Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sto przysłów tureckich w transkrypcji ormiańskiej

100%

Słuszkiewicz E.

|

2

Sprichwörter und Antisprichwörter: Kultur und (Anti)Kultur?

75%

Komenda-Earle B.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2009

|

nr 16

169-179

PL

Antyprzysłowia są grupą aforyzmów wykazujących bezpośrednie powiązania z formami i treściami przysłów. Powstają na drodze transformacji zdań przysłowiowych, poprzez różnorakie postaci humoru, ironii, parodii, interpretację dosłowną i tzw. efekty wyobcowania. O ile przysłowia zwykło się identyfi kować z „mądrościami ludowymi”, antyprzysłowia uważa się za „prawdy przekręcone”. Okazuje się, że antyprzysłowia mają długą tradycję zarówno jako rodzaj tekstu, jak i zabieg literacki, ich treści zaś stanowią barometr życia kulturalnego i społecznego. Ocenę wartości kulturowej antyprzysłów ułatwia rozważenie samego zagadnienia kultury i form jej realizacji.

3

Frazeologizmy i przysłowia w przekładzie bajek Iwana Kryłowa z języka rosyjskiego na kaszubszczyznę

63%

Makurat H.

Prace Językoznawcze

|

2017

|

nr XIX/4

93-105

EN

The article discusses the methods used to translate phrasemes and proverbs in the Kashubian translation of Ivan Krylov’s fables. The translator, Leszek Szulc, was unable to find some equivalent phrasemes and proverbs in the target language. He translated them word-for-word or described their meaning. Moreover, he also used the compensation strategy and introduced phrasemes in places in which they were absent in the original.

4

Metaforyczne sposoby ujmowania Boga i relacji Bóg – człowiek w przysłowiach polskich

63%

Kuryłowicz B.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2014

|

tom 13

|

nr 2

EN

The aim of the author is an attempt to show metaphoric ways of presenting God and the relations God-man in Polish proverbs. The analysis of the research material shows that figurative images of God are strictly related to everyday life and daily occupations of an average user of Polish, especially trade, craft, construction, medicine, finances, education. It is not odd that these branches of life, generally acknowledged and respected, have become a basis for depictions of God as the highest value. It is also vital that metaphorical images of God and His relations to man are identical with the Christian idea of the Creator. What is more, almost all the metaphors of God present in the research material have their equivalents in the quotations from the Scriptures. Thus, we observe both the influence of the Bible on common images of the nature of God and the impact of the original (dating back to the times when the Bible was coming into existence), ‘naïve’ and commmon-sense vision of the world on biblical images of the Creator.

5

Концепт Хитрость в національних лінгвокультурах (на материале паремий украинского, русского, английского и итальянского языков)

51%

Pys’Menna Y.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 7: Słowianoznawstwo

227-236

RU

В статье рассматриваются этноязыковые реализации концепта ХИТРОСТЬ сквозь призму оппозитивных понятий, эмоционально-оценочных метафор, национально маркированных ассоциаций с использованием энциклопедических знаний. Общим для всех исследуемых языков является пейоративное осмысление ХИТРОСТИ, сформированное, в частности, под воздействием христианских этических принципов, и убеждённость в недолговечности и ограниченности успеха, достигнутого нечестным путём. В украинской и русской лингвокультурах ХИТРОСТЬ в её негативно маркированных ипостасях репрезентирована лестью, лицемерием, ложью, коварством. Вместе с тем можно констатировать амбивалентную аксиологическую маркированность ХИТРОСТИ в национально-языковых картинах мира, поскольку в ряде паремий хитрость рассматривается как своего рода «разновидность» прагматически ориентированного ума, соотносимого с мудростью, ловкостью, жизненным опытом, и получает достаточно позитивную оценку в коллективном этническом сознании.

