Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Galicyjska prowincja wobec demoniczności zła w powieściach kryminalnych "Złoty wilk" i "Czarne złoto" Bartłomieja Rychtera

100%

Darska B.

|

tom 50

|

nr 4

195-208

EN

This article addresses two crime novels by Bartłomiej Rychter, Złoty wilk (Gold wolf) and Czarne złoto (Black gold), which are set in the 19th century Galicia, in order to demonstrate how the nature of the setting and events is connected with the characteristic features of the epoch. In both novels, the author combines the social climate typical of the epoch with a crime story. In this way, the story of evil and its demonic nature becomes a pretext for pondering on rationality, rules governing a small community, and the ease with which a social group’s emotions can be manipulated by referring to fear-inducing phenomena. Additionally, what is of great importance is the backwater setting; when its firmly established order is threatened by a demonic force, the latter has to be identified and fought against so that the balance can be restored.

PL

Na przykładzie dwóch powieści kryminalnych Bartłomieja Rychtera Złoty wilk i Czarne złoto, który akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Galicji, próbuję pokazać, w jaki sposób atmosfera miejsca i zdarzeń wiąże się z tym, co charakterystyczne dla opisywanej epoki. W przypadku obu utworów autor łączy typowe dla więc opowieść o zło i jego demonicznej odsłonie staje się pretekstem do zastanowienia się nad racjonalnością, nad regułami rządzącymi małą społecznością, nad łatwością manipulowania emocjami zbiorowości poprzez odwoływanie się do tego, co budzi grozę. Ważnym kontekstem jest także prowincjonalność opisywanego miejsca ze swoim ustalonym porządkiem, do którego naruszenia dochodzi w wyniku demonicznej siły, z którą należy podjąć walkę, wcześniej ją identyfikując.

2

Biogramy namiestników Arabii (ok. 356–363 n.e.). Próba reinterpretacji listów retora Libaniusza

89%

Filipczak P.

Res Historica

|

2020

|

nr 50

EN

The surviving sources provide very little detail on the governors of Arabia in Late Antiquity (AD 284–641). The best documented period is the late 350s and early 360s, for which most information comes from several letters of Libanius of Antioch; a number of writings by that renowned rhetorician are at the core of all present-day lists and biographical notes on the governors of Arabia in that period. A closer look at Libanius’ letters, for all their ambiguity, does nevertheless invite a revision of the current state of knowledge, either through confirming earlier findings, or correcting and supplementing them.

PL

Celem artykułu jest addenda et corrigenda biogramów namiestników Arabii, z najlepiej oświetlonego źródłami okresu, tj. przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych IV stulecia n.e. Bazę źródłową stanowią przede wszystkim listy retora Libaniusza, adresowane do namiestników Arabii. Są to teksty niełatwe w interpretacji, choć poddane już gruntowanej analizie (głównie: O. Seeck, W. Ensslin, G. Sievers, P. Petit, M. Sartre), wciąż pozwalają na oryginalne wnioskowanie. W artykule podejmuję próbę skorygowania listy namiestników Arabii, ułożonej przez M. Sartre’a, a także poszerzenia lub skorygowania naszej dotychczasowej wiedzy w zakresie tytulatury i kompetencji, pochodzenia, wykształcenia, tożsamości religijnej oraz przebiegu karier.

3

Między oportunizmem a rewolucją. Przeobrażenia instytucji i środowisk artystycznych Bydgoszczy w latach 1980–1981 (studium historyczno-socjologiczne)

89%

Pastuszewski S.

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

tom 12

170-195

PL

The outbreak of “Solidarity” surprised the deep province, especially its artistic community. The seeds of the rebellion struck only in the young creators, especially in those who were not connected with the institutions. Most of them watched the events with concern, waiting for the development of the situation. The less conformist part of the creators however associated with the “Solidarity” movement, for which they organized a concerts and even a special theatrical performance. Young writers wrote occasional poems, and even associated themselves organizationally with “Solidarity” movement.

