ganze Gemeinde. Die Gemeinde ruft zusammen mit den Eheleuten Gott an und bittet zusammen mit ihnen um den göttlichen Segen.

8

Wiara a małżeństwo. Z przemówienia Benedykta XVI do Trybunału Roty Rzymskiej z 26 stycznia 2013 roku

84%

Góralski W.

Kościół i Prawo

|

2013

|

nr 2(15)

11-21

EN

The subject of the annual, latest – as it turned out – speech of Benedict XVI to the Tribunal of the Roman Rota dated 26 January 2013 pertains to the relationship between faith and marriage, in the context of the Year of Faith. It takes into consideration the current crisis of the faith, which is affecting the contemporary human being, bringing with it a crisis of the conjugal society. The Holy Father refers to i.e. John Paul II and explains that the faith of the party who is baptised is not necessary for contracting sacramental marriage. It requires from those engaged to be married the true intention to contract the marriage according to the natural reality of matrimony. At the same time Benedict XVI pays attention to the fact, that lack of faith may cause the simulation of consent, i.e. according to the bonum coniugum.

9

Marriage as a way to holiness

84%

Skreczko A.

|

tom 2

PL

Istotą świętości jest miłość Boga i bliźniego. Uświęcenie dokonuje się więc na płaszczyźnie wertykalnej i horyzontalnej i obejmuje wszystkich chrześcijan. To właśnie w perspektywie powołania wszystkich chrześcijan do świętości można mówić o drodze do świętości małżonków chrześcijańskich, pytając, jakie jest ich miejsce w powołaniu powszechnym oraz jak w ich szczególnym powołaniu mają się stać świętymi. Łaska sakramentu małżeństwa daje nową moc małżonkom dla przekazywania wiary, dla uświęcania i przemiany współczesnego społeczeństwa wedle zamysłu Bożego. Zasadnicza problematyka artykułu została ujęta w trzech punktach: źródła świętości małżeństwa, sposób rozumienia świętości małżeńskiej, współczesne rozumienie świętości małżeńskiej.

10

Sakramentalność małżeństwa w relacji do Eucharystii

84%

Barth G.

|

tom 2

EN

This text discusses the relationship between the sacrament of marriage and the Eucharist. The motive undertake this relationship was the last Synod of Bishops on the role of marriage and family in the world. The biggest controversy has raised the issue of “irregular” situation and therefore granting of the Holy Communion to persons who are in the second unity. In the first part, the author of the text presents the arguments of supporters and opponents granting of Holy Communion for such persons. Without going into comment regarding direct to each of the reasons, the author considers as essential the question of how one and the second option understands the current state of reflection as “impasse” and how much of a “impetus”. In one and the other can to hide the real danger of the ideological thinking, leading to an impasse, and the chance to view something further and wider, and so the impetus for deeper and more responsible reflections. These are the issues of mercy, sin, the law of growth and analysis of specific experiences. In the second part of the text, the author draws a theological horizon to link theology of creation with science of salvation (sacramentology) and, consequently, more theological than ever juridically-legalistic way to justify the sacramentality. It’s about deeper showing into symbolism of the sacrament of marriage as a medium of the saving content. Also presents the four dimensions of the correlation between the marriage and the Eucharist: spousal, spiritual, communial and covenant. They are crucial to the renewal of the theology of the sacrament of marriage.

11

Kapłaństwo – sakramentalne początki posługi ministerialnej

84%

Nawracała T.

Studia Gdańskie

|

2015

|

nr 37

99-113

PL

Ustanowienie sakramentu kapłaństwa w powszechnej świadomości Kościoła łączy się z Ostatnią Wieczerzą. W trakcie jej trwania Jezus czyni ze swoich uczniów kapłanów powierzając im Eucharystię. Taka opinia wydaje się jednak wprowadzać sporo niejasności w teologię sakramentalną. Z jednej bowiem strony wszystkie sakramenty „powstają” z przebitego boku Chrystusa na krzyżu dla Kościoła. A z drugiej, z tego ogólnego aksjomatu wyłącza się Eucharystię, której ustanowienie uprzedza moment ofiary na krzyżu. Niniejszy artykuł zwraca uwagę na pojęcie antycypacji w znaczeniu teologalnym i przedstawia możliwość interpretacji ustanowienia sakramentu święceń w czasie Ostatniej Wieczerzy jako wezwania do życia ofiarniczego.

