Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wprowadzenie

100%

Łukasiewicz J.

Sympozjum

|

2000

|

nr 2(7)

5-8

PL

Wprowadzenie do Sympozjum nr 2(7) (2000) poświęconego tematowi "Psychologia w służbie religijnego rozwoju człowieka".

2

Transformacje religijności Polaków – wybrane aspekty religijnej zmiany

100%

Lisak M.

Sympozjum

|

2015

|

nr 2(29)

29-50

EN

The goal of the study is to examine essential aspects of transformations in the Polish religiousness. On the basis of a secondary empirical data analysis, including the dominicantes and communicates indicators, the CBOS’ surveys on religion and the ‘Polish Societal Diagnosis’ longitudinal research, the author provides three main findings. Firstly, the Polish society comes across the moderate secularization process that pushes religiosity of Poles into deinstitutionalization and subjectivity. Secondly, one can observe fostering of regional differentiation and polarization of the socio-religious profile of Poland. Thirdly, the current form of religiousness of Poles becomes far more a hybrid religion.

3

Edukacja religijna w kontekście przemian religijności. Dwie perspektywy badawcze

80%

Sadłoń W.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2016

|

nr 17

58-66

PL

Podjęte w niniejszym artykule zagadnienie jest samo w sobie niezwykle szerokie, dotyczy bowiem z jednej strony edukacji religijnej, a z drugiej przemian religijności. W związku z tym ujęcie styku tych dwóch obszarów badawczych zostało zawężone w oparciu o dwie koncepcje ujmowania przemian religijności: systemowo--funkcjonalną i socjalizacyjną. Przez ich pryzmat ukazane zostały dwie perspektywy badania zależności edukacji religijnej oraz religijności. Teoretyczne rozważania stanowią punkt wyjścia do przeglądu prowadzonych w Polsce badań dotyczących wzajemnej zależności edukacji religijnej oraz przemian religijności. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy na podstawie prowadzonych dzisiaj badań możliwe jest zweryfikowanie, w jaki sposób edukacja religijna w Polsce stanowi czynnik zmiany religijności.

4

Religijność subiektywna młodzieży o uzdolnieniach artystycznych – analiza jakościowa

80%

Radon S.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

nr 1(8)

99-120

PL

Artykuł zawiera wyniki oraz analizę badań przeprowadzonych na grupie licealistów, uczniów krakowskiego liceum plastycznego. Autor bada problem religijności subiektywnej młodych respondentów. Analiza poparta jest szczegółowymi przemyśleniami teoretycznymi. Wynikiem interpretacji wypowiedzi uczniów jest zestawienie między innymi klasyfikujące typy religijności oraz motywacje podejmowania relacji z Bogiem.

EN

This article discuses the role of subjective religiousness among contemporary people. The theoretical and empirical approaches showing that while modernization does have secularizing effects, it also provokes a reaction that more often strengthens religion (especially subjective, intensive, autonomic religiousness). In this paper projection method were used to examine the functioning of subjective religiousness among artistically gifted young people. Ss (N=296 aged 15–20 yrs) had to finish sentences: 1. “I’m sadly …”, 2. “I treasure, I like …”, 3. “Rational analysis…”, 4. “God in my life...” . The results of qualitative analysis suggest that subjective religiousness have common and specific dimensions (conditioning, consequence meaning and typology). The findings revealed that the majority of the youth define themselves from one hand as nontraditional and not orthodox, from second hand as ultra religious and mystical. His religiousness is deep, latent and emotionally very intensive. Implications are considered for future research on religiousness.

5

La religion et le religieux dans la société postmoderne

80%

Fulara P.