PL

W artykule rozpatrywane są etnolingwistyczne realizacje konceptu „Przebiegłość” w kontekście pojęć opozycyjnych, metafor wartościujących czy narodowo nacechowanych skojarzeń. W lingwokulturze ukraińskiej i rosyjskiej „Przebiegłość” w swoich pejoratywnie nacechowanych hipostazach jest utożsamiana z pochlebstwem, sprytem, fałszem i kłamstwem. Jednocześnie zauważa się ambiwalentne nacechowanie aksjologiczne Przebiegłości w językowo-ludowych obrazach świata, gdyż w wielu paremiach koncept ten jest związany z rozsądkiem, swego rodzaju mądrością życiową czy doświadczeniem, a zatem zyskuje względnie pozytywną ocenę w kolektywnej świadomości etnicznej.

EN

The article deals with the contrastive research of concept “cunning” on the material of Ukrainian, Russian, English and Italian proverbs. In question universal and ethnic semantic components of the concept are described; the attempt is made to cast light on its cognitive connections, the status in the conceptual spheres of the national cultures. Based on the language facts the conclusions are made about ethnic peculiarities of world outlook, cultural and value orientations of the nations.

6

ENUNCIADOS PAREMIOLÓGICOS EN LOS MÉTODOS DIRECTOS: SIGLOS XIX-XXI1 (Panorama histórico) 2a parte

44%

Koszla-Szymańska M. M.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2017

|

nr 52(1) Filologia

23-39

ES

En la segunda parte del artículo “Enunciados paremiológicos en la glotodidáctica en los siglos XIX – XX, 2 parte” se habla del aprovechamiento de textos paremiológicos en los demás métodos de enseñanza de lenguas extranjeras, es decir: en el método natural (John Locke) así como en una amplia gama de métodos directos apoyados en el principio de la FAD (formación de asociaciones directas) entre un objeto, su significado y su forma lingüística. Me refiero aquí al método de George Ticknor, al de las series de acciones de François Gouin, al directo de Maximilian Berlitz, al progresivo de Henry Sweet, al método de enfoque comunicativo de Otto Jespersen, al de enfoque científico de Harold Palmer así como al método intermediario de Juliusz Ippoldt. En la parte que sigue se expone el problema de aprovechamiento de las paremias en los métodos directos de enfoque audio-lingual, entre los cuales figuran: el método de Robert Lado, el EGA (estructural-global-audiovisual), el situacional, el comunicativo así como el integral y selecto, lanzado primero por Alfred N. Smith y después por Waldemar Pfeiffer.

EN

The second part of the article “Enunciados paremiológicos en la glotodidáctica en los siglos XIX-XX, 2 parte” (Paremiological utterances in glottodidactics over the ages XIX-XX, part 2) deals with the use of paremiological texts in the remaining methods of foreign languages teaching, namely: in the natural method (John Locke) and in a wide range of direct methods based on the FDA (formation of direct associations) principle, which consists in the development of direct associations between the object (subject), its meaning and its language form. What I am referring to are George Ticknor’s method, the serial method of François Gouin, the direct method of Maximilian Berlitz, the progressive method of Henry Sweet, the communicative approach method of Otto Jespersen, the scientific approach method of Harold Palmer, and the intermediation method of Juliusz Ippoldt. Next, I proceed to present the problem of the use of paremia in direct methods of the audiolingual approach, namely, Robert Lado’s method, EGA (structural-global-audiovisual) method, situational method, communication method, and integration-selective method promoted by Alfred N. Smith and later by Waldemar Pfeiffer.