4

Organizacja i struktura ochrony zabytków na pruskim Śląsku

89%

Marcinów A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

tom Nr 54

36--45

PL

Pod koniec XVIII w. rozpoczął się w państwie pruskim rozwój struktur prawnych zajmujących się ochroną zabytków. Opieką objęto wówczas publiczne budynki i rzeźby. Na początku lat 40. XIX w. król Fryderyk Wilhelm IV powołał profesjonalne służby zajmujące się ochroną zabytków na terenie Prus. Utworzono wówczas stanowisko konserwatora zabytków. Kolejnym ważnym wydarzeniem było wydanie przez cesarza Wilhelma II w 1891 r. rozkazu gabinetowego, który spowodował decentralizację struktury zajmującej się ochroną zabytków. Najwcześniej powołano służby konserwatorskie prowincji śląskiej. Oprócz powołania prowincjonalnego konserwatora zabytków utworzona została również Prowincjonalna Komisja do Spraw Badania i Ochrony Zabytków. Od początku XX w. obserwujemy wśród społeczeństwa wzrost autorytetu konserwatora oraz zrozumienia potrzeby dbania o stare obiekty. Kryzys w budownictwie podczas I wojny światowej przyczynił się do spowolnienia działań mających chronić zabytki. W latach 30. XX w. zlikwidowano Prowincjonalną Komisję do Spraw Badania i Ochrony Zabytków. Ostatni okres istnienia prowincji Śląsk to czas II wojny światowej, podczas którego działania urzędników skupiły się na zabezpieczaniu przed zniszczeniem cennych zabytków ruchomych.

EN

The end of the eighteenth century marked the rise of legal structures dedicated to the preservation of historical monuments in the Kingdom of Prussia. First, public buildings and sculptures were placed under protection. In the early forties of the nineteenth century King Frederick William IV set up professional services charged with heritage preservation in Prussia. The post of conservation officer was created. The next important event was a cabinet order from 1891 which brought about a decentralisation of the historical preservation structures of the German Empire. The earliest to be established were the conservation services of the Province of Silesia. Along with the appointment of a provincial conservation officer, the Commission for the Preservation and Study of Historical Monuments was set up. At the turn of the twentieth century conservation officers started to win growing regard from the public, whose awareness about the need to protect heritage sites was increasing. Owing to the construction crisis during World War I, conservation efforts slowed down. The Provincial Commission for the Preservation and Study of Historical Monuments was dissolved in the thirties of the twentieth century. During World War II, the last period of the existence of Silesia Province, preservation efforts focused on saving valuable movable monuments from destruction.

5

The Origin of the Contemporary Administrative Territorial Organization of Spain. The Case of Municipalities and Provinces

89%

Dankowski M. Z.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 3(67)

307-318

EN

Spanish constitutionalists agree that the contemporary territorial organization of their state requires urgent reforms. The administrative map of the state based on traditional territorial units: municipalities and provinces cannot withstand the impact with modern requirements of the “state of autonomy”, as today’s Spain is usually called. While the autonomous communities are relatively recent entities, both municipalities and provinces date back to the Middle Ages, and even to earlier periods. Hence the attempts to force new administrative units of territorial division, which were not included in the current Constitution, or attempts to revive old units adapted to the contemporary model of the state. This article presents the origin of territorial units, showing how much history and tradition influence the modern administrative division of the state.

PL

Konstytucjonaliści hiszpańscy są zgodni, że współczesna organizacja terytorialna państwa wymaga pilnych reform. Mapa administracyjna państwa oparta na tradycyjnych jednostkach terytorialnych: municypiach i prowincjach nie wytrzymuje zderzenia ze współczesnymi wymaganiami „państwa autonomii”, jak zwykło nazywać się obecną Hiszpanię. O ile wspólnoty autonomiczne są podmiotami w miarę świeżymi, o tyle zarówno municypia, jak i prowincje sięgają swoimi korzeniami Średniowiecza, a nawet okresów wcześniejszych. Stąd próby forsowania nowych administracyjnych jednostek podziału terytorialnego, które nie zostały uwzględnione we współczesnej Konstytucji lub próby wskrzeszenia dawnych jednostek przystosowanych w większy lub mniejszy sposób do we współczesnym modelu państwa. Niniejszy artykuł przybliża rodowód poszczególnych jednostek terytorialnych, ukazując jak bardzo historia i tradycja wpływa na współczesny podział administracyjny państwa.