Sympozjum

|

2012

|

nr 1(22)

61-79

EN

Many contemporary thinkers perceive modernity as the “end of the grand narration idea”. God, as an universal idea, has disappeared. He is being replaced with aesthetics, citizenship, national flags, rationality or nature. What they mean with this phrase is the fading of religious beliefs as a explanations of events, a process that is accompanied by a loss of the sense of life, in a world that can now be scientifically analysed. Marcel Gauchet, a French philosopher, believes that the reasons for the end of a society organized by religion are embedded within Christianity itself. He also believes that religion as an institution has no future but will remain in existence through culture and individual experience. Religion and Faith? How do they stand before us today? Do they still have something to tell us in an already post-modern society? Many contemporary thinkers are worried about the future of a society where, on the one hand, spiritual values are denied any importance and the other, we observe violent reactions of religious groups willing to affirm their identity threatened by globalization. We can observe two trends in modern western society: ‘humanization of the divine’ and ‘divinification of the human’. In both cases humanism gets rid of metaphysical values and God is replaced by an “earth absolute”. At the same time there are those who, while observing these signs of secularization, notice that the Church, despite what statistics and polls indicate, is able to re- act thanks to in-depth thinking. They hope that Christianity can not only become useful to society again but can also “become the soul of society”. How this will materialize remains however to be considered with caution because, next to the dynamic growth of new communities that were so dear to John Paul II, we also observe the revival of sects, the return of various forms of paganism, as well as a new “cult” of organic products. Looking forward, three important questions come to mind: Can a modern society, aimed at economic utilitarianism, afford not to rely on its historical religious foundations? Can it live and define itself without common values or beliefs? Can it be built on values that are exclusively secular without any reference to transcendence?

6

Wpływ islamu na przystosowanie muzułmanów w społeczeństwie polskim. Transformacja religijności Saudyjczyków

80%

Ksionek A.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

nr 12

105-111

PL

Nasilenie procesu globalizacji, czego egzemplifikacją jest wzrost liczby muzułmanów na terenach państwa polskiego, stało się główną przyczyną badania dotyczącego przystosowania społecznego oraz religijności imigrantów. Z socjologicznego punktu widzenia interesujący okazuje się być wpływ norm religijnych na przystosowania społeczne w Polsce, w szczególności, kiedy mowa jest o religiach ekspansywnych, do jakich niewątpliwie należy islam. Biorąc pod uwagę opisane mechanizmy, w listopadzie 2013 r. zostały przeprowadzone badania na przykładzie obywateli Arabii Saudyjskiej.

7

Katolicyzm polski w procesie przemian

70%

Mariański J. , Instytut Socjologii W. N. S. , prof. zw. dr hab. Janusz Mariański – ksiądz katolicki p. z. s. s. w. s. r. i. m. O. r. z. j. z. K. U. L. N. u. t. p. t. f. j. k. K. S. M.

|

PL

Celem prezentowanego artykułu jest analiza kondycji polskiego katolicyzmu w okresie dokonujących się współcześnie przemian. Autor dostrzega, że religijność i moralność oparta na zasadach wiary długo nie poddawała się wyraźnym wpływom transformacji. Sytuacja uległa jednak zmianie po śmierci Jana Pawła II. W okresie tym przyspieszył proces sekularyzacji społeczeństwa polskiego, czego wyrazem są postępujące zmiany w wartościach i normach moralnych o proweniencji religijnej. Zmiany te obserwować można w kilku obszarach: autodeklaracji religijnych, oceny wiary i wierzeń religijnych, spadku zaufania do instytucji Kościoła katolickiego. Na podstawie wybranych analiz autor formułuje prognozę odnoszącą się do polskiego katolicyzmu. Zakłada, że przemiany religijności Polaków będą zmierzać w kierunku zakwestionowania roli Kościoła jako instytucji religijnej i społecznej. Dla religijności Polaków charakterystyczna będzie raczej indywidualizacja, odkościelnienie i pluralizm religijny, a nie ateizm.

