PL
 |
EN
Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 28

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  ruchy społeczne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available CHORY NARÓD STO LAT PÓŹNIEJ – O DIAGNOZIE ARGUEDASA Z PERSPEKTYWY DZISIEJSZEJ BOLIWII
100%
Powęska R.
|
|
tom 18
|
nr 1(67)
25-33
PL
Zdanie otwierające pierwszy z przywołanych tu cytatów może budzić pewne zastrzeżenia. O ja-kich przesądach na temat przesądów rasowych mówi autor, jeśli tak oczywisty wydaje się rasizm Arguedasa, że w trzecim, ostatnim wydaniu Pue-blo enfermo z 1937 r. powołuje się nawet na nie-sławne Mein Kampf Hitlera, aby potępić metysaż (Arguedas, 1937: 264)? Próby rozmywania uwie-rających współczesnego czytelnika uprzedzeń ra-sowych pisarza skazane są na porażkę. Nie sposób jednak nie zgodzić się z tym, co pisze Arze nt. wy-jątkowej roli zajmowanej przez Arguedasa w hi-storii literatury i myśli boliwijskiej w XX wieku.
2
Content available Podemos jako „partia-ruch”
100%
Sobolewska-Myślik K.
|
|
nr 1
163-170
PL
W artykule przedstawiono genezę i sposób funkcjonowania hiszpańskiej partii politycznej Podemos, która powstała w roku 2014 i szybko uzyskała znaczącą pozycję w hiszpańskim systemie politycznym. Partia ta zazwyczaj określana jest jako ugrupowanie należące do nurtu populistycznego. W artykule przedstawione zostały argumenty na rzecz potraktowania Podemos jako emanacji hiszpańskiego ruchu społecznego znanego jako Ruch 15-M i tym samym zasadności analizowania jej również przy użyciu kategorii teoretycznej „partii-ruchu”, zaproponowanej przez Herberta Kitschelta. Zastosowanie tej kategorii nie oznacza negacji populistycznego charakteru Podemos, natomiast pozwala na bardziej precyzyjne uchwycenie specyfiki tego ugrupowania.
3
Content available Ruchy społeczne jako przestrzeń edukacji dorosłych: ruch kobiet w Polsce
88%
Kosińska M.
|
|
nr 2
13-26
PL
Ruchy społeczne mają szczególną wartość dla nieformalnej edukacji dorosłych. Można je postrzegać jako organizacje uczące zarówno swoich członków, jak i opinię publiczną, a główne cele tej edukacji są z jednej strony krytyczne, z dru- giej uspołeczniające. W Polsce po 2015 roku wraz z rozwojem Czarnych Protestów oraz Ogólnopolskiego Strajku Kobiet nastąpiło uspołecznienie feminizmu. Walka kobiet w Polsce o prawa reprodukcyjne i utrzymanie kompromisu aborcyjnego zdemokratyzowała społeczny ruch feministyczny i zdynamizowała obecne w nim procesy edukacyjne. Niniejszy artykuł analizuje nieformalną edukację dorosłych we współczesnym ruchu kobiecym jako sytuującą się pomiędzy reprodukcją porządku społecznego a jego kontestacją i bada ją jako przestrzeń kontrhegemonii: rozpoznawaną za pedagogiką Paulo Freirego, filozofią praktyczną Antonia Gramsciego, krytyczną pedagogiką, założeniami i praktyką Nowej Lewicy, studiów kulturowych oraz feminizmu.