PL

Druga część artykułu “Enunciados paremiológicos en la glotodidáctica en los siglos XIX – XX, 2 parte” (Wypowiedzi paremiologiczne w glottodydaktyce na przestrzeni wieków XIX-XX”, część 2) została poświęcona wykorzystywaniu tekstów paremiologicznych w pozostałych metodach nauczania języków obcych, a mianowicie: w metodzie naturalnej Johna Locka oraz szerokiej gamie metod bezpośrednich opartych na zasadzie FAD, polegającej na ‘formowaniu’ bezpośrednich skojarzeń między obiektem (przedmiotem), jego znaczeniem i jego formą językową. Wśród tych metod figurują: metoda George’a Ticknora, seryjna metoda François Gouin’a, metoda Maksymiliana Berlitza, progresywna metoda Henry Sweeta, metoda Otto Jespersena o podejściu komunikatywnym, metoda Harolda Palmera o podejściu naukowym oraz pośrednicząca metoda Juliusza Ippoldta. W dalszej części artykułu przedstawiono problem wykorzystania paremii w metodach bezpośrednich o podejściu słuchowo-ustnym (audio-lingual), wśród których figuruje metoda Roberta Lado, metoda EGA (strukturalno-globalno-audiowizualna), metoda sytuacyjna, komunikacyjna oraz integralno-selektywna lansowana wcześniej przez Alfreda N. Smitha i później przez Waldemara Pfeiffera.

7

“Enunciados paremiológicos en la glotodidáctica en los siglos XVI-XIX” (panorama histórico) 1a parte

38%

Koszla-Szymańska M. M.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2015

|

nr 39/2015 Filologia IV

48-59

ES

No cabe duda de que los enunciados paremiológicos son un fenómeno verbal muy significativo que ha sabido fijarse a través del tiempo no sólo en el lenguaje cotidiano. Por un lado, forman parte de la cultura oral de tradición popular (refranes, dichos) y por otro, constituyen una forma de expresión de carácter eminentemente culto (proverbios, sentencias, aforismos). La 1a parte del presente estudio está dedicada exclusivamente a la presencia de textos paremiológicos y “quasi-paremiológicos” en los métodos de enseñanza de idiomas, que se empleaban en los siglos XVI-XIX, es decir: método filológico, método ‹de la vía media›, peripatético, experimental, de gramática y traducción y método ‹de la doble traducción› (interlineal).

PL

Nie ulega wątpliwości, że wypowiedzi paremiologiczne są bardzo ważnym tworem werbalnym, który z czasem zagościł na stałe nie tylko w języku potocznym. Z jednej strony są one wyrazem zakorzenienia się kultury oralnej o charakterze ludowym (powiedzenia, ludowe porzekadła), z drugiej zaś stanowią formę ekspresji o charakterze wybitnie erudycyjnym (sentencje, aforyzmy). Pierwsza część niniejszego studium została poświęcona obecności tekstów paremiologicznych w metodach nauczania języków obcych, stosowanych na przestrzeni wieków: XVI-XIX, a mianowicie w metodzie: filologicznej, de la vía media, perypatetycznej, eksperymentalnej, gramatyczno-tłumaczeniowej oraz w metodzie „podwójnego przekładu” (interlinearnej).

EN

There is no doubt that paremiological utterances are a very important verbal product which, with time, has eventually appeared on permanent not only in the colloquial language. On the one hand, they are a manifestation of establishment of oral culture of the folk nature (sayings, folk adages), while, on the other hand, are a form of expression of the extremely erudite nature (maxims, aphorisms). The first part of this study is devoted to the presence of paremiological texts in the methods of teaching foreign languages, applied over the centuries XVI-XIX, namely in the methods: philological, de la vía media, peripatetic, experimental, grammar-translation, and in the method of ‘double translation’ (interlineal).

8

Mistyczne i społeczne wartości pracy przy tworzeniu chleba

38%

Kocik L.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

nr 1(8)

9-19

PL

Artykuł ukazuje skutki załamania się tradycyjnych religijnych i magicznych wartości związanych z produkcją rolniczą, szczególnie z „tworzeniem chleba”. Praca uwzględnia zintegrowane podejście do produkcji żywności, kultury wsi i codziennego życia określonych kategorii jej mieszkańców. Na tym tle ukazuje wpływ procesów globalizacji i modernizacji jako czynnika destruktywnego w stosunku do kultury tradycyjnej. Procesy te często powodują głęboką „traumę” społeczno-kulturową, której wskaźnikiem może być ilość samobójstw wśród niektórych kategorii ludności chłopskiej.