EN

The main goal of the presented article is the analysis of the Polish Catholicism during the modern social changes. Author suggests that the religiousness and the morality based on faith dogmas was stable for a long time, but situation has changed after John Paul II death. That became an impulse to fast secularization of Polish society. This process can be observed in values and moral norms that became more secular. Although Polish still feel sentiment to Catholic tradition, a number of religious self-declaration is decreasing. That can lead to stop of seeing the Catholicism in Poland as a cultural obviousness. However, Polish atheism still can be characterized more as living without religion (ecclesial atheism) than irreligious behavior. The faith and religious practices are not so common as they used to be. Polish Catholics often deny the main faith dogmas and accept the non-Christian believes. Among the more educated people living in big cities, an acceptance of specific religious traditions (e.g. weddings, funerals) is decreasing. Although the routine practices are not so common in Polish society, especially among young people, the number of people who are taking holy communion during Sunday mass is increasing. The observation can lead us to the conclusion that attitudes among Polish society became polarized. The trustiness to church institution is decreasing as well. Polish citizens do not accept involvement of Polish clergy in politics, however steel feel comfortable with the presence of Catholic Church and Catholic symbols in public sphere. Summarizing, author makes the forecasts for condition of Polish Catholicism based on selected analysis. He points that religious changes will aim to negation of institutional religion and would lead to individualism, privatization and religious pluralism rather than atheism.

8

Jak religijni? Wnioski z wywiadów kognitywnych dla badania religijności Polaków

70%

Bożewicz M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2016

|

nr 17

85-94

PL

Przemiany religijności, opisywane zarówno z perspektywy teoretycznej, jak i w literaturze bazującej na wynikach badań empirycznych, znacznie trudniej uchwycić za pomocą sondażu. Być może statystyki – z natury konserwatywne – nie są w stanie zobrazować przemian, którym przypuszczalnie ulegają znaczenia pojęć zawartych w pytaniach kwestionariuszowych. Metoda wywiadów kognitywnych, rozwijana od lat osiemdziesiątych XX w. w celu testowania ankiet, służy identyfikowaniu potencjalnych źródeł błędów w odpowiedziach badanych i podnoszeniu trafności oraz przejrzystości narzędzi (Willis 1999; Collins 2003; Drennan 2003; Tourangeau 1984). Jest także wykorzystywana do badania problemów związanych z brzmieniem pytań w istniejących kwestionariuszach. Użycie wywiadów kognitywnych prowadzi do poznania sposobu rozumienia i interpretowania pytań ankietowych przez respondentów oraz sposobu dochodzenia do udzielanych odpowiedzi. Referat, bazujący na wynikach badań empirycznych, prowadzonych przez autorkę metodą wywiadów kognitywnych, prezentuje zróżnicowanie religijne Polaków w obrębie wyłanianych przez sondaże grup. Odkrywa rozumienie pojęć używanych w pytaniach kwestionariuszowych dotyczących religijności z WVS, sondaży CBOS czy ISKK, sposobu dochodzenia do odpowiedzi przez badanych oraz porusza konsekwencje, jakie niesie to dla interpretacji przemian religijności w Polsce.

9

Preferencje w zakresie wartości i poziom centralności religijności singli i młodych dorosłych żyjących w związkach

70%

Czyżowska D.

Polskie Forum Psychologiczne

|

2017

|

tom XXII

|

nr 4

561-580

PL

W prezentowanych badaniach podjęto próbę określenia, jakimi wartościami kierują się polscy młodzi dorośli i czy są w tym zakresie różnice między osobami będącymi w związkach i żyjącymi w pojedynkę, a także jak kształtują się zależności między preferowanymi przez młodych dorosłych wartościami a ich religijnością. Badaniami objęto 637 osób w wieku od 22 do 42 lat. W badanej grupie było 329 kobiet i 308 mężczyzn. 53% badanych stanowiły osoby żyjące w związkach, a 47% - osoby żyjące w pojedynkę. Do badania wartości wykorzystano Kwestionariusz Portretów PVQ Schwartza w polskiej adaptacji Cieciucha i Zaleskiego, a do badania religijności posłużono się Skalą Centralności Religijności C-15 Hubera w polskiej adaptacji Zarzyckiej. Do najbardziej preferowanych wartości w grupie młodych dorosłych należały życzliwość oraz kierowanie sobą, gdzie odnotowano istotną różnice między singlami i osobami pozostającymi w związkach na korzyść tych pierwszych. W zakresie centralności religijności nie stwierdzono różnic między osobami żyjącymi w pojedynkę i będącymi w związkach. Wyniki badań wskazały na związek między religijnością i cenionymi wartościami, a relacja między religijnością i wartościami okazała się podobna w grupie osób będących w związkach i żyjących w pojedynkę.

