Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Brak przydatności przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego o sądzie polubownym do postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą

100%

Filipek M.

|

tom 12

|

nr 1

61-72

EN

Conciliatory courts, also known as courts of arbitration. Arbitration courts also known as arbitration courts operate in the Polish legal system order under the regulations incorporated in the Code of Civil Procedure and are basically private courts operating on the basis of the will of the parties to the dispute. Their popularity is constantly increasing and they are particularly appreciated by entrepreneurs who want to limit the time spent on resolving disputes, which may often paralyze the operating abilities of the company to a greater or lesser extent. The deformalisation of proceedings conducted by the courts of arbitration and the possible development of a solution which will create the sense of achieving the prime objective – the mutual victory of both parties to the dispute. The proceedings conducted by the National Appeal Chamber, as regulated by the legislator, were altogether different in the matter of disputes arising from public procurement law – between contracting authorities and economic operators, where the dispute is also resolved by a team of arbitrators. The degree of formalisation of the proceedings, the lack of possibility for the NAC to refrain form taking the evidence in the event of an accusation being recognised, lack of opportunity to enter into a settlement, and other formalities combined with high costs of an appeal lead to the conclusion that it may be necessary to verify the validity of the mechanisms imposed on the proceedings conducted by the NAC, thus providing the need to create legal mechanisms that are more entrepreneur-friendly, similar to those included in the Code of Civil Procedure.

PL

Sądy polubowne zwane również arbitrażowymi funkcjonują w polskim porządku prawnym na mocy regulacji zawartej w Kodeksie postępowania cywilnego i są zasadniczo prywatnoprawnymi sądami funkcjonującymi w oparciu o wolę stron sporu. Cieszą się one coraz większym zainteresowaniem, a doceniane są w szczególności przez przedsiębiorców, którym zależy na możliwie szybkim rozwiązywaniu konfliktów, które w większym lub mniejszym stopniu paraliżują funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Nie bez znaczenia pozostaje zatem odformalizowanie postępowania przed sądami polubownymi i możliwość wypracowania rozwiązania pozwalającego na poczucie osiągnięcia celu – zwycięstwa obu stronom sporu. Zupełnie inaczej zostało zorganizowane przez ustawodawcę postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą, w kwestii sporów powstałych na gruncie prawa zamówień publicznych – pomiędzy zamawiającymi i wykonawcami, gdzie de facto rozpoznania sprawy podejmuje się także zespół arbitrów. Stopień sformalizowania postępowania, niemożność zaniechania przeprowadzenia przez KIO postępowania dowodowego w przypadku uznania zarzutu, brak sposobności zawarcia ugody, a także inne formalizmy w połączeniu z wysokimi kosztami wniesienia odwołania prowadzą do konkluzji, iż konieczne może okazać się zweryfikowanie zasadności mechanizmów przewidzianych dla postępowania przed KIO, a tym samym stworzenia mechanizmów prawnych bardziej przyjaznych dla przedsiębiorców, zbliżonych do przewidzianych na gruncie k.p.c.

2

Zakres zdatności arbitrażowej w prawie polskim

100%

Wisławska A.

|

nr 7

279-292

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie zdatności arbitrażowej z perspektywy prawa polskiego. Pojęcie to jest definiowane jako dopuszczalność rozstrzygnięcia danego sporu przez sąd polubowny. W prawie polskim zdatność arbitrażowa jest uregulowana w przepisie art. 1157 Kodeksu postępowania cywilnego, który uległ istotnej nowelizacji we wrześniu 2019 r. Analizie poddano zakres zdatności arbitrażowej w prawie polskim, odnosząc się do kategorii spraw, które mogą zostać rozstrzygnięte w postępowaniu arbitrażowym, jak również do spraw, które nie posiadają zdatności arbitrażowej, a tym samym nie mogą podlegać kognicji sądów polubownych. W artykule odniesiono się również do skutków nowelizacji zakresu zdatności arbitrażowej, a także dokonano jej pozytywnej oceny z perspektywy prawnoporównawczej, wskazując, że pozwoliła ona na doprecyzowanie stosowania kryterium zdatności ugodowej wyłącznie do sporów o prawa niemajątkowe. Podkreślono, że oparcie zdatności arbitrażowej na kryterium zdatności ugodowej, mając na względzie i porównując tę konstrukcję do konstrukcji nieograniczonej zdatności arbitrażowej sporów o charakterze majątkowym, wydaje się nieefektywne z uwagi na nieprecyzyjny kształt pojęcia zdatności ugodowej.