6

Czy duchowny diecezjalny może pozwać prowincjała i prowincję przed sąd diecezjalny?

89%

Karsten K.

Annales Canonici

|

2023

|

tom 19

|

nr 1

65-69

EN

This article presents a case study on canonical procedural law. The author answers in the affirmative to the title question: can a secular cleric sue a provincial and a province in diocesan tribunal? The author presents legal arguments based primarily on interpretation of law.

PL

W tym artykule przedstawiony został kazus dotyczący kanonicznego prawa procesowego. Autorka odpowiada twierdząco na tytułowe pytanie: Czy duchowny diecezjalny może pozwać prowincjała i prowincję przed sąd diecezjalny? Przedstawia argumenty prawne oparte głównie na wykładani przepisów, uzasadniające ten pogląd.

7

Wstęp. Rozpromienienie małych miast

89%

Rydlewski M. , Pessel W. K.

|

2023

|

tom 124

|

nr 4

10-13

EN

The new concept of Small-Town Syndrome (in Polish: małomiasteczkowość, which literally translates as ‘small-townedness’) has attracted increasing attention in recent years. It accommodates descriptions of space other than those attributed to the opposition of the countryside vs. the city (a large metropolis and city life). Surveys by the Public Opinion Research Centre (CBOS) indicate that only 13% of Poles would like to live in the city. While Small-Town Syndrome remains a relative term, the city–countryside opposition is currently undergoing deconstruction. One can no longer think of rural areas only as ‘orientalised’ world, provinces or peripheries ridden with complexes (although the latter can still be the case). Neither can it be romanticised, as was a common practice in the mid-20th century and the then popular vision of global village (cf. Leszek Kołakowski). This deconstruction combined with the subsequent disenchantment with the previous visions of life and the simultaneous recognition of the ‘new magic’ of social reality allow the world to open anew, with small-townedness emerging as a strong voice in public life and, frequently, a mediator between the city and the countryside. As a hybrid concept, it shows the dynamics of the clash between the local and supra-local forces. The revival of small towns has been driven by the Covid-19 pandemic, during which many young people returned to their family towns and localities. What was it like for them? Is the small-town locality a newly invented tradition or one that has been regained? Will this socio-cultural change trigger the processes of deglomeration? Can the provinces become a new utopia? Do we need a new anthropology of everyday life to take a fresh look on the detail as a reflection of the general picture and understand the contemporary phenomenon of small-townedness?

8

The Province in Italy as the Weakest Link in the Multilevel Governance

89%

Lorencka M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

nr 5 (57)

365-378

EN

Even though the province has been a territorial division unit since the unification of Italy, despite the passing of over 150 years it has not been able to obtain a clear institutional identity. Its existence has been repeatedly questioned with attempts of abolition followed by reactivation. The economic crisis of 2008 brought again into question the legitimacy and efficiency of the functioning of the province. The latter was about to be abolished by means of an unsuccessful constitutional reform, which was rejected in the constitutional referendum of December 4, 2016. Nevertheless, in 2014 Parliament adopted the so-called Delrio Act, which did not eliminate the province, but transformed it into the so-called wide territorial unit (enti territoriali di area vasta) together with the newly created metropolitan cities. In Sicily, the provinces were abolished and free consortia were created in their place, while in the Friuli-Venezia Giulia region inter-municipal territorial unions were formed. After the reforms carried out as a result of the economic crisis of 2008, the province became only one of many units of an intermediate level of the state structure and its actual significance was related to the policy of a particular region and assigned functions (regional rescaling). The weakening of the political position of the province is associated with its increasing dependence on the region, the elimination of the direct election of its organs, unpaid character of work in provincial bodies and the reduction of financial resources for existing competences.