4
Content available Przemoc skrajnej prawicy w Polsce. Analiza strategicznego pola ruchu społecznego
75%
Płatek D.
|
|
nr 4(239)
123-153
PL
Podejście agregacyjne to obecnie dominujący sposób prowadzenia analiz w badaniach nad działaniami zbiorowymi i ruchami społecznymi. W obrębie metod agregacyjnych działania analizuje się jako sumę wartości odrębnych elementów (zmiennych). Artykuł zawiera praktyczną ilustrację technik uzupełnienia agregacyjnych metod badawczych metodami relacyjnymi w socjologii ruchów społecznych. Autor opisuje wyniki badania, którego przedmiotem był ruch skrajnej prawicy w Polsce, w latach 1990–2013. Po zaobserwowaniu zmian czasowych w wariancji przemocy stosowanej przez ruch skrajnej prawicy, zaistniała potrzeba zastosowania bardziej precyzyjnego narzędzia, które umożliwiłoby wyjaśnienie, dlaczego w określonym przedziale czasowym skala przemocy istotnie zmalała. Regresja logistyczna okazała się tylko częściowo pomocna w ustaleniu warunków, w których przemoc ze strony skrajnej prawicy słabnie. Dopiero relacyjne ujęcie pozwoliło uchwycić najważniejsze cechy „przestrzeni” (pola), w jakiej funkcjonuje ruch skrajnej prawicy w Polsce.
EN
The aggregative approach is currently a dominant way of conducting analyses on collective actions and social movements. Within aggregative methods, actions are analyzed as a sum of the values of separate elements, or variables. The article offers an empirical illustration of the techniques for complementing aggregative research methods with relational methods in the sociology of social movements. It presents the study on the extreme right movement in Poland covering the period between 1990 and 2013. The findings have indicated the changes in the variance of violence perpetrated by the extreme right movement overtime. They have created a need for a more precise tool capable of explaining why the scale of violence have decreased significantly over a specific period. Relational approach has allowed to capture the most important features of the ‘space’, or field, in which the extreme right movement in Poland functions.
5
Content available Trzy nurty badania radykalizmu społecznego
75%
Rakusa-Suszczewski M.
|
2016
|
nr 7
13-33
PL
W dzisiejszych dyskusjach na temat radykalizmu społecznego dominuje przekonanie, że niesie on poważne zagrożenia dla sfery publicznej, podobnie do wszelkich przejawów ekstremizmu, fundamentalizmu i innym skrajnych postaw. Tymczasem literatura przedmiotu wskazuje jak bardzo takie interpretacje są mylne i odbiegają od złożonej, w istocie, natury tego fenomenu. Przytoczone tu przykłady zastosowania pojęcia radykalizmu jako predylekcji filozoficznej, psychologicznej i społecznej skłaniają do rewizji tej, podszytej niepokojem społecznym, konwencjonalnej wykładni pojęcia i zjawiska radykalizmu.
EN
There is a strong conviction about social radicalism carrying serious threats to the public spere, similiar to all manifestations of extremism, fundamentalism and other extreme attitudes. Meanwhile, subject literature indicates how misleading such interpretations are and deviate from the complex nature of this phenomenon. Various examples of the concept of radicalism understood as philosophical, psychological and social predicament, reviewed in this article, should lead to a necessary revision of the dominant conventional interpretation of radicalism.
6
Content available Wielowymiarowa teoria solidarności
63%
Kaczmarczyk M.
|
|
nr 3(198)
263-288
EN
The article includes a critical review of the existing one-sided theories of Solidarity movement in Poland. On that base the author draws an outline of a new, multidimensional approach. The proposed theory is intended as a synthesis of the main axiological and pragmatic threads which are to be found in the debate about Solidarity as well as in the sociological theories of social movements.
PL
Artykuł zawiera próbę zarysowania nowej, wieloaspektowej teorii Solidarności zwracając uwagę na jednostronność proponowanych dotąd koncepcji. Proponowana teoria ma na celu syntezę głównych wątków aksjologicznych i pragmatycznych występujących zarówno w debacie na temat Solidarności, jak i w socjologicznych teoriach ruchów społecznych.
7
Content available Polskie ruchy miejskie: polityczne czy kulturowe?
