Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Lidová kultura na stránkách Studií oTěšínsku 1972-2012

100%

Veselská J.

Národopisný věstník

|

2012

|

tom 29_(71)

|

nr 2

52-56

EN

Since 1972, the District Homeland Museum (Okresní vlastivědné muzeum) for the district of Karviná with its seat in Český Těšín has been publishing Studies on Cieszyn Silesia. The new printed material offered publication opportunities for the professional community, especially for more comprehensive historical, linguistic, ethnographic studies which have not been suitable for the non-fiction nature of the magazine Těšínsko (Cieszyn Silesia) due to their extent and scope. The thematic range of the ethnographically conceived contributions is very wide, ranging from memoirs to text editing, bibliography, texts thematically covering material and non-material cultures. Essays of some homeland specialists and chroniclers are also beneficial. Since the first issues of the Studies on Cieszyn Silesia were designed as internal museum materials, awareness of their content is very low. Therefore, J. Veselská prepared a selective bibliography of ethnographically conceived papers in this publication.

2

Kulturowa funkcja samorządu terytorialnego a rozwój czasopiśmiennictwa regionalistycznego w Polsce

89%

Kowalczyk R.

Przegląd Politologiczny

|

2015

|

nr 2

131-146

EN

The author approaches the institution of local government as a factor that supports the development of culture, and pays particular attention to the need to support regional periodicals. The issue under analysis is discussed within the framework of the cultural role of local government. Significant reasons for the advantageous involvement of local government in the development of a region’s culture, both individual and social, are discussed. The significant role of regional periodicals in shaping regional identity and advancing local governance is also discussed. Consequently, regional periodicals are defined as a special kind of public good which should enjoy the protection and support of local government.

PL

Autor potraktował instytucję samorządu terytorialnego w kategoriach czynnika wspierającego rozwój kultury, zwracając w szczególności uwagę na potrzebę wsparcia działalności czasopism o charakterze regionalistycznym. Badane zagadnienie osadzono na płaszczyźnie funkcji kulturowej samorządu terytorialnego. Wskazano na istotne, zarówno jednostkowe, jak i społeczne, przyczyny pozytywnej ingerencji samorządu terytorialnego w rozwój kultury regionu. Omówiono także ważną rolę czasopism regionalistycznych w kształtowaniu tożsamości regionu oraz rozwoju samorządności terytorialnej. W rezultacie zdefiniowano czasopismo regionalistyczne jako szczególnego rodzaju dobro publiczne, którego działalność powinna uzyskać ochronę i wsparcie samorządu terytorialnego.

3

The Disappearance of Customs and Rituals in the Żywiec Region. Mass Culture and Globalization as Threats to the Local Tradition

88%

Sychowska E.

Anthropos?

|

2019

|

nr 28 Elitarne

141-153

EN

This work contains reflections on the influence of mass culture and globalization on the disappearance of traditional cultural values of Żywiec. The thesis was formulated, according to which mass culture and globalization pose a threat to local traditions, displacing them, causing them to transform and deprive them. The phenomenon of local culture was presented, analyzing its definition, meaning and sense for human civilization. The concept of tradition and its relationship with regional culture is presented. The study also includes a discussion of the phenomena of mass culture and globalization. Based on the available definitional approaches, their origin, essence and meaning were analyzed. The most important implications of their presence for particular areas of human civilization development are underlined. The influence which both phenomena exert on the cultural plane of human functioning is described. The original and specific regional culture of Żywiec Highlanders was presented. An assessment of its contemporary condition has been made, using specific examples of areas of culture and art. The influence of mass culture and globalization processes on Żywiec traditions was estimated, drawing synthetic conclusions from the considerations. The accepted thesis was confirmed in part, revealing also another, much more positive and optimistic kind of influence of mass culture and globalization on the elements of regional culture.

4

Przegląd badań odnośnie mediów lokalnych – wybrane zagadnienia

88%

Roguska A.

