Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Z dziejów Bożej niemocy

100%

Sajdek Z.

|

tom 2

EN

In the beginning the article is an attempt to answer the question whether there are conclusive arguments for non-existence of the God’s omnipotence. Maybe it is impossible to conclude because that depends on interpretation; e.g. Auschwitz can mean Yahweh abandoned His people or – on the contrary – it was a divine miracle they survived. On the other hand some philosophers argue that the radical evil eliminates freedom of interpretation – e.g. raping children cannot be a creation of a loving and powerful Creator. The study of the opinion of Slovenian thinker Slavoj Žižek leads to a „compromising” conclusion: the history of God’s impotence and people’s silence prove that an imperfect Creator is one before whom man can either fall to his knees or dance.

2

Radikální a banální zlo

85%

Hanyš M.

|

tom 66

|

nr 4

487-504

EN

Hannah Arendt, in a letter to Gerschom Scholem, claims that now she has published her work Eichmann in Jerusalem she abandoned the concept of radical evil and came to the conclusion that evil has no depth or demonic dimension. This study analyses her understanding of radical evil in The Origins of Totalitarianism as well as the concept of the banality of evil in the book Eichmann in Jerusalem, and poses the question of whether Arendt’s thinking about evil marks a discontinuity, as not only the author herself asserts, but also some commentators (D. Villa), or whether the core of her thought on evil has not in any way altered and only points of emphasis are different (R. Bernstein). Arendt has reasons for her rejection of the concept of radical evil, which are connected with her opening assumption that evil is always merely shallow and banal, and that it cannot be overcome even dialectically. This thesis is not, however, new, and evidence of it can be found not only in The Origins of Totalitarianism but also in the correspondence between Hannah Arendt and Karl Jaspers from the 1940s. The aim of this study is to show that the shift from the concept of radical evil to banal evil is a change in points of emphasis, rather than a change in the content of the concept, even if the points emphasized were already present in the earlier work of this important philosopher.

DE

Hannah Arendt stellt in ihrem Brief an Gerschom Scholem die Behauptung auf, dass sie den Begriff des radikalen Bösen nach Herausgabe ihres Werks Eichmann in Jerusalem aufgegeben habe und zu dem Schluss gelangt sei, dass das Böse weder Tiefe noch eine dämonische Dimension habe. In der vorliegenden Studie wird Arendts Auffassung des radikal Bösen in Ursprünge des Totalitarismus sowie der Begriff der Banalität des Bösen in ihrem Buch Eichmann in Jerusalem analysiert. Dabei wird die Frage gestellt, ob sich Arendts Nachdenken über das Böse durch Diskontinuität auszeichnet, wie nicht nur sie selbst, sondern auch einige Interpreten (D. Villa) behaupten, oder ob der Kern ihrer Gedanken über das Böse unverändert blieb und lediglich andere Schwerpunkte gesetzt werden (R. Bernstein). Arendt hat für ihre Ablehnung des Begriffs des radikal Bösen Gründe, die mit ihrer Ausgangsvoraussetzung zusammenhängen, der gemäß das Böse stets seicht und banal ist und daher auch nicht dialektisch überwunden werden kann. Diese These ist freilich nicht neu und ist sowohl in Ursprünge des Totalitarismus als auch in der Korrespondenz Hannah Arendts mit Karl Jaspers in den 40. Jahren des vergangenen Jahrhunderts nachweisbar. Ziel der Studie ist es nachzuweisen, dass der Übergang vom Begriff des radikal Bösen zum Begriff des banalen Bösen nicht so sehr eine inhaltliche Begriffsänderung bedeutet, sondern eher eine Verlagerung der Schwerpunkte, die jedoch bereits in früheren Werken dieser bedeutenden Philosophin präsent waren

3

Kant’s Apriorical Idea of Law: Two Ways of its Justification

71%

Załuski W.

|

2022

|

tom 100

21-34

PL

Kant zaproponował aprioryczne ujęcie idei prawa, zgodnie z którym jedynym prawomocnym celem prawa jest zapewnienie każdemu obywatelowi możliwie szerokiego zakresu zewnętrznej wolności dającego się pogodzić z identycznym zakresem wolności innych obywateli. Kant nie rozjaśnił jednak w pełni tego, jak należy to ujęcie uzasadnić. W artykule zostały przedstawione dwa sposoby jego uzasadnienia oparte na Kantowskim obrazie natury ludzkiej. Pierwsze z nich odwołuje się do apriorycznych elementów tego obrazu (racjonalności, wolności, równości i godności), drugi – do elementów empirycznych (ambiwalentnego ujęcia przez Kanta ludzkich predyspozycji).

EN

Kant proposed an apriorical account of the idea of law, according to which the law’s only legitimate goal is to guarantee for each citizen a possibly broad scope of external freedom compatible with the same scope of all other citizens. However, Kant did not make it entirely clear how this idea is to be justified. This paper presents two ways of justification, drawing on Kant’s view of the human nature. The first one appeals to the apriorical components of this view (rationality, freedom, equality, and dignity), and the second one is based on its empirical components (the ambivalent account of human predispositions).