63%
Kubicki P.
|
|
nr 1
65-79
PL
Prezentowany artykuł poświęcony jest problematyce polskich ruchów miejskich. W pierwszej części artykułu analizowane są zmiany strukturalne, jakie zachodzą w obrębie szeroko rozumianych ruchów społecznych. Autor skupia się tutaj głównie na takich kwestiach jak nowe sposoby komunikacji oraz przemiany strukturalne ruchów społecznych. Wszystkie te przemiany prowadzą do tego, że współczesne ruchy miejskie przyjmują charakter raczej kulturowy niż polityczny. Druga część artykułu poświęcona jest specyfice polskich ruchów miejskich, analizowanych jako kluczowi agenci zmiany kulturowej. Polskie społeczeństwo, które było pozbawione kulturowych i społecznych podstaw miejskości, staje się obecnie społeczeństwem miejskim, potrzebuje zatem nowych narracji i nowego języka. Kulturowe podstawy nowych miejskich tożsamości są dostarczane polskiemu społeczeństwo właśnie przez ruchy miejskie.
EN
This article concerns the problems related to defining Polish urban movements. In the first part of the article the author analyses structural changes in contemporary social movements. The author focuses primarily on the analysis of issues such as new manners of communication and structural transformations in social movements. The second part of the article is devoted to the specificity of Polish urban movements, analyzed as crucial social agents of cultural change. Polish society, which had previously become deprived of the social and cultural foundations of modern urbanity, has nowadays become an urban society. As such, it requires new narratives and a new urban language. These cultural foundations for a new urban identity are being built and supplied through Polish urban movements.
8
Content available Perspektywa poznawcza w badaniach ruchów społecznych: przypadek ruchów na rzecz sprawiedliwości klimatycznej
63%
Pluciński P.
|
|
nr 4
163-179
EN
Mitigating and adapting to climate change are two critical civilizational challenges nowadays, and many social actors are facing them. The paper’s objective is to analyse the phenomenon of Polish climate justice social movements through the use of the ‘cognitive approach’, introduced and developed by Ron Eyerman and Andrew Jamison. The article addresses two main issues. First, it attempts to reconstruct a conceptual-methodological framework for research on environmental activism. Second, it presents a preliminary presentation of the cognitive universes and practices of Polish climate justice movements based on the findings from desk research and an empirical investigation based on 30 in-depth interviews conducted in three Polish cities (Poznań, Wrocław, Warszawa). The article also addresses research gaps while pointing out the need for greater involvement of the social sciences in climate change mitigation measures, including opening up academia to bottom-up perspectives.   
PL
Łagodzenie i adaptacja do zmian klimatu to dwa krytyczne wyzwania cywilizacyjne, wobec których staje wiele podmiotów społecznych. Celem artykułu jest analiza fenomenu polskich ruchów społecznych na rzecz sprawiedliwości klimatycznej za pomocą „podejścia poznawczego”, wprowadzonego i rozwijanego przez Rona Eyermana i Andrew Jamisona. Artykuł podejmuje dwa główne problemy. Po pierwsze, zawiera rekonstrukcję konceptualno-metodologicznych ram dla badań nad aktywizmem na rzecz sprawiedliwości klimatycznej. Po drugie, prezentuje wstępne rozpoznanie uniwersów poznawczych i praktyk polskich ruchów na rzecz sprawiedliwości klimatycznej, opierając się na desk research oraz badaniach opartych na 30 wywiadach pogłębionych przeprowa dzonych w trzech polskich miastach (Poznań, Wrocław, Warszawa). Artykuł wskazuje również na luki badawcze, identyfikując przede wszystkim potrzebę większego zaangażowania nauk społecznych w działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu, w tym otwarcia środowiska akademickiego na perspektywy oddolne.
9
Social Movements and Gender–an Intersectional Perspective: the Women’s Congress and the Movement to Restore the Child Support Fund
63%
Korolczuk E.
|
|
nr 1
97-120
EN
The author analyses the identity strategies appearing in women’s social movements in contemporary Poland. She considers the importance of gender in the process of constructing collective identity and how specific gender identity strategies influence their social reception and, in consequence, the success or failure of women’s initiatives as well. The aim of her considerations is to deepen critical reflection on the category of gender in the intersectional perspective, particularly in the context of research into social movements. The analysis includes two examples of women’s mass movements in the last decade: the movement to restore the Child Support Fund and the Women’s Congress. Her conclusions are based on a qualitative analysis of the media discussion, the self-representations of proponents of both initiatives (in publications and online), as well as interviews with their representatives and participants conducted in the years 2009-2013
10
Content available Między Kommune 1 a „niedzielną pieczenią”. Krautrock w świetle koncepcji komunizmu kwasowego
63%
Idzikowski K.
