Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Renta rodzinna jako świadczenie skierowane do rodziny

100%

Szydło-Kalinka M.

|

tom V

|

nr 5

78-87

EN

The main goal of this article is to present family pension in social security of loosing a breadwinner. The author will dedicate to analyse entitled people of getting it, especially the children who are involved. It is worth pointing out that judicature goes along with charging family pension above 25. Furthermore, there is a case of impossibility of of getting family pension by a cohabitee in this article. Judicature and literature share this statement. Historical outline is also presented

PL

Artykuł przedstawia rentę rodzinną w kontekście zabezpieczenia społecznego wypłacanego w przypadku utraty żywiciela rodziny. Omówiono katalog osób uprawnionych do otrzymywania tego świadczenia, zwracając szczególną uwagę na dzieci uczące się. Warto zauważyć, że orzecznictwo sądów przychyla się do pobierania renty rodzinnej przez dzieci kontynuujące naukę. Przepisy ustawy o emeryturach i rentach nie przewidują otrzymania renty rodzinnej przez konkubenta, a orzecznictwo i literatura zgodnie podzielają to stanowisko.

2

Renta rodzinna a adekwatność świadczeń z zabezpieczenia społecznego kobiet i mężczyzn w ustawowym wieku emerytalnym w Polsce

84%

Bartkowiak M. , Ratajczak J.

|

nr 2

37-58

EN

This article focuses on the survivor’s benefit from the old age income perspective. Consequently the analysis is limited to those above the minimum retirement age and who are the single beneficiaries of a survivor’s pension. Survivor’s benefits should achieve two objectives: (1) deliver poverty protection to those for whom the deceased had provided, (2) maintain living standards after the breadwinner’s death. Those objectives are, similarly to the pension system, both macro and micro goals and constitute an evaluation as to the adequacy of old-age income itself. The aim of the article is to analyse the role of the survivor’s pension within old-age income adequacy for the beneficiaries of the new Polish pension system and here from the perspective of gender. Empirical data used in the article is derived from two sources: statistical data of the Polish Social Insurance Institution (ZUS) and the results of an independently conducted micro-simulation (20 thousand cases) regarding the old-age pension provision for those covered by the new pension system. The main conclusion is that the role of any survivor’s benefit for the adequacy of old-age pension provision as such will, in the first year after retirement, be most limited in the future. A minimum pension appears here to be a much more effective instrument, especially for women.

PL

Przedmiotem artykułu jest renta po zmarłym żywicielu w kontekście zabezpieczenia emerytalnego. Oznacza to, że zakres podmiotowy beneficjentów renty rodzinnej zostanie ograniczony do osób w wieku równym co najmniej minimalnemu wiekowi emerytalnemu, będących jedynymi beneficjentami tego świadczenia. Rencie wdowiej przypisywane są dwa cele: (1) ochrona przed ubóstwem osób, które pozostawały na utrzymaniu zmarłego, (2) utrzymanie dotychczasowego poziomu życia osób, wobec których zmarły miał obowiązek alimentacyjny. Wydaje się, analogicznie do celów zabezpieczenia emerytalnego, że pierwszy z nich można by zaliczyć do poziomu makro, a drugi do poziomu mikro. Oba te dążenia konstytuują adekwatność świadczeń zabezpieczenia finansowego (tu bazowego) w odniesieniu do osób starszych. Zadaniem artykułu jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu renta rodzinna będzie przyczyniać się do realizacji celu adekwatności w przekroju płci w odniesieniu do emerytek i emerytów pobierających świadczenie z nowego systemu emerytalnego. W artykule wykorzystano dwa źródła danych empirycznych: zastane, publikowane lub udostępnione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, oraz wyniki samodzielnie przeprowadzonej mikrosymulacji (20 tys. przypadków) w stosunku do świadczeń osób, których emerytura pochodzić będzie wyłącznie z tzw. nowego systemu emerytalnego. Podstawowy wniosek dotyczy tego, że dla osób pobierających świadczenie z bazowego systemu emerytalnego w pierwszym roku po przejściu na emeryturę renta rodzinna w bardzo ograniczonym stopniu wpływa na adekwatność świadczeń. Zdecydowanie ważniejszym instrumentem, także dla kobiet, jest emerytura minimalna.

