Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Unikatowa instalacja oczyszczania wód dołowych z radu - doświadczenia i perspektywy funkcjonowania

100%

Chałupnik S. , Krella J. , Mielniczuk L. , Molenda E.

Wiadomości Górnicze

|

2004

|

tom Vol. 55, nr 11

490-494

PL

Autorzy opisali wykonaną w Kopalni Węgla Kamiennego "Piast" unikatową, pierwszą w świecie instalację (stację) do oczyszczania wód dołowych z naturalnych zanieczyszczeń promieniotwórczych bezpośrednio na dole kopalni, na poziomie wydobywczym. Instalacja jest rozwiązaniem całkowicie nowatorskim, opracowanym przez polskich naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej i Głównego Instytutu Górnictwa przy współpracy projektantów i pracowników kopalni. Celem wdrożenia przedsięwzięcia było sprostanie wymaganiom wynikającym z ochrony środowiska i ograniczenie skażenia promieniotwórczego wód powierzchniowych i terenów do nich przylegających w wyniku odprowadzania zasolonych wód dołowych. Instalacja eksploatowana jest od lipca 1999 r. i oczyszcza wody dołowe z poziomu 650 najbardziej zasolone i o największych stężeniach izotopów radu [izotop Ra 226] i [izotop Ra 228].

EN

The authors described a unique, first in the World installation (station) at "Piast" hard coal mine for treatment of underground waters consisting in removal of natural radioactive impurifications directly in the underground of the mine, at extraction horizons. The installation is a completely novel solution worked out by Polish scientists from the Academy of Mining and Metallurgy and the Central Mining Institute in co-operation with designers and the employees of the mine. The objective of implementation of this venture consisted in meeting the requirements resulting from environment protection and limitation of radioactive contaminations of surface waters and the terrains adjacent to such water courses resulting from disposal of underground saline waters onto the surface.The installation is operated from July of 1999 and treats most saline underground waters from the horizon of 650 m, having also the highest concentration of radium isotopes [isotope Ra 226] and [isotope Ra 228].

2

Interesujmy się ludzmi, ich życiem i osiągnięciami. Maria Skłodowska Curie - uczona, kobieta, Polka, obywatelka Świata.......

100%

Sobieszczak Marciniak M.

Postępy Fizyki

|

2011

|

tom T. 62, z. 6

249-259

PL

Ktoś kiedyś powiedział, że życie Marii Skłodowskiej-Curie było drogą, wędrówka przez meandry trudnego okresu dzieciństwa, w kraju, który nie posiadał niepodległości; młodości skazanej na pracę poza domem i studiami, z konieczności odbywanymi za granicą, z dala od najbliższych i przyjaciół; dorosłości najeżonej trudnościami związanymi z przesadami moralnymi i tradycyjnym pojmowaniem odrębności świata mężczyzn i kobiet; wreszcie dojrzałości w poczuciu spełnionego obowiązku i postawionych sobie zadań. Gdy spojrzymy na losy Marii Sktodowskiej-Curie w ten sposób widzimy życie odważne, trudne, ale pełne, wartościowe i chyba szczęśliwe, bo według jej własnych zasad. Ona sama streściła je następująco. "Urodziłam się w Warszawie, w rodzinie profesorskiej. Wyszłam za mąż za Piotra Curie. Miałam dwoje dzieci. Dzieło moje naukowe wykonałam we Francji". Niezwykle lapidarne słowa zamieszczone przez uczoną w jej autobiografii. Pozostawiła po sobie badania, odkrycia, pierwiastki promieniotwórcze, prace pisane i wygłoszone wykłady. Prawo naukowe o punkcie Curie oraz minerały były nazwane nazwiskiem Marii i Piotra Curie. Maria Skłodowska-Curie ma dwa kratery: na Księżycu i na Marsie; także kometę i szczyt na Spitzbergen.

