Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konwencja o ochronie środowiska obszaru Morza Bałtyckiego – 40 lat współpracy w budowaniu reżimu prawnego ochrony środowiska Morza Bałtyckiego

100%

Pyć D.

Prawo Morskie

|

2020

|

nr XXXIX

2

Morska trawa i natrętny azjata - dwa "chwasty" leśne

100%

Sierka E. , Chmura D.

Problemy Ekologii

|

2004

|

tom R. 8, nr 5

250--256

PL

Zaburzenia równowagi ekologicznej w zbiorowiskach leśnych, powstałe na skutek działalności człowieka prowadzą m. in. do nadmiernego rozprzestrzeniania się gatunków o cechach inwazyjnych. W prezentowanym artykule autorzy, na przykładzie dwóch gatunków roślin (Carex brizoides i Impatiens parviflora), wskazują czynniki, jakie sprzyjają wkraczaniu roślin ekspansywnych do zbiorowisk roślinnych jak i mechanizmów, dzięki którym często całkowicie opanowują warstwę runa zbiorowisk leśnych (najczęściej lasów grądowych i borów mieszanych). Skutki wkraczania na nowe obszary zarówno gatunku rodzimego (turzyca drżączkowata) jak i obcego geograficznie (niecierpek drobnokwiatowy) wydają się być podobne i generalnie prowadzą do zmniejszenia różnorodności biologicznej zbiorowisk leśnych.

EN

Disturbances of ecological balance in woodland communities resulted from human activity lead to excessive spread of invasive species. In the paper, exemplified by two plant species (Carex brizoides and Impatiens parviflora), authors shows which factors encourage penetration of expansive species into plant communities as well as which mechanisms let them completely dominate herb layer (of hornbeam and mixed coniferous species, the most frequently). Effects of penetration and spread in new areas of both native species (sea grass) and alien one (small balsam) seem to be similar and generally result in a decrease of biodiversity.

3

Life cycle assessment of industrial and urban wastewater treatment plant

86%

Skoczko I. , Szatyłowicz E. , Horysz M. , Malinowski Ł. , Tunc A. , Cibulskiene D. , Paradowska M. , Platje J. J.

Economic and Environmental Studies

|

2016

|

tom 16

|

nr 1(37)

147-158

EN

Life Cycle Assessment (LCA) is a technique to assess environmental impacts associated with all the stages of a product's life from cradle to grave. With raising human population and the increasing industrialization, there has been very substantial increase in waste products too. Nowadays the importance of the wastewater treatment (domestic and industrial wastewater) need more attention in terms of the ecological balance. In this article a study was conducted and focused on the comprehension of the methods which are used for life cycle assessment and evaluation of environmental effects. In the proceeding sections of this study, Life Cycle Assessment method was used for evaluation the environmental advantages and expenses of other different wastewater treatment technologies and standards. An inventory of the input (chemical substances, electrical energy etc.) and output (emissions releases into the water, earth and the air, amount of sludge etc.) of the plants, where wastewater is treated, was documented. Potential environmental effects of the input and the output was assessed too. Finally, the obtained results were interpreted with regard to the objectives of LCA. With regard to these studies, attention was drawn to the importance of wastewater treatment plants which are regularly managed. Utilization of treatment systems resources and its effects on human health and ecology were assessed, finally the most suitable methods of wastewater treatment methods were tried to be explained with best examples.

PL

Ocena cyklu życia (LCA) jest techniką mającą na celu identyfikację potencjalnych zagrożeń środowiska związanych ze wszystkimi etapami życia produktu „od kołyski do grobu”. Wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił znaczny wzrost ilości powstających ścieków i odpadów. Obecnie oczyszczanie ścieków zarówno bytowych jak i przemysłowych wymaga uwzględnienia zasad równowagi ekologicznej i zrównoważonego rozwoju. W niniejszym artykule przeprowadzono badania dotyczące zastosowania oceny cyklu życia produktu w odniesieniu do technologii oczyszczania ścieków. Z interpretacją LCA wiąże się także ocena oddziaływania na środowisko danego układu bądź obiektu oczyszczania ścieków. W początkowej części opracowania zaprezentowano metodę oceny cyklu życia, która została wykorzystana do analizy korzyści i kosztów różnych technologii oczyszczania ścieków. Uzyskane wyniki zinterpretowano w odniesieniu do celów polityki LCA. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie oczyszczalni ścieków oraz ich wpływ na środowisko naturalne i zdrowie ludzi. Celem pracy było także przedstawienie w użyciu narzędzia LCA poprzez dokonanie analizy dwóch wariantów oczyszczania ścieków pochodzących z różnych fabryk produkujących opakowania kartonowe.