|
2021
|
tom 40
|
nr 2
95-122
EN
The article examines selected phenomena of the so-called krautrock, i.e. West German rock music of the late 1960s and the 1970s. The analysis is based on Mark Fisher's concept of acid communism and the related issue of collective subjectivity. The author distinguishes two opposing tendencies in the music discussed, the first one being the fascination with the collective that goes back to the student protests of 1967–1968, and the second one being the (re)appreciation of individual perspective, which manifested itself e.g. in an increased interest in spirituality and a certain kind of social criticism performed from a distanced position. Focusing on the relationship between the individual and the group, the article analyzes a number of songs and albums that have received little or no attention from researchers up to now.
11
Content available Ne davimo Beograd (Serbia) jako przykład miejskiego ruchu społecznego nowej fali
63%
Korzeniewska-Wiszniewska M.
|
|
tom 30
249-270
EN
The Serbian socio-political initiative Ne da(vi)mo Beograd (We will not give/flood Belgrade) is defined as a local political movement initiated by the citizens of Belgrade. This movement is one of the new urban social movements emerging from the so-called new social movements of the second generation and indicate the dynamic development of grassroots civic initiatives that want to change the local reality in the face of lack of trust in politicians from the central government, as people not interested in changing the situation of the average citizen. Urban movements, in turn, are characterized by initiatives aimed at improving the lives of the inhabitants of a given town. The article aims to analyze the activities of this movement as an element of a wider activity, known in Serbia as the Civic Front, which brings together local political organizations that are active in individual towns. It also aims to try to answer the question where the border of a social movement ends and the activity of a political organization begins. Ne da(vi)mo Beograd seems to be an initiative that goes beyond unambiguous definitions and may be an example of new, new civic activities that need a new definition, while setting a new framework for activity.
PL
Serbska stołeczna inicjatywa Ne da(vi)mo Beograd (Nie damy/zatopimy Belgradu) definiuje się jako lokalny ruch polityczny, powstały z inicjatywy mieszkańców Belgradu. Ruch ten należy do wyodrębniających się z nowych ruchów społecznych miejskich, które zaliczają się do tzw. nowych ruchów społecznych drugiej generacji i wskazują na dynamiczny rozwój oddolnych inicjatyw obywatelskich, chcących zmieniać lokalną rzeczywistość w obliczu braku zaufania do polityków ze szczebla władz centralnych, jako osób niezainteresowanych wpływem na zmianę położenia przeciętnego obywatela. Ruchy miejskie z kolei cechują inicjatywy ukierunkowane na poprawę życia mieszkańców danej miejscowości. Artykuł ma na celu analizę działalności tego ruchu jako elementu szerszej aktywności, znanej w Serbii jako Front Obywatelski, który zrzesza lokalne organizacje polityczne, aktywizujące się w ramach poszczególnych miejscowości. Ma również na celu próbę odpowiedzi na pytanie, gdzie kończy się granica ruchu społecznego a zaczyna aktywność organizacji politycznej. Ne da(vi)mo Beograd wydaje się być inicjatywą wykraczającą poza jednoznaczne definicje i być może stanowi przykład kolejnych, nowych aktywności obywatelskich, które potrzebują nowego zdefiniowania, wyznaczając równocześnie nowe ramy aktywności.