EN

Life of Maria Skłodowska-Curie was a wandering through a difficult childhood in the country depended from others, a wandering through a youth filled with hard work and study abroad, far away from morality and traditional understanding the separate worlds of men and women; and finally through maturity filled with the duties and assigned herself the tasks. If we look at the vicissitudes of Maria Skłodowska-Curie in this way, we see the brave life of great value; and probably happy because of following her own rules. Marie Skłodowska-Curie said about herself in her autobiography: "I was born in Warsaw in a professor's family. I married Pierre Curie, l had two children. I did my research work in France." She left research, discoveries, radioactive elements, written works and spoken lectures behind. The scientific law about Curie's point and minerals were called with the name of Marie and Pierre Curie. Maria Skłodowsko-Curie has two craters: on the Moon and on the Mors; a comet and a peak on the Spitzbergen as well.

3

Rad, radon i zdrowie. Historia bez końca

88%

Wójcik A.

Postępy Techniki Jądrowej

|

2003

|

tom Vol. 46, z. 4

17--21

4

A novel fast method for radium determination in low radioactive aqueous solutions by radon emanation from radium adsorbent

75%

Kordyasz A. J. , Bilewicz A.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

489-498

EN

The method for fast measurement of (sup 226)Ra in low radioactive aqueous solutions by adsorption of radium on α-crystalline manganese dioxide and registration of α-particles from emanated (sup 222)Rn and its daughters has been elaborated. A large-area (64 cm2) silicon detector was used for a-particles registration. The method was tested using manganese dioxide samples with adsorbed (sup 226)Ra of radioactivity: 0.5 Bq, 1 Bq, 2 Bq, 10 Bq and 50 Bq, measured from 1 to 42 h. The time for chemical preparation of the sample and measurement was not greater than 6 h.

PL

Opracowano metodę szybkiego oznaczania (sup 226)Ra w niskoaktywnych roztworach wodnych poprzez sorpcję radu na α-krystalicznym dwutlenku manganu i rejestrację cząstek α z wyemanowanego radonu oraz produktów jego rozpadu. Metodę przetestowano stosując próbki dwutlenku manganu z zaadsorbowanym (sup 226)Ra o aktywnościach: 0.5 Bq, 1 Bq, 2 Bq, 10 Bq i 50 Bq, mierzone od 1 do 42 h. Czas potrzebny na przygotowanie próbki i pomiar nie przekracza 6 h.

5

On the discovery of polonium and radium

75%

Mioduski T.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 1

15-22

EN

This is an occasional article on circumstances and consequences of the discovery of polonium and radium by Maria Sklodowska Curie and Pierre Curie one hundred years ago.

PL

Niniejsza praca jest artykułem okolicznościowym nt. warunków i konsekwencji odkrycia polonu i radu przez Marię Skłodowską-Curie i Piotra Curie sto lat temu.

6

Wpływ stopni wodnych na stężenie izotopu radu 226Ra w Wiśle

75%

Pociask-Karteczka J. , Jasińska M. , Mietelski J. W.

Gospodarka Wodna

|

2001

|

tom Nr 5

206-209

PL

Przedstawione w artykule badania dotyczą okresu maj-lipiec 1999 r. Próby wody były pobierane z Wisły powyżej i poniżej kaskady składającej się z trzech stopni wodnych. Uzyskane wyniki pomiarów nie dają jednoznacznej podstawy do stwierdzenia wpływu kaskady na stężenie 226Ra w wodzie i zawiesinie.

EN

The presented in the paper inbestigation concern the period May-July 1999. The samples of water were taken from the Vistula at the points situated upstream and downstream of the cascade consisting of three stages of fall. The results od measurements do not give basis for conclusion that the cascade has any distinct impact on the concentration of the 226Ra in water and sediments.

7

Laboratoria Pani Curie

75%

Rafalska-Łasocha A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2011

|

tom R. 16, nr 3

36-40

8

Nobel 1903 dla Marii Sklodowskiej-Curie w prasie polskiej

75%

Mierzecki R.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2003

|

tom 12

|

nr 1-2

85-96

9

Początki radiologii i działalność Marii Skłodowskiej-Curie w czasie l wojny światowej

75%

Ślósarek G.