EN

This article presents the issue of arbitrability of disputes from the perspective of Polish law. The arbitrability of disputes is defined as the admissibility of submitting a given dispute to an arbitration court. In Polish law, arbitrability of disputes is governed by Article 1157 Code of Civil Procedure, which was significantly amended in September 2019. The scope of arbitrability of disputes in Polish law has been analysed referring to the category of cases that may be resolved in arbitration proceedings, as well as cases which are not capable of arbitration, and therefore cannot be subject to examination by arbitration courts. This article also refers to the effects of the amendment to the provision of Article 1157 of the Code of Civil Procedure and contains a positive assessment of the amendment from a comparative legal perspective, indicating that it made it possible to clarify the application of the conciliation criterion only to disputes over non-pecuniary rights. It was emphasized that basing arbitrability of disputes on the criterion of conciliatory compliance, bearing in mind and comparing this structure to the structure of unlimited arbitrability of property-related disputes, seems ineffective due to the imprecise shape of the concept of conciliation.

3

Rola naoczni (wizji lokalnej) w procesie o granicę polsko-węgierską przy Morskim Oku. W 120. rocznicę procesu

84%

Matuszewski J.

|

2022

|

nr 39

81-109

EN

The 19th-century dispute over the Austro-Hungarian border in the Polish Tatra Mountains ended with an international arbitration award in 1902 in Graz. It is widely regarded as a success for the defenders of integrity of the Polish lands under partitions. The article examines the indications that the conciliation tribunal did not resolve the dispute on its own, but issued a judgment merely implementing a confidential agreement between the Austrian and Hungarian governments on this matter.

PL

Dziewiętnastowieczny spór o granicę austriacko-węgierską w polskich Tatrach zakończył wyrok międzynarodowego sądu polubownego w 1902 roku. Powszechnie traktowany jest jako sukces obrońców integralności ziem polskich pod zaborami. W artykule analizowane są przesłanki wskazujące, że trybunał rozjemczy nie rozstrzygał sporu samodzielnie, lecz wydał wyrok jedynie wprowadzający w życie poufną umowę między rządem Austrii i Węgier w tej kwestii.

4

Orzekanie na podstawie zasad słuszności a klauzula porządku publicznego w arbitrażu handlowym w prawie polskim

84%

Ryszkowski K.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2021

|

nr 10

44-50

EN

Every lawyer knows the Latin maxim Summum ius summa iniuria. You can pass an arbitral award that is consistent with the law but it is unfair. Public policy is a ground for refusal of recognition and enforcement of arbitral awards, which is inter alia distinguished by the Polish Code of Civil Procedure and the Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards (the New York Convention). The institution of ruling on the basis of the principles of fairness and of equality in arbitration proceedings as well as public policy have fundamental importance for the arbitration proceedings, because of their functions. From many years, in the doctrine and in the practice, a number of doubts about the rules of these institutions have been opened. This article aims to attempt to establish a mutual relationship between these two institutions in arbitration proceedings.

PL

Każdy prawnik zna łacińską maksymę Summum ius summa iniuria. Można wydać orzeczenie arbitrażowe, które jest zgodne z prawem, ale niesprawiedliwe. Porządek publiczny jest podstawą odmowy uznania i wykonania orzeczeń arbitrażowych, zawartą m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego oraz w Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych (Konwencji nowojorskiej). Instytucja orzekania na podstawie zasady słuszności w postępowaniu arbitrażowym oraz klauzula porządku publicznego mają fundamentalne znaczenie dla postępowania arbitrażowego ze względu na swoje funkcje. Od wielu lat w doktrynie i praktyce istnieją liczne wątpliwości co do zasad funkcjonowania tych instytucji. Celem artykułu jest próba określenia wzajemnej relacji między tymi dwiema instytucjami w postępowaniu arbitrażowym.

5

Ewolucja instytucji arbitrażu inwestycyjnego w ujęciu historycznym i doktrynalnym

84%

Czernicki P. , Speer Ł.

|

nr 15 (2)

47-63

EN

It seems that investment arbitration is recently at it’s peak. That kind of dispute resolution distinguishes a tradition coming many centuries back. Considering that phenomenon it seems that particular doctrines and policies can be specified as crucial factors in the development of that legal institution. The paper is an attempt to identify the following factors and reveal the efforts of Latin American and European jurists in forming the modern investment arbitration system. For the purpose of the paper the Authors also discussed the background of specific disputes which were exemplified to show how resolution of these disputes affected legal thought and the evolution of investment arbitration.

PL

Wydający się współcześnie przeżywać apogeum swego znaczenia arbitraż inwestycyjny odznacza się wielowiekową tradycją występowania w sferze międzynarodowego obrotu gospodarczego. Zastanawiając się nad tym swoistym fenomenem warto zwrócić uwagę na wpływ wywierany na kształt tej instytucji przez rozmaite doktryny polityczne (formułowane przede wszystkim na tle problemu suwerenności państw) czy szereg wyroków wydawanych przez instytucje arbitrażowe. Niniejszy artykuł stanowi próbę identyfikacji wspomnianych czynników o charakterze politycznym, historycznym oraz prawnym. Jego celem jest w szczególności zwrócenie uwagi na istotny wkład wniesiony w kwestii formowania się doktrynalnych podstaw arbitrażu inwestycyjnego przez polityków i prawników z krajów amerykańskich oraz europejskich architektów konwencji międzynarodowych. Ponadto Autorzy starali się ukazać tło faktyczne w postaci konkretnych sytuacji spornych, których rozwiązywanie prowadziło zarówno do rozwoju myśli prawniczej, jak i do ewolucji kształtu arbitrażu inwestycyjnego.