12
Content available Ruch społeczny czy subkultura? Alterglobaliści w Europie Środkowej i Wschodniej
63%
Piotrowski G.
|
|
nr 4
168-191
PL
Większość badań nad ruchem alterglobalistycznym koncentruje się na Europie Zachodniej i Ameryce Północnej, od czasu do czasu uwzględniając inne części świata. Badania na temat tego ruchu w krajach postsocjalistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są mniej niż wyczerpujące i rzadko podejmowane z perspektywy porównawczej. Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie tej luki poprzez opisanie kluczowych wydarzeń z historii tego ruchu, jak również genealogii oddolnego aktywizmu w regionie. Ruch alterglobalistyczny rozwinął się w środowisku wrogo nastawionym do lewicowych ideologii i grup. Niniejszy artykuł ma wyjaśnić nie tylko rozwój ruchu alterglobalistycznego w regionie, lecz także jego źródła. Stawia również pytania o naturę ruchu i sposobów jego analizy ‒ jako upolitycznionego ruchu społecznego lub subkultury i stylu życia. Bliskie związki oddolnych ruchów społecznych oraz subkultury i kontrkultury w Europie Środkowej i Wschodniej mogą sugerować nowe i świeże spojrzenie na badania ruchów społecznych.
EN
Most of the research on the alterglobalist, also known as the global justice, movement has focused on Western Europe and North America, with occasional research on other parts of the world. There has been little research done on this movement in the post-socialist countries of Central and Eastern Europe. This paper attempts to fill this gap by exploring the key events of the movement, as well as the genealogy of grassroots social activism in the region. It offers insight into a movement that developed in a region that, due to its history, has been rather hostile to leftist ideologies and groups. This paper examines the development of the alterglobalist movement in the region and traces its inspirations and path dependencies. It also poses questions about the nature of the movement and ways to analyze it—whether as a politicized social movement or a subculture and lifestyle choice. The close connections of Central and Eastern European grassroots social movements to subcultures and counterculture might suggest a new and fresh perspective for studying social movements.
13
Content available Nieprzygotowanie do życia. Kondycje liminalne i zmysł praktyczny
63%
Zimniak-Hałajko M.
|
|
tom 346
|
nr 3
153-162
EN
The topic of reflections pursued in this text involves ways of the valorisation of life in situations of unpreparedness for its acceptance or ending. Research material is supplied by selected aid practices in the case of women experiencing unplanned pregnancy, examined by means of ethnographic studies (the participation method) and analyses of contents (mediated testimonies).
PL
Przedmiotem rozważań w tym tekście są wybrane instytucjonalne i jednostkowe sposoby działania w sytuacjach nieprzygotowania do przyjęcia lub zakończenia życia. Materiału interpretacyjnego dostarczają wybrane praktyki pomocowe względem kobiet w nieplanowanej ciąży, badane metodami etnograficznymi (metoda uczestnicząca), oraz zapośredniczone medialnie świadectwa doświadczenia rozczarowania rolą rodzica, badane metodą analizy treści.
14
Content available „Giełdy” robotnicze w Imperium Rosyjskim jako fenomen rewolucji 1905 roku
63%
Łaniewski A.
|
|
nr 1
EN
W artykule po raz pierwszy w polskiej historiografii została poddana analizie kwestia „giełd” robotniczych w okresie rewolucji 1905 r. w zachodnich częściach Imperium Rosyjskiego. Na podstawie wspomnień, materiałów archiwalnych oraz opracowań autor opisuje praktykę polityczną rewolucjonistów w postaci masowych zgromadzeń miejskich oraz „okupacji” przestrzeni publicznej. Ponadto zwraca uwagę na lokalizacje oraz polityczne zabarwienie „giełd” robotniczych, których charakter oraz zasady funkcjonowania rozpatrywane są przez pryzmat badań nad nowoczesnymi ruchami społecznymi oraz koncepcję „prawo do miasta”. The article is the first analysis in historiography of the issue of workers’ “exchanges” (birzhas) during the revolution of 1905 in western parts of the Russian Empire. On the basis of memories, archival materials and studies, the author analyses the political practice of revolutionaries in the form of mass urban meetings and the “occupation” of public space. In addition, attention is paid to the location and political colouring of the “exchanges”, whose character and operating principles are examined through the prism of research into modern social movements and the concept of “the right to the city”.
