Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prominentny przodek pogromcy Spartakusa – Publius Licinius Crassus Dives, konsul w 205 r. przed Chr.

100%

Maciejowski M.

|

2019

|

nr 7

5-37

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu treść panegiryku pióra Tytusa Liwiusza poświęconego tytułowemu konsulowi w 205 r. przed Chr. odpowiada rzeczywistości. Pierwsza sugestia jaka się nasuwa, to zależność przekazu historyka z Patavium od zachowanego we fragmentach dzieła rzymskiego senatora i dziejopisa Gajusza Licyniusza Macera, protegowanego słynnego triumwira Marka Licyniusza Krassusa (ur. 114 - zm. 53 r. przed Chr.). Źródeł wysokiej pozycji Publiusza Licyniusza Krassusa osiągniętej w trakcie drugiej wojnie punickiej (218-201) należy szukać w przynależności do klienteli wpływowego gens Cornelia. Od Korneliuszy uzyskał poparcie podczas wyborów na urząd ponitfex maximus, stając się odtąd ważnym ogniwem powyższego stronnictwa. W zamian za patronat i pomoc w promocji na kolejne urzędy rewanżował się w ramach wymiany usług swoją rozległą wiedzą prawną, prawdopodobnie wspierał również Korneliuszy finansowo. Prawniczą biegłość Krassusa potwierdza także Cyceron. Poprzez udzielanie pomocy prawnej Krassus mógł z kolei budować własną klientelę, a przynajmniej sieć zobowiązań. Czy zatem treść panegiryku Krassusa znajduje potwierdzenie w dokonaniach konsula z 205 r. przed Chr. ? Jeśli odrzucimy stereotypowe określenia użyte przez Liwiusza dotyczące statusu społecznego czy wyglądu zewnętrznego oraz pochwały na temat przewag wojennych członka gens Licinii Crassi, dostrzeżemy autorytet zbudowany na solidnej wiedzy prawniczej. Przykład Krassusa ukazuje zatem, że w republikańskim Rzymie, nawet w bardzo burzliwych czasach istniała możliwość osiągniecia wysokiej pozycji politycznej poza sferą stricte militarną.

EN

The author attempts to answer to question, to what extent eulogy written down by Livy and concerning title figure of Publius Licinius Crassus (consul in 205 B.C.), corresponded with the facts (Liv. XXX 1, 4-6). Article presented stages of political and military career of the above-mentioned member of nobilitas and his competences. This activity can be followed by analysis his activity during holding consecutive offices (pontifex maximus, censor, magister equitum, praetor peregrinus, consul, proconsul). Where therefore we should seek origins of so high assesment given him by Livy? Analysing his activity the course Second Punic War (218-201 B.C.) author arrived at the conclusion, that it were not relatively modest war deedes, particularly in comparison with Roman outstanding leaders in this range, which decided about standing of Crassus. In his career, he placed himself in the role of the client of powerful gens Cornelia. He gained support from Cornelii during elections for pontifex maximus. In return for patronage and help in promotion on consecutive magistracies, he reciprocated undobtedly using his extensive juridicial knowledge. As a pontifex maximus he was also important link in the system of political control over sphere of the religion. Thus, origins of prestige of Crassus we should perceive above all in his mastery of the law. He was known not only as a expert in pontifical law, but also in advising Roman people and senate. It is emphasized not only by Livy, but also by Cicero, whose testimony, although late, it seems valuable, because it revels to us good memory of Crassus, which was preserved in Roman tradition. By advising in lawsuits, he was able to build own clientele, anywaythe network of obligations. This activity was also probably origin of his substantial profits (hence cognomen Dives). Example of the Crassus shows to us, that in Republican Rome, even in tumultuous times, it was there possibility to gain high political standing beyond sphere stricte military.

2

Senatus consultum ultimum. Ochrona interesu państwa w sytuacji wewnętrznego zagrożenia na przykładzie procesu Katyliny

100%

Sitek B.

|

nr 1

343-355

EN

The political struggle is an essential element of every era and every state. An example of such a struggle is the trial against Catiline, which took place in 63 BC. Cicero who had the consul’s office this year was Catiline’s main accuser before the Roman Senate. Cicero led to the adoption of senatus consultum ultimum, by power of which the conspirators led by Catiline were killed. On this occasion, the famous Roman orator delivered four speeches in the Senate. Despite his victory, Cicero was sentenced to exile in 58 BC. He left for Greece, where he spent several months. However, he has never returned to high-level politics.

PL

Walka polityczna jest istotnym elementem każdej epoki i każdego państwa. Przykładem takiej walki jest proces przeciwko Katylinie, który rozegrał się pod koniec 63 r. przed Chr. Głównym jego oskarżycielem przed senatem rzymskim był Cyceron, pełniący w tym roku urząd konsula. Doprowadził on do uchwalenia senatus consultum ultimum, na mocy którego bez wyroku sądowego zgładzeni zostali spiskowcy, na czele których stał Katylina. Z tej okazji słynny rzymski orator wygłosił w senacie cztery mowy. Pomimo zwycięstwa jakie odniósł Cyceron, to już w 58 r. został on skazany na wygnanie za wykonanie wyroku śmierci na obywatelu rzymskim bez wyroku sądowego. W konsekwencji wyjechał do Grecji, gdzie spędził kilkanaście miesięcy. Nigdy jednak nie powrócił już do polityki na wysokim poziomie.

3

Centurionowie Cezara: elita legionów czy kreacja literacka?

100%

Faszcza M. N.

|

nr 21

71-92

EN

One of the distinctive features of Caesar’s narrative about wars was the praise he bestowed on the merits of his centurions. The question arises why he promoted this category of soldiers and whether source analysis confirms the plausibility of their combat achievements. Michał Norbert Faszcza has collected and examined the relevant information contained in the extant written sources in an attempt not only to find confirmation of Caesar’s claims in the context of the growing importance of the centurions in the 1st century BCE, but also to ponder the reason for Caesar’s use this type of literary device. The centurions are a genuine symbol of Caesar’s army, and therefore this theme is of key importance for the reconstruction of the internal relations in his legions.

PL

Jedną z charakterystycznych cech narracji Cezara poświęconej toczonym przez niego wojnom jest eksponowanie zasług centurionów. Rodzi to pytanie, z jakiego powodu promował akurat tę kategorię żołnierzy i czy w świetle analizy źródłowej ich dokonania bojowe mogą zostać uznane za wiarygodne. Autor podjął próbę zestawienia informacji zawartych w zachowanych przekazach, starając się nie tylko znaleźć potwierdzenie opisów Cezara w kontekście wzrostu znaczenia centurionów w I wieku przed Chr., lecz także uzyskać odpowiedź dotyczącą możliwego powodu zastosowania tego typu zabiegu literackiego. Centurionowie uchodzą za prawdziwy symbol cezariańskiej armii, dlatego temat ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia rekonstrukcji stosunków wewnętrznych panujących w legionach ówczesnego prokonsula.