Postępy Fizyki

|

2011

|

tom T. 62, z. 4

147-153

PL

Maria Skłodowska-Curie znana jest ze swojej pracy naukowej jako chemik i fizyk. Mniej popularne są dane o jej ogromnym wkładzie w rozwój radiologii. Swoim pełnym poświęcenia działaniom w latach pierwszej wojny światowej przyczyniła się do upowszechnienia badań rentgenowskich w medycynie. Jednocześnie odkrycie radu i opracowanie wraz z mężem nowej metody terapeutycznej w leczeniu nowotworów dało podstawy do utworzenie nowej dziedziny badań medycznych - brachyterapii. Warto przypomnieć te zdarzenia, patrząc na wszystko oczami fizyka.

EN

Maria Skłodowska-Curie is well known for her chemical and physical scientific research. Much less is known about her contribution to the development of radiology. During the World War l with her activity performed with a great devotion she has done a lot for the dissemination of the methods of Rontgen diagnosis in medicine. At the same time with the discovery of radium and the elaboration, in cooperation with her husband, of the new medical treatment in cancer therapy she contributed to the origination of a new branch of medicine - brachytherapy. It is worth to remind these events looking on them from the point of view of a physicist.

10

Radowa gorączka

63%

Pospieszny T. , Wajs-Baryła E. , Nowak I.

Wiadomości Chemiczne

|

2024

|

tom [Z] 78, 1-2

71--100

EN

When Marie Skłodowska-Curie began research on the radiation of uranium compounds discovered by Henri Becquerel, she uncovered two new chemical elements, sparking a revolution in atomic science. From the very beginning, radium was hailed as a miraculous element; itssalts emitted heat, colored porcelain and glass, and emitted a unique glow. Radium quickly found applications in medicine, where it was not only used to treat diseases but also employed in „mild radium therapy” for preventive purposes. Radium, however, possessed not only healing properties but also purported to have the ability to beautify, rejuvenate, prevent, and captivate. A global „radium fever” ensued, leading to the addition of radioactive salts to almost all everyday products. The stories of the „radium girls” and golfer Eben Byers, however, cast a shadow over the fame of radium.

11

Interlaboratory comparison of the determination of (sup 226)Ra and (sup 228)Ra in samples simulating coal mine water

63%

Narbutt J. , Fuks L.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

469-480

EN

The aim of the experiment organized by the National Atomic Energy Agency of Poland, was to carry out an interlaboratory comparison on the determination of long-lived radium isotopes in waste waters from Polish coal mines. It was expected that the experiment would allow to evaluate the proficiency of the national participants, and to eliminate possible errors in their work. 9 participating laboratories have determined the concentrations of (sup 226)Ra and (sup 228)Ra (or only (sup 226)Ra) in 6 synthetic samples containing from 0 to 300 Bq dm(sup -3) of each isotope. The results have been evaluated according to recent recommendations of IUPAC, ISO and AOAC. It is concluded that a significant majority of the results meet the proficiency criterium at the selected target accuracy. In some cases small systematic errors appear. Only a few laboratories meet more rigorous proficiency criterium. Analytical methods used for radium determination have also been evaluated.

PL

Celem eksperymentu, wykonanego na zlecenie Państwowej Agencji Atomistyki, było porównanie wyników oznaczeń stężeń długożyciowych izotopów radu w zasolonych wodach odpadowych z polskich kopalni węgla przez krajowe laboratoria radiometryczne. Oczekiwano, że eksperyment umożliwi ocenę jakości pracy poszczególnych zespołów i przyczyni się do wyeliminowania ewentualnych błędów. W międzylaboratoryjnym eksperymencie porównawczym wzięło udział 9 laboratoriów, które oznaczyły stężenia (sup 226)Ra i (sup 228)Ra (niektóre tylko (sup 226)Ra) w 6 modelowych próbkach zawierających od O do 300 Bą dm(sup -3) każdego izotopu. W pracy dokonano oceny wyników eksperymentu zgodnie z nowymi zaleceniami lUPAC, ISO i AOAC. Stwierdzono, że znaczna większość nadesłanych wyników spełnia kryterium założonego poziomu wymagań. W kilku przypadkach stwierdzono wystąpienie niewielkich błędów systematycznych. Tylko niektóre laboratoria spełniają dwukrotnie ostrzejsze kryterium. Dokonano również oceny porównawczej stosowanych metod analitycznych.