3

Wypłata gwarantowana jako odrębne świadczenie ze społecznego ubezpieczenia emerytalnego

84%

Dzienisiuk D.

|

nr 1

57-71

PL

Obowiązujące przepisy emerytalne przewidują, że po śmierci emeryta wypłaca się na rzecz jednej lub kilku osób fizycznych jednorazowe świadczenie pieniężne zwane „wypłatą gwarantowaną”. Przegląd uzasadnień projektów ustaw oraz zmian w regulacji prawnej prowadzi do wniosku, że głównym celem wypłaty gwarantowanej jest złagodzenie negatywnych odczuć społecznych związanych z utratą przez ubezpieczonych przechodzących na emeryturę poczucia prawa własności do środków zgromadzonych na rachunkach w otwartych funduszach emerytalnych (OFE) oraz kwot zewidencjonowanych na subkoncie. Cel wypłaty gwarantowanej nie jest powiązany z dążeniem do zapewnienia rodzinie zmarłego środków utrzymania w szczególnej sytuacji społecznej, w jakiej znalazła się rodzina. Świadczenie to ma zatem więcej cech rozliczenia uprawnień majątkowych przysługujących przed nabyciem prawa do emerytury niż właściwości odpowiadających funkcjom renty rodzinnej. Dlatego też nie jest zasadne, by wypłata gwarantowana finansowana z ubezpieczenia emerytalnego pomniejszała wysokość renty rodzinnej z ubezpieczenia rentowego, szczególnie w przypadku osób, które nie pobrały wypłaty gwarantowanej.

EN

The retirement pension regulations in force envisage that following the death of a pensioner a payment is made to one or several physical persons in the form of a one-off money benefit payment called ‘a guaranteed payment.’ A review of the substantiations for regulatory bills and changes in the legal regulations leads one to the conclusion that the main aim of a guaranteed payment is a softening of the negative social effects connected with the loss on the part of insured parties becoming retired of a sense of the proprietary rights to monies accumulated in accounts within Open Retirement Funds (OFE) as well as the amounts accumulated within the subaccount. The aim of the guaranteed payment is not linked to ensuring the family of the deceased with means to live on within the specific social situation in which the family finds itself. For this benefi t payment has more traits in relation to the settlement of the vested material entitlements prior to obtaining the right to a retirement pension than the characteristics reflecting the functions of family social payments (allowance). Therefore it is also not valid that the guaranteed payment financed from retirement insurance would reduce the level (amount) of family social allowance from social security insurance, particularly in the case of those who have not drawn a guaranteed payment.

4

O rencie rodzinnej, uposażeniu rodzinnym i o proporcjonalności świadczenia – słów kilka

67%

Wypych-Żywicka A.

|

nr XXI

699-706

EN

Family pension entitlement applies to children up to the age of 25. If the subject has reached this age in the last year of studies in a higher school, family pension entitlement extends until the end of studies. The problem is the interpretation of the phrase ‘in the last year of studies in a higher school’. It is unknown whether its meaning is limited only to the higher education (up to master’s degree) or whether it covers all forms of studies conducted by a higher school. Extending the meaning of this phrase shall cause the category of children entitled to the family pension to enlarge significantly, because entitled shall be those children who are students as well as those who take up postgraduate or doctoral studies. Such an interpretation seems to go too far. The conditions for acquiring the right to a family emolument after the deceased performing the profession of the judge also need to be specified.