FR

L’institution du sacrement de l’ordre dans la conscience universelle de l’ Eglise se connecte avec la dernière Cène. Pendant son cours, Jésus fait de ses disciples prêtres en leur confiant l’Eucharistie. Cette opinion semble faire beaucoup d’ambiguïté dans la théologie sacramentelle. D’une part tous les sacrements naissent du côté transpercé du Christ sur la croix et ceci en vue de l’Eglise. D’autre part, à partir de cet axiome général on met à part l’Eucharistie dont l’intitution anticipe le moment du la sacrifice sur la croix. Cet article présente le concept de l’anticipation dans le sens théologual et ensuite la possibilité d’interpréter l’intitution du sacrement de l’ordre à la dernière Cène comme comme appel à la vie sacrificielle.

12

Eucharystia jako sakrament obecności, solidarności i przemiany

84%

Nadbrzeżny A.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

175-190

EN

In the context of social processes of individualization and detraditionalization there is a need of reflection on the axiological aspect of the Eucharist. The aim of the present paper is to show the dynamic dimension of the Eucharist as a sacrament of presence, solidarity and transformation. First the author presents the fundamental relation between the Eucharistic presence of Christ and the community of the Church. Then he points to solidarity as a social and existential fruit of the Eucharist. In the further part of the article he presents the meaning of the Eucharist that is expressed in its creating a chain of ontological transformations concerning the matter, the man and the world. In conclusion the author postulates the necessity to emphasize the role of the Eucharist as a sacrament of love and responsibility for the future of the man and the world.

PL

W kontekście społecznych procesów indywidualizacji i detradycjonalizacji istnieje potrzeba refleksji nad aksjologicznym aspektem Eucharystii. Celem tego artykułu jest ukazanie dynamicznego wymiaru Eucharystii jako sakramentu obecności, solidarności i przemiany. Autor najpierw prezentuje fundamentalną relację między eucharystyczną obecnością Chrystusa a wspólnotą Kościoła. Następnie wskazuje na solidarność jako społeczny i egzystencjalny owoc Eucharystii. W dalszej części artykułu przedstawia sens Eucharystii, który wyraża się w tworzeniu przez nią łańcucha ontologicznych przemian dotyczących materii, człowieka i świata. W zakończeniu autor postuluje konieczność wyeksponowania Eucharystii jako sakramentu miłości i odpowiedzialności za przyszłość ludzkości i świata.

13

Wymagania prawne do dopuszczenia dziecka do sakramentu chrztu

84%

Mierzejewski K.

Studia Gdańskie

|

2011

|

nr 28

91-103

PL

Artykuł niniejszy prezentuje wymagania, jakie prawo kanoniczne stawia wobec rodziców dziecka, które ma być dopuszczone do sakramentu chrztu. Kościół bowiem jako depozytariusz sakramentów, ma prawo określać warunki ich sprawowania. Przepisy Kościoła stoją na straży zarówno ważności, jak i godności udzielania sakramentów. Artykuł przedstawia chrzest jako wydarzenie teologiczne i prawne, a następnie omawia warunki prawne dopuszczenia do chrztu, wymagania ustawowe do ważnego i godziwego udzielenia tego sakramentu. Przedstawione są także motywy i możliwości odłożenia oraz odmowy udzielenia sakramentu chrztu. Artykuł bazuje przede wszystkim na Kodeksie prawa kanonicznego oraz dokumentach Kościoła dotyczących sakramentu chrztu.

EN

The following article presents requirements imposed by canon law on parents of a child who is to be christened. The Church, as a depositary of the sacraments, has the right to define the conditions of its celebration. Ecclesiastical regulations protect the importance and dignity of granting sacraments. The article shows christening as a theological and legal event, then discusses legal conditions of admission to baptism, and the statutory requirements to the valid and fair granting of this sacrament. Motives, possibilities of postponing and refusal of granting the baptism are presented as well. The article relies mostly on Canonical Law Code and Ecclesial acts which refer to the sacrament of baptism.

