Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: quasi-tautologia

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Koniunkcja i zdanie z czasownikiem egzystencjalnym – o quasi-tautologicznej konstrukcji typu Są przyjaciele i przyjaciele

100%

Żabowska M.

Prace Językoznawcze

2020

nr XXII/3

245–259

Artykuł przedstawia opis quasi-tautologicznej konstrukcji jest (bywa) _i i _i, którego egzemplifikację stanowi zdanie Są przyjaciele i przyjaciele. W odróżnieniu od wcześniejszych prac na temat takich połączeń, analiza koncentruje się na autentycznych wypowiedziach mówionych. W artykule analizuję właściwości semantyczne takich konstrukcji na tle funkcji koniunkcji i zdania egzystencjalnego. W tym celu wykorzystano paradygmat językoznawstwa strukturalnego jako rygorystyczny model opisu znaczenia. Artykuł prezentuje, w jaki sposób można wykorzystać do opisu analizowanej konstrukcji semantyczne funkcje koniunkcji i reiteracji. Jak wykazano, opisywana konstrukcja: (i) nie konstytuuje ani zdania egzystencjalnego (quasi-ontologicznego), ani zdania uniwersalnego; (ii) jej funkcją jest kontrastowanie obiektów pojęciowych. Uzasadniam, że konsekwencją tej funkcji analizowanej konstrukcji jest ograniczony zestaw wchodzących w jej skład czasowników (por. jest, bywa), a także stała liczba iterowanych elementów (wyłącznie dwa). Ponadto operacja kontrastowania może wywoływać pragmatyczny efekt hierarchizowania składników. Na podstawie tych spostrzeżeń, ze względu na to, że wszystkie wskazane własności można sprowadzić do właściwości semantycznych koniunkcji i repetycji, uznaję tę konstrukcję za produkt językowy, a nie za leksykalną jednostkę języka.

The article describes the quasi-tautological construction jest (bywa) _i i _i in Polish exemplified by Są przyjaciele i przyjaciele [There are friends and friends]. Unlike previous accounts dealing with the structure, the analysis here concentrates on authentic spoken utterances. It concerns semantic features of these expressions, which are juxtaposed with the functions of conjunction and existential clause. For that purpose, the paradigm of structural linguistics as a rigoroust model of describing meaning is employed. The article illustrates how the semantic functions of conjunction and reiteration can be exploited when describing the analysed construction. As shown, (i) the construction is neither an existential (quasi-ontological) nor universal clause, (ii) its function is to contrast the conceptual objects. It is argued that this function results in the limited set of verbs inserted in it (cf. jest, bywa [there is, there happens to be]) and a constant numer of the iterated elements (only two). Additionally, contrasting can produce a pragmatic effect of hierarchization of the components. On the basic of this observation, since all those effects are attributable to semantic features of conjunction and reiteration, the scrutinised construction is identified as a linguistic product, not as a lexical unit of language.

Gramatyka operacyjna vs gramatyka konstrukcji (na przykładzie quasi-tautologii i powtórzeń)

100%

Dobaczewski A.

Linguistica Copernicana

2022

tom 18

163-178

In this article, the two linguistic approaches are confronted: the first is Construction Grammar, which has been intensively developed in recent years, mainly in cognitive linguistics, and is represented by numerous researchers of Polish, European, and world linguistics; the second is the less known, author’s methodological proposal by Andrzej Bogusławski (the so-called Operational Grammar, presented in the article Bogusławski 1978). On the example of the description of selected types of repetitive constructions (of Polish and several other languages), significant differences in the effects of applying both research approaches are shown. The main thesis is the claim that, in contrast to the fashionable and willingly practiced CG, the Polish linguist’s methodological proposal (OG), based on the fundamental idea of proportionality in language, does give tools to effectively distinguish amongst repetitive constructs: 1) the real operational units of a given language; 2) predictable and generally comprehensible constructs with tautologically filled items (intended essentially for different elements); and 3) repetitions resulting from more general, perhaps supra-linguistic rules of speech activity. Despite the diversity of the many currents of CG, it seems that it does not provide the tools to properly separate these three essentially different types of textual phenomena (and at least this is not indicated by the practice of research on repetitions influenced by CG).

W niniejszym artykule przedmiotem konfrontacji są dwa lingwistyczne podejścia badawcze: tzw. Construction Grammar rozwijana intensywnie w ostatnich latach głównie w językoznawstwie kognitywnym i reprezentowana przez licznych badaczy lingwistyki polskiej, europejskiej, a także światowej oraz mniej znana, autorska propozycja metodologiczna Andrzeja Bogusławskiego (tzw. Operational Grammar, po raz pierwszy wyłożona w artykule z 1978 roku). Na przykładzie opisu wybranych typów konstrukcji powtórzeniowych polszczyzny i kilku innych języków pokazano istotne różnice w efektach zastosowania obu podejść badawczych. Główną tezą jest diagnoza, że w przeciwieństwie do modnej i chętnie uprawianej gramatyki konstrukcji propozycja metodologiczna polskiego lingwisty oparta na zasadniczej idei proporcjonalności w języku daje narzędzia umożliwiające efektywne rozróżnianie w obrębie konstrukcji powtórzeniowych 1) rzeczywistych jednostek operacyjnych danego języka; 2) przewidywalnych i zrozumiałych na ogólnych zasadach konstrukcji z tautologicznie wypełnianymi pozycjami przewidzianymi zasadniczo dla elementów różnych oraz 3) powtórzeń będących wynikiem ogólniejszych, być może ponadjęzykowych reguł działania mownego. Pomimo rozmaitości wielu nurtów gramatyki konstrukcji, wydaje się, że nie dostarcza ona narzędzi pozwalających na właściwe oddzielenie tych trzech różnych co do istoty typów zjawisk tekstowych (a w każdym razie nie wskazuje na to pozostająca pod wpływem CG praktyka badań nad powtórzeniami).