Biuletyn Edukacji Medialnej

|

2012

|

nr 1

140-157

EN

The article is the review of investigations and the more important publications of relating local media in Poland. It contains the chosen areas of investigations and their profile. Local media are the important part of media system and they make up supplement of global media, their function and social tasks. Development and functioning local media has depended for many factors, in this transformations social - cultural as well as civilization progress. Activity of these media results with needs of local community, they stand on guard of democracy and right civil, they take care about behavior and care cultural identities. The article portrays functioning also and the meaning of local media in different countries of world.

5

Opportunities for the development of a borderland rural territory: A case study of the Hlučín region

75%

Šťastná M. , Vaishar A.

Quaestiones Geographicae

|

2023

|

tom 42

|

nr 4

91-106

EN

The study evaluates the regional development potential of a specific rural micro-region with regard to its qualitative aspect. It aims to set a general strategy for further development. The method is a geographical analysis using the migration balance as an indicator of the region’s attractiveness for housing. Main strengths, weaknesses, opportunities and threats were identified. Generally accessible statistical data was used. The proposed strategy is to support the development of the human capital. In addition to the generally valid recommendations for the development of rural areas, it is always necessary to take into account the peculiarities of the geographical location, path dependency, natural, economic and social potential, the state of the environment, cultural factors or other specifics. The regional and local decision-making levels play an important role in this process.

6

Poziom dystansu władzy w wybranych regionach polski – wyniki badań w jednostkach administracji publicznej

75%

Chajęcki J.

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy

|

2015

|

tom nr 2

5--17

PL

Znaczenie czynników kulturowych w rozwoju regionalnym jest coraz częściej dyskutowane w światowej literaturze przedmiotu. Podłożem do większości opracowań z tego zakresu są prace G. Hofstede’a, w tym jego klasyfikacja poziomów kultury. Polskie opracowania nie dostarczają w tym względzie zbyt obszernego materiału badawczego, warto zatem było podjąć próbę odpowiedniej weryfikacji empirycznej. Tematem badania jest oddziaływanie kultury regionalnej na kulturę organizacji w jednostkach samorządu terytorialnego Podlasia, Wielkopolski, Mazowsza, Śląska i Małopolski. Problemem badawczym artykułu jest identyfikacja regionalnych wartości wymiaru dystansu władzy. Autor zbadał, czy istnieją różnice kulturowe pomiędzy poszczególnymi regionami Polski w wymiarze dystansu władzy.

EN

The importance of cultural factors in regional development is increase ingly being discussed in the world literature. The base for most of them in this respect is the work of G. Hofstede, and his classification levels of culture. Polish studies do not provide in this regard too extensive research material, it is, therefore, appropriate to perform empirical verification in that domain. The subject of this study is the impact of regional culture on organizational culture in local government units in the Podlasie, Greater Poland, Mazovia, Silesia and Lesser Poland regions. The research problem of this article is to identify the regional dimension of power distance. The author examined whether there are cultural differences of power distance index between the regions.

7

EtnoPolska – animacja, edukacja, partycypacja?

75%

Dziadzia B.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2020

|

tom 59

PL

Problematyka tekstu skoncentrowana jest na celach animacji i edukacji regionalnej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem programów dotacyjnych, jakie kierowane są do społecznościlokalnych i regionalnych w zakresie działań na rzecz dziedzictwa narodowego. Przyczynkiem do rozważań jest program EtnoPolska, którego operatorem jest Narodowe Centrum Kultury oraz, formułowane na poziomie państwa, cele działań stymulujących i podtrzymujących kultury regionalne. Przedmiotem analizy są odpowiedzi na cele wspomnianych programów, jak i rozumienie tychże celów przez beneficjentów programów dotacyjnych. Przytoczone dane i obserwacje stanowią przyczynek do analizy stanu tożsamości regionalnych w Polsce, jak też identyfikacji z nią przez społeczności lokalne.

EN

The text focuses on the objectives of regional animation and education in Poland, with particular emphasis on grant programs that are addressed to local and regional communities in the field of activities for national heritage. The subject of reflection are the EtnoPolska program, which is operated by the National Centre For Culture (Narodowe Centrum Kultury), as well as the objectives of actions stimulating and supporting regional cultures as formulatedat the state level. The subjects of the analysis are the answers to the objectives of these programs, as well as the understanding of these goals by the beneficiaries of grant programs. The analysed data and observations contribute to the analysis of the state of regional identities in Poland and of the identification of local communities with those identities.

