W pracy wykonano badania porowatości, przepuszczalności i krzywych ciśnień kapilarnych dla skał zbiornikowych kambru i dewonu południowej części bloku górnośląskiego. Wybrano skały zbiornikowe z utworów dewonu dolnego oraz kambru w formacji z Goczałkowic i z Borzęt. Wykonano badania korelacyjne, testując różne modele przestrzeni porowej i szukając odpowiedniego modelu petrofizycznego dla analizowanych skał. Stwierdzono, że jedynym modelem który poprawnie opisuje dużą różnorodność wykształcenia przestrzeni porowej jest model Katza-Thompsona, dla którego wyznaczono optymalne współczynniki dopasowania. Wydzielono trzy typowe wykształcenia przestrzeni porowej badanych skał.
EN
Porosity, permeability and capilary pressure investigations were done for reservoir Devonian and Cambrian rocks of south part of Upper Silesian block. Reservoir rocks have been found in Lower Devonian and Goczałkowice and Borzęta formations of Cambrian. Correlation investigations make possible to fit the best model of pore space to those rocks. Results obtained with the use of Kozeny-Carman model were not satisfied because of heterogeneity of parameters of investigated rocks. The best results were obtained with the use of Katz-Thompson model of pore space. Three groups of typical parameters of pore space were described.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono podstawowe założenia metody danych złożonych - Compositional Data Analysis. Metoda ta pozwala na statystyczną interpretację danych, w których wartości zmiennych sumują się do pewnej całości. Pokazano przykłady zastosowania metody CDA dla danych hydrogeologicznych oraz petrologicznych - w tym interpretację tych danych i ich wizualizację za pomocą diagramów trójkątnych. Specyfiką metody jest możliwość stosowania szeregu procedur przekształceń, np. amalgamacji danych, perturbacji, uwalniania i centrowania.
EN
The paper presents the principles of Compositional Data Analysis. This statistical method enables interpreting the data, being proportions of some whole. The two examples of implementation of this method were presented, with use of hydrogeological and petrographical data. The visaulisation by means of ternary diagrams is helpful for interpreting the results. The method is particularly featured by the possibility of appllication of a range of helpful manipulations, such as: amalgamation, perturbation, unconstraining and centering of data.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Praca przedstawia wyniki międzylaboratoryjnego eksperymentu wyznaczania dokładności (poprawności i precyzji) metody pomiarów porowatości skał z wykorzystaniem porometru helowego i w nawiązaniu do aktualnych podstaw metrologii dotyczących teorii niepewności i błędów pomiarów. Badania prowadzone były w różnym czasie w trzech laboratoriach petrofizycznych związanych z górnictwem naftowym. Jako materiał badawczy wykorzystano 20 próbek skalnych o zróżnicowanym współczynniku porowatości, w granicach od około 1 do około 23%. W wyniku analizy powtarzalnych pomiarów określono w szczególności precyzję metody pomiarowej, w warunkach zarówno powtarzalności, jak i odtwarzalności pomiarów, z uwzględnieniem zmienności wewnątrzlaboratoryjnej oraz międzylaboratoryjnej wyników pomiarów.
EN
Results of an interlaboratory experiment ling in determining the accuracy (correctness and precision) of rock porosity measurements with a helium porosimeter are presented in the paper taking into account foundations of metrology, theory of uncertainty and measurement errors. The experiments were carried out in three different petrophysical laboratories related with oil miting in a different span of time. The research material was composed of rock 20 samples of varying porosity coefficient ranking from about 1 to about 23%. In the course of the analysis, the measurement accuracy was assessed in the conditions of repeatability and reproducibility of experiments, taking into account interlaboratory and intralaboratory variability of the results.
Compositional data consist of compositions of parts summing to some whole (e.g.: 100%, 1). Such "closed" data are very popular in geochemistry, sedimentology, hydrogeology and environmetrics. This paper presents the data visualization method by means of the biplot method - a statistical technique widely applied in Compositional Data Analysis. This method enables a graphical display of observations and variables on the same chart, in a way that approximates their correlation. In a biplot the observations are marked with points, and variables - by rays emanating from the origin. Both their lengths and directions are important to the interpretation. The paper presents two examples of implementation of biplots in analysis of hydrogeological and petrological data. The first example concerns petrological data set for pores and skeleton grains of different Polish sandstones. The biplot visualization unveiled a possible independence of subcompositions of transitional pores (T) and macropores (R), as well as submacropores (S) and skeleton grains (Re). The use of this method made it also possible to demonstrate the rule according to which the share of transitive pores decreases at the advantage of real macropores from younger to older rocks, what is related to diagenesis processes. The second example concerns interpretation of hydrological data on chemistry of mine water of the "Rydułtowy" coal mine. In this case the graphical interpretation of biplot revealed large relative variation between HCO3 –-Cl–, HCO3–-I – and HCO3–-Na+. Besides, on the same basis, possible independence between the ion couples: HCO3--Br–, Ca2+-Na+, HCO3–-Cl–, Br-Na+, HCO3–-Cl–and Ca2+-K+ was identified and consequently verified using statistical tests. Additionally, taking into account geometrical features of the relevant biplot, a formula was proposed for defining relationships between shares of ions: Ca2+, Mg2+, Na+ and Cl–<.sup>, SO42–, HCO>sub>3–. These relationships are most apparent for poly-ion groundwater of the active exchange zone, where the ratios of the above mentioned components are similar to each other, despite a slight predominance of SO42– and HCO3– fractions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.