Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przemoc symboliczna w duńskiej i grenlandzkiej prasie na temat Komisji Pojednawczej

100%

Bartnik-Światek D.

|

nr 9

145-160

PL

Niniejszy artykuł jest duńskich i grenlandzkich tekstów prasowych pod kątem stosowania przemocy symbolicznej w ujęciu Pierra Bourdieu. Materiał stanowią artykuły opiniotwórczych dzienników dotyczące powołania kontrowersyjnej grenlandzkiej Komisji Pojednawczej. Zarówno w duńskiej jak i grenlandzkiej narracji można zidentyfikować językowe akty przemocy symbolicznej, które pozycjonują oba państwa względem siebie. Przejawiają się m.in. w wartościowaniu czy stosowaniu stereotypów o charakterze mniej lub bardziej implicytnym.

2

Przemoc symboliczna w domu pomocy społecznej wobec osoby z niepełnosprawnością intelektualną

86%

Myśliwczyk I.

|

tom LXXXII(4)

269-279

PL

System wsparcia instytucjonalnego powinien być dostosowany do potrzeb i możliwości osób z niego korzystających, zapewniać im pełnię rozwoju społecznego. Opieka instytucjonalna wiąże się jednak z wyrwaniem jednostki z realnego życia społecznego, jej izolacją i narzucaniem działań, które prowadzą do określonej zmiany. Podejście specjalistów skupia się na przywróceniu osobom z niepełnosprawnością za wszelką cenę stanu normalności albo przybiera formę lekceważenia potrzeb jednostki poprzez infantylne podejście do niej. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań rekonstrukcji przeżyć i interpretacji doświadczeń w zakresie doświadczania przemocy symbolicznej przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną przebywające w domach pomocy społecznej. Przedstawione w opracowaniu badania zostały osadzone w paradygmacie interpretatywnym, co w konsekwencji pozwoliło zastosować metodę biograficzną z wykorzystaniem autobiograficznego wywiadu narracyjnego. Analiza materiału empirycznego ukazuje różne formy przemocy symbolicznej. Jedne są efektem pomocy narzuconej, a więc systemu polityki społecznej, który w swej istocie nie uwzględnia indywidualnych potrzeb i możliwości jednostki. Systemowe założenia skazują narratorów na określone działania i zachowania. Przemoc symboliczna uwidacznia się także w relacjach personelu placówek z mieszkańcami, co skutkuje m.in. lękiem, poczuciem bycia gorszym oraz brakiem bezpieczeństwa.

3

“BYCIE OFIARĄ” JAKO STRATEGIA W DYSKURSACH O PRZESZŁOŚCI

86%

Mamul N. , Krakowiak T. , Łódzki U. , Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Skierniewicach

|

2008

|

tom 33

PL

Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia jednego z aspektów mechanizmu aktywizowania przeszłości określonych zbiorowości ludzkich ze względu na problemy teraźniejszości i, co za tym idzie, angażowania przeszłości w teraźniejszość i, konsekwentnie, przyszłość. Dwie części artykułu odnoszą się do odmiennych gatunkowo wypowiedzi usytuowanych w odmiennych kontekstach sytuacyjnych, politycznych, społeczno-kulturowych, a być może nawet cywilizacyjnych. Pierwsza część artykułu koncentruje się na wybranych fragmentach wywiadów narracyjnych przeprowadzonych z mieszkańcami Białorusi. Przedmiotem analizy zawartej w drugiej części artykułu są wypowiedzi poselskie wybrane z debat toczących się w polskim sejmie w okresie bezpośrednio poprzedzającym akcesję Polski do Unii Europejskiej. Analizowane w artykule wypowiedzi powiązane są ze sobą poprzez wykorzystanie specyficznej strategii dyskursu, polegającej na przedstawianiu grupy MY jako ofiary innych grup, a także społecznych i historycznych procesów. „Bycie ofiarą” jest przy tym używane jako szczególny rodzaj zasobu, element symbolicznego kapitału, który wykorzystany instrumentalnie pozwala na wywieranie nacisków i prowadzenie symbolicznej walki mającej na celu narzucenie pewnej wizji rzeczywistości i osiągnięcie politycznych korzyści. Na Europie ciąży – w naszym przekonaniu - problem przezwyciężania „nieprzezwyciężonej przeszłości”. Nie można usprawiedliwić teraźniejszości pokazując krzywdy i winy tkwiące w przeszłości. Źródła zróżnicowania (również ekonomicznego) naszego kontynentu tkwią w odległej często przeszłości. Do współczesności przenoszą się jako formy potocznej wiedzy o świecie i o nas. Przebaczenie przynależy, jak pisze Ricoeur, do ekonomi daru i wykracza poza zasadę wzajemności obecną w modelu tłumaczenia i wymiany pamięci. Jest jednak jedynym sposobem „przerwania długu” bez popadania w historyczną amnezję.