8

Od rozmowy do słownika. Słownik gwarowy jako efekt współpracy szkoły i uniwersytetu

71%

Osowski B.

Polonistyka. Innowacje

|

2019

|

nr 9

171-180

EN

The article describes the possibility of a project activity – creating a school dialect dictionary. Attention was drawn to the importance of regional education and dialect as a component of regional culture. Also described are the students’ preparations for the project, specific solutions adopted in the dictionary (the way of writing, entry structure), the use of work effects (dictionary) in the school didactics.

PL

W artykule opisano możliwość działania projektowego – stworzenia szkolnego słownika gwarowego. Zwrócono uwagę na znaczenie edukacji regionalnej oraz gwar jako składnika kultury regionalnej. Opisano także przygotowanie uczniów do projektu, konkretne rozstrzygnięcia przyjęte w słowniku (sposób zapisu, budowa hasła), wykorzystanie efektów pracy (słownika) w dydaktyce szkolnej.

9

Recenzja książki: Obraz wsi w wyobrażeniach mieszkańców. Miejsca i ludzie

63%

Przybyła-Dumin A.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2014

|

tom 2

|

nr 2

262-266

PL

Recenzja publikacji doktor Elżbiety Szot-Radziszewskej pt. Obraz wsi w wyobrażeniach mieszkańców. Miejsca i ludzie, wydanej przez Politechnikę Świętokrzyską w 2013 roku, stanowiącej podsumowanie wieloletnich badań prowadzonych w latach 2008-2013 z mieszkańcami Kielecczyzny. Podczas wywiadów rozmowa kierowana była na miejsca ważne dla rozmówców – zarówno dawniej, jak i dziś – oraz zdarzeń, opowieści i obrzędów mających z nimi związek. Respondenci opowiadali o wsi z czasów dzieciństwa i przekazów osób starszych, życiu religijnym, społeczno-gospodarczym i kulturalnym oraz transformacjach dokonujących się w XX wieku. Przedmiotem badań były bowiem wyobrażenia przestrzenne – obrazy mentalne – rozumiane jako fakt społeczny i znaczący składnik procesu poznawczego, a także efekt kontaktu zmysłowego z przedmiotem lub miejscem, powstające w wyniku percepcji i waloryzacji środowiska. Zarówno w etnograficznych badaniach terenowych, jak i podczas analizy materiału zastosowana została metoda mapowania poznawczego. Analizie poddane zostały opracowane na podstawie części zebranych materiałów antropologiczne mapy mentalne, opis miejsc i obiektów znaczących, postaw i zachowań ludzi w tych przestrzeniach, ponadto obrzędy i praktyki magiczno-religijne w nich wykonywane oraz opowieści o nich traktujące.

EN

The reviewed book of Dr. Elżbieta Szot-Radziszewska, Ph.D. entitled The Picture of a Village in the Imagination of its Residents. Places and People published by the Kielce University of Technology in 2013 is a summary of long-term researches conducted in 2008–2013 on residents of Kielce province. During the interviews the discussion was focused on places that were and still are important for the interviewed as well as events, stories and rituals connected with these places. The respondents talked about their village they knew from the times of their childhood and stories transferred from elderly residents, their religious, socio-economical and cultural life as well as transformations that happened in the 20th century. The subject of the study were imaginations – mental images – understood as a social fact, an important component of the cognitive process and the sensual contact with an object or place that occurs as a result of perception and valoralization of the environment. During the ethnographic field researches as well as during the analysis of the gathered material the author of the research used the method of a cognitive map. Furthermore, the study aimed at analysis of anthropological mental maps that were created on the basis of the part of the collected materials, description of places and objects, significant attitudes and behaviors of people in these areas, local rituals and magical and religious practices connected with them as well as stories treating about them.