15
Content available Weganizm a reduktarianizm
63%
Gzyra D.
|
|
nr 38
EN
This paper attempts to show several aspects of relations between veganism and reducetarianism. It analyses current definitions of both practices with particular emphasis on the evolution of a definition of reducetarianism – from the practice of a reduction of meat's consumption to the practice of a reduction of consumption of animal products in general. Then, on a basis of reducetarian's publications, the depiction of vegans and veganism is analyzed. The article ends with a presentation of arguments for maintaining a two-element classification of dietary practices with regard to animal products: reducetarianism (a reduction of animal products without an intention of their exclusion) and veganism (a reduction with an intention of such an exclusion).  
PL
W artykule analizowana jest, głównie na podstawie materiałów The Reducetarian Foundation, ewolucja i różnorodność definicji i opisu reduktarianizmu, a także klasyczna definicja weganizmu przygotowana przez The Vegan Society. Badane są relacje pomiędzy dwoma postawami, zarówno w aspekcie formalnym opartym na zestawieniu definicji, jak i osobistym, na podstawie opinii poszczególnych osób. Przeprowadzone analizy prowadzą do próby znalezienia odpowiedzi na pytanie czy weganizm jest i/lub powinien być uznany za formę reduktarianizmu.
16
Content available Ruchy i inicjatywy społeczne na rzecz języka ukraińskiego. Kulturotwórcze strategie oporu
63%
Hałajko J. , Zimniak-Hałajko M.
|
2016
|
nr 7
161-185
PL
W artykule prezentujemy działalność ruchów na rzecz języka ukraińskiego na Ukrainie od czasów Pomarańczowej Rewolucji do chwili obecnej (2005-2017). Ukazujemy strategie i obszary działań ruchów (walka o prawa konsumenckie, oddolna produkcja i dystrybucja ukraińskojęzycznych treści, popularyzacja języka, inicjatywy ustawodawcze) oraz ich potencjalny wpływ na politykę państwową.
EN
The article presents the activities of social movements for Ukrainian language in Ukraine since the Orange Revolution till present time (2005-2017). It explores strategies employed by these movements and fields of their operation (including struggle for consumer rights, grassroots production and distribution of Ukrainian language content, promotion of Ukrainian language use, legislative initiatives) as well as their prospective influence on state policy.
17
Content available „The children of the crisis” – odzyskiwanie przestrzeni, odzyskiwanie życia.
63%
Szwabowski O.
|
2016
|
tom 1
EN
The text constitutes a review of the book by Michael A. Gould-Wartofsky, titled The Occupiers. The Making of The 99 Percent Movement. Occupy Movement was undoubtedly an event that still raises emotions and multiplicity of interpretations. Occupy Movement has overgrown with myths and misunderstandings. The book The Occupiers, written from a position of researcher-participant, may help to identify myths and misconceptions, as well as contribute to the development of the debate in Poland.
PL
W tekście podjęto się recenzji książki Michaela A. Gould-Wartofsky’ego pod tytułem The Occupiers. The Making of The 99 Percent Movement. Ruch Occupy był bez wątpieniem wydarzeniem, które wciąż budzi emocje i wielość interpretacji. Ruch Occupy obrasta mitami i nieporozumieniami. Książka The Occupiers, pisana z pozycji badacza-uczestnika, może pomóc w rozpoznaniu mitów i nieporozumień, jak również przyczynić się do rozwoju debaty w Polsce.
18
Content available O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
63%
Piskała K.
|
|
nr 53
681-690
EN
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
PL
Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
19
Content available „Śmierć wrogom ojczyzny!”. Przemoc zbiorowa w repertuarze działań skrajnej prawicy w Polsce, 1990–2013
63%
Płatek D. , Płucienniczak P.