4

Przemoc symboliczna w rehabilitacji osób autystycznych

86%

Buława-Halasz J.

|

nr 2(12)

77-86

PL

Artykuł jest próbą reinterpretacji kategorii przemocy symbolicznej w odniesieniu do rehabilitacji osób autystycznych – propozycją teoretyczną w badaniu tego procesu. Niniejsze opracowanie jest próbą sięgnięcia do ukrytych mechanizmów tworzących bądź podtrzymujących dyskryminację (marginalizację lub wykluczenie) osób autystycznych. Dyskryminacja osób autystycznych przejawia się na poziomie interpersonalnym, instytucjonalnym, kulturowym. Jest mocno związana z opresyjnym przekonaniem o konieczności podporządkowania się niepełnosprawnych osobom „typowym” (pełnosprawnym). Tak jak osoby pełnosprawne zachowują się w sposób „opresyjny” wobec niepełnosprawnych (nie zawsze z pełną świadomością), tak samo terapeuci w swoich oddziaływaniach rehabilitacyjnych (pedagogiczno-terapeutycznych) stosują przemoc symboliczną wobec osób autystycznych, które z racji specyfiki całościowych zaburzeń rozwoju są szczególnie na nią narażone.

EN

This study is the attempt of the description of the symbolic violence serving the reproduction of the social structure in the rehabilitation of autistic persons. The starting point of this analysis is the thesis that people without disabilities act and think in an „oppressive” towards people with disabilities, however, are not always aware of this. The same therapists use symbolic violence against disabled persons, including autism. Symbolic violence is fundamentally the imposition of categories of thought and perception upon dominated social agents who then take the social order to be just. It is the incorporation of unconscious structures that tend to perpetuate the structures of action of the dominant. The dominated then take their position to be „right”. Symbolic violence is in some senses much more powerful than physical violence in that it is embedded in the very modes of action and structures of cognition of individuals, and imposes the spectre of legitimacy of the social order.

5

Społeczna konstrukcja wiarygodności cudzoziemca w procedurze uchodźczej

72%

Michalak D.

|

nr 15

PL

Przedmiotem artykułu jest przemoc symboliczna w postępowaniach uchodźczych. Skupiam się na etapach procedury, w których migranci przymusowi – mimo, że zgodnie z prawem udziela im się głosu – nie są w stanie skutecznie reprezentować swojej sprawy z powodu różnicy kulturowej. Nawet więc jeśli ich życiowa sytuacja uzasadnia przyznanie im statusu uchodźcy, urzędy i sądy mogą negatywnie rozpatrzyć ich sprawę. Przypadki, w których nieskuteczność w reprezentowaniu własnej sprawy wynika z różnicy społeczno-kulturowej, opisuję w kategoriach przemocy symbolicznej. Za Dellem Hymesem i Katrijn Maryns podkreślam zwłaszcza rolę nierówności językowych. Odwołuję się również do Harolda Garfinkela koncepcji ceremonii degradacji, aby opisać rytualny aspekt uzasadniania decyzji odmownych w języku urzędowym. Artykuł opiera się na badaniach empirycznych obejmujących: studium przypadku postępowania uchodźczego rodziny ubiegającej się o ochronę w Polsce w drugiej dekadzie XXI w. (analiza decyzji urzędowych i sądowych), obserwację uczestniczącą w punkcie bezpłatnej pomocy prawnej prowadzonym przez organizację pozarządową, a także wywiady jakościowe z aktywistami występującymi w roli pełnomocników w procedurach uchodźczych i udzielających porad prawnych.

EN

This article is devoted to symbolic violence occurring in the international protection procedure. The study focuses on the stages of the procedure in which the asylum-seeker is granted a chance to speak for themselves, and yet is unable to represent their case effectively due to sociocultural differences. As a result, even if their life situation qualifies them for refugee status, migration offices and courts are likely to issue a negative decision. Cases in which the failure to represent oneself results from sociocultural differences are described in the article as instances of symbolic violence. Following Dell Hymes and Katrijn Maryns, I stress the role of language-related inequality. I also employ Harold Garfinkel’s concept of degradation ceremonies in order to describe the ritual aspect of language use in statements of grounds for refusal of applications for international protection. The article is based on empirical research including a case study of an asylum-seeker family who applied for protection in Poland in the 2010s, participant observation in a free legal support centre run by a Warsaw-based NGO, and qualitative interviews with activists supporting refugees as their representatives and legal advisors.

