Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Regulacja rzek gorskich a zagrozenie powodziowe

100%

Wyzga B.

Aura

|

1993

|

nr 07

16-19

EN

River control systems for the Carpathian tributaries of the Vistula River protect river valley beds, where low quality soils and relatively severe climatic conditions do not favour agricultural use. These systems also increase the possibility of floods in downstream parts of river basins and the Vistula valley with urban and industrial areas and highly efficient agriculture. Abandoning maintenance of the river course control systems of these tributaries and allowing them to run freely could create narrow, deep and meandering river channels and, consequently, restore retention of flood waters in plains and mitigate high-water flows.

PL

Dotychczasowe systemy regulacyjne karpackich dopływów Wisły chronią przed powodzią dna dolin rzek, gdzie ubogie gleby i stosunkowo surowe warunki klimatyczne nie sprzyjają rolniczemu wykorzystaniu terenu. Zarazem systemy te zwiększają możliwość wystąpienia powodzi w dolnych odcinkach tych rzek oraz w dolinie Wisły, gdzie zagrożona jest zabudowa miejska, przemysł i wydajne rolnictwo. Zaniechanie utrzymywania systemów regulacyjnych tych dopływów i umożliwienie im swobodnego kształtowania swego biegu mogłoby doprowadzić do uformowania się wąskich, głębokich i krętych koryt, a w konsekwencji do przywrócenia warunków retencji wód powodziowych na równinach i spłaszczenia fal powodziowych.

2

Badania struktury i dynamiki koryt rzek karpackich

88%

Krzemien K.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2006

|

nr 4/1

PL

Artykuł przedstawia możliwości poznania struktury i dynamiki koryt w obszarach górskich, głównie na podstawie badań terenowych. Metodyka tych badań została wypracowana w Zakładzie Geomorfologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W opracowaniu przedstawiono możliwość badania całych systemów korytowych. Poszczególne koryta rzek dzielone są na podstawie ich przebiegu w planie na jednorodne odcinki, które następnie są charakteryzowane w terenie za pomocą specjalnego raptularza. Raptularz składa się z pięciu grup danych dotyczących koryta, form korytowych, osadów, zabudowy koryta oraz obejmuje charakterystykę zlewni. Na podstawie zebranych danych wnosi się o tempie procesów morfogenetycznych. Równolegle z badaniami terenowymi prowadzona powinna być analiza materiałów kartograficznych, zdjęć lotniczych i innych materiałów dostarczających danych o korytach i ich zlewniach. Na podstawie zebranych parametrów dotyczących koryta, form korytowych i rumowiska oraz wyliczonych wskaźników przeprowadzana jest typologia odcinków koryt. W artykule przedstawiono przykłady wyników badań z wybranych obszarów. Na podstawie dotychczasowych badań ukazano główne prawidłowości przemian koryt rzek górskich na przykładzie opracowań z Karpat i ich przedpola. Stwierdzono w badanym obszarze dopasowywanie struktury systemów korytowych do zmienionych warunków w dnach dolin i na stokach na skutek: regulacji koryt, budowy zbiorników zaporowych, eksploatacji rumowiska bezpośrednio z koryt, czy też zmian użytkowania w dorzeczach. W wyniku oddziaływań antropogenicznych następują wielkie zmiany struktury systemów korytowych polegające głównie na ich erozyjnym modelowaniu. Prowadzi to głównie do uproszczenia, ujednolicenia struktury systemu fluwialnego. Po roku 1989 można zauważyć nakładanie się impulsu erozji wgłębnej na skutek przemian w samych korytach i tego wynikającego ze zmian użytkowania ziemi.

EN

The paper presents an approach to the understanding of the structure and dynamics of mountain rivers which is primarily based on field research. Applicable methodologies have been developed at the Department of Geomorphology of the Jagiellonian University, Cracow. In studies of entire channel systems individual channels are divided into uniform reaches on the basis of their pattern as viewed on a map, and then investigated in the field with the use of specially designed survey forms. The forms cover five groups of data which are the identity of the channels, channel landforms, deposits, civil engineering structures and the characteristics of the drainage basins. The data collected provide insights into the rates of morphogenetic processes. Cartographic material, aerial photos and other information on the channels and their drainage basins should also be analysed in parallel with the field research. The channel parameters, landforms and bedload information, as well as calculated indicators on the channel reaches, provide the basis for a typology of channel reaches. A number of cases from selected research studies are discussed here. General patterns in the development of mountain river channels are also presented which are derived from studies of Carpathian and foreland rivers. These studies concluded that the channel systems had altered their structures. These alterations match changes occurring on the valley floor and valley slopes as a result of channel training, river impoundment and rock or gravel mining in the channels and land use changes in the drainage basin. River channel systems undergo vast changes as a result of such human impacts which mainly involve erosion-driven reshaping. This principally leads to the increased simplification and uniformity of the fluvial system structures. An overlap of the downcutting stimuli resulting from changes in the channels themselves and those resulting from land use change was noted after 1989.

3

Znaczenie rumoszu drzewnego w ciekach gorskich

88%

Wyzga B. , Zawiejska J. , Kaczka R. J.