10

Strój ludowy jako nośnik nastrojów społecznych w międzywojennej twórczości wybranych malarzy austriackich

63%

Bigaj-Zwonek B.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

tom 43

|

nr 4/2

151-172

EN

The article addresses the issue of the role of clothing in the construction of a message with a specific content/sound by selected artists creating in the interwar period in Austrian regions such as East Tyrol. The artists associated with expressionism and modernism referred in different ways to the political and social situation of the time. The purpose of the article includes pointing out the reasons why painters reached for the theme of regional, folk or peasant costume, and outlining the scheme in which it was combined with the content of artistic expression and the message. The article singles out the work of Albin Egger-Lienz, whose story provides an interesting example of the determinants of motif choices in painted images, and shows how, among others, the issue of clothing can affect the subsequent reception of artistic output. The article, prepared on the basis of museum searches and the literature, concludes that peasant, folk motifs are often found in situations where accents of primordialism, the rhythm of nature and work in harmony with nature, tradition, family and native values are desirable. The choice of costumes/clothes associated with the regions and the countryside accompanies political, labor and popular upheavals, and may also appear in threatening situations. In the case of expressionist currents, especially in artists working in the regions, they can emphasize the power of the message, including by stressing the truthfulness of behavior and the power of nature, which determines the natural order. Peasant accents, including folk costume, are then often combined with religious motifs. However, regional clothing, rural and landscape themes can also accompany art during periods of conflict and provide a kind of refuge from the oppression of the world or signal an ominous “calm before the storm.” A problem that is also outlined here is the issue of the reception of peasant/folk dress in a country that had ties to Nazism, and as a result, the issue of dress is linked to the cultural policies of the state promoted at the time, sometimes in accordance with the expectations of the artists, but sometimes also by chance and the superimposition of various circumstances, which affects the evaluation of the artists themselves and their works.

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia roli ubioru w budowaniu przekazu o określonej treści/wydźwięku przez wybranych artystów tworzących w okresie międzywojennym w regionach Austrii, takich jak Tyrol. Twórcy ci – związani z ekspresjonizmem, modernizmem – odnosili się w różny sposób do ówczesnej sytuacji polityczno-społecznej. Celem artykułu jest m.in. wskazanie na powody sięgania po motyw stroju regionalnego, ludowego czy chłopskiego oraz zarysowanie schematu, w którym łączy się on z treścią artystycznej wypowiedzi oraz ekspresją przekazu. W artykule wyróżniono twórczość Albina Eggera-Lienza, którego historia stanowi ciekawy przykład determinantów wyborów motywów w obrazowaniu malarskim, a także pokazuje, jak m.in. kwestia ubioru może wpływać na późniejszy odbiór dorobku artystycznego. Artykuł, przygotowany na podstawie kwerend muzealnych i literatury przedmiotu, zawiera m.in. wniosek, że motywy chłopskie, ludowe występują często w sytuacjach, w których pożądane są akcenty pierwotne, rytmu przyrody i pracy zgodnej z naturą, tradycji, wartości rodzinnych i rodzimych. Wybory strojów/ubiorów związanych z regionami i wsią towarzyszą przewrotom politycznym, robotniczym i ludowym, mogą też pojawiać się w sytuacjach zagrożenia. W przypadku nurtów ekspresjonistycznych, szczególnie u artystów pracujących w regionach, mogą one podbijać siłę przekazu, m.in. przez akcentację prawdziwości zachowań i siły przyrody, która wyznacza naturalny ład. Wielokrotnie akcenty chłopskie, w tym strój ludowy, łączą się wtedy z motywami religijnymi. Jednakże ubiór regionalny, wątki wiejskie i krajobrazowe mogą także towarzyszyć sztuce w okresach konfliktów i stanowić swoisty sposób schronienia przed uciskiem świata lub dawać wyraz złowrogiej „ciszy przed burzą”. Problemem, który również został tu zarysowany, jest kwestia recepcji ubioru chłopskiego/ludowego w kraju, który miał związki z nazizmem, w związku z czym sprawa stroju łączy się z promowaną ówcześnie polityką kulturalną państwa – nieraz zgodnie z oczekiwaniami artystów, ale niejednokrotnie również przez przypadek i nałożenie się różnorakich okoliczności – i wpływa na ocenę samych twórców oraz ich dzieł.