PL

Choć prowincja jest jednostką podziału terytorialnego od zjednoczenia Włoch, to mimo upływu ponad 150 lat nie zdołała uzyskać jednoznacznej tożsamości instytucjonalnej. Podważono jest istnienie wielokrotnie, podejmując próby jej zniesienie a następnie reaktywacji. Kryzys ekonomiczny 2008 roku ponownie poddał pod dyskusję zasadność i efektywność funkcjonowania prowincji wraz z próbą jej likwidacji w drodze nieudanej reformy konstytucyjnej, która została odrzucona w referendum konstytucyjnym z 4 grudnia 2016 r. Parlament uchwalił jednak w 2014 r. tzw. ustawę Delrio, która wprawdzie nie zlikwidowała prowincji, ale przekształciła je w tzw. jednostki terytorialne o szerokim obszarze (enti territoriali di area vasta) wraz z nowopowstałymi miastami metropolitalnymi. Na Sycylii zniesiono prowincje a w ich miejsce utworzono wolne konsorcja, a w regionie Friuli-Wenecja Julijska międzygminne unie terytorialne. Po reformach przeprowadzonych w efekcie kryzysu ekonomicznego 2008 r. prowincja stała się jedną z wielu jednostek pośredniego poziomu struktury państwa, a jej faktyczne znaczenie związane było z polityką konkretnego regionu oraz przydzielonymi funkcjami (regional rescaling). Osłabienie pozycji ustrojowej prowincji wiąże się z coraz większym jej uzależnieniem od regionu, likwidacją bezpośredniego wyboru jej organów, bezpłatnym sprawowaniem funkcji w organach prowincji oraz zmniejszeniem środków finansowych na jej funkcjonowanie.

9

Próba uruchomienia studium generalnego dominikanów we Wrocławiu na początku XV wieku

71%

Turek J.

Roczniki Historyczne

|

2018

|

tom 84

EN

Autor stara się wykazać, że w 1407 r. dominikanie we Wrocławiu podjęli próbę uruchomienia przy swoim konwencie studium generale. Miało zostać przeniesione z Krakowa, gdzie jego funkcjonowanie napotkało problemy kadrowe. Pomysł przeniesienia studium popierał zrazu prowincjał zakonu, a zwieńczeniem zabiegów miała być kapituła generalna we Wrocławiu. Wobec oporu braci z Krakowa plan nie został jednak zrealizowany. The author argues that in 1407 the Dominicans of Wrocław made an attempt at forming the studium generale in their monastery. It was to be moved from Cracow, where its functioning was endangered by lack of faculty members. The idea was initially supported by the provincial of the order and the decision was to be made at the meeting of the general chapter in Wrocław. However, as the brethren of Cracow opposed the project, the plan was not realised.

10

Kino kobiet jako zjawisko w najnowszej kinematografii rosyjskiej

71%

Wąsala P.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2022

|

tom 32

1-19

RU

Целью статьи является попытка уловить и описать новейшее российское кино женщин как явление на фоне происходящих в мировом кинематографе с начала второго десятилетия XXI века изменений, то есть увеличения количества женщин за камерой. Характерной чертой этого феномена является его сложность и разнообразие, проявляющееся, в частности, в выборе тем и стилистических средств. В статье обращено внимание на многочисленные - внутренние и внешние - аспекты рабочего процесса, влияющие на картины женщин-режиссеров, такие как установка действия фильма в широко понимаемой провинции, стремление к подлинности (реализованное, например, в выборе языка, на котором говорят герои) или самодостаточность, и восприятие их творчества как авторского кино. Наконец, на примере конкретных фильмов представлены важнейшие тематические направления, доминирующие в кинематографе женщин, сосредоточенные вокруг человека, его идентичности, интимности и взаимоотношений с природой.