4

Ekologiczne modele i współczesne standardy rewitalizacji obszarów miejskich

86%

Korczyńska A.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2008

|

tom z. 47

111-124

PL

Rozważania podjęte w niniejszej pracy dotyczą problemów rewitalizacji przestrzeni miejskiej oraz sposobów ich rozwiązania na podstawie zasad ekologii miasta, które zaprezentowano na wybranych przykładach miast europejskich. Współczesne działania na rzecz ekologicznej rewitalizacji powinny stanowić integralną część kompleksowo ujmowanej problematyki odnowy istniejącej tkanki miejskiej. Ma ona zarówno wymiar urbanistyczno-architektoniczny (łączność działań w sferze nauki, projektowania i realizacji), jak też techniczny, społeczny i kulturowy, ekonomiczny oraz przyrodniczy (ekologiczny). Podejście do środowiska urbanistycznego jak do ekosystemu, który tworzą elementy biotyczne i abiotyczne, jest zgodne z koncepcją kształtowania przyjaznej otoczeniu naturalnemu oraz człowiekowi współczesnej przestrzeni miejskiej w warunkach realizacji idei ekologii miasta oraz rozwoju zrównoważonego.

EN

In the present work, they concern problems of sustainable urban renewal and on several manners of solutions presented examples of chosen european cities. Integral part should present modern ecological captivated problems of renovation of city as a composite unity with sustainable town planning. It includes repair of city structure in dimension urban, architectonic, technical, social, cultural, esthetic and natural (ecological). They require lead reparation operation in conditions of sustainable development complex captivation -scientific, project and realization. There is friendly environment forming with koncept of ecological cities and sustainable urban development.

5

Rola planowania w kontekście zrównoważonego rozwoju: cele, zadania, obowiązki i proces. Przyczynek do ewolucji podejścia interdyscyplinarnego

72%

Kozłowski J.

Problemy Rozwoju Miast

|

2009

|

nr 1-2

9-38

PL

W artykule założono, że współczesne planowanie nie może skutecznie wypełniać swoich podstawowych zadań bez zaakceptowania podejścia interdyscyplinarnego, co wymaga od współpracujących dyscyplin ciągłego poszerzania wiedzy o roli, zadaniach i metodach planowania. Intencją artykułu jest ułatwienie procesu zdobywania takiej wiedzy poprzez próbę jej syntetycznego ujęcia w kontekście kluczowych problemów, z którymi planowanie musi się ciągle mierzyć. Artykuł zajmuje się więc najpierw istotą rozwoju w ogóle, a zrównoważonego w szczególności, przyjmując za jego cel poprawę jakości życia ludzkiego bez przekraczania wytrzymałości utrzymujących je ekosystemów. Następnie rozpatruje planowanie jako ważne narzędzie w integracji celów rozwoju społeczno-ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego oraz w ich rozwiązywaniu, przedstawiając też zarys ewolucji planowania i jego naturę. W tym kontekście artykuł analizuje planowanie rozwoju zrównoważonego i przedstawia w zarysie jego rolę, problemy, cele, zadania i obowiązki. Prezentuje uproszczony model procesu planowania oraz demonstruje, jaki może być jego wkład w osiągnięcie równowagi ekologicznej rozwoju, dowodząc, że konieczna jest do tego nie tylko współpraca interdyscyplinarna, ale i aktywna partycypacja społeczna. Stwierdzono też, że bez właściwie rozumianego i w pełni wdrożonego podejścia interdyscyplinarnego trudno o pozytywne spojrzenie na przyszłość planowania rozwoju zrównoważonego i należy podjąć zorganizowaną dyskusję na temat jego dalszej ewolucji.