Aura

|

2003

|

nr 11

18-20

EN

Trees fall into riverbeds and mountainous streams mainly due to aging or they are fallen by wind, avalanche or by the undercutting of the bank. The wood scraps are carried by the river current and treated mechanically during their transport or they settle in the riverbed. The authors describe the forms of occurrence of the woody debris and its impact on the functioning of montane watercourse geosystems.

PL

Drzewa dostają się do koryt rzek i potoków górskich najczęściej w wyniku powalenia ze starości, przez wiatr i lawinę lub podmycie brzegu. Jako rumosz drzewny albo są unoszone prądem i obrabiane mechanicznie podczas transportu, albo osadzane w korycie cieku. Autorzy opisują formy występowania rumoszu drzewnego i jego wpływ na funkcjonowanie geosystemów cieków górskich.

4

Ku najlepszym praktykom rewitalizacji i utrzymania rzek

88%

Jelenski J.

Przegląd Przyrodniczy

|

2017

|

tom 28

|

nr 4

5

Ochrona wód w zbiornikach na rzekach górskich a problem sezonowych ośrodków rekreacyjnych

88%

Fiszer J. , Pencakowska W.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

6

Ocena intensywności procesów morfologicznych rzeki Kamienica Nawojowska

88%

Strutynski M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2015

|

nr IV/1

7

Zabezpieczenie koryta rzeki w miejscu przeprowadzenia rurociągów gazowych

88%

Bednarczyk T. , Radecki-Pawlik A. , Pysz A.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Inżynieria Środowiska

|

2006

|

tom 15

8

Gruby rumosz drzewny w potokach i rzekach gorskich

88%

Wyzga B. , Zawiejska J. , Kaczka R. J.

Wszechświat

|

2003

|

tom 104

|

nr 04-06

108-113

9

Bystrza jako bliskie naturze rozwiazania utrzymania koryt rzek i potokow gorskich

75%

Radecki-Pawlik A.

Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

|

2009

|

tom 03

|

nr 3

10

Zmiany warunków hydrodynamicznych w rejonie bystrza o zwiększonej szorstkości na rzece Rabie w Karpatach

75%

Plesinski K. , Jadach A. , Laszek W. , Radecki-Pawlik A.

Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

|

2014

|

tom 08

|

nr 4

11

Niekonwencjonalna metoda pomiaru obrukowania dna w potokach górskich

75%

Bartnik W. , Suwala M.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

1996

|

tom 16

12

Zasobność rzek karpackich a zagospodarowanie zlewni

75%

Bombowna M.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

13

Stosunki wodne w polskich Karpatach Zachodnich

75%

Ziemojska Z.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

14

Ocena denudacji rzek karpackich na podstawie wyników pomiarów transportu rumowiska rzecznego

75%

Branski J.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

15

Wybrane problemy związane z powstawaniem piaszczysto-żwirowych form dennych w ujściowym odcinku rzeki podgórskiej

75%

Radecki-Pawlik A.

Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

tom 17

|

nr 2[40]

EN

In the paper the research results of forming observations of sand-gravel dunes developing on the riverbed along the outlet reach of the highland type of river. The subject of subaquatic river forms one can fi nd in many scientifi c works, however most of the existing papers cover sand dunes and ripples found in the lowland rivers. Moreover, the majority of research was conducted in laboratory fl umes, since all fi eldworks need very complex research, complicated logistic as well as is extremely money consuming (hiring ships, diving bell, long time echosounding etc.). Thus there is a nowadays need to present fi eld data covering a subject of the river bed forms which still could be considered as dunes but are built up with material coarser then 2 mm (which is fi ne gravel) and coarser. The research reach described along the present paper is lying in the region of confl uence of the Raba and the Vistula Rivers, within the outlet of the Raba River, close to Uscie Solne, just below the Polish Carpathians mountains line. The research results show such parameters as: length, height and granulometric composition of the dunes found along that reach as well as the hydrodynamics parameters such as: shear velocity, shear stresses and resistant coeffi - cients. Having gathered in one place the fi eld measurements results many relationships between mentioned parameters are presented. The work could be useful for river engineers, fl uvial geomorphologists, geologists and ecologists working with river channels.

16

Numeryczne modelowanie deformacji koryt rzek górskich spowodowanej transportem rumowiska wleczonego połączone z doświadczalną weryfikacją modelu

75%

Bartnik W. , Kopka W. , Krok J.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

1996

|

tom 16

17

Dynamika występowania niżówek w rzekach górskich i wyżynnych na przykładzie Wisłoki i górnego Wieprza. Cz. 1. Sezonowość

75%

Baran-Gurgul K. , Raczynski K.

Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie

|

2016

|

tom 16

|

nr 4[56]

18

Zmiany osadów korytowych Raby w XX wieku jako przykład sedymentacji w degradującej rzece górskiej

75%

Wyzga M.

Wszechświat

|

1991

|

tom 92

|

nr 04

19

Ewolucja stosunków wodnych wywołana gospodarczą działalnością człowieka w dorzeczu Ropy

75%

Lach J.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

20

Kształtowanie koryta górskiej rzeki w warunkach aktywnych sieli (potoków gruzowo-błotnych) na jej dopływach (na przykładzie rzeki Baksan)

75%

Nikolajewna Winogradowa N.

Słupskie Prace Geograficzne

|

2007

|

nr 03