12

Leachability of radionuclides from fly ash and phosphogypsum

63%

Bojanowski R. , Piękoś R. , Pasławska S.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

505-520

EN

Among industrial wastes containing radioactive elements, excluding those generated by nuclear technology, of particular concern are fly ashes originating from coal-fired thermalelectric power stations, and phosphogypsum. Both wastes are produced in amounts of the order of a few million tons in a year, thus posing serious problems with their utilization and/or safe disposal. Lanfilling of these materials within large urban areas may be hazardous to residents by way of ingestion, consumption of foods from contaminated areas and drinking water containing toxic elements. This contribution presents results of investigations on the behaviour of uranium, radium and polonium in fly ash under the influence of a variety of extractants as well as the impact of a phosphogypsum dump, located at Wiślinka, on the environment. It has been found that both alkaline and neutral solutions leach out less than one per cent of the nuclides, whereas under the action of acid solutions (0.1-1 M HCl), as much as 12% of radium and 31% of uranium are released. Under the influence of atmospheric precipitation, phosphogypsum has been found to produce solutions of mass radioactivities ranging from 0.3 to 1.8 Bq/l. The Ra-226 levels in groundwater supplies surrounding the dump site are by 2-3 orders of magnitude lower and do not reach a limiting value of 0.1 Bq/l recommended by the WHO guidelines for drinking water.

PL

Spośród przemysłowych odpadów zawierających pierwiastki promieniotwórcze, a nie związanych z technologią jądrową, na szczególną uwagę zasługują popioły pozostające po spaleniu węgla i fosfogipsy. Oba produkty są wytwarzane w ilościach rzędu milionów ton rocznie, co stwarza problemy z ich utylizacją i bezpiecznym zagospodarowaniem. Składowanie ich na hałdach w obrębie dużych aglomeracji miejskich powoduje potencjalne potencjalne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców poprzez inhalację, spożywanie żywności z obszarów skażonych i picie wody zawierającej toksyczne składniki. W pracy przedstawiono wyniki badań nad zachowaniem się uranu, radu i polonu w popiołach lotnych poddanych działaniu różnych ekstrahentów oraz nad oddziaływaniem hałdy fosfogipsów w Wiślince na otoczenie. Stwierdzono, że alkaliczne i obojętne roztwory uwalniają z popiołów lotnych zaledwie ułamki procenta wymienionych radiopierwiastków, natomiast roztwory kwaśne (0,1-1 m HCI) rozpuszczają do 12% radu i do 31 % uranu. Oddziaływanie wód opadowych na fosfogipsy prowadzi do powstawania roztworów o stężeniach w granicach 0,3-1,8 Bq/dm3. Poziomy stężeń Ra-226 w wodach z okolicznych ujęć są o 2-3 rzędy wielkości niższe i nie osiągają granicznej wartości 0,1 Bq/dm3 zalecanej przez WHO dla wód pitnych.

13

Determination of radium isotopes concentrations in mineral waters by liquid scintillation method

63%

Hetman A. , Dorda J. , Zipper W.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

481-488

EN

The method of the determination of radium isotopes (sup 226)Ra and (sup 228)Ra in the saline and mineral waters based on the LSC with the separation of α and β rays is presented. Concentrations of radium isotopes were calculated using Bateman equations for α and β components of (sup 226)Ra, (sup 228)Ra, without waiting for the radioactive equilibrium. The concentrations of these isotopes are very low in most mineral waters found in the market with the exception of two waters where the concentration of long life isotope (sup 226)Ra is high. Therefore, it is necessary to investigate the radium isotopes concentration in drinking mineral waters.