10

Łapownictwo w moralnej ocenie religijnych i niereligijnych studentów stacjonarnych i niestacjonarnych

70%

Baniak J. , Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Socjologii

|

2012

|

tom 40

EN

The article presents the results of my sociological research regarding full-time and extramural students’ attitudes towards bribery as a common form of corruption. The research encompassed 480 students representing the following areas of study: computer science, management, marketing, pedagogy, sociology, philosophy, law and Catholic theology. The attitudes of students towards bribery were correlated with four independent variables: sex, mode of study (full-time and extramural), field of study, and having a religious or non-religious (laic, secular) worldview. The study illustrates that student’s attitude towards corruption, including bribery depends most on whether the subject represents a religious or a non-religious outlook. The religious students are characterized by a deeper moral sensitivity than are non-religious students, and therefore more often morally condemn giving and accepting bribes, as well as other forms of corruption. The students of Catholic theology condemned bribery most strongly, compared to the students of other areas of studies. More than one-forth of the students surveyed admitted giving or receiving a bribe at least ones in their lifetime, including some of the theology students. However, 72% of the students surveyed did not have any personal experience associated with bribery. According to these students, bribery and other forms of corruption are morally illicit. In the legal dimension, they are simply ordinary criminal offences, and should be opposed in any place and at any time. In students’ moral appraisal bribery is a „contiguous” phenomenon, and it is easily passed on from the elder generation (parents) to the younger (children). The students expressed their opinion that corruption in Poland, and bribery in particular, is an insidious social plague, visible in every sphere of social life, and difficult to combat. Bribery seems to have a moral license in Poland as sometimes it is the „only” way to have something done expediently.

11

Koncepcja typów psychologicznych w psychologii religii i duchowości

60%

Chaim W.

Roczniki Psychologiczne

|

2017

|

tom 20

|

nr 1

31-62

PL

Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań empirycznych nad stosowaniem koncepcji typów jungowskich w psychologii religii i duchowości, ze wskazaniem na potrzebę ich poszerzania o polski kontekst. W artykule przedstawiony został zarys tej koncepcji oraz metody badania tych typów (MBTI, KTS, FPTS) stosowane w dziedzinie religii i duchowości, a także omówione zostały wyniki badań na temat związku między aspektami koncepcji typów psychologicznych ze zmiennymi religijności, z modlitwą i duchowością osób, grup i ośrodków związanych z religią i duchowością. Artykuł kończą uwagi odnośnie do najważniejszych ustaleń empirycznych, ich wartości dla nauki i praktyki. Wskazuje się także na potrzebę badań służących weryfikacji i uogólnieniu znanych wyników, z wykorzystaniem współczesnych reinterpretacji koncepcji Junga i metod badania osobowości.

EN

The main objective of this paper is to present the current state of empirical research on the application of the theory of Jungian types to the psychology of religion and spirituality, pointing out the necessity of broadening them by including Polish context. The paper presents an outline of this theory and the methods of studying these types (MBTI, KTS, FPTS) used in religion and spirituality. Next, the author presents the results of research on the relation between aspects of the theory of psychological types and the religiosity variables, prayer, and spirituality of individuals as well as groups and centers connected with religion and spirituality. The paper concludes with comments concerning the most important empirical findings and their value for science and practice. A need for research aimed at the verification and generalization of the obtained results with reference to the modern reinterpretations of Jung’s theory and methods of studying personality is also pointed out.

