Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ginace zbiorowiska nadrzecznych kamiencow i zwirowisk

100%

Gola T. , Gancarczyk-Gola M.

Przyroda Polska

|

2004

|

nr 07

24-25

2

Wpływ warunków wilgotnościowych na estymację wartości parametru CN w zlewni górskiej

67%

Krzanowski S. , Miler A. T. , Walega A.

|

nr 3/IV

PL

Badania prowadzono w zlewni rzeki Kamienicy. Zlewnia ta zaliczana jest do trzech mezoregionów: Beskidu Sądeckiego – górna część zlewni, Beskidu Niskiego i Kotliny Sądeckiej – środkowa i dolna część zlewni. W celu weryfikacji przydatności metody NRCS do obliczania odpływu bezpośredniego wybrano siedem wezbrań jakie wystąpiły w latach 1997-2010 w górnej części zlewni Kamienicy. Wartość parametru CN wg metody NRCS ustalono wykorzystując zaobserwowane zjawiska opad- -odpływ. W tym celu dokonano podziału całkowitego hydrogramu odpływu na odpływ gruntowy (bazowy) i odpływ bezpośredni. Uzyskane wyniki potwierdzają doniesienia innych autorów, że parametr CN określony na drodze empirycznej jest znacznie wyższy od wartości teoretycznej dla warunków normalnych. Przyjęto zatem założenie, że w okresie bezopadowym lub w przypadku opadów normalnych, źródłem zasilania cieków są wody podziemne pierwszego poziomu wodonośnego. Analizy wykazały, iż wykorzystanie przepływu bazowego jako miary uwilgotnienia podłoża w przypadku zlewni górskiej do obliczania parametru CN jest zasadne. Wydaje się, iż przepływ bazowy lepiej niż suma opadów poprzedzających wezbranie charakteryzuje stopień uwilgotnienia zlewni, bowiem w sposób pełniejszy opisuje związki hydrauliczne wód podziemnych i powierzchniowych oraz poniekąd zdolności retencyjne zlewni.

EN

Research was carried out in the Kamienica river catchment. This catchment is included into three mesoregions: upper part of the basin – in the Beskid Sądecki, central and lower part of the basin – in the Beskid Niski and the Kotlina Sądecka. Seven floods, which occurred in 1997-2010 in the upper part of the Kamienica catchment, were selected in order to verify the suitability of the NRCS method to calculate the direct runoff. The CN parameter value according to NRCS method was estimated based on the observed phenomena of rainfall-runoff. To follow the aim, the total runoff hydrograph was divided into two parts: groundwater (base) flow and direct runoff. The obtained results confirm the reports of other authors that the CN parameter estimated by empirical study is significantly higher than the theoretical value for normal conditions. Thus, it was concluded that during a drought period or, in a case of normal precipitation, watercourses are supplied by groundwater of the first aquifer. The conducted examinations showed, that in the case of mountain catchments, the use of baseflow as an index of ground moisture to calculate the CN parameter is legitimate. It seems that the degree of catchment moisture is better characterized by the baseflow than by the sum of precipitation preceding the flood, as in this case hydraulic relations of groundwater and surface water, as well as in some sense water retention capacity of the catchment are more completely described.

3

Wyznaczenie wielkości przepływu brzegowego w dwóch zróżnicowanych zlewniach górskich

67%

Radecki-Pawlik A. , Tyrka M. , Radecki-Pawlik B. , Zasepa P.

|

2005

|

nr 1

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące określenia wartości przepływu brzegowego Qb dla dwu wybranych rzek górskich: Raby oraz Kamienicy. Przedstawiono również opis wybranych metod obliczania przepływu brzegowego Qb: metodę Williamsa, Woodyera, Wołoszyna, Rileya, Pickupa-Warnera, Wollmana oraz Warnera, Schumma i Browna. Na podstawie analizy wyników obliczeń stwierdzono, między innymi, że do obliczeń przepływu brzegowego Qb nie musimy posiadać obserwacji wodowskazowych, a wystarczą wyłącznie obserwacje i pomiary przeprowadzone punktowo. Ciek, na którym prowadzimy inwestycję hydrotechniczną, może być niekontrolowany. Jednocześnie znajomość wartości przepływu brzegowego dla projektanta z branży hydrotechnicznej stanowi wskazówkę o wielkości wody wpływającej istotnie na kształtowanie się koryta cieku. Wreszcie, zauważono, że przepływ brzegowy silnie kształtuje siedliska roślinne w korycie oraz na brzegach cieku. W związku z tym korytach rzek naturalnych wskazane byłoby określenie wartości przepływu brzegowego przed każdą inwestycją metodą Woodyera. Archiwizacja tych danych może posłużyć w przyszłości do podejmowanych prób renaturalizacji tych i podobnych cieków. Badania zrealizowano dla dwóch różnych morfologicznie odcinków rzecznych: częściowo uregulowanego oraz będącego w stanie naturalnym. Badane zlewnie znajdują się na terenie Karpat.