EN

The underlying assumption of the paper is that contemporary planning cannot efficiently fulfil its basic tasks without having approved an interdisciplinary approach, which requires the cooperating disciplines to continuously extend knowledge on the role, tasks and methods of planning. The intention of the paper is to facilitate the process of acquiring such knowledge through an attempt at a synthetic expressing it in the context of key problems that planning has to constantly cope with. The paper deals with the nature of development at all, and of the sustainable development in particular assuming, as its objective, the improvement of human life quality without exceeding endurance limits of ecosystems that support it. Next it considers planning as a significant instrument in the integration of objectives of social and economic development and preservation of natural environment, and in solving of its problems, also presenting an outline of its evolution and its nature. In that context, the paper analyses planning of sustainable development, and outlines its role, problems, goals, tasks, and responsibilities. It describes a simplified model of the planning process and shows its potential contribution in the achieving of an ecological balance of the development, proving that it is not only the interdisciplinary cooperation, but also an active social participation, which is necessary to achieve the balance. Conclusions include a belief that without a properly understood and fully implemented interdisciplinary approach it is difficult to develop a positive outlook upon the future of planning of sustainable development, and that it is necessary to proceed with an organized discussion on its further evolution

6

Istota i cechy współczesnego kryzysu ekologicznego

72%

Dobrzański G.

Ekonomia i Środowisko

|

1999

|

tom nr 1

7--20

EN

Ecological thread in the description of a crisis situation appeared several dozen years ago. The concept of an ecological crisis is a very popular one nowadays and some people even tend to abuse it. An ecological crisis is rather difficult to describe. It is a multidimensional concept and a complex one, therefore it is not possible to provide an explicit definition thereof. It may be considered in respect of its ecological aspect, social and economic aspect, anthropological aspect, cybernetic aspect or thermodynamic aspect. Most of the definitions of an ecological crisis focus on ecological aspects alone. Ecological crisis we witness nowadays is the result of our own mistakes which should be repaired. To extricate from this situation we have to change the strategy of social and economical development, to change the technology and first of all to change our way of thinking.

7

The environmental aspect of recycling end-of-life vehicles

72%

Kamińska E. S.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2019

|

tom z. 127

25--35

EN

In Poland every year, about 600,000 cars are processed by the vehicle dismantling stations, which entails the necessity of utilizing a significant mass of waste. Entrepreneurs running the disassembling stations are required to obtain a 95% recovery rate and 85% recycling of the weight of vehicles brought into the company during the year. The article presents the results of the ecobalance analysis of utilizing waste from end-of-life vehicles (ELV). The calculations were carried out in accordance with the assumptions of the LCA method, based on the ReCiPe2016 procedure. The potential level of environmental impacts is analyzed in 23 environmental categories, included in three groups, defining affects on the human health, ecosystems and resources. The results were presented as environmental points [Pt], which reflect the potential level of environmental burdens exerted by the analyzed object. The limits of the tested system include utilization processes of the waste from vehicles. One end-of-life vehicle was assumed as a functional unit. Particular attention has been paid to the emissions into the air that adversely affect human health and climate change. The results of the analysis showed that the properly conducted cars utilization process brings environmental benefits above all in terms related to human health.

PL

Co roku w Polsce oddawanych jest do stacji demontażu pojazdów około 600 tysięcy samochodów, co niesie za sobą konieczność zagospodarowania znacznej masy odpadów. Przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu, mają obowiązek uzyskać 95% poziom odzysku oraz 85% recyklingu masy pojazdów przyjętych do przedsiębiorstwa w ciągu roku. W artykule przedstawiono wyniki analizy ekobilansowej zagospodarowania odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji (PWE). Obliczenia przeprowadzono zgodnie z założeniami metody LCA, w oparciu o procedurę ReCiPe2016. Potencjalny poziom oddziaływań środowiskowych analizowany jest w 23 kategoriach środowiskowych, ujętych w trzy grupy, określające wpływa na: zdrowie ludzkie, stan ekosystemów oraz wyczerpywanie zasobów naturalnych. Wyniki przedstawiono jako punkty środowiskowe [Pt], które odzwierciedlają potencjalny poziom obciążeń środowiskowych wywieranych przez analizowany obiekt. Granice badanego systemu obejmują procesy zagospodarowania odpadów pochodzących z pojazdów. Jako jednostkę funkcjonalna przyjęto 1 pojazd wycofany z eksploatacji. Szczególną uwagę zwrócono na emisję do powietrza, która niekorzystnie wpływa na zdrowie ludzkie i zmiany klimatyczne. Wyniki przeprowadzonej analizy, wskazały, że prawidłowe przeprowadzony proces zagospodarowania samochodów, przynosi korzyści środowiskowe przede wszystkim w kategoriach związanych ze zdrowiem ludzkim.