6

Mediacja i koncyliacja przed sądem polubownym przy Prokuratorii Generalnej RP

84%

Durbas M. , Kuzawińska A.

|

tom nr 2

98--100

PL

Mediacja i inne pozasądowe metody rozstrzygania sporów zyskują na popularności. Obszarem, w którym jeszcze do niedawna nie były popularne, był szeroko pojęty sektor publiczny. Podmioty publiczne niejednokrotnie wolały rozstrzygnąć sprawę przed sądem niż negocjować ugodę. Powodów było wiele, ale jeden z najistotniejszych stanowiła obawa przed kwestionowaniem decyzji o polubownym rozstrzygnięciu sporu jako niegospodarności, a nawet naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Wobec powyższego ustawodawca znowelizował przepisy ustawy o finansach publicznych, wprowadzając zasadę, że jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. To otworzyło drogę do powszechnego rozstrzygania sporów z podmiotami publicznymi poza sądem. Zmiany te współgrają z założeniem i rozwojem Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP (dalej również jako: Sąd przy PGRP). Ten artykuł poświęcony jest działalności tego sądu w zakresie mediacji i koncyliacji.

7

Podstawowe problemy pozasądowego rozwiązywania sporów między przedsiębiorcą a konsumentem

67%

Mróz T.

Optimum. Studia Ekonomiczne

|

2017

|

tom 2(86)

PL

Pozasądowe rozstrzyganie sporów konsumenckich jest elementem polityki ochrony konsumenta w ramach integracji europejskiej. Na początku tekstu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (UE) Nr 524/2013 z dnia 21 maja 2013 [Rozporządzenie…, 2013] znalazło się stwierdzenie, że konsumenci to najważniejsi uczestnicy rynku wewnętrznego, zatem powinni w nim zajmować kluczową pozycję. Oceniając atrakcyjność rynkową przedsiębiorcy, konsument bierze pod uwagę nie tylko jakość oferowanych produktów i usług, ale także sposób rozwiązywania sporów z udziałem konsumentów. W tym kontekście nie ulega wątpliwości, że ochrona konsumenta leży nie tylko w interesie jego samego, ale jest istotnym czynnikiem z racji funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku towarów i usług. Przedmiotem artykułu jest analiza podstawowych problemów i nowych regulacji prawnych dotyczących pozasądowych metod rozwiązywania sporów między przedsiębiorcą a konsumentem. Liczba regulacji prawnych związanych z ochroną konsumenta wciąż rośnie, rośnie także zakres obowiązków przedsiębiorcy wobec konsumenta. Ten stan rzeczy może zakłócać prawidłowe relacje między interesami przedsiębiorcy a interesami konsumenta. Mnogość regulacji komplikuje status prawny konsumenta jako ostatniego ogniwa w procesie wymiany dóbr i usług. Zwiększenie zakresu realnej ochrony interesów konsumenta, a pośrednio i przedsiębiorcy jest możliwe dzięki szerszemu wykorzystaniu pozasądowych metod rozwiązywania sporów między konsumentem a przedsiębiorcą. Metody te mogą być korzystne dla obu podmiotów rynku, o czym traktują przedstawione niżej rozważania. W związku z tym, że rozważania zawarte w artykule przede wszystkim wiążą się z zasadami funkcjonowania instytucji prawnych, przytoczone dane mają charakter ilustracyjny.

EN

The paper is focused on legal and economic aspects of alternative methods of resolving disputes between an entrepreneur and a consumer. Consumers are a necessary element of an enterprise in terms of the objective approach. Moreover, they raise the market value of a company. In this context, there is no doubt that consumer protection is in their own interest but is also an important factor from the point of view of an enterprise and an entrepreneur. The number of legal provisions protecting the consumer increases every year, broadening the scope of entrepreneurs’ duties. This can distort the proper relationship between the interests of businesses and consumers. The specific nature of legal relations, the multitude of legal institutions, and the expanding circle of persons covered by consumer protection laws, all make the status of the consumer as the last link of the process of exchange of goods and services much more complicated. Increasing the range of consumer protection and, indirectly, protection of the entrepreneur is possible through a wider use of alternative methods of resolving disputes between consumers and entrepreneurs. These methods can be beneficial for both sides, which is discussed in the following paper.