4

Wyjaśnić zło. Filozoficzna interpretacja eksperymentu więziennego Philipa Zimbardo

57%

Hładyłowicz J. G.

|

nr 31

151-172

DE

Der Artikel ist der Frage des Bösen und dem Versuch gewidmet, dieses Problem zu erläutern. Es ist eine Analyse und Neuinterpretation der Ergebnisse vom Standford Gefängnisexperiment, die sich auf Hannah Arendts These über die Banalität des Bösen und auf die Philosophie von Immanuel Kant und Paul Ricoeur stützt. Angesichts der extremen Schlussfolgerungen des Experiments werden Fragen über die Freiheit des Willens und die Motivation des Einzelnen sowie über die Verantwortung für die unternommenen Handlungen aufgeworfen. Die Hauptargumentierung bildet der Widerstand gegen die radikale These, dass die Situation unsere moralischen Entscheidungen völlig beeinflusst, und der Vorschlag eines Standpunktes, der die Forderungen von Dispositionisten und Situationisten vereint. Die Überlegungen führen zu Schlussfolgerungen über die Unerkennbarkeit des Bösen und die Notwendigkeit, die Fähigkeit des selbstständigen Denkens unter der Verwendung der Urteilskraft zu entwickeln, die es den Menschen ermöglicht, nicht nur die richtigen Entscheidungen zu treffen, sondern auch dem Bösen entgegenzuwirken.

EN

The main problem of this paper is the issue of the evil and attempts at explaining this phenomenon. It is an analysis and reinterpretation of the Stanford Prison Experiment conducted by Philip Zimbardo. The leading argumentation is composed of Hannah Arendt's thesis of the banality of evil and philosophy of Immanuel Kant and Paul Ricoeur. Facing the radical experiment's conclusions, questions about human free will, motives and responsibility was raised. Therefore, the main thesis of this paper is an objection against the radical postulate of social psychologists about a profound influence a situation has on our moral decisions. The conclusion leads us to assumption of the incomprehensible character of evil and a strong need to expand our ability of self-reliant thinking allowing us to make a morally right choices and to counteract evil.

PL

Artykuł jest poświęcony problematyce zła i próbom jego wyjaśnienia. Jest to analiza i reinterpretacja wyników Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego Philipa Zimbardo, w oparciu o tezę Hannah Arendt o złu banalnym oraz o filozofię Immanuela Kanta i Paula Ricoeura. W obliczu skrajnych wniosków z eksperymentu postawione są pytania o wolność woli i motywację jednostki oraz o odpowiedzialność za podjęte działania. Główna argumentacja jest sprzeciwem wobec radykalnej tezy o totalnym wpływie sytuacji na nasze wybory moralne oraz propozycją stanowiska zamiennego, stanowiącego połączenie postulatów dyspozycjonistów i sytuacjonistów. Rozważania prowadzą do wniosków o niepoznawalności zła i potrzebie rozwijania zdolności samodzielnego myślenia przy użyciu władzy sądzenia, która umożliwia ludziom nie tylko podejmowanie właściwych wyborów ale i przeciwdziałanie złu.

5

Szaleństwo niemożliwego versus przepracowanie – przebaczenie jako paradoksalny mechanizm rozwojowy

57%

Maliszewski K.

Paedagogia Christiana

|

2016

|

tom 2/38

11-24

PL

Tekst zwraca uwagę na istotną, ale rzadko rozważaną kwestię pedagogiczną. Przebaczenie to jedno z kluczowych egzystencjalnych doświadczeń związanych z rozwojem tożsamości. Istnieje pokusa, by krzywdę i odwet czynić centrum tożsamości. Tekst pokazuje dialektyczne napięcia zachodniej tradycji opisu przebaczenia między niewybaczalnym a radykalnym przebaczeniem wszystkiego, wymogiem skruchy a wybaczeniem bezwarunkowym, społecznym pojednaniem a indywidualnym szaleństwem niemożliwego, logiką równoważności a logiką nadmiaru. Przebaczenie "czyste" to implozja zła. A to jest jeden z najważniejszych i najtrudniejszych mechanizmów transformacji osobowości człowieka.

EN

The text draws attention to the important pedagogical issue, but rarely contemplated. Forgiveness is one of the crucial existential experiences in the development of identity. There is a temptation to make a harm and a revenge the center of identity. The text shows the dialectical tension in Western tradition of forgiveness between the unforgivable and the radical forgiveness of everything; between a requirement of the repentance and an unconditional forgiveness; between a social reconciliation and an individual madness of the impossible, and between a logic of the equivalence and a logic of the excess. Pure forgiveness is the implosion of the evil. And this is one of the most important and most difficult contrivances of transformation of the human personality.