12

"Pokolenie JP2" - fakt społeczny czy publicystyczna narracja? Komunikat z badań

60%

Klimski W. , Korczyński T. M. , Uklańska K.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

nr 12

93-104

PL

Tekst pt. "Pokolenie JP2" - fakt społeczny czy publicystyczna narracja? Komunikat z badań" informuje o wstępnych wynikach badań empirycznych przeprowadzonych wśród studentów Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w 2015 r. na próbie reprezentatywnej (1332 respondentów). Podjęta w nich problematyka dotyczyła tzw. pokolenia JP2, opinii studentów UKSW o Janie Pawle II oraz ich poglądów na temat moralności religijnej. Jest to powtórzenie badań, które po raz pierwszy zostały zrealizowane w 2005 r., a których celem było uzyskanie odpowiedzi na pytanie "czy w Polsce, po doświadczeniu umierania i śmierci Jana Pawła II pojawiła się wspólnota powszechnie nazwana "pokoleniem JP2?". Niniejszy tekst pokazuje również dynamikę fenomenów społecznych, uchwyconych o obu badaniach.

13

O związkach między religijnością a konstruowaniem tożsamości osobistej przez młodzież

60%

Czyżowska D. , Mikołajewska K.

Roczniki Psychologiczne

|

2014

|

tom 17

|

nr 1

105-154

PL

Zdaniem Eriksona (1964, 1965) ważnym elementem kształtowania dojrzałej i zintegrowanej tożsamości jest wypracowanie osobistego stosunku do religii. Celem prezentowanego badania było określenie związku między religijnością a rozwojem tożsamości w okresie adolescencji. Trzystu uczniów krakowskich gimnazjów i liceów (w tym również szkół katolickich) wypełniło Skalę Centralności Religijności Hubera oraz Kwestionariusz Stylów Tożsamości Berzonsky'ego. Wyniki potwierdziły zakładany związek pomiędzy stylem tożsamości a religijnością, definiowaną jako system konstruktów umiejscowiony w systemie osobowości jednostki. Wskaźniki religijności w większości korelowały dodatnio ze stylem informacyjnym i normatywnym oraz negatywnie ze stylem dyfuzyjno-unikającym. Przywiązywanie wagi do religii i nadawanie jej ważnej roli w życiu wiązało się z posiadaniem dojrzalszego i adaptacyjnego stylu tożsamości. Brak zainteresowania religią występował natomiast u osób, których tożsamość jest fragmentaryczna i niezintegrowana. Odnotowano pewne różnice między uczniami szkół katolickich i niekatolickich.

EN

According to Erikson (1964, 1965), developing our individual approach to religion is a very important part of our mature and integrated identity development. The aim of the present study was to determine the connection between religiosity and identity development in adolescence. 300 students of Cracow's high and junior high schools (including Catholic schools) filled in Polish versions of Huber's Centrality of Religiosity Scale and Berzonsky's Identity Style Inventory. The results confirmed the expected connection between identity styles and religiosity constructs defined as a system located in the personality of the individual. Indicators of religion correlated most positively with the normative and informational styles and negatively with the diffuse/avoidant style. Attaching weight to religion and giving it an important role in life was associated with having a more mature and adaptive identity style. Lack of interest in religion occurred in people whose identity was fragmented and nonintegrated. Some differences were noted between students of Catholic and non-Catholic schools.