6

Przemoc symboliczna jako element ukrytego programu kształcenia polskiej szkoły

72%

Suchocka A.

|

tom R. 52 nr 4 (187)

293-302

PL

Szkoła powszechnie kojarzy się z miejscem wszechstronnego rozwoju wychowanka, gdzie zachodzące procesy dydaktyczno-wychowawcze mają na celu wychowanie jednostki samodzielnej, kreatywnej, twórczo podchodzącej do problemów. Takie zapisy istnieją w urzędowych programach dydaktycznych i wychowawczych. Jednak obok oficjalnego procesu wychowania ogromną rolę w kształtowaniu jednostki odgrywa tak zwany ukryty program wychowania, którego nieodłącznym elementem jest przemoc symboliczna. Autorka w artykule charakteryzuje elementy przemocy symbolicznej występujące w polskim systemie edukacji i ich wpływ na wychowanie jednostki.

EN

School is generally associated with a place of all-rounded development of a learner, where didactic and upbringing processes are aimed at raising an independent, creative, able to solve problems individual. Such provisions are included in didactic and upbringing programs. However, apart from the official process of upbringing, an enormous role in forming a person is played by the so called hidden program of upbringing whose inseparable element is symbolic violence. The paper characterizes elements of symbolic violence occurring in the Polish educational system and their influence on upbringing of an individual.

7

Przemoc symboliczna w instytucji pomocowej – paradoksy pomagania

72%

Skałbania B. , Gretkowski A.

|

nr 1: Praca socjalna

121-137

EN

Counselling and helping are generally associated with honourable actions, aimed at the benefit of another person. People take these actions because of individual reasons or taking into account social and professional role the one performs. It is made by interpersonal interaction or within the frames of particular institiution. The latter is meant by arranged actions. The aim of this article is to present another dimension of giving help by means of institutions. The presence of symbolic violence related to power is present in the dimension. According to Michel Foucault “the one who was put within the range of perception and realises that accepts the limits enforced on them by the power”. As the author continues everybody is placed in the field of the power, despite the fact one does not always realise that. Our deliberations, related to the presence of symbolic violence and its meaning in the process of helping are based on the term of the violence Pierre Bourdieu. The deliberations refer to the way psychological and pedagogic counselling centres work. The violence is the part of secret scheme of the institution The authors try to uncover and reveal with the view to make people think and realise its existence. The hidden dimension embraces what is not visible but palpable, what is meant straightaway but has its place in the course of actions made by assisting team and institutions, what is included in the formal “between” and hidden actions and what is not realised by people who use the services of psychological and pedagogical cunselling centres.

PL

Poradnictwo i pomoc na ogół kojarzą się z działaniami szlachetnymi, ukierunkowanymi na dobro drugiej osoby. W świadomości społecznej są to działania altruistyczne, podejmowane z pobudek osobistych lub działania formalne z uwagi na pełnioną rolę społeczną (zawodową), co dokonuje się w interakcji międzyosobowej lub w ramach instytucji w rozumieniu działania zorganizowanego, profesjonalnego. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie nieco innego wymiaru udzielania pomocy instytucjonalnej, w której obecna jest przemoc symboliczna, powiązana z władzą. Jak bowiem uważa Michel Foucault, „kto został umieszczony w polu widzenia i wie o tym, przejmuje na swoje konto ograniczenia narzucone przez władzę”. Jak dalej pisze autor, „wszyscy jesteśmy umieszczeni w polu władzy, chociaż nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę”. Niniejsze rozważania oparte zostały na koncepcji przemocy symbolicznej Pierre’a Bourdieu, a odnoszą się do funkcjonowania poradni psychologiczno-pedagogicznej, która jest placówką oświatową, ukierunkowaną na niesienie pomocy dzieciom i młodzieży, rodzicom oraz nauczycielom. Przemoc symboliczna stanowi bowiem element ukrytego programu tej instytucji, który autorzy próbują zdemaskować, odsłonić, pokazać po to, aby wywołać refleksję, uświadomić jego istnienie. Ukryty wymiar zawiera to, co nie jest widoczne, ale odczuwalne, nie jest zapisane wprost, a ma miejsce w działaniach pomocowych osób i instytucji, co zawiera się „pomiędzy” formalnym a ukrytym działaniem. Osoby korzystające z usług poradni psychologiczno-pedagogicznej nie są świadome istnienia przemocy, stąd zainteresowanie tym zagadnieniem, które stanowi przedmiot podjętych analiz teoretyczno-badawczych.