14

Chrzest i Eucharystia w nauce Soboru Trydenckiego i współczesnego Katechizmu Kościoła Katolickiego

67%

Mateja E.

|

tom 17

233-248

EN

The paper presents problematic issues concerning Baptism and the Eucharist depicted in the teaching of the Council of Trent and of the contemporary Catechism of the Catholic Church. Because of the reformers, the teaching on Baptism and especially the teaching on the sacrificial character of the Eucharist and the real presence of Christ under the consecrated species became a subject of serious controversies. Those controversies gave the Catholic bishops courage to remain faithful to the Apostolic Tradition concerning what was expressed in the appropriate decrees of the Council of Trent. After four centuries a desire arose in the Catholic Church to show a clear indication concerning the understanding of the truths of the faith. Many people had difficulties with an expression of the truth proclaimed by the Church. Therefore the new Catechism has been prepared in which – according to the teaching of Vaticanum II – included clarifications of the Catholic faith.

PL

Artykuł prezentuje problematykę chrztu i Eucharystii przedstawioną w nauce Soboru Trydenckiego i aktualnego Katechizmu Kościoła Katolickiego. Za sprawą reformatorów nauka o chrzcie, a zwłaszcza o ofiarniczym charakterze Eucharystii i realnej obecności Chrystusa pod konsekrowanymi postaciami stała się przedmiotem poważnych kontrowersji, które doprowadziły do tego, że biskupi katoliccy potrafił odnaleźć w Trydencie odwagę, aby dochować wierności Tradycji apostolskiej, co wyrazili w odpowiednich dekretach. Po upływie ponad czterech wieków w Kościele katolickim zrodziła się potrzeba wyraźnych wskazań dotyczących rozumienia prawd wiary. Wielu wiernych miało trudności z jasnym wyrażeniem prawd głoszonych przez Kościół. Przygotowano więc katechizm, w którym w duchu posoborowym zawarto wyjaśnienia tego, w co wierzy współcześnie Kościół katolicki.

15

Zasada reprezentacji zawarta w formule in persona Christi agere

67%

Dańczak A.

Studia Gdańskie

|

2010

|

nr 26

27-42

PL

Formuła in persona Christi wyraża zasadę reprezentacji Chrystusa‑Głowy przez kapłana wobec wspólnoty Kościoła. Jest ona wspólna zarówno dla rozumienia episkopatu jak i prezbiteratu i jako taka przyczynia się w kontekście współczesnej dyskusji nad tożsamością poszczególnych stopni święceń do zaakcentowania tradycyjnego rozumienia kapłaństwa w teologii katolickiej, które wiązane jest ze sprawowaniem liturgii jako uobecnianiem uwielbionego Chrystusa. Zasada reprezentacji od starożytności chrześcijańskiej ujmowana była w głębokim powiązaniu z ogólną tożsamością celebransa‑kapłana. Wyraża się to w całościowym rozumieniu natury sakramentu święceń oraz m.in. w przekonaniu o możliwości dopuszczania do prezbiteratu wyłącznie mężczyzn.

EN

By virtue of the sacramental consecration which the priest receives, he is conformed to Christ the Priest, in such a way that he can act in the Person of Christ the Head. The ordained priest acts in persona Christi. The priest does not simply become a functionary and the consecration does not set him apart to simply perform certain tasks in the Church. The sacraments are signs related to the events of salvation. The person who is ordained enters into the constitution of the sacramental sign: the priest is a sign of Christ in His relation to the Church. The theological argumentation also appeals to the complementarity of the sexes. Given the sacramental nature of the priesthood the one who acts not only by the power but also in the person of Christ should be a man. The “natural resemblance” of gender has sacramental significance, especially in the Eucharist, the mystery of the New Covenant. The priest is a man because he is a sacramental sign of Jesus Christ, who was and remains a man, in his Covenant relationship to the Church as her Head and Bridegroom. This sacramental symbolism makes both the ministry of Christ and the Church’s dependence on Christ visible.