|
2017
|
nr 2(225)
73-107
PL
W ostatnich dekadach obserwujemy wzrost aktywności ruchu skrajnej prawicy w Europie. W porównaniu do lat siedemdziesiątych XX wieku („pierwsza fala” działalności) oraz wczesnych lat dziewięćdziesiątych („druga fala”), na przełomie wieków wyraźnie wzrosła aktywność skrajnie prawicowych organizacji na płaszczyźnie polityki parlamentarnej („trzecia fala”). Nie we wszystkich krajach europejskich skrajna prawica odnosi bowiem sukces na płaszczyźnie parlamentarnej. Sukces bądź porażka są pochodną odmiennych możliwości mobilizacji politycznych, dostępnych tym ugrupowaniom. Na podstawie podejścia analizy struktur możliwości politycznych oraz metodologii badań prasy codziennej odtwarzamy czynniki, które wpływają na ograniczenie lub zwiększenie skali repertuaru przemocy stosowanego przez polską skrajną prawicę. Weryfikujemy tezę mówiącą, że skala przemocy skrajnej prawicy zmniejsza się, kiedy ruch podlega formalizacji, w porównaniu z okresami, kiedy żadna z organizacji należących do ruchu nie jest obecna na arenie parlamentarnej. W artykule kreślimy ilościowy obraz repertuaru przemocy wykorzystywanego przez polską skrajną prawicę. Badania nad aktywnością skrajnej prawicy w Polsce w latach 1990–2013 zostały przeprowadzone za pomocą szeroko stosowanej w socjologii ruchów społecznych metodologii analizy wydarzeń protestacyjnych (Protest Event Analysis, PEA). Metoda ta polega na zbieraniu danych o wydarzeniach protestacyjnych z prasy codziennej, a następnie kodowaniu ich pod kątem różnych charakterystyk.
EN
In the immediate aftermath of the fall of communism in Poland in 1989, popular discussions of the reemergence of the extreme right centered on concerns that it would take the form of ultra-nationalism or post-communist national populism (Pankowski 2009). However, these discussions mainly emphasized sensational events involving militant skinheads and tended to stress the cultural specificity of the nationalist movement. The perceived risk from the extreme right has contributed to the creation of a sociological explanation focused on a restricted number of arguments. Phenomena such as the rise of nationalism and extremism were in fact considered (at the macro level) to be aggressive reactions to frustrations resulting either from the rapid end to a period of economic stabilization and increased expectations or (at the micro level) from status inconsistency. In our article we suggest that Poland’s extreme right should be analyzed as a social movement, with a focus on the meso-organizational and action level, as this has never been done before. Looking at the broad spectrum of actors in the extreme-right milieu, we analyze their forms of action with the aim of understanding the use of violent versus nonviolent forms of action. We study factors that influence the scale of violence employed by the extreme right and verify the thesis that the violence decreases in periods when the movement undergoes a process of formalization, i.e., enters parliamentary politics, and increases otherwise. The paper is based on political opportunity theory and analysis of protest events in the years 1990–2013.
20
Content available Przeciw „ideologiom”. „Wolność” nauki jako stawka w wojnach kulturowych
51%
Zimniak-Hałajko M.
Zoon Politikon
|
2020
|
nr 11
102-145
EN
The subject of the current article is the analysis of select institutional activities, including drafts of legislative initiatives and social actions, that took place during 2018-2020 at Polish universities (and outside of them), aiming at defining of what can be expressed, who is entitled to speak within the realm of academy – and what can be said by an academic teacher or scientist during public debate. These social actions and legislative initiatives are discussed in the broader context of activities of social movements having clear ideological face (either left- or rightwing), protests against lectures and debates organised at universities that were labelled as „ideological” ones, as well as projects intending to promote specific visions of academic freedom along with corresponding regulations for universities.
PL
Przedmiotem analizy w niniejszym tekście są wybrane działania instytucjonalne i akcje społeczne, podejmowane w latach 2018-2020 w Polsce na uczelniach i poza nimi, mające na celu ustalenie, co i komu można mówić w ramach akademii oraz co może mówić uczony zabierający głos w debacie publicznej. Wybrane inicjatywy społeczne i ustawodawcze na gruncie polskim omówione zostają w szerszym kontekście: aktywności ruchów społecznych o wyraźnym obliczu ideowym (lewicowych i prawicowych), sprzeciwów wobec organizowania na uczelniach wykładów i debat o charakterze uznanym za „ideologiczny”, inicjatyw na rzecz wolności debaty na uczelniach.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.