EN

In this article Piotr Wąsala’s aim is to describe the phenomenon of the latest Russian women’s cinema against a significant change that started at the beginning of the second decade of 21st century, i.e., a significant increase in thenumber of women directors. The phenomenon is characterised by a diversity in movie themes and forms of expressions. Wąsala focuses on numerous aspects that have an impact on directors’ works, in particular setting the film plan in the backwoods, the pursuit of authenticity (for example in dialogues), self-sufficiency and the directors themselves, who are regarded as auteurs. Finally, Wąsala analyses a selection of films representative of this phenomenon by focusing on the main themes such as the representation of human individuals, their identity, intimacy and connection with nature.

PL

Cel artykułu stanowi próba uchwycenia i opisania zjawiska, jakim jest najnowsze rosyjskie kino kobiet, na tle zmiany zachodzącej od początku drugiej dekady XXI wieku w kinematografii światowej, tj. wzrostu liczby kobiet, które stają za kamerą. Cechami charakterystycznymi owego fenomenu są jego wielowymiarowość oraz różnorodność, co przejawia się m.in. w doborze tematów i środków stylistycznych. W artykule zwrócono uwagę na liczne czynniki wewnątrz- i okołofilmowe mające wpływ na dzieła reżyserek, takie jak osadzenie akcji filmu na szeroko rozumianej prowincji, dążenie do autentyczności (urzeczywistniające się np. w języku, którego używają bohaterowie) czy samowystarczalność, a także odbiór ich twórczości jako kina autorskiego. Na koniec na przykładzie konkretnych tytułów przybliżono najważniejsze obszary tematyczne kina kobiet, skupione wokół człowieka, jego tożsamości, intymności i relacji z naturą.

11

Диалог Варшавы и Парижа об аксиологии эмиграции (на материале писем Д. Философова к З. Гиппиус и газеты «За свободу!»)

71%

Демидова autor О.

|

tom 24: Nie tylko wiersz, nie tolko roman. Literatura polska i rosyjska w kontekście gatunków literackich

120-136

PL

Artykuł, który korzysta z materiału niepublikowanych listów Dmitrija Fiłosofowa do Zinaidy Gippius z lat 19241932 oraz wydawanego w Warszawie czasopisma rosyjskich emigrantów „Za swobodu!” z tego samego okresu, odtwarza epistolarną polemikę między uczestnikami dialogu, trwającą w latach dwudziestych i wczesnych latach trzydziestych. Listy pisane z Warszawy do Paryża i warszawskie pismo prezentują „prowincjonalny” punkt widzenia emigracji. Natomiast liczne aluzje do rosyjskich periodyków emigracyjnych drukowanych w Paryżu oraz odpowiedzi samej Gippius, łatwe do zrekonstruowania na podstawie listów Fiłosofowa, a także jej artykuły, publikowane na łamach „Za swobodu!” oraz w paryskich emigracyjnych dziennikach i czasopismach, odzwierciedlają punkt widzenia przedstawicielki emigracji przebywającej w metropolii. Głównym tematem dyskusji pozostają wartości moralne, polityczne i kulturowe rosyjskiej emigracji, dialog zaś stanowi dowód, że te dwa systemy aksjologiczne – Warszawy i Paryża – pod wieloma względami bynajmniej nie były takie same.

EN

The paper, based on Dmitry Filosofov ’s unpublished letters dated 1924-1932 to Zinaida Gippius and the Warsaw Russian émigré newspaper “Za svobodu! (“For Freedom!”) of the same period, reconstructs the epistolary polemical dialogue between them that lasted during the 1920-s – early 1930s. The letters written from Warsaw to Paris and the Warsaw newspaper presented the émigré ‘provincial’ standpoint, while numerous allusions to Paris Russian émigré periodicals as well as Gippius’s replies, which are easily detectable in Filosofov’s letters and her articles in both “Za svobodu!” and Paris émigré newspapers and journals, reflected the standpoint of the Russian émigré capital. The major problem under discussion was that of émigré moral, political, and cultural values, the dialogue proving that the two axiological systems – those of Warsaw and Paris – were in quite a few respects far from identical.