11

O regionalizmach tytka i tyta

63%

Piotrowicz A. , Witaszek-Samborska M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2018

|

nr 13

117-127

XX

Regional words tytka and tyta persist among the lexical separateness in several regions of Poland. The noun tytka is often used in the traditional meaning ‘the paper bag’, but also in the extended scope ‘the packaging of other material’. The stabilization of both lexemes in regional varieties of Polish is reinforced by well-known customs (Silesian tyta /tytka for first graders) as well as new social campaigns such as “Charity tytka”.

12

Regionalizm na Warmii i Mazurach

63%

Poniedziałek J.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2011

|

nr 4(46)

51-67

PL

Celem tego artykułu jest ukazanie instytucjonalnego wymiaru regionalizmu na Warmii i Mazurach. Z regionu po 1945 r. wyemigrowała większość etnicznych Warmiaków i Mazurów, pomimo tego inteligencja rodzimego pochodzenia organizowała instytucje, których działalność można nazwać „starym regionalizmem”. Mimo ograniczeń nakładanych przez peerelowski socjalistyczny nacjonalizm starano się zachować i propagować regionalną kulturę. Przełom roku 1989 przyniósł pojawienie się instytucji, które dążyły do budowania nowej regionalnej kultury i tożsamości. Chodziło o stworzenie syntezy kultur i tożsamości wszystkich grup zamieszkujących Warmię i Mazury. Nowy typ działalności można zasadnie określić mianem „nowego regionalizmu”.

EN

The aim of this article is to describe regionalism in the Warmia and Mazuria region. Although the majority of indigenous inhabitants emigrated from the region after 1945, some intellectuals who did not leave Poland established several organizations that focused on activities which may be described as ‘old regionalism’. Taking into account the political context, they tried to save the regional culture. After 1989 (the beginning of the transition period in Poland) new organizations were founded. Their members try to create a new type of regional culture and identity – a synthesis of cultures and identities of all cultural and ethnic groups living in Warmia and Mazuria. These new kinds of activities should be called ‘new regionalism’.

13

„Młodokaszubi” – fenomen kulturowy. Przyczynek do namysłu nad edukacją regionalną

63%

Kożyczkowska A.

Edukacja Międzykulturowa

|

2013

|

tom 2

97-133

EN

What has been attempted in this study is recognizing what basically the cultural phenomenon of ‘Young Kashubians’ was and what its consequences were for shaping the Kashubian idea of regionalism and how it could enrich reflection on regional education in general. The authoress puts forward the thesis that the Young-Kashubian thought constitutes the key junction in the ethnic biography of Kashubians as it is a sign of the cultural development of the idea of Kashubian regionalism. This also confirms Herder’s thesis that each being has its own world and it is inside this world where the typical model of this being should be created. Regionalism and education are inseparable from pedagogical and political character of man’s cultural being in the world.

PL

W opracowaniu podjęto próbę rozpoznania – czym w swej istocie był fenomen kulturowy „Młodokaszubi” i jakie wywarł on konsekwencje dla kształtowania kaszubskiej idei regionalizmu oraz w jaki sposób może wzbogacać myślenie o edukacji regionalnej w ogóle. Autorka formułuje tezę, zgodnie z którą myśl młodokaszubska stanowi punkt węzłowy etnicznej biografii Kaszubów – jest bowiem wyrazem kulturowego rozwoju idei regionalizmu kaszubskiego. Potwierdza zarazem Herderowską tezę, że każde jestestwo posiada własny świat, i to wewnątrz tego świata wytworzony powinien być typowy dla niego wzorzec. Regionalizm i edukacja regionalna są nierozerwalnie związane z pedagogicznością i politycznością kulturowego bycia człowieka w świecie.

14

Regional cultures of Ukraine and perceptions of poverty

63%

Pohorila N.

