Dane o maksymalnej głębokości przemarzania gruntów są niezbędne do celów inżynierskich m.in. przy posadowieniu fundamentów, przewodów wodociągowych, kanalizacyjnych itp. Wartości te w odniesieniu do terytorium Polski podaje polska norma PN-81/B-03020 w postaci mapy z izoliniami od 0,8 do 1,4 m, z zaleceniem, aby przewody wodociągowe, gazowe, kanalizacyjne posadawiać o % głębiej, niż wskazują podane wartości normowe. Izolinie zostały wyznaczone na podstawie wzoru zamieszczonego w normie radzieckiej NiTU-127-55, który został częściowo zmodyfikowany przez Wiłuna. Wzór ten uwzględnia tylko sumę średnich ujemnych temperatur miesięcy zimowych, nie uwzględnia natomiast tak istotnego czynnika jak rodzaj gruntu.
Przegrody przeciwfiltracyjne wykonywane w korpusach wałów przeciwpowodziowych, aby pełnić swoją rolą, muszą być zbudowane z materiału o odpowiedniej odporności na oddziaływanie czynników zewnętrznych, w tym przemarzanie. Odporność ta decyduje o zachowaniu przez nie określonej wytrzymałości na obciążenia, a pośrednio o trwałości wałów. W artykule omówiono laboratoryjne badania wpływu cyklicznego przemarzania na wytrzymałość na ściskanie zawiesin twardniejących stosowanych do budowy przegród przeciwfiltracyjnych w wałach przeciwpowodziowych metodami wgłębnego mieszania i szczelinową. Przeprowadzone badania wykazały, że zawiesiny twardniejące ulegają z czasem destrukcji pod wpływem przemarzania, czego następstwem jest spadek wytrzymałości na ściskanie materiału tworzącego przegrodę. Największe spadki wytrzymałości zaobserwowano dla próbek cyklicznie mrożonych i odmrażanych w warunkach pełnego nasycenia wodą.
EN
The material of slurry walls in river levees in order to satisfy role, have to be resistant on outside factors also frost penetration. This resistance decide on compressive strength and indirect about stability river levees. This article present laboratory tests connected with the influence of cycles frost penetration on self hardening slurries compressive strength. The tests were performed for samples of two materials i.e. used for slurry walls build by deep soil mixing method and cut-off method. The results of tests shown that self-hardening slurries undergo a deformation and destruction under frost penetration influence, which result is strength decrease of slurry walls material. The highest decreases were observed in cycles frosting and defrosting samples in full water-saturated conditions.
W artykule przedstawiono próbę zastosowania rachunku prawdopodobieństwa do prognozowania głębokości przemarzania gruntu. Omówiono pokrótce czynniki wpływające na przemarzanie gruntu oraz technikę pomiarów temperatury gruntu wykonywanych przez stacje meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Podano zasady wyznaczania położenia izotermy zerowej w gruncie stosowane przez IMGW – PIB. Na przykładach danych pomiarowych z pięciu stacji meteorologicznych, położonych w różnych regionach Polski, przedstawiono metodę i wyniki probabilistycznego ujęcia położenia izotermy zerowej w gruncie. Otrzymane wyniki porównano z postanowieniami obecnej normy [1] i zaproponowano dalszy tok postępowania.
EN
The paper deals with the probabilistic method of soil freezing depth assessment. Yearly (winter) maxima of zero centigrade isotherm position were approximated by Gumbel probability distribution. Its parameters were estimated using the maximum likelihood method. The results obtained on the basis of data from five meteorological stations and 30 to 50 years of observations, called characteristic values of 50-year return period, are not the same as given in the Polish Standard. The need of recalculation the data from all meteorological stations in Poland is pointed out.
Przemarzanie gruntu jest jednym ze zjawisk będących skutkiem oddziaływań klimatycznych – w tym przypadku ujemnej temperatury powietrza. Należy je brać pod uwagę w projektowaniu fundamentów budowli naziemnych, w projektowaniu obiektów liniowych (drogi) i urządzeń podziemnych. Głębokość, do której sięga przemarzanie gruntu, jest określana jako położenie izotermy zerowej. Ostatnia mapa stref przemarzania, podana w normie PN-81/B-03020, jest przeniesiona z poprzedniej normy z 1974 roku i bazuje na ograniczonych danych – pomiarach wykonanych podczas jednej, wyjątkowo mroźnej zimy 1962/63. Obecnie, dysponując wynikami pomiarów z około 30–50 lat, można do opracowania danych pomiarowych zastosować rachunek prawdopodobieństwa i oszacować prognozę głębokości położenia izotermy zerowej w gruncie, o akceptowanym prawdopodobieństwo przekroczenia w wybranym okresie odniesienia. W referacie przedstawiono nowe podejście do problemu wyznaczania głębokości przemarzania, polegające na wykorzystaniu bezpośrednich danych pomiarowych temperatury gruntu, zgromadzonych przez stacje meteorologiczne IMiGW-PIB. Stosując rozkład prawdopodobieństwa Gumbela, wyznaczono głębokości położenia izotermy zerowej o okresie powrotu 50 lat. Uwzględniając warunki gruntowe na stacjach, sprowadzono otrzymane wyniki do warunków gruntu referencyjnego i zaproponowano nową mapę przemarzania gruntu.