16

Das Sakrament der Taufe als Communio-Sakrament

67%

Jagodziński M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 7: Teologia ekumeniczna

203-219

EN

Contemporary theology emphasizes the personalistic dimension of sacraments as visible and tangible signs of closeness and presence of God, signs and tools of communication and communion. This also applies to the sacrament of baptism. Based on the Bible and the teachings of the Church can easily be shown that the sacrament of baptism is communicative activity in the service of communion. In this way this sacrament becomes the sacrament of the beginning of communion. Such an approach to the sacrament of baptism allows also better understanding of its ecumenical dimensions.

PL

Teologia współczesna podkreśla personalistyczny charakter sakramentów jako widzialnych i skutecznych znaków bliskości i obecności Boga, znaków i narzędzi komunikacji i komunii. To wszystko odnosi się także do sakramentu chrztu. W oparciu o Pismo Święte i nauczanie Kościoła łatwo można wykazać, że ten sakrament jest działaniem komunikacyjnym na rzecz komunii. W ten sposób sakrament ten staje się sakramentem początku komunii. Takie ujęcie sakramentu chrztu pozwala także bardziej zrozumieć jego wymiary ekumeniczne.

17

Komunijna wizja sakramentu małżeństwa

67%

Jagodziński M.

|

tom 2

EN

Contemporary theology emphasizes the personalistic dimension of sacraments as visible and tangible signs of closeness and presence of God, signs and tools of communication and communion. This also applies to the sacrament of marriage. Based on the Bible and the teachings of the Church can easily be shown that the sacrament of marriage is communicative activity in the service of communion. In this way this sacrament becomes the sacrament of conjugal and familial service of communion.

18

Charyzmatyczny wymiar inicjacji chrześcijańskiej w świetle pism Nowego Testamentu

67%

Miczyński J. K.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 5: Teologia duchowości

55-67

EN

Christian initiation has got a charismatic dimension; it is an opening of a man to charisms which are the free gifts of the Spirit building the community of the Church. "Baptism in the Holy Spirit" must be considered not only as the renewal and updating of Baptism, but of the whole Christian initiation (the sacraments of Baptism, Confirmation and Eucharist). Today, we need to emphasize that charismatic gifts are not just God’s grace but his intended way of building the Church in love. They are the manifestations of an ordinary Christian life. Shepherds of the Church's role is to coordinate and take care of the development of the charismatic and spiritual gifts in an every Christian person.

PL

Inicjacja chrześcijańska ma wymiar charyzmatyczny; jest otwarciem się człowieka na charyzmaty, to znaczy na darmowe dary Ducha Świętego, służące budowaniu wspólnoty całego Kościoła. „Chrzest w Duchu Świętym” trzeba uznać nie tylko za odnowienie i aktualizację chrztu św., ale całego chrześcijańskiego wtajemniczenia (sakramenty chrztu, bierzmowania i Eucharystii). Trzeba dziś podkreślać, że dary charyzmatyczne nie stanowią jakiejś łaski zbytecznej, ale są zamierzonym przez Boga sposobem budowania Kościoła w miłości, są przejawami zwyczajnego chrześcijańskiego życia. Rolą pasterzy Kościoła jest koordynacja i troszczenie się o rozwój darów charyzmatycznych i duchowych w każdym chrześcijaninie.

19

Kerk en bevrijding in het denken van Edward Schillebeeckx

67%

Nadbrzeżny A.

|

tom 64

|

nr 7: Teologia ekumeniczna

97-107

EN

This paper discusses the issue of the relationship between the Church and liberation in the theology of Edward Schillebeeckx. The author first describes the negative contrast-experience. He then presents the basic dimensions of Christian salvation according to the great Dutch theologian. Emphasis is placed upon the concept of the Church as the sacrament of the liberation.