PL

Przedstawiono metodę oznaczania izotopów radu w zasolonych i mineralnych wodach, bazując na możliwości separacji widma alfa/beta na detektorze ciekłoscyntylacyjnym. Stężenia oznaczanych izotopów wyznaczano analitycznie, nie wyczekując osiągnięcia odpowiednich stanów równowagi promieniotwórczej. Analizę oparto na równaniach Batemana dla składowych alfa i beta (sup 226)Ra i (sup 228)Ra oraz odpowiednich procedurach obliczeniowych. Wykorzystując tę metodę przebadano wybrane, powszechnie dostępne wody mineralne, butelkowe. W większości wód stężenia tych izotopów są zdecydowanie niskie. Natomiast na szczególną uwagę zasługują wody z okolic Polanicy Zdroju, w których stężenie długożyciowego izotopu radu (sup 226)Ra jest wysokie (przy nieobecności izotopu (sup 228)Ra). Z punktu widzenia ochrony radiologicznej konieczne staje się badanie wód mineralnych na obecność izotopów radu.

14

Comparison of two methods for (sup 226)Ra determination in mineral water

63%

Bem H. , Bem E. M. , Majchrzak I.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

459-468

EN

(sup 226) Ra concentration in bottled mineral water has been determined by a liquid scintillation technique (LSC) with the separation of α from β pulses. Extraction of radon from 0.5 dm3 of water samples to 20 ml of a xylene based scintillation cocktail is sufficient for the determination of (sup 226)Ra concentrations above12 mBq/dm3 (with ±10% error). A lower (sup 226)Ra concentration (from 2.2 mBq/dm3) can be measured after preliminary co-precipitation of (sup 226)Ra with calcium phosphate at pH = 10 from 1.5 dm3 water samples. The obtained precipitates were dissolved with HCL solution directly in the scintillation vials and then the xylene based scintillation cocktail was added. The activity was measured after reaching a (sup 226)Ra - (sup 222)Rn equilibrium and the removal of water. Where as the (sup 226)Ra determination limit for the simple extraction method is not sufficient for some mineral water samples, the second more laborious method can be applied for (sup 226)Ra determination even in tap waters. From the examined mineral water available on the local market only in one case did the (sup 226)Ra activity exceed the limit of 100 mBq/dm3 for the total α activity in the bottled mineral waters.

PL

Stężenie (sup 226)Ra w butelkowanych wodach mineralnych oznaczano techniką ciekłej scyntylacji z separacją impulsów α od β. Prosta ekstrakcja równowagowego (sup 222)Rn z próbek wody o objętości 0.5 dm3 do 20 mi scyntylatora ksylenowego pozwala na oznaczanie poziomów (sup 226)Ra wyższych od 12 mBq/dm3 (z błędem ±10%). Niższe stężenia (>2.2 mBq/dm3) można mierzyć po wstępnym zatężeniu (sup 226Ra) przez współstrącanie z fosforanem wapnia z próbki wody o objętości 1.5 dm3 przy pH = 10. Otrzymany osad rozpuszczano w stężonym HCI bezpośrednio w naczynkach scyntylacyjnych. Następnie dodawano do nich 10 mi scyntylatora ksylenowego. Aktywność (sup 222)Rn i produktów jego rozpadu mierzono po ustaleniu się równowagi (sup 226)Ra - (sup 222)Rn i usunięciu warstwy wodnej. Metoda ta pozwala oznaczyć zawartość 226Ra również w wodach otwartych oraz w wodzie wodociągowej. Tylko w jednej wodzie mineralnej stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego limitu całkowitej aktywności a wynoszącego 100 mBq/dm3.

15

Maria Skłodowska-Curie - jej wkład w rozwój nauki

63%

Wacławek W. , Wacławek M.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2010

|

tom R. 15, NR 2

109--117

PL

Przedstawiono działalność naukową Marii Skłodowskiej-Curie, fizyka i chemika, Polki pracującej we Francji. Dzięki ilościowemu podejściu do badań wraz z mężem Piotrem Curie odkryła dwa radioaktywne pierwiastki - polon i rad. Jako pierwsza stwierdziła, że promieniowanie substancji radioaktywnych wywołuje reakcje chemiczne. Tak narodziła się chemia radiacyjna. Maria Skłodowska-Curie jest również twórcą radiochemii oraz radiologii medycznej, której to poświeciła się przede wszystkim w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia. Maria Skłodowska-Curie została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla: w 1903 roku z fizyki (1/2 nagrody przypadła małżonkom Curie, drugą połowę otrzymał H. A. Becquerel) za odkrycie radioaktywności, a w 1911 roku z chemii (była wtedy profesorem na Sorbonie) za wkład w rozwój chemii poprzez odkrycie radu i polonu, wyizolowanie radu i badania nad naturą związków tych pierwiastków.