Rocznik Lubuski

|

2021

|

tom 47

|

nr 2

188-200

PL

Artykuł przedstawia rozważania na temat postrzegania ubóstwa. Próbuje wyjaśnić, kiedy i dlaczego ludzie obwiniają biednych za ich lenistwo i brak silnej woli. Zróżnicowanie między regionami w zakresie winy jednostki wyjaśniono z punktu widzenia rozwoju gospodarczego i kultury lokalnej/regionalnej. Przeanalizowano paternalizm państwowy, materializm i ksenofobię jako konstrukty kulturowe, które mogą wpływać na powszechne postrzeganie ubóstwa jako stanu zawinionego przez biednego – różnice między regionami w postrzeganiu winy jednostki na Ukrainie. Dane do analizy pochodzą z badania European Value Survey, 2008. Stwierdzono, że paternalizm państwowy jest odwrotnie skorelowany z winą indywidualną ,z wyjątkiem pięciu północnych regionów Ukrainy, gdzie osoby z wyższymi ocenami paternalizmu państwowego mają tendencję do przypisywania ubogim większej, a nie mniejszej winy. W dyskusji nad wynikami odwołano się do szybkiego rozwoju gospodarczego obszaru metropolitalnego (Kijów),który sprzyja indywidualizmowi, natomiast hipoteza kulturowa podkreśla znaczenie historii relacji z własnością prywatną.

EN

The paper presents pondering on the perception of poverty. Tries to explain when and why people blame the poor for their laziness and the lack of willpower. Interregional variation in the individual blame is explained from the point of view of economic development and local/regional culture. State paternalism, materialism and xenophobia are analysed as the cultural constructs that may influence the popular perception of poverty as a poor’s fault – the interregional difference in the individual blame in Ukraine. The data for analysis are taken from the European Value Survey, 2008. It was found that state paternalism is inversely correlated with individual blame except for five northern oblasts of Ukraine, where people higher scored on the state paternalism tend to blame the poor more, not less. The discussion of the result appeals to the rapid economic development of the metropolitan area (Kiev-city) that propels individualism, while the cultural hypothesis emphasises the importance of the history of the relationship with private property.

15

Przepowiadanie homilijne i katechetyczne w kontekście regionalnym

62%

Zellma A. , Wiszowaty E.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2018

|

nr 32

195-206

EN

Every individual listening to the word of God, delivered either in the Holy Mass homily or parish catechesis, lives in a speci c cultural environment, sometimes referred to as a “small home- land”. It provides the “regional context” of preaching. This paper presents the inspiring role of this “context” in contemporary preaching of the Gos- pel. In view of dominant globalization trends, this context seems to gain increasing importance. To avoid misunderstanding, the paper starts with presenting necessary de nitions, such as the meaning of the term: “homily”, “parish catechesis” or “regional context”. Since the realization of the word of God delivered during the homily or parish catechesis always takes place in a speci c life of an individual who lives, works or rests in a speci c local community and who is immersed in its cul- ture, the signi cance of this context in preaching the word of God is demonstrated. Additionally, the paper presents the content of the regional culture to be used both in the homily and in the parish catechesis. In this context, homiletic and catechetical suggestions are indicated, among which the need for spiritual sensitivity and openness of homilists and catechists to the values of cultural heritage of the region comes to the fore.

16

Global and local media in school education and in regional culture reinforcement

51%

Roguska A.

Journal of Modern Science

|

2016

|

nr 1(28)

65-88

EN

The focus of the article is on the need to fit media in the process of school and outof- school education, with the application of opportunities found in global and local media. A selection of pedagogical and sociological concepts in relation to the above mentioned issues was analysed. What is more, the meaning of media on a micro scale in constructing and reinforcing the regional identity and in protecting cultural heritage of the regions were described.

PL

W artykule podkreślono potrzebę uwzględnienia mediów w procesie edukacji szkolnej i pozaszkolnej, z wykorzystaniem możliwości tkwiących w mediach globalnych i lokalnych. Poddano analizie wybrane koncepcje pedagogiczne i socjologiczne dotyczące powyższych zagadnień. Przybliżono również znaczenie mediów w skali mikro w budowaniu i umacnianiu tożsamości regionalnej oraz ochronie dorobku kulturowego regionów.

17

Preservation of old varieties of fruit trees

51%

Sieradzka B.

Polish Food

|

2010

|

nr 2

18

Roztańczeni i rozśpiewani Promni

51%

Agricola. Pismo SGGW

|

2010

|

nr 77