14

Elementy religijne w Rejowym opisywaniu faz życia człowieka

60%

Kozaryn D.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2010

|

tom 9

101-112

EN

Selected religious elements used by Rej to describe phases of human’s life are presented. Religiousness becomes visible in Rej’s work because: - he has a deep conviction that belief in God is very important in human’s life and that people should submit to God which in the linguistic sphere infl uences both lexical and syntax determinants used for persuasion (use of names of religious values, 2nd person singular and 1st person plural forms of verbs provoking for reflection or appealing for improvement of life); - he uses the Bible as an authority – biblical statements are referred to as a proof of veracity of content of his work; - he refers to specific biblical characters, situations and expressions, uses religious vocabulary and forms religious comparisons. Those planes (which is understandable) spread also to Rej’s descriptions of childhood, youth, adulthood and old age.

15

Rzymskokatolicki i prawosławny Kościół instytucjonalny w opiniach maturzystów pogranicza środkowo-wschodniego w Polsce. Analiza porównawcza

60%

Romanowicz W.

Border and Regional Studies

|

2017

|

tom 5

|

nr 1

49-68

PL

Artykuł przedstawia stosunek maturzystów z liceów ogólnokształcących funkcjonujących w regionie środkowo-wschodniej Polski do instytucji Kościoła rzymskokatolickiego i prawosławnego. Autor analizuje zebrany materiał badawczy w kontekście następujących wskaźników: stopnia zaufania do Kościoła i księży, autorytetu duchownych, poziomu zaspokojenia potrzeb religijnych oraz stosunku do tradycji. Wykazano, że religijność maturzystów jest kościelnie uformowana lecz równolegle respondenci poszukują nowych, bardziej adekwatnych form zaspokojenia potrzeb religijnych.

EN

The article depicts the attitude of high school graduates (from Middle-East Poland) towards church institution. Author analyses gathered research material in the view of following indices: degree of church and clergy trust, clergy authority, level of needs meeting as well as the attitude to tradition. It has been showed that religiousness of high school graduates had been formed by the church, but at the same time respondents are looking for newest, more adequate forms of meeting religious needs.

16

Rola i miejsce duchowości wśród uczestników Diecezjalnego Spotkania Młodych w Skrzatuszu

60%

Szauer R.

Rocznik Skrzatuski

|

2015

|

tom 3

41-56

PL

Celem opracowania jest dostrzeżenie cech duchowości i religijności młodego pokolenia katolików uczestniczących w spotkaniach młodzieży w Skrzatuszu. Niniejsze badanie jest próbą wyjścia naprzeciw szerszym analizom, które za cel obierają sobie udzielenie odpowiedzi na pytanie postawione przez Janusza Mariańskiego: Czy w społeczeństwie polskim rosnące siły sekularyzacyjne i pogłębiający się sceptycyzm są neutralizowane przez trendy przeciwne, w postaci sił ewangelizacyjnych Kościoła katolickiego. Metodami badań własnych były wywiady kwestionariuszowe i pogłębione wywiady indywidualne, a także obserwacja uczestnicząca.

EN

The aim of this study is to notice the characteristics of spirituality and religiousness of the young generation of Catholics who participate in the diocesan meetings of the youth in Skrzatusz. This sociological research is an attempt to meet the broader analysis that aim at achieving the answer to the question posed by Janusz Mariański whether the growing secularizing forces and deepening scepticism in the Polish society are neutralized by opposing trends as the forces of new evangelization of the Catholic Church. There were own research methods such as interviews questionnaire, in-depth individual interviews and participant observation.

17

Czynniki związane ze stosunkiem ludzi do nadziei powszechnego zbawienia

60%

Gołąb A.

|

EN

The hope of universal salvation is the view that all people will one day be saved. A study of 573 people aged 13–86 showed that the greater the frequency of their religious practices, the more likely they were to have a decidedly positive attitude towards the hope of universal salvation. Women were more in favour of this idea than men, and people aged 60 more than those under 30. In the second study it turned out that the declared attitude of students towards the hope of universal salvation is influenced by the information transmitted to them. Subjects (N = 115) to whom two sentences from the Catechism of the Catholic Church were quoted – “God desires the salvation of all people” and “Everything is possible with God” – expressed a positive attitude to this idea considerably more often than those (N = 119) who were informed that Fr Wacław Hryniewicz, who propagates this idea in Poland, was disappointed with Benedict XVI’s statements on Christian hope.