8

Symbolic Violence in the Urban Space as a Result of Gentrification

72%

Jachowska J.

|

tom 3

|

nr 2

EN

It is believed that the process of gentrification, defined as the process of introducing the working social categories to the areas affected by long-term unemployment, results in the improvement of the situation of the poor. In theory, neighborhood interactions between the working and the unemployed should result in easier access of the unemployed to the labor market and also in changes of their attitudes and behavior. However, in practice, it appears that due to cultural differences gentrification does not initiate the interaction between representatives of different social categories and does not influence the situation of the unemployed positively. Instead, cultural differences determine the impossibility to share the public spaces and breed the conflicts for space, which are manifested in various forms of symbolic violence analyzed in this article.

PL

Przyjmuje się, że gentryfikacja rozpatrywana jako proces wprowadzania pracujących kategorii społecznych na tereny dotknięte problemem długotrwałego bezrobocia skutkować będzie poprawą sytuacji osób ubogich, w teorii bowiem interakcje sąsiedzkie pomiędzy pracującymi a niepracującymi kategoriami społecznymi warunkują łatwiejszy dostęp tych ostatnich do rynku pracy, a przez to też zmianę ich postaw i sposobu zachowania. W praktyce jednak okazuje się, że ze względu na odmienności kulturowe gentryfikacja nie powoduje interakcji między przedstawicielami odmiennych kategorii społecznych i nie wpływa pozytywnie na sytuację ludności bezrobotnej. Odmienności kulturowe warunkują bowiem niemożność wspólnego użytkowania publicznej przestrzeni i konflikty, których wyrazem są rozmaite formy przemocy symbolicznej analizowane w niniejszym artykule.

9

Przeszłość ₍re₎konstruowana. Edukacja historyczna w muzeum narracyjnym

58%

Sobczyk U.

|

nr 4

297-305

PL

Ponieważ zadaniem muzeów narracyjnych jest upowszechnianie starannie wypracowanych interpretacji historii, edukacja muzealna stanowi element w immanentny sposób wpisany w ich funkcjonowanie. Choć jest działalnością o doniosłym znaczeniu społecznym, wychowawczym i etycznym, sprzyja zniekształcaniu wiedzy historycznej. Artykuł odsłania przyczyny tych deformacji: wpływ historii, pamięci kulturowej, ideologii, ustaleń dydaktycznych i psychologicznych, polityki historycznej państwa, zaplecza fi nansowego i infrastrukturalnego placówki oraz jednostkowych predyspozycji, wiedzy i poglądów edukatora.

EN

The article explores specifi c of narration museums. Explain that the aim of them is to spread carefully worked interpretations of history. Next, shows that museum education is the element writt en immanently in their functioning. The main topic is to unveils deformation of the content of the historical museum education, such as historical influence, cultural memory, ideology, didactical and psychological arrangements, historical politics of the country, fi nancial and infrastructural supply of the agency and individual predispositions, educator’s knowledge and ideas.

10

Niebezpieczne książki. Rozważania o kategorii opresji w literaturze dla najmłodszych

58%

Gromysz J.

|

2013

|

nr 3

PL

Poddając analizie wybrane teksty polskiej i zagranicznej literatury dziecięcej z okresu XIX i XX wieku, warto zwrócić uwagę na ich opresyjność w perspektywie nadawczo-odbiorczej. Kategorię opresji można obserwować w zależności od przyjętej koncepcji dzieciństwa przez autora oraz tego, którego z uczestników komunikacji literackiej dotyka przemoc symboliczna; może być to odbiorca dziecięcy oraz dorosły pośrednik lektury. Czytelnicy poznając świat mają prawo do poznania autentycznych opowieści (poruszających wszystko to, co znajduje się w kręgu zainteresowań dziecka w tym trudne tematy), jednak zbyt natrętna funkcja wychowawcza tekstu może stanowić swego rodzaju „ucisk czytelniczy” - o czym powinni pamiętać nie tylko autorzy ale wszyscy ci, którzy wprowadzają dziecko w świat lektury.

EN

In analyzing selected texts of Polish and foreign children’s literature from the period of the nineteenth and twentieth centuries, it is worth paying att ention to their oppressiveness in sender- receiver perspective. The category of oppression can be observed depending on the childhood’s conception of the author and also the fact which participant of the literary communication is aff ected by the symbolic violence (it may be the child as well as an adult reading intermediary). Readers exploring the world have the right to know the authentic stories (about everything that is interesting for the child, including diffi cult subjects), but too intrusive educational function of text can be a kind of “ reading oppression “ – so not only authors should be aware of that, but also all those who bring a child into the world of reading.