8

Rola trwałych użytków zielonych w zapewnieniu stanu równowagi ekologicznej środowiska przyrodniczego

72%

Burczyk P. , Gamrat D. , Gałczyńska M. , Saran E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

tom T. 18, z. 3

21--37

EN

Maintaining permanent grassland contributes to the preservation of biodiversity. They also play an important role in the greenhouse gas balance. By storing soil organic matter and humus, they improve the structure of the soil, its ability to store water and resistance to erosion. Because of their functions, meadows are an important factor limiting hazards and contribute to maintaining the balance of the natural environment. This paper presents a query of the literature on the subject in order to present the results of studies on the functions performed by permanent grassland in the economy, environmental protection and the countryside landscape.

PL

Utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ) przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej. Odgrywają one także istotną rolę w bilansie gazów cieplarnianych. Poprzez magazynowanie glebowej substancji organicznej i próchnicy poprawiają strukturę gleby, jej zdolność magazynowania wody i odporność na erozję. Ze względu na pełnione funkcje łąki są istotnym czynnikiem ograniczającym zagrożenia i przyczyniają się do zachowania równowagi środowiska przyrodniczego. W pracy przedstawiono kwerendę literatury przedmiotu w celu przedstawienia wyników opracowań z zakresu pełnionych funkcji przez trwałe użytki zielone w gospodarce, ochronie środowiska i krajobrazie terenów wiejskich.

9

Podejście ekologiczne w metodyce planowania. Metoda krańcowych progów przyrodniczych

58%

Kozłowski J.

Problemy Rozwoju Miast

|

2011

|

nr 1-2

39-60

PL

W artykule przyjęto tezę, że utrzymanie rozwoju w ramach ekologicznie bezpiecznej przestrzeni rozwiązań jest jednym z podstawowych warunków trwałego zabezpieczenia jego równowagi ekologicznej, a jego intencją – pobudzenie dyskusji na ten temat. Zmiany środowiska geograficznego konieczne dla rozwoju powodują zagrożenia dla jego równowagi i funkcjonowania, a planowanie ma wskazać, jak zaspokajać zintegrowane potrzeby rozwoju bez naruszania ekologicznej, ekonomicznej i społecznej równowagi tego środowiska. Założenie, że „rozwój i ochrona są w równym stopniu niezbędne do naszego przeżycia” [IUCN, UNEP, WWF 1980] doprowadziło do powstania koncepcji zrównoważonego rozwoju. Konieczność wyodrębniania progów przyrodniczych o charakterze brzegowym uznano za podstawę planu Tatrzańskiego Parku Narodowego. W konsekwencji powstała metoda krańcowych progów przyrodniczych (kpp) – przedmiot artykułu. Jej założenia: (1) kpp to „granica zakłóceń, poza którą dany ekosystem staje się niezdolny, aby powrócić do właściwego mu stanu i równowagi” a jej przekroczenie „uruchamia reakcję łańcuchową prowadzącą do nieodwracalnych zniszczeń przyrodniczych całego ekosystemu, albo jego podstawowych elementów” [Kozłowski 1986:14]. Kpp występują w czterech kategoriach: terytorialne, ilościowe, jakościowe i czasowe. (2) Ich wyznaczanie umożliwia analiza relacji działania rozwoju – zasoby naturalne, ustalająca potencjalne zagrożenia ze strony tych działań. (3) Do wyznaczenia kpp wystarczy rozpoznanie jakości zagrożonych elementów środowiska, która zależy od stopienia ich: znaczenia, przekształcenia, odporności oraz roli biologicznej. Wyniki analizy relacji i rozpoznania jakości dostarczają podstawy do sformułowania zasad decyzyjnych, prowadzących do zidentyfikowania progów elementarnych oraz zespolonych. W artykule omówione jest też zagadnienie, czy planowanie przestrzenne ma być prorozwojowe czy proekologiczne. Powinno być jednym i drugim jednocześnie, czyli zapewniać ochronę przyrody i stymulować rozwój. Dlatego jego proces powinien zawierać dwa powiązane nurty restrykcyjny i promocyjny. Podsumowanie podkreśla użyteczność i wiarygodność metody oraz niedosyt teorii. Potrzebuje ona zatem kontynuacji w praktyce oraz w pracach badawczych. Artykuł wydaje się potwierdzać wstępną tezę o utrzymywaniu rozwoju w ekologicznie bezpiecznej przestrzeni rozwiązań, jako warunku trwałego zabezpieczenia jego równowagi ekologicznej oraz uzasadnia potrzebę otwarcia dyskusji na ten temat.