EN

Scientific life o f Marie Skłodowska-Curie, a physicist and chemist, a Pole working in France is presented. She and her husband P. Curie [1859-1906] thanks to the quantitative approach to their study, discovered two new radioactive elements: polonium and radium. She tbund that the radiation of the radioactiye substances causes chemical reactions. That was the beginning of the radiation chemistry. Marie Skłodowska-Curie is the founder of radlochemlstry as well as medical radiology. In the last subjcct she was mainly engaged in the 1920s and 1930s. She was awarded the Nobel Prize two times: in 1903 in physics (1/2 together with her husband; H.A. Becquerel got the other half) for the discovery of radioactivity and in 1911 in chemistry (being employed at the Sorbonne) for her contribution to the development of chemistry through the discovery of radium and polonium, isolating radium and the study on the nature and the compounds of this element.

16

Radon w powietrzu jaskiń i innych podziemnych obiektów turystycznych

63%

Przylibski T. A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2002

|

tom Vol. 102, nr 29

167-179

PL

Radon gromadzi się we wszelkich podziemnych próżniach, a często jego koncentracje w powietrzu różnych obiektów podziemnych sięgają kilkuset kBq/m3. Największą rolę w dostarczaniu radonu do takich obiektów odgrywają otwarte szczeliny, uskoki i spękania skal najbliższego otoczenia obiektu. Istotna jest także zawartość macierzystego dla 222Rn, nuklidu 226Ra w tych skalach. O zmianach stężeń radonu w takim obiekcie, tak w czasie, jak i w przestrzeni decyduje przede wszystkim proces wentylacji. Jeśli jest on intensywny wahania stężeń radonu są nieregularne, a ich wartości z reguły niskie. W przypadku słabej wymiany powietrza z atmosferą występują okresowo wysokie koncentracje radonu oraz ich sezonowe zmiany. W okresie cieplejszym roku występują stężenia najwyższe, natomiast stężenia minimalne notowane są zimą. Wobec niewielkiej liczby podziemnych obiektów turystycznych w Polsce objętych badaniami występowania w ich powietrzu radonu wydaje się koniecznym prowadzenie dalszych badań w tym kierunku. Wynikiem tych prac powinny być także propozycje regulacji prawnych dotyczących narażenia radiacyjnego pracowników takich obiektów, podobnie jak to ma miejsce w innych państwach, zgodnie z wytycznymi organizacji międzynarodowych.

EN

Radon accumulates in all kinds of underground vacuums and its concentrations in the air of various underground formations can reach several hundred kBq/m3. The most important role in supplying radon to such formations is played by open fissures, faults and cracks in the rocks in the closest neighbourhood of such structures. What is also vital is the content of 222Rn parent nuclide, 226Ra, in these rocks. Temporal and spatial changes in radon concentrations in such structures are determined most of all by the ventilation process. If it is intensive, the oscillations in radon concentrations are irregular, and their values are usually low. In the case of weak air exchange with the atmosphere, one can observe periodically high radon concentrations and their seasonal changes. The highest concentrations occur in the warmer season of the year, and the minimum concentrations are recorded in winter. As only a few underground tourist structures in Poland are currently examined for the occurrence of radon in their air, it seems necessary to conduct further research in this direction. These investigations should also result in proposing legal regulations concerning the radiation exposure of people employed in such formations, likewise it is done in other countries, according to the directives of the international organisations.

17

Skłodowska-Curie – na ramionach olbrzymów, pod prąd stereotypom

63%

Petelenz B.