EN

This paper is a part of author’s wider consideration problems of ties between nature, crafting and society. The work shows effects and results of collapse of traditional religious and magic values concerning agricultural products, especially the bread. The paper deals an integrated approach connecting food production of peasant farms with culture and everyday life of particular categories of country people. Today however, especially under the influence of globalization processes, there is a strong need for an integration glance and perception of the issue, mainly appropriate to the past role of traditional “strong values”. The special painful problem is a “deep trauma” of contemporary transformation of peasant communities. A strong indicator of this is number of committed suicides within some categories of peasant.

9

Swoi i obcy przy wspólnym stole

38%

Masłowska E.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2007

|

tom 19

109-131

PL

Próba rekonstrukcji relacji swój / obcy z perspektywy stołu jako centralnego miejsca przestrzeni oswojonej, domu. Dla użytkownika języka polskiego i nosiciela kultury tradycyjnej, spotkania przy stole rodzinnym stanowią prototypową sytuację wyznaczającą biegun „swojskości”, pozwalającą na zasadzie koncentrycznych kręgów wyznaczać granice w kierunku przeciwległego bieguna obcości. Prezentowane są kolejno językowe utrwalone we frazeologii i przysłowiach obrazy domu i stołu (jako centralnego miejsca w domu) ze szczególnym uwzględnieniem reguł rytualnych zachowań; kolejne partie rozprawy autorka poświęca językowym i kulturowym obrazom stołu ofiarnego (w jego wersji przedchrześcijańskiej, biblijnej i chrześcijańskiej), stołu rodzinnego, który w polskiej kulturze ma wymiar podstawowy), stołu okolicznościowego (rytualne zachowania obowiązują zwłaszcza przy stole weselnym i świątecznym), stołu biesiadnego. Uwzględnia też specjalne i peryferyjne odmianki, jak stół konferencyjny, stolik karciany i stolik spirytystyczny. Przeprowadzona analiza wykazuje, że warunki zbudowania długotrwałego poczucia wspólnoty są związane zarówno z miejscem, jak celem spotkań i rodzajem towarzyszących spotkaniu przeżyć. Ważnym czynnikiem jest też otwartość na świat zewnętrzny realny i nadprzyrodzony. Z punktu widzenia trwałości więzów łączących wspólnotę zebraną przy stole na plan pierwszy wysuwa się stół rodzinny, gdzie więzy między „swoimi” są stale odnawiane. Spotkania przy rodzinnym stole stwarzają sytuację modelową dla wykreowania kulturowych wzorców zachowań budujących wspólnoty o szerszym zasięgu.

EN

The article is an attempt to reconstruct the US THEM relationship, with the (dinner) table as the central place in a familiar setting, the home. For a speaker of Polish and a representative of a traditional culture, meetings at a family table are prototypical situations of the pole of “familiarity” (US) and allow one to establish, in the form of concentric circles, its relationship and distance to the opposite pole of “foreignness” (THEM). The author presents images of the home and the table (the central place in the home), established in phraseology and proverbs, with special importance of the rules of ritualistic behaviour. Then she discusses the linguistic and cultural pictures of the sacrificial table (pre-Christian, biblical and Christian), the family table (a major element of Polish culture), the table laid for special occasions (ritualized behaviour is especially important at the wedding or Christmas/Easter table), the table laid for a feast. The author also takes note of special and peripheral varieties, such as a conference table, a table for playing cards or for a seance. The analysis reveals that the conditions of building a long-lasting feeling of community are connected both with the place and the purpose or kind of feelings accompanying a given encounter. An important factor is the openness to the outside world: real and supernatural. With a view to the stability of the bonds linking the community at the table, the most important role is played by the family table, where the bonds between US are constantly being revived. Meetings at the family table model the creation of cultural patterns of behaviour, which enable people to establish broader communities.