EN

The paper presents the results of determinations and calculations of bankfull discharge Qb for two chosen mountainous gravel-bed rivers: the Raba River and the Kamienica River. Also within the paper described in details some main methods of determination and calculation bankfull Qb: the Williams, the Woodyer, the Wołoszyn, the Riley, the Pickup&Warner, the Wollman and the Warner, Schumm&Browna methods. On the basis of the analysis of obtained results of bankfull value using all applied methods it was pointed that to determine bankfull one does not have to hale the river gauging observations. The data which are enough to calculate/determine Qb could be collected in-situ just within the research cross-section where there is a need to find bankfull. Another words the river/stream where one plans the hydrotechnic investment or river training works does not to have be hydrologically controlled. At the same time, for the civil engineer designer bankfull value is very important in term showing the real value of the discharge which shapes the river cross section and is responsible for fluvial morphological changes (the dominant discharge). Finally it was pointed that bankfull is responsible for plants species location along the cross section of the river. Because of that, it was suggested that from ecological point of view it would be worthy to determine bankfull using Woodyer method in all cross sections when river training works are planed in the river channel. Also it was suggested that in the future it would be very useful to make a plant-atlas of species which one can find in the river channel shaped by bankfull. Such work would be important in all river renaturisation works. The research described in the present paper was realized in Polish Carpathians within the river channels party chanalised and party being in nature.

4

Analiza reżimu hydrologicznego rzeki górskiej w wieloleciu 1985-2012 na przykładzie rzeki Kamienicy

67%

Walega A. , Gorka A. , Cupak A. , Michalec B.

|

nr 3

5

Wilgotne laki w dolinie Kamienicy

67%

Gancarczyk-Gola M. , Gola T.

|

2003

|

nr 09

10-11

6

Próba opracowania zależności regionalnych do obliczania parametrów syntetycznego hydrogramu jednostkowego Snydera

59%

Walega A.

|

nr 2/III

PL

W artykule dokonano próby opracowania zależności regionalnych do określenia parametrów w modelu Snydera. Model ten należy do grupy syntetycznych hydrogramów jednostkowych, którego parametry są ustalane w oparciu o charakterystyki zlewni. To stwarza możliwość jego stosowania w zlewniach niekontrolowanych do obliczeń przepływów maksymalnych prawdopodobnych oraz konstruowania fal hipotetycznych. W praktyce model ten jest stosowany powszechnie na świecie, natomiast w Polsce jest on zalecany do praktycznego wykorzystania, jednak z uwagi na brak ustalonych wartości parametrów modelu właściwych dla naszych warunków jego stosowanie jest mało wiarygodne. Optymalizacja parametrów modelu została przeprowadzona dla wybranych epizodów opadodpływ w zlewni Rudawy, Kamienicy, Grabinki, Stobnicy, Jasiołki i Wielopolki. Dane hydrologiczne wykorzystane w obliczeniach zostały udostępnione przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie oraz pochodziły z Roczników hydrologicznych dla dorzecza Wisły. Analiza wykazała, że model Snydera bardzo dobrze lub dobrze opisuje obserwowane wezbrania (wartości współczynnika efektywności E wahały się od 68 do 93%). Wykorzystując analizę regresji wielokrotnej opisano wartości parametrów modelu Snydera, które są uzależnione od kształtu zlewni, wyrównanego spadku cieku oraz parametru CN charakteryzującego pokrycie zlewni i przepuszczalność podłoża. Mimo, że wartości współczynnika korelacji wielokrotnej R w opracowanych zależnościach nie są istotne statystycznie, co wynika głównie z ograniczonej liczby danych wykorzystanych w analizie, to opracowane zależności można stosować w praktyce w obliczeniach parametrów modelu Snydera w zlewniach niekontrolowanych. Należy jednak pamiętać o potrzebie dalszych badań nad weryfikacją opracowanych zależności, co potwierdzi zasadność ich stosowania w obszarze Polski.

EN

The article attempts to establish regional dependencies for calculation of the Snyder’s model parameters. This model belongs to a group of synthetic unit hydrographs, whose parameters are determined based on the characteristics of catchments. This creates the possibility to use this model in uncontrolled catchments to calculate maximum probable flows and to construct hypothetical waves. In practice, this model is used worldwide. It is recommended for practical use in Poland, however due to the lack of established values of model parameters specific to Polish conditions, its use is rather unreliable. The optimization of the model parameters was carried out for the selected episodes of rainfall-runoff in the catchments of Rudawa, Kamienica, Grabinka, Stobnica, Jasiołka and Wielopolka. Hydrological data used in the calculations were provided by the Institute of Meteorology and Water Management National Research Institute in Warsaw and were derived from the Annals of hydrology for the Vistula basin. The analysis revealed that the Snyder’s model very well or well describes the observed flooding incidents (values of the effectiveness ratio E ranged from 68 to 93%). The parameter values of the Snyder’s model, which depend on the shape of the catchments, levelled slope of the watercourse and the CN parameter, characterizing the watershed’s coverage and ground permeability, were described using the multiple regression analysis. Although values of the multiple correlation coefficient R are not statistically significant in the established dependencies, which mainly results from the limited number of data used in the analysis, establishing of the dependencies may be applied in practice in the calculation of the Snyder‘s model parameters in uncontrolled catchments. It should however be remembered that there is still the need for further research to revise the established dependencies, which should confirm the validity of their application in Poland.