Chemik

|

2013

|

tom Vol. 67, nr 8

675--682

PL

W niniejszym artykule przypomniano najważniejsze osoby i okoliczności, które (pośrednio lub bezpośrednio) pomogły Marii Skłodowskiej-Curie – do dzisiaj jedynej laureatce Nagród Nobla zarówno z Fizyki jak i z Chemii – przygotować się do roli badacza. Wskazano niektóre aspekty jej własnego sposobu myślenia, który tak mocno zaważył na losach nauki i kultury światowej.

EN

The paper points out some circumstances and some people that – directly or indirectly – influenced the scientific development of Marie Skłodowska-Curie, the only winner of the Nobel Prizes both for Physics and for Chemistry. It also focuses on some aspects of her intellectual approach which revolutionized the science in the late 19th and early 20th century.

18

Anomalia radiohydrogeologiczna na Slasku

63%

Pociask-Karteczka J. , Jasinska M. , Mietelski J. W.

Aura

|

2001

|

nr 12

13-14

EN

The subject of radioactivity in Silesian coal mines is over thirty years old. The research on environmental contamination from mines, so far, has not focused much on radioactivity. The authors discuss ionising radioactivity and its impact, as well as radiohydrogeological anomalies and the sources of radioactivity in Upper Silesia.

PL

W Polsce o zagrożeniu promieniowaniem w śląskich kopalniach węgla kamiennego wiadomo prawie od trzydziestu lat. W dotychczasowych badaniach dotyczących skażenia środowiska naturalnego przez górnictwo nie zwracano zbyt dużej uwagi na skażenia substancjami radioaktywnymi. Autorzy omawiają promieniowanie jonizujące i jego skutki, anomalię radiohydrogeologiczną i źródła promieniowania na Górnym Śląsku.

19

Oczyszczanie wod kopalnianych z radu

63%

Chalupnik S. , Molenda E.

Aura

|

2002

|

nr 04

14-16

EN

After the entry into force the ordinance by the President of the State Nuclear Agency, discharges of water with the radium isotope ²²⁶Ra exceedings 0,7 kBq/m³ is not permitted. Due to this, Piast coal mine in Bieruń (Silesia District) was obliged to reduce concentrations of radioactive substances in the water discharged into the waterways. A central radium removal facility has been in operation since May 1999. It is the first such an installation worldwide. The article presents the operation of the facility and related issues.

PL

Po wejściu w życie rozporządzenia prezesa Państwowej Agencji Atomistyki, nie można odprowadzać do środowiska wód, w których stężenie izotopu radu ²²⁶Ra przekracza poziom 0,7 kBq/m³. Dlatego Kopalnia Węgla Kamiennego „Piast” w Bieruniu, woj. śląskie, zobowiązana została ograniczenia poziomu stężeń substancji promieniotwórczych w wodach odprowadzanych do środowiska. Od maja 1999 r. w kopalni rozpoczęła pracę Centralna Stacja Oczyszczania Wód Kopalnianych z radu. Jest to pierwsza na święcie tego typu instalacja. Artykuł mówi o jej pracy i łączących się z tym zagadnieniach.

20

Rewolucja w nauce : odkrycie polonu i radu

63%

Pospieszny T.

Wiadomości Chemiczne

|

2024

|

tom [Z] 78, 1-2

15--35

EN

The history of radioactivity is inextricably linked with the figures of Marie Skłodowska-Curie, Pierre Curie and Ernest Rutherford. Without a trace of exaggeration, it should be admitted that we owe the knowledge of this phenomenon to them. Thanks to their work and genius, the radiation emitted by the „strangeˮ elements has gained notoriety in the scientific world. Over time, they were joined by other researchers, expanding the foundations of the new science and building a huge palace on them. They also emphasized the practical use of radioactive elements. And although the phenomenon itself was discovered in 1896 by Antoine Henri Becquerel, the birth of radioactivity should be attributed to the pioneering work of Rutherford and the Curies. The discovery of polonium and radium by Marie and Pierre Curie marked the beginning of a fascinating journey that led humanity into the atomic age. Thanks to them, the alchemists’ dream came true.