EN

This paper assumes the premise that the maintenance of development within the ecologically safe space of solutions is one of the basic conditions of permanent preservation of ecological balance, and its intention is to stimulate a discussion on that issue. The changes occurring in the geographic environment that need to be made for the sake of development cause threats to environmental balance and existence, and planning should indicate how to meet integrated development needs, without distorting ecological, economic and social balance of the environment. The assumption that "development and protection are equally indispensable for our survival" [IUCN, UNEP, WWF 1980] has led to the introduction of the sustainable development conception. The necessity to identify nature thresholds with limit characteristics was recognized to be a basis of the plan for the Tatra Mountains National Park. Consequently, the Nature Threshold Limit Method (NTLM) was developed and it is discussed in this paper. The method's assumptions include the following: (1) NTLM consists in the "limit of interferences beyond which the given ecosystem becomes unable to return to the natural condition and balance," while exceeding the limits "starts a chain reaction leading to irreversible destruction of either the whole nature in the ecosystem, or of its basic components." [Kozłowski 1986:14]. The NTLM occurs in four categories: territorial, quantitative, qualitative and time. (2) The identification of those categories allows to analyse the development relationships: natural resources that establish potential hazards of the development actions. (3) To determine the NTLM, it is enough to recognize the quality of threatened environmental components, which quality depends on the degree of their significance, transformation, resistance and the biological role. The results of relationship and quality recognition analysis give grounds for the formulation of the decision foundations, leading to the identification of the elementary and complex thresholds. The paper also discusses the problem whether spatial planning should be prodevelopmental or pro-ecological. It should be both at the same time, that is it should ensure nature protection and stimulate development. For that reason, the spatial planning process should contain two integrated streams of restriction and promotion. The conclusions underline the usability and credibility of the method, as well as the shortages of the related theory. Therefore, the methodology needs continuation in practice and research. The paper seems to confirm the preliminary premise of the maintenance of development in ecologically safe space of solutions, as a condition of the assurance of durable ecological balance and it justifies the need to open a discussion on that subject matter.

10

An interdisciplinary approach to the environmental and spatial information system built for coastal waters. Vistula Lagoon case study

58%

Kruk M. , Mróz M. , Durand D. , Rychter A. , Kosakowski J. , Szumiło M. , Mleczko M.

Geoinformatica Polonica

|

2010

|

tom T. 10

65-73

EN

An interdisciplinary approach to geoinformation system built for assessment of ecological vulnerability of coastal water ecosystems and for sustainable development of ecologically valuable areas is presented. The example of such approach is shown for Vistula Lagoon test area where the project “System of the environmental and spatial information as the background for the sustainable management of the Vistula Lagoon ecosystem (VISLA)” is carried out in the framework of the Polish Norwegian Research Fund. The main problem causing permanent disturbances in ecological equilibrium of the ecosystem is excessive phytoplankton primary production. The reasons for this phenomenon are spatially variable processes of phosphorus and nitrogen transport from watershed and bottom sediments. The factors infl uencing spatial distribution of these pollutants are hydrodynamics, meteorological and biogeochemical processes. An interdisciplinary research of these biological phenomena using remote sensing technology and mathematical modeling can facilitate control, prognosis and more appropriate actions aiming at water quality improvement.

PL

Interdyscyplinarne podejście do tworzenia systemu geoinformacyjnego służącego ocenie zagrożeń środowiskowych wód przybrzeżnych oraz rozwojowi obszarów ekologicznie wrażliwych jest przedstawione na przykładzie założeń metodologicznych projektu pt. „System informacji środowiskowo-przestrzennej jako podstawa do zrównoważonego gospodarowania ekosystemem Zalewu Wiślanego (VISLA)” realizowanego w ramach Polsko- Norweskiego Funduszu Badań Naukowych. Głównym problemem powodującym trwałe zaburzenie równowagi ekologicznej ekosystemu jest nadmierna produkcja pierwotna fi toplanktonu. Przyczyną tego zjawiska są zróżnicowane przestrzennie procesy dostarczania ze zlewni oraz z osadów dennych związków fosforu i azotu. Czynnikami regulującymi rozprzestrzenianie się tego typu zanieczyszczeń są zmienne przestrzennie układy procesów hydrodynamicznych, meteorologicznych i biogeochemicznych. Interdyscyplinarne badania zjawisk przyrodniczych przy wykorzystaniu technik teledetekcji oraz zastosowanie modelowania matematycznego mogą pozwolić na kontrolę, prognozy i skuteczniejsze działania zmierzające ku poprawie jakości wód tego zbiornika. Głównym celem projektu jest zbudowanie systemu informacji przestrzennej pozwalającego na przewidywanie środowiskowych konsekwencji różnych interwencji w ekosystem Zalewu Wiślanego oraz procesów związanych ze scenariuszami zmian klimatycznych.