12

Wisła jako prywatna oś świata. O związkach z miejscem w twórczości Jerzego Pilcha

71%

Petrowicz J.

|

tom 40

|

nr 1

105-122

EN

Wisla as a private world’s axis. On the connection with the place in the works of Jerzy Pilch In the article „Wisla as a private world’s axis. On the connection with the place in the works of Jerzy Pilch”, the subject of the connection of the author and his protagonists with the place was raised. Some chosen aspects of this relevant issue have been introduced by the author of „Many demons”. The attitude of the characters and narrators to the place has been analysed through such issues as faith, emotions, senses, weather and topography. The most important thing is treating the place as a pattern, to which the writer refers many events, comments, observations, thoughts and characters. The place imagined by the writer is dynamic, changeable, ambiguous and multiple. Although the literary landscapes of the Wisla have common characteristics, they are characterized by many differences and variants, beginning with names and ending with details. The awareness of the Wisla creation imagined in the works of Jerzy Pilch is fundamental and deserves attention.

13

Buenos Aires City as an example of a derived autonomy

71%

Dankowski M. Z.

|

2016

|

nr 6 (34)

80-93

EN

A several years ago the Argentinean legal doctrine has developed a characteristic concepts to defer the autonomies of its provinces with the status of Buenos Aires City. It is considered that provinces have an originative autonomy, while Buenos Aires City a derived autonomy. The difference is related to the origin of both autonomies. It also entail the power limits of both autonomous authorities. The borders of the power of the provinces are wider than of the capital city, however its autonomy is also wide enough, more than in any other capital in Latin America. As a result of 1994 amendment of Argentin-ean Constitution, Buenos Aires City has obtained autonomy and a unique status among Argentinean administrative entities

PL

Kilkanaście lat temu w argentyńskiej doktrynie prawnej pojawiło się rozróżnienie typów au- tonomii charakterystycznych dla tamtejszego ustroju państwowego. Wyróżniono autonomię pierwotną prowincji oraz autonomię wtórną nadaną Miastu Buenos Aires. Rozróżnienie wynika z genezy, a także z zakresu władzy wyznaczonego dla obu typów autonomii. Granice władzy prowincji są zakreślone szerzej niż dla miasta stołecznego, jednakże i Miasto Buenos Aires posiada szeroki zakres autonomii, większy niż jakakolwiek inna stolica Ameryki Łacińskiej. Na skutek reformy konstytucyjnej z 1994 r., Miasto Buenos Aires otrzymało szeroką autonomię i unikatowy status pośród argentyńskich jednostek administracyjnych.

14

Niech gra muzyka – o filmie Andrzeja Barańskiego. Powracający temat

71%

Piątkowska K.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2018

|

tom 57

EN

The director Andrzej Barański can be seen as portraying local, mundane life. His oeuvre presents a personal vision of our reality. It is a vision devoid of emotions, Polish myths andRomantic clichés; instead, it is delicate and filled with a detached humour. The artist interprets the world from afar, so to speak; like an anthropologist. Niech gra muzyka (Let the music play) is a 72-minute film consisting of six etudes relating the fortunes of provincial musicians. The narration is unusual, partly realistic, partly fairy-tale; it presents strange happenings in the lives of the protagonists, village musicians, as if they were heroes of folk tales or creatures from folk belief.

PL

Reżysera Andrzeja Barańskiego można nazwać portrecistą lokalnego, codziennego życia. Jego twórczość to indywidualne spojrzenie artysty na naszą rzeczywistość, pozbawione emocji, polskich mitów i romantycznych klisz – natomiast pełne delikatności i zdystansowanego humoru. Artysta interpretuje świat trochę „z oddali” – jak antropolog. Niech gra muzyka to 72-minutowy film składający się z sześciu nowel opowiadających losy prowincjonalnych muzyków. Niezwykła narracja po trosze realistyczna, po trosze baśniowa, przedstawia niesamowite przypadki bohaterów – wiejskich grajków, jakby byli bohaterami ludowych wierzeń i opowieści.