18

Etosy biurokracji: pracownicy administracji publicznej w diagnozie socjologicznej 2015

60%

Zarzecki M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

nr 13

119-127

PL

Badaniem serii badawczej Polski Pomiar Postaw i Wartości objęto zarówno urzędników mianowanych, jak i urzędników administracji samorządowej. Łącznie zgromadzono 746 obserwacji odpowiadających 746 efektywnym wywiadom. Pomiar oparto na losowym schemacie doboru próby. Błąd statystyczny dla próby n=746 wyniósł 3,01. Obserwacja statystyczna dotyczyła jednostek reprezentujących podmioty administracji publicznej zagregowane terytorialnie na obszarze 16 województw kraju. Przedstawiciele środowiska polskich urzędników wykazują znamiona właśnie religijności sprywatyzowanej niezalęznie od płci, co czyni stystyczny obraz owej subiektywizacji religii nader koherentnym. Pracownicy administracji publicznej ujawniają podejście wolnorynkowe, akceptując nierówności stratyfikacyjne według różnic dochodów jako naturalnego czynnika sprawczego losów biograficznych. Badani zgadzają si e z formą dyscyplinowania pracowników administracji publicznej w postaci odpowiedzialności finansowej. 33,4% respondentów aprobuje ideę opodatkowania wiernych na rzecz Koscioła, 1/4 jest za usunięciem symboli religijnych z urzedów publicznych, podobna frakcja badanych wyraziła zgodę na zakaz nauczania religii w szkołąch publicznych i 21,3% pragnie wprowadzenia zakazu święcenia obiektów użytku publicznego. Za egalitarnym modelem rodziny opowiedziało się 76,4% respondentów. Wyniki badania ujawniają korelację dodatnią między wzrostem poziomu wykształcenia a wzrostem odpowiedzialności za powierzone zadania i zakresem obowiązków służbowych.

19

Religijność a postawy moralne polskiej młodzieży. Refleksja psychologiczno‑pastoralna

60%

Dziedzic J.

Polonia Sacra

|

2016

|

tom 20

|

nr 4(45)

67-86

PL

Wszystkie badania wśród młodzieży wskazują na istniejący trend obniżenia się praktyk religijnych oraz pluralizacji światopoglądów, co prowadzi do indywidualizacji wartości. Często wybór norm postępowania nie opiera się już na religii, ale wiąże się z własnymi preferencjami i interesem. Wśród młodzieży polskiej można dostrzec wyraźny spadek praktyk religijnych. Z badań wynika, że od roku 1996 do 2013 zmniejszył się on prawie o 20 proc., zaś liczba respondentów deklarująca całkowity ich brak wzrosła o 7 proc. Wraz ze słabnącym zaangażowaniem religijnym pojawia się tendencja liberalnego podejścia do podstawowych zasad moralnych. Uwidacznia się on bardzo wyraźnie w braku respektowania zasad etyki seksualnej. Zdecydowana większość młodzieży popiera współżycie przed ślubem (84,4 proc.) i antykoncepcję (75,8 proc.). Widoczny jest też brak respektu wobec ludzkiego życia, co przejawia się w akceptacji aborcji i eutanazji. Przedstawione badania, pokazujące spadek zaangażowania religijnego i związanego z nim zliberalizowania postaw moralnych, nie muszą jednak stanowić stałego trendu. Jest on możliwy do odwrócenia. Szansę na to daje choćby rozwój nowych ruchów i wspólnot religijnych. Te ostatnie mogą przyczynić się do Nowej Ewangelizacji, która winna objąć także kształtowanie postaw moralnych, w oparciu o rozwój dojrzałego sumienia, pogłębienia życia duchowego i chrześcijańskiego sposobu myślenia.