11

Indicators of Sustainable Use of Wildlife: Problems of Formation and Implementation in the Russian Federation

58%

Ivanova S.

Problemy Ekorozwoju

|

2020

|

tom Vol. 15, nr 2

121--130

EN

This article examines the legal category sustainable use of wildlife as a process of realization of rights and obligations by the subjects, based on the provisions of the Concept of Sustainable Development, International law and National legislation on wildlife. This process is aimed at ensuring biological diversity, achieving a balance of economic, environmental and social interests of the citizens, society and the state as a whole, the process, as well as to preserve the reproductive ability of the animal world. Based on the analysis of certain provisions of the legislation on wildlife and law enforcement practice, the author makes a conclusion that Russia lacks a complex system of legal support measures for the sustainable use of wildlife. Legal, economic, ideological, organizational measures, proposed by the author of the article will make it possible to use wildlife in such a way, that will preserve and increase the number of wildlife populations, maintain an ecological balance, and ensure the needs in favorable environment for life and health for the present and future generations. The measures proposed by the author can create the legal basis for sustainable management of wildlife. The author suggests, that these measures can be useful in developing national programs for sustainable use of wildlife; providing incentives for the transition to sustainable use; strengthening the dialogue between the authorities and the population in order to involve them into the process of sustainable use of wildlife, so that to ensure a balance of economic, environmental and social interests.

PL

Artykuł analizuje kategorię prawną zrównoważone użytkowanie dzikiej przyrody rozumianą jako proces realizacji praw i obowiązków przez podmioty, w oparciu o postanowienia koncepcji zrównoważonego rozwoju, prawa międzynarodowego i ustawodawstwa krajowego dotyczącego dzikiej przyrody. Proces ma na celu zapewnienie różnorodności biologicznej, osiągnięcie równowagi interesów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych obywateli, społeczeństwa i państwa jako całości oraz zachowanie zdolności reprodukcyjnych świata zwierząt. Na podstawie analizy niektórych przepisów dotyczących dzikiej fauny i flory i oceny realizowania tych zapisów w praktyce, autorka stwierdza, że w Rosji brakuje kompleksowego systemu prawnych środków wsparcia dla zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody. Zaproponowane przez autorkę artykułu rozwiązania prawne, ekonomiczne i organizacyjne umożliwią korzystanie z dzikiej przyrody w taki sposób, który zachowa i zwiększy liczbę populacji dzikich zwierząt, utrzyma równowagę ekologiczną i zapewni zaspokojenie potrzeb życia i zdrowia dla obecnych i przyszłych pokoleń, w korzystnym środowisku. Środki zaproponowane przez autorkę mogą stworzyć podstawę prawną dla zrównoważonego zarządzania dziką przyrodą. Autorka sugeruje, że rozwiązania te mogą być przydatne w opracowywaniu krajowych programów zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody; zapewniania zachęt do przejścia na zrównoważone użytkowanie; wzmocnienia dialogu między władzami a ludnością w celu włączenia ich w proces zrównoważonego wykorzystywania dzikiej fauny i flory, aby w ten sposób zapewnić równowagę interesów gospodarczych, środowiskowych i społecznych.