PL

Autor artykułu podejmuje istotny problem relacji między Kościołem i szeroko rozumianym wyzwoleniem w ujęciu wybitnego współczesnego teologa flamandzkiego Edwarda Schillebeeckxa. Poszukuje on wiarygodnej i pogłębionej odpowiedzi na pytania dotyczące ostatecznego źródła wyzwolenia człowieka w kontekście współczesnych zjawisk społecznych i kulturowych oraz roli Kościoła rozumianego jako sakrament dialogu ze światem. W pierwszej części artykułu autor ukazuje uniwersalny wymiar negatywnego „doświadczenia kontrastu”, które wyraża się w codziennym przeżywaniu przez ludzi ambiwalentnych stanów egzystencjalnych: radości i smutku, zdrowia i choroby, wolności i zniewolenia, nadziei i rozpaczy. Według Schillebeeckxa stanowi ono szczególną „przestrzeń” objawienia i działania Boga, który pragnie autentycznego wyzwolenia i szczęścia człowieka nie tylko w wymiarze eschatologicznym, lecz również doczesnym. Druga część artykułu została poświęcona refleksji nad związkiem zachodzącym między zbawieniem i wyzwoleniem. Chociaż rzeczywistości te w pełni nie utożsamiają się ze sobą, to jednak chrześcijańska koncepcja integralnego zbawienia nie może pomijać doczesnego aspektu wyzwolenia społecznego, bez którego soteriologiczne orędzie Kościoła stałoby się utopijną ideologią. W trzeciej części autor prezentuje ideę Kościoła jako sakramentu wyzwolenia, który w świetle Ewangelii dostrzega we wszelkich procesach zmierzających do autentycznej emancypacji człowieka zniewolonego zbawczą wolę Boga, pragnącego, aby wszyscy ludzie, wierzący i niewierzący, włączyli się w dzieło naprawy świata dotkniętego licznymi formami zniewolenia. W zakończeniu artykułu autor podkreśla, że imponujący dziś rozwój nauki i technologii nie jest jednak w stanie usunąć wszystkich czynników generujących ludzkie cierpienie i wyobcowanie. W obliczu niepokojącej iluzji samozbawienia Kościół nieustannie wskazuje na subtelną, ukrytą, miłosierną i ostatecznie wyzwalającą obecność Boga w historii ludzkości. W tym sensie jest on dla świata znakiem i zarazem sługą prawdy, wyzwolenia i pokoju oraz wezwaniem do odważnego i odpowiedzialnego dialogu społecznego, ekumenicznego i międzyreligijnego.

20

Homilia w celebracji sakramentów poza Mszą Świętą

59%

Szypa M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 8: Liturgika

157-168

EN

The second Vatican Council frequently emphasised the importance of preaching, especially homily. Even though 50 years have passed since the Council, this is still a current issue. Since the liturgy of the Word is an integral part of sacramental celebration, the signs present in the Divine Word must be attributed full importance in order to strengthen faith, as must be homily which is an emanation of the Word of God. However, this crucial element in the celebration of each Sacrament of the Church virtually does not appear in pastoral work. The desire of the Church in respect of homily is expressed chiefly in liturgic books for the celebration of Holy Sacraments. It is worrying that this issue is given little attention in Homiletic Directory. A frequent lack of homily in the administration of the Sacraments and a lack of detailed guidance in Homiletic Directory call for an exploration of this issue. The goal is to answer the question about the Church’s wishes regarding the place and content of a homily in the celebration of the Sacraments out of Holy Mass, expressed in liturgical books for celebration of the Sacraments and adapted to the customs of Polish dioceses.

PL

Sobór Watykański II w wielu miejscach podkreślał znaczenie przepowiadania ze szczególnym znaczeniem homilii. I choć minęło ponad 50 lat od soborowych wskazań, jest to zagadnienie ciągle aktualne. Ponieważ liturgia słowa jest integralną częścią celebracji sakramentalnej, dlatego w celu umacniania wiary wiernych muszą być dowartościowane znaki słowa Bożego, a wśród nich także homilia, która przedłuża głoszenie Słowa. Ten ważny element w sprawowaniu każdego sakramentu Kościoła w praktyce duszpasterskiej jednak praktycznie nie istnieje. Pragnienie Kościoła odnośnie do homilii wyrażone jest przede wszystkim w księgach liturgicznych do celebracji świętych sakramentów. Niepokojący jest zatem fakt, że Dyrektorium homiletyczne szczątkowo podejmuje ten temat. Częsty brak homilii w sprawowaniu sakramentów i brak szczegółowych wskazań Dyrektorium homiletycznego jest pobudką podjęcia tego zagadnienia. Celem jest odpowiedź na pytanie o życzenie Kościoła odnośnie do miejsca i treści homilii w celebracji sakramentów poza Mszą św., wyrażone w księgach liturgicznych do celebracji sakramentów dostosowanych do zwyczajów diecezji polskich.