EN

All the research done among the young have shown a decreasing trend in religious practices and pluralism of views. In consequence, they lead to individualization of values. The ethical norms are often chosen not according to religious beliefs but on the base of one’s own preferences and own interest. A sharp drop in religious practices can be observed among the Polish youth. According to surveys, it had decreased by 20 percent from 1996 to 2013 and the amount of the young declaring a complete lack of any practices has risen to 7 percent. Together with weaker religious engagement we can also observe more and more liberal approach towards moral rules. It is plainly visible in the lack of sexual ethics respect. A vast majority is in favour of premarital sex (84,4 percent) and contraception (75,8 percent). The survey results, indicating a fall in religious activity and more liberal viewpoint, are not necessarily a lasting trend. It can still be diverted. Some chances for this to happen are, for instance, new religious movements and communities. The latter can contribute to New Evangelization which is supposed to shape moral frames, based on a mature conscience, deep spiritual life and Christian philosophy.

20

Skala Centralności Religijności Stefana Hubera

60%

Zarzycka B.

Roczniki Psychologiczne

|

2007

|

tom 10

|

nr 1

133-157

PL

Stefan Huber (2003) skonstruował Skalę Centralności Religijności (Centrality of Religiosity Scale) do pomiaru globalnej centralności oraz pięciu wymiarów religijności wyodrębnionych przez Ch. Glocka i Y. Starka (1965; Stark, Glock,1970): przekonań religijnych, modlitwy, doświadczenia religijnego, kultu i zainteresowań problematyką religijności. Prezentowany artykuł przedstawia polską wersję skali Hubera (C-15). Metoda została przetłumaczona zwrotnie, zgodnie z procedurą translacji. Wstępne wskaźniki trafności i rzetelności skali ustalono w badaniach 402 osób. Otrzymane wyniki potwierdziły wysoką moc dyskryminacyjną pozycji skali oraz wysoką homogeniczność i stabilność podskal. Globalna miara centralności także uzyskała wysokie wskaźniki psychometryczne. Trafność teoretyczną ustalono za pomocą analizy czynnikowej oraz współczynnika zgodności wewnętrznej. Uzyskane rezultaty potwierdziły zgodność polskiej wersji metody z oryginalną wersją niemiecką oraz adekwatność do zakładanego modelu teoretycznego. Trafność kryterialna została ustalona za pomocą korelacji z innymi metodami do badania religijności: Skalą Intensywności i Centralności Postawy Religijnej W. Prężyny, Skalą Kryzysu Religijnego W. Prężyny, Skalą Relacji do Boga D. Hutsebauta oraz Skalą Przekonań Postkrytycznych D. Hutsebauta. Uzyskane wskaźniki psychometryczne potwierdziły wysoką trafność i rzetelność prezentowanego narzędzia.

EN

Stefan Huber (2003) developed the Centrality of Religiosity Scale to measure both the global centrality and five dimensions of religiosity as identified by Ch. Glock and Y. Stark (1965, Stark, Glock, 1970): religious beliefs, prayer, religious experience, rite and interests in religious issues. This article presents the Polish version of Huber’s scale (C-15). The scale was translated and back-translated according to standard requirements. Preliminary indicators of validity and reliability were calculated on the basis of the results obtained from 402 subjects. The results confirmed high discriminative power of the items as well as high homogeneity and stability of the subscales. The global index of centrality was also found to have high psychometric properties. Theoretical validity of the scale was established by means of factor analysis and internal consistency coefficient. The findings confirmed the equivalence of the Polish version of the instrument to the original German version and adequacy to the pre-assumed theoretical model. The convergent and divergent validity was established by means of correlations with other instruments measuring religiosity, i.e. Intensity and Centrality of the Religious Attitude (W. Prężyna), Religious Crisis Scale (W. Prężyna), Relationship to God Scale (D. Hutsebaut), and Postcritical Beliefs Scale (D. Hutsebaut). The obtained psychometric indexes confirmed high validity and reliability of the presented instrument.