Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ład przestrzenny w gminie

100%

Raszeja E.

|

tom nr 3

51-53

PL

Prawidłowa gospodarka przestrzenna na obszarze gminy ma na celu osiągnięcie ładu przestrzennego w założonej perspektywie czasowej.

2

Rozwój i degradacja mokradeł zasilanych wodami podziemnymi na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego

63%

Wołejko L. , Grootjans A. , Veeman I. , Verschoor A. , Stańko R.

|

tom T. 1, z. 1

105--122

PL

Zaprezentowano wyniki badań związku przekształcenia sandrowego krajobrazu na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego (DPN) z genezą, rozwojem i procesem degradacji mokradeł. Przeanalizowano dwa kompleksy mokradeł usytuowane w ciągach zagłębień wytopiskowych wzdłuż doliny rzeki Płociczna. Wydłużone, głębokie rynny są obecnie zajęte przez mokradła różnych typów, jeziora i rzekę. Razem tworzą jednolity system hydrologiczny zasilany przez wody podziemne z obszaru wysoczyzny sandrowej i odwadniany przez rzekę Płociczna (dopływ Drawy – Noteci). Kompleks mokradłowy Miradz rozwinął się z zespołu kilku oddzielnych jezior jako jednolite torfowisko przepływowe. Zmiany systemu hydrologicznego doprowadziły do wtórnej fragmentacji tego torfowiska i rozwoju mokradeł innych typów: niewielkiego torfowiska wysokiego, erozyjnego kompleksu źródliskowego i aluwialnego mokradła przy Płocicznej. Kompleks mokradłowy Cieszynka powstał po częściowym spłynięciu jeziora, prawdopodobnie w wyniku zmiany biegu rzeki Cieszynka. Obecnie w skład kompleksu wchodzi zdegradowane torfowisko źródliskowe, pływająca mata trzęsawiskowa, zarastająca pozostałość dawnego jeziora oraz regenerujące się torfowisko przepływowe na obrzeżach zbiornika. Świadectwem dawnego stanu jeziora są odsłonięte, przesuszone pokłady kredy jeziornej, której powierzchnia wyniesiona jest do 1,5 m nad poziom obecnego pła. Badania wykazały, że dynamiczne przemiany typologiczne mokradeł w czasie były uzależnione zarówno od naturalnych procesów geomorfologicznych, jak i od pośredniego i bezpośredniego wpływu człowieka. Istotnym sposobem przywrócenia pierwotnych warunków rozwoju torfowisk na terenie DPN mogłaby być rekonstrukcja systemu hydrologicznego w skali krajobrazu. Wymagałoby to manipulowania poziomem wód w jeziorach i odtworzenia pierwotnego przebiegu cieków. Takie warunki sprzyjałyby w mniejszym stopniu rozwojowi źródliskowych kompleksów erozyjnych, a stymulowały regenerację mezotroficznych torfowisk przepływowych. Dodatkowym celem byłoby gromadzenie dużej ilości czystej wody do wykorzystania jako zasoby wody pitnej.

EN

The paper presents the results of the study of the relationship between the post-glacial landscape transformation and the genesis, development and degeneration of wetlands in the sandur (outwash plain) area of the Drawa National Park. Two wetland complexes have been selected as case-study sites. Both are situated within a chain depression belt, created by the fluvioglacial stream-flow and a melt-out of dead-ice blocks within a large outwash plain. In some depressions lakes are still present, while in others mires have developed. The entire system is drained by the Płociczna River, a tributary of the Drawa and Noteć Rivers. The „Miradz” study site represents a wetland complex which developed from the chain of separated lakes into one large percolating mire. Due to the transformation of the topographic features and the surface hydrologic system the mires have deteriorated and new wetland types evolved, including a small raised bog, an extensive complex of eroding springs and an alluvial fen close to the river. The „Cieszynka” study area is a complex of wetlands developed after a sudden lowering of a previous lake level. The possible cause of this process was a creation of a new course of the Cieszynka River. The resulting wetland system consists of a deteriorating spring mire, a floating mire developed over a recently terrestrialized remainder of lake and a regenerating percolating mire surrounding the latter. Exposed lake chalk deposits, elevated up to 1.5 m above the floating mire surface, are present at the margins of the system. The study shows the dynamic changes in wetland characteristics over time, related both to natural geomorphologic processes as well as to the human impact inside and outside the wetlands. Detailed investigations in a particular mire can supply clues for interpreting past landscape transformation. A possible way to restore the past conditions for mire formation in the Drawa National Park could be the reconstruction of the original hydrological system on the landscape scale. This could be done by manipulating the level of lakes as well as reconstructing original river courses. Such conditions would be less favourable for existence of erosie spring complexes, but would stimulate re-development of mesotrophic mires. A secondary goal would be an increased storage of large quantities of pure natural water for use as drinking water.

3

Czy parkom narodowym Utah zagraża overtourism? Turystyka na obszarach chronionych i jej krajobrazowe konsekwencje

51%

Pyryt P. , Pukowiec-Kurda K. , Myga-Piątek U.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2021

|

tom nr 45 (1)

69--92

PL

Wraz ze wzrostem globalnego ruchu turystycznego, ważnym zagadnieniem staje się ocena negatywnego wpływu turystyki na różne aspekty rzeczywistości, w tym na krajobraz. Jednym z przejawów negatywnego wpływu turystyki jest zjawisko overtourismu. W artykule przestawiono ocenę stopnia przekształcenia krajobrazu parków narodowych stanu Utah na skutek zjawiska overtourismu. Do badań wykorzystano zestaw wskaźników turystycznego przekształcenia krajobrazu i nasilenia overtourismu, dotyczących wielkości ruchu turystycznego i rozwoju infrastruktury turystycznej. Ponadto wykonano pomiary natężenia ruchu turystycznego. Wyniki wskazują na sezonowe wzmożenie ruchu turystycznego, a co za tym idzie na okresowo wzmagające się zjawisko przeciążenia geosystemu. Zastosowana metodyka pozwoliła ocenić stopień przekształcenia krajobrazu na skutek nadmiernego ruchu turystycznego we wszystkich badanyc parkach narodowych. Mając na uwadze sezonowość ruchu turystycznego w obszarach chronionych, rekomenduje się zastosowanie narzędzi ograniczających i kanalizujących ruch turystyczny w wysokim sezonie turystycznym. Dotyczy to zwłaszcza najchętniej odwiedzanego Parku Narodowego Zion.

EN

With the increase in global tourism, assessment of the negative impact of tourism on various aspects of reality, including the landscape, has become an important issue. One of the symptoms of the negative influence of tourism is the phenomenon of overtourism. This article presents an assessment of the degree of landscape transformation of Utah national parks due to the phenomenon of overtourism. The research used a set of indicators of tourism landscape transformation and the severity of overtourism concerning the volume of tourism and the development of tourism infrastructure. Moreover, the intensity of tourist traffic was measured. The results indicate a seasonal increase in tourist traffic and, therefore, the phenomenon of periodic overloading of the geosystem. The methodology used allowed the degree of landscape transformation resulting from excessive tourist traffic to be assessed in all analyzed national parks. Considering the seasonality of tourist traffic in protected areas, using tools to limit and channel tourist traffic in high tourist season is recommended. This refers primarily to Zion National Park, which is the most visited in the state.