PL

Uprawnienie do renty rodzinnej przysługuje dla dzieci do 25. roku życia. Jeżeli podmiot osiągnął ten wiek na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłuża się do zakończenia studiów. Problem stanowi interpretacja zwrotu „na ostatnim roku studiów w szkole wyższej”. Nie wiadomo bowiem, czy jego znaczenie ogranicza się jedynie do studiów wyższych, czy też obejmuje wszystkie formy studiów, jakie prowadzi szkoła wyższa. Rozszerzenie zakresu znaczeniowego zwrotu spowoduje, że kategoria „dzieci” uprawnionych do renty znacznie się powiększy. Uprawnione będą bowiem dzieci, które są studentami, jak również i te, które podjęły naukę na studiach podyplomowych i doktoranckich. Taka interpretacja wydaje się zbyt daleko posunięta. Doprecyzowania wymagają również warunki nabycia prawa do uposażenia rodzinnego po zmarłym wykonującym zawód sędziego.

5

Obywatelskie inicjatywy kobiet na rzecz poprawy sytuacji bytowej rodzin górników, którzy ulegli wypadkom śmiertelnym i ciężkim

59%

Gadowska K. , Majer M.

|

tom T. 68, nr 3

148--157

PL

Artykuł poświęcono problematyce skutków wypadków przy pracy w kopalniach w odniesieniu do sytuacji materialno-bytowej rodzin. Punkt wyjścia stanowiła analiza pamiętników członków rodzin górników, którzy ulegli wypadkowi śmiertelnemu lub ciężkiemu przy pracy, zebranych w wyniku konkursu zorganizowanego w ramach projektu „Bezpieczna praca – bezpieczna rodzina. Promocja Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw w aspekcie bezpieczeństwa i higieny pracy”. Jej wyniki wskazały na drastyczne pogorszenie sytuacji materialno-bytowej większości rodzin, dla których podstawowym źródłem dochodu pozostają świadczenia emerytalne i rentowe, w niewielkim stopniu praca zarobkowa. Kobiety mają poważne problemy z odnalezieniem się na rynku pracy. Wprowadzona w 1998 r. zmiana zasad przyznawania świadczeń emerytalno-rentowych ogranicza uprawnienia do pobierania dożywotnich rent przez wdowy po górnikach. Zmiany prawa, przenoszące punkt ciężkości na konieczność znalezienia zatrudnienia, bez odpowiednich rozwiązań wspierających praktyczną realizację postulatu podjęcia pracy przez wdowy po górnikach nie tworzą realnych form wsparcia. Wiele z obowiązujących rozwiązań i świadczonych form wsparcia można scharakteryzować jako działania pozorne, nie wpływające w sposób istotny na zmianę trudnej sytuacji rodzin. Zrodziło to oddolne obywatelskie inicjatywy kobiet na rzecz modyfikacji aktualnie obowiązujących rozwiązań celem poprawy sytuacji bytowej rodzin. W artykule omówiona została działalność Stowarzyszenia Górniczych Wdów.

EN

The article has been devoted to problems of effects of industrial accidents in mines in relation to the financial-living situation of families. The point of departure constituted the analysis of diaries of family members of miners, who met with a fatal or serious industrial accident, collected as a result of a competition organized in the framework of the project “Safe work – safe family. Promotion of Social Responsibility of Business in the aspect of industrial safety”. Its results indicate drastic worsening of the financial-living situation of the majority of families, for which the basic source of income remain pension and rent benefits, to a small extent professional work. In accordance with the traditional model of a mining family, the decided majority of widows before husband’s death were not professionally engaged, and took up household keeping and education of children. These women have serious problems on the labour market. The introduced in 1998 changes of rules of granting of pension-rent benefits restrict the rights to receive lifelong rents by miners’ widows. The changes of the law, displacing the centre of gravity to the necessity to find employment, without suitable solutions supporting the practical realization of the postulate of undertaking work through miners’ widows, do not create real support forms. Many of the solutions being in force and rendered support forms can be characterized as ostensible actions, which do not influence in an essential manner the change of the difficult situation of families. This situation gave rise to grass-roots civil initiatives of women with respect to the modification of solutions currently being in force in order to improve the living situation of families. In the article the activity of the Miners’ Widows Association has been discussed.