EN
In the paper present state of the codification of soil freezing depth in Poland is presented as well as last proposals of changes. Two of them are based on the use of so called air freezing index that is a method of degreedays. New approach presented in the paper is based on the results of measurements of soil temperature carried out by meteorological stations belonging to the Institute for Meteorology and Water Management – State Research Institute. Annual (winter) maxima of the position of the zero centigrade temperature measured in the soil were approximated by Gumbel probability distribution of extremes and characteristic values of 50 year return period have been calculated. The soil structures at the meteorological stations were taken into consideration and correction coefficients have been proposed. Proposal of a new map of soil freezing depth in Poland is presented for the soil assumed as a reference one.
W artykule przedstawiono dotychczasowy stan normalizacji głębokości przemarzania gruntu i ostatnie propozycje jego zmiany. Dwie z nich wykorzystują podejście polegające na zastosowaniu tzw. wskaźnika mrozowego, czyli liczby stopniodni ujemnej temperatury powietrza. Przedstawiono też nowe podejście polegające na wykorzystaniu danych pomiarowych temperatury gruntu, zgromadzonych przez stacje meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Stosując rozkład prawdopodobieństwa Gumbela, wyznaczono głębokości położenia izotermy zerowej o okresie powrotu 50 lat. Uwzględniając warunki gruntowe na stacjach, sprowadzono otrzymane wyniki do warunków gruntu referencyjnego i zaproponowano nową mapę przemarzania gruntu.
EN
In the paper present state of the codification of soil freezing depths in Poland and their map is presented as well as last proposals of their changes. Two of them are based on the use of so called air freezing index that is a method of “degreedays” based on calculation of the number of days with minus air temperature. New approach presented in the paper is based on the results of measurements of soil temperature carried out by meteorological stations belonging to the Institute for Meteorology and Water Management – State Research Institute. Annual (winter) maxima of the position of the zero centigrade temperature measured in the soil were approximated by Gumbel probability distribution of extremes and characteristic values of 50 year return period have been calculated. The soil conditions at the meteorological stations were taken into consideration and correction coefficients have been proposed. Proposal of a new map of soil freezing depth in Poland is presented for the soil assumed as a reference one.
Na przykładzie zrealizowanego w latach 90 osiedla w lubelskiej dzielnicy Felin w niniejszym artykule przedstawiona została problematyka architektoniczna i budowlana osiedli wykonanych w technologii wielkopłytowej. Przedstawione zostały przykłady rewitalizacji podobnych obiektów gdzie przy zastosowaniu stosunkowo prostych rozwiązań można osiągnąć efekt wizualny przypominający współczesne realizacje. Ma to na celu wskazanie możliwości jakimi dysponuje obecna technika oraz jakie korzyści mogą płynąć z realizacji kreatywnych pomysłów architektów, tak estetycznych jak i funkcjonalnych. Celem jest zwrócenie uwagi na rozwiązania, które miałyby szansę zostać wykorzystane na terenie osiedla Felin w Lublinie tym samym poprawiając standard mieszkań. Na przykładzie zabudowań Spółdzielni Mieszkaniowej Felin autorzy pragną również wyszczególnić przeprowadzone dotychczas działania oraz zestawić je z podobnymi realizowanymi na innych obszarach. Poprzez wyszczególnienie najbardziej uciążliwych usterek i braków chcą oni ukazać realia mieszkalnictwa na osiedlu wybudowanym w tej właśnie technologii. Artykuł wskazuje na potrzebę dalszych działań modernizacyjnych zarówno w zakresie termomodernizacji, wymiany izolacji, stolarki okiennej oraz przekształceń terenów zielonych.
EN
This article presents construction-related problems faced in 1990s by a housing estate in Felin District. By presenting various architects whose professional activities focused to some extent on revitalizing panel buildings, the authors of this paper would like to prove that by applying low-budget solutions it is possible to produce such effects that would meet modern society's expectations and demands. The authors focus both on architectural aspects and modern building technologies that can improve the abovementioned problems. Moreover, they pay particular attention to solutions that could be applied in the case of the estate in Felin. By providing examples of premises located in this district, the authors of this article focus not only on modernization opportunities for panel buildings but also on their current condition and problems occurring in such premises. By emphasizing the most serious defect and the lack of social, technical, and aesthetic nature of the structures in question, this paper presents the reality of living in panel buildings. Hence, the authors provide examples of modernization projects that have already been carried out and that are planned to be launched both in Poland and abroad. This aims at presenting both the potential of modern technology and benefits that may accrue from implementing ideas put forward by creative architects.