12

Biotechnologia proekologiczna kluczem do unowocześnienia inżynierii środowiska

51%

Dobrowolski J. W.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2001

|

tom T. 6, z. 2

259-272

PL

Potrzebne jest szersze niż dotąd stosowanie czułych biologicznych metod dla oceny oddziaływań zespołu chemicznych i fizycznych zanieczyszczeń środowiska na stan równowagi ekologicznej i reprodukcję zasobów biologicznych. Zastosowanie biosensorów w monitoringu biologicznym stwarza nowe możliwości wykrywania śladowych toksycznych i mutagennych zanieczyszczeń. Dynamiczny rozwój inżynierii genetycznej wymaga oceny potencjalnych oddziaływań organizmów genetycznie zmodyfikowanych na środowisko przyrodnicze, aby zapobiegać obserwowanym już negatywnym efektom wprowadzenia do upraw transgenicznych roślin. Natomiast szersze zastosowanie postępów biotechnologii bez modyfikacji genetycznych jest szansą bardziej skutecznej ochrony równowagi ekologicznej i różnorodności biologicznej, poprzez bardziej skuteczne oczyszczanie ścieków, bioremediację skażonych gruntów, ich rekultywację oraz zagospodarowanie odpadów. Szczególne znaczenie dla postępu w tych działaniach posiada zastosowanie stymulacji laserowej materiału biologicznego używanego w ww. dziedzinach inżynierii środowiska. Dodatkowym czynnikiem optymalizującym ekspresję fenotypową przydatnych do tych celów właściwości mikroorganizmów i roślin (bez zmian ich genotypu) jest wykorzystanie postępu wiedzy o biologicznych skutkach pierwiastków śladowych i ultraśladowych. Skojarzenie biotechnologii laserowej z wiedzą o aktywnych biologicznie pierwiastkach stwarza także przesłanki dla zwiększenia plonów roślin przemysłowych oraz ozdobnych i restrukturyzacji upraw w rejonach silnie skażonych, a także dla przyspieszenia formowania pasów zieleni ochronnej wzdłuż głównych dróg.

EN

Wider application of highly sensitive biological methods for assesment of the influence of complex of chemical and physical pollutants on ecological balance and reproduction of biological resources seems to be necessary. New perspectives of detection of trace amount of high toxic and mutagenic pollutants are connected with applications of biosensors. Dynamic development of genetic engineering needs an assesment of potential impacts of genetically-modificated organisms on the natural environment, focused on primary prevention of similar side effects to those observed as the result of introduction of transgenetic plants for cultivation. On the other hand wider application of progress in biotechnology without genetical modifications is a great chance for more efficient protection of the ecological balance and biodiversity by means of more efficient; treatment of sludges, bioremediation of contaminated lands, their reclamation and wastes management. The laser stimulation of biological material being in use in the above-mentioned fields of environmental engineering has very special importance for making progress. Another significant factor contributing to optimization of fenotypic expression of useful for these purposes microorganisms and plants (without change of their genotype) is application of scientific progress about biological effects of trace- and ultra-trace-elements. The linkage between laser biotechnology and the knowledge about biologically active elements is a new chance for increase efficiency of cultivation of industrial and decorative plants and restructurization of agriculture in high polluted regions as well as for acceleration of formation protective green belts formation along main roads.

13

Inżynieria ekologiczna i Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej.

51%

Siuta J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

tom Vol. 6, nr 10

961-967

PL

Trwały, zrównoważony rozwój cywilizacji wymaga racjonalizacji użytkowania środowiska i wszelkiego rodzaju zasobów. Technologie pozyskiwania i przetwarzania surowców, techniki modyfikowania i użytkowania powierzchni ziemi, budowa i użytkowanie osiedli, systemy konsumpcji muszą analizować i uwzględniać bezpośrednie i pośrednie następstwa ekologiczne. Oznacza to, że wszelkie działania inżynieryjne i gospodarcze powinny być coraz bardziej ekologiczne. W tym celu powołano (w 1990 r.) Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej. Inżynieria ekologiczna to teoretyczna i stosowana wiedza z wielu dziedzin nauki i techniki, stanowiąca podstawę racjonalnego użytkowaia oraz ochrony środowiska przyrodniczego oraz naturalnych i antropogenicznych zasobów. Służy ona ekologicznemu rozwojowi cywilizacji.

EN

Sustainable development of civilization implies wise use of both the environment and various resources. Thus direct and indirect ecological effects shall be taken into consideration when assessing technologies of raw materials exploiting and processing, changing and using ground surface, construction and utilization of buildings and consumption systems. This is to say that all engineering and economic activities should be more ecologically friendly. To this end the Polish Society Ecological Engineering has been established in 1990. Ecological Engineering combines both theoretical and applied knowledge of many scientific and technical domains to lay down foundations for the wise use and protetion of the environment and of a natural and anthropogenic resources. It is thus prepared to contribute to the ecologically friendly development of civilization.