Artykuł poświęcony został zagadnieniom źródeł językowych, wykorzystywanych przez badaczy historii języka. Zachowana do naszych czasów dokumentacja historycznojęzykowa jest bardzo różnorodna. Pierwszy narzucający się podział dotyczy wiarygodności dokumentów pisanych i pewności faktu językowego. Drugi związany jest z typem tekstów: chodzi o tekst jako źródło materiału językowego i tekst o funkcji metajęzykowej. Językoznawca, przystępując do analizy historycznej, zawsze dokonuje wyboru, jeśli chodzi o ekscerpcję materiału. To kwestia nie tylko liczby źródeł poddanych obserwacji, ale także ich rodzaju. Za każdym razem wybór ten rzutuje na sposób przeprowadzanej analizy i na wysuwane wnioski.
EN
The article discusses the diversity of language data sources which are used in the research work of historical linguists. The extant historical linguistic documentation varies significantly. The first division that seems particularly salient concerns the reliability of written documents and the certainty of a linguistic fact. The second division is based on the different types of text: text as a source of language material and text about language. A researcher who engages in a historical linguistic analysis always makes a choice as far as the excerption of the material is concerned. Decisions concerning the number of sources which are examined and their type influence the manner in which the analysis is conducted as well as the conclusions that are drawn.
Artykuł prezentuje elektroniczny „Słownik pojęciowy języka staropolskiego” (SPJS), który został opracowany w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie na podstawie „Słownika staropolskiego” i „Suplementu cz. I”. SPJS zawiera całe dotąd poznane najstarsze polskie słownictwo – od początków języka polskiego do końca XV wieku. Najważniejszym celem twórców słownika było przyporządkowanie jednostek leksykalnych do poszczególnych kategorii pojęciowych. Struktura semantyczna SPJS oparta jest na systemie hierarchicznym stworzonym przez R. Halliga i W. von Wartburga. W SPJS podano także klasyfikację gramatyczną i strukturalną wyrazów średniowiecznych. Słownik zawiera 22 735 artykułów hasłowych, a w ich obrębie 54 038 jednostek leksykalnych.
EN
The article presents the research project of the electronic "Conceptual Dictionary of Old Polish" („Słownik pojęciowy języka staropolskiego”) prepared in the Institute of Polish Language at the Polish Academy of Sciences in Cracow. This dictionary is based on "The Old Polish Dictionary" and "The Supplement (Verba absentia), part I". "The Conceptual Dictionary of Old Polish" which includes the oldest known Polish vocabulary – from the beginning of the Polish language to the end of the fifteenth century. The main aim of this project was to assign each lexical unit to the separate conceptual categories. The semantic structure of this dictionary is based on a hierarchical system created by R. Hallig and W. von Wartburg. This dictionary also contains the grammatical and structural classification of medieval vocabulary. "The Conceptual Dictionary of Old Polish" has 22 735 entries, and within 54 038 lexical units. Each meaning and function is illustrated by one example given in transliteration and in transcription.
The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.