Accurate and timely flash floods forecasting, especially, in ungauged and poorly gauged basins, is one of the most important and challenging problems to be solved by the international hydrological community. In changing climate and variable anthropogenic impact on river basins, as well as due to low density of surface hydrometeorological network, flash flood forecasting based on “traditional” physically based, or conceptual, or statistical hydrological models often becomes inefficient. Unfortunately, most of river basins in Russia are poorly gauged or ungauged; besides, lack of hydrogeological data is quite typical. However, the developing economy and population safety necessitate issuing warnings based on reliable forecasts. For this purpose, a new hydrological model, MLCM3 (Multi-Layer Conceptual Model, 3rd generation) has been developed in the Russian State Hydrometeorological University. The model showed good results in more than 50 tested basins.
Wetlands play a significant role in agricultural landscape. They are the areas of exceptionally great natural values able to regulate water cycling in river catchments. In many cases they are the basic food source for bred animals. Large areas of wetlands (c. 4 million ha) have been drained for agricultural purposes in Poland. Nevertheless, there are still numerous natural (or close to natural) wetlands, part of which is protected in nature reserves or national parks. Having in mind the transformation of agriculture and the need of protecting water resources and natural environment, it is necessary to regulate the principles of utilisation and management of reclaimed wetlands. Water management should be adjusted to the type of an area and to environmental requirements. Regardless of the type and intensity of agricultural use of wetlands one has to aim at limiting rapid outflow of spring thaw and rainfall waters which means the reconstruction and increasing of natural retention capacity of the river catchment. It is necessary to provide an appropriate number of water lifting facilities and their proper exploitation in land reclamation objects. It is as well necessary to create appropriate organizational, legal and financial conditions stimulating actions to improve water balance and wetland protection.
PL
Siedliska hydrogeniczne (mokradła), ściśle związane z warunkami wodnymi (wysoki poziom wód gruntowych), są cennymi przyrodniczo obszarami, decydującymi w dużym stopniu o biologicznej różnorodności krajobrazu rolniczego. Wywierają wpływ na obieg wody w przyrodzie, a jednocześnie są obszarami wykorzystywanymi przez rolnictwo jako łąki i pastwiska - w wielu regionach kraju stanowią podstawowe źródło pozyskania paszy dla bydła. Biorąc pod uwagę zachodzące zmiany w gospodarce rolnej oraz potrzeby ochrony zasobów wodnych i środowiska przyrodniczego, niezbędne jest uregulowanie zasad wykorzystania i użytkowania zmeliorowanych obszarów mokradłowych. Gospodarka wodna powinna być dostosowana do typu obszaru i wymagań środowiska przyrodniczego. Bez względu na sposób i intensywność rolniczego użytkowania mokradeł należy dążyć do zahamowania szybkiego odpływu wód roztopowych i opadowych, co jest równoznaczne z odbudową, a nawet zwiększeniem naturalnej retencyjności zlewni rzecznej. Na obiektach melioracyjnych niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej liczby budowli i urządzeń piętrzących wodę oraz prowadzenie prawidłowej eksploatacji (gospodarki wodnej). Ochrona mokradeł będzie skuteczna, jeśli zostaną utworzone odpowiednie uwarunkowania organizacyjne, prawne i finansowe, stymulujące podejmowanie działań w celu poprawy bilansu wodnego i zwiększania uwilgotnienia obszarów mokradłowych.
The aim of this study was to analyse the impact of selected small water retention measures on surface and groundwater level in river basins. The study was limited to the analysis of measures like small water reservoirs, restoration of bogs and reconstruction of drainage systems in the river valleys. A few study cases were described. Dutch SIMGRO numerical model describing the regional surface water and groundwater flow has been used for simulation modelling of different cases. The result of the study has shown that small retention measures are a good and effective method to increase the ability to retain water in the small river basins. Construction of small water reservoirs and weirs on ditches and creeks and restoration of drained bogs can limit the fast outflow of precipitation and melting water from the catchment. The study has proved that the small water retention measures can be helpful for flood protection and in decreasing of drought threats in small river basins.
PL
Omówiono wpływ wybranych działań małej retencji na ograniczenie zagrożeń powodowanych suszą lub powodzią. Na podstawie badań modelowych oceniono wpływ małych zbiorników wodnych i piętrzeń wody w sieci rowów na odpływ rzeczny oraz poziom zwierciadła wód gruntowych. Zwiększenie potencjalnej zdolności retencyjnej zlewni rzecznej może być osiągnięte różnymi metodami. Skuteczna jest budowa małych zbiorników wodnych oraz budowli piętrzących wodę i ograniczających szybki odpływ wód opadowych i roztopowych. Renaturyzacja obszarów bagiennych poprzez likwidację systemu odwadniającego, a również hamowanie odpływu wody w dużych zlewniach nie wywiera istotnego wpływu na reżim hydrologiczny zlewni. Może natomiast znacznie poprawić warunki wodne niezbędne do zachowania walorów przyrodniczych cennych obszarów mokradłowych. Wskazana jest modernizacja istniejących systemów melioracji dolinowych w celu umożliwienia racjonalnego gospodarowania miejscowymi zasobami wody. Przynosi to korzyści rolnictwu, jak również środowisku przyrodniczemu, w tym ochronie zasobów wody. Przedstawione wyniki badań wpisują się we współczesny trend unowocześnienia i reorganizacji zasad gospodarowania wodą, szczególnie na terenach rolniczych, ale również na obszarach zurbanizowanych. Cechą charakterystyczną tego trendu jest retencjonowanie wody na obszarach powstawania zasobów wody. Zatrzymywanie wody z opadów atmosferycznych, topnienia śniegu w zlewni, w tym na terenach rolniczych, leśnych i zurbanizowanych, jest podstawowym elementem ograniczania skutków suszy i ochrony przed zwiększaniem się maksymalnych przepływów powodziowych.
Rolnictwo jest największym konsumentem wody. Całkowite zużycie wody przez rośliny to suma wody pochodzącej z opadów i retencjonowania w porach gleby oraz ewentualnie woda dostarczana w postaci nawodnień. Liczącym się użytkownikiem jest również środowisko przyrodnicze, w tym lasy. Obszary wiejskie pełnią istotną rolę w regulacji obiegu wody w zlewni. Problematyka gospodarki wodnej na obszarach wiejskich nie może ograniczać się do regulacji stosunków wodnych w glebie (nawodnienia, odwodnienia). Powinna obejmować całokształt zagadnień dotyczących ochrony jakości i ilości zasobów wody. Konieczne jest świadome sterowanie strukturą bilansu wodnego poprzez propagowanie poprawnych zasad kształtowania obszarów wiejskich, ochronę przeciwpowodziową i przeciwerozyjną, wdrażanie prawidłowej agrotechniki, propagowanie małej retencji.
EN
Agriculture consumes a lot of water. Total water uptake by plants equals the sum of water coming from precipitation (stored in the soil pores) and from irrigation. Forests and natural environment are also great water consumers. Rural areas play a very important role in the water balance of small river basins. Water management in rural areas should be integrated and not only focussed on drainage and irrigation. It is necessary to implement a correct method of rural landscape planning with the consideration of flood and erosion protection, to promote good agriculture practices and to stimulate measures for increasing the possibility of water retention.