15

Polska lokalna w prasie centralnej ostatniej dekady PRL

71%

Wasilewski K.

|

tom 7

49-62

EN

The article attempts to answer the question about the degree of information in the Polish central press of various events in the province. By this term it is understood those regions that remained away from the center of the leading political, social or cultural events in the country. To achieve that goal a research was conducted on the texts on the Gorzow Province printed in three leading dailes at that time, “Słowo Powszechne”, “Gromada – Rolnik Polski” and “Trybuna Ludu”. The content analysis proved that it those texts dominated economic (urban as well as agricultural industry) and political issues. Of marginal meaning were articles on history, sport and tourism and environment protection. The banality of the reports as well as domination of domestic politics in the central press made it impossible for a great number of readers to learn more about the Gorzow Province.

PL

Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie dotyczące stopnia informowania przez prasę centralną o wydarzeniach rozgrywanych na prowincji. Pod tym pojęciem rozumie się te regiony, które pozostawały poza centrum wiodących wydarzeń politycznych, społecznych czy kulturalnych w kraju. W tym celu zbadano teksty dotyczące woj. gorzowskiego, drukowane na łamach trzech wiodących wówczas dzienników, czyli „Słowa Powszechnego”, „Gromady – Rolnika Polskiego” i „Trybuny Ludu”. Analiza zawartości wykazała, iż w relacjach dominowały zagadnienia gospodarcze (przemysł miejski i rolniczy) i polityczne. Marginalnie natomiast traktowano takie tematy jak historia regionu, sport i turystyka oraz ochrona środowiska. Sztampowość relacji, a także zdominowanie prasy centralnej przez politykę wewnętrzną kraju uniemożliwiło lepsze poznanie woj. gorzowskiego przez szersze grono czytelników

16

Wobec nie-miejsca. Myślenie przestrzenią w twórczości Ádáma Bodora

62%

Piotrowiak-Junkiert K.

|

2012

|

tom 11

101-110

EN

The article presents an analysis of the spatial conception in the works of Ádam Bodor (The Sinistra Zone, The Archbishop visit). The construction of the novels written by the Hungarian writer depicts that in this novel there appears a particular story space. Bodor describes places, which didn’t exist in external reality. He also gives them names which constitute a type of hint. The readership can easily decode the names of the borderlands. The writer constructs these ideas based on his own philosophy which is connected with perturbations of the cyclical processes of nature, metaphors of the totalitarian world but also being the eternal Wanderer.

PL

Artykuł prezentuje analizę koncepcji przestrzeni w twórczości Ádama Bodora (Okręg Sinistra, Wizyta arcybiskupa). Konstrukcja powieści węgierskiego pisarza pozwala stwierdzić, że mamy w tych powieściach do czynienia ze szczególną formą fabularnej przestrzeni. Bodor opisuje miejsca, które nie istnieją w rzeczywistości pozatekstowej, nadając im jednak nazwy, które stają się rodzajem wskazówki, podpowiedzi. Czytelnik z łatwością może dekodować nazwy przygranicznych terenów opisywanych w tej twórczości. Bodor opiera swój koncept także na fiozofii wpisanej w zaburzenie cyklicznych procesów przyrody, metaforach totalitarnego świata, byciu wiecznym tułaczem.

17

Inoceramid and foraminiferal record and biozonation of the Turonian and Coniacian (Upper Cretaceous) of the Mangyshlak Mts., western Kazakhstan

62%

Walaszczyk I. , Kopaevich L. F. , Beniamovski V. N.

Acta Geologica Polonica

|

2013

|

tom Vol. 63, no. 4

469--487

EN

The Turonian and Coniacian (Upper Cretaceous) of the Mangyshlak Mts., western Kazakhstan, yielded a rich and relatively complete inoceramid bivalve record. The faunas and their succession correspond to those known from central and eastern Europe, allowing the zonation established in the latter areas to be applied in a virtually identical form. The gaps in the record of the group in Mangyshlak stem from the regional hiatuses in the geological record in the area and do not reflect any biogeographical differences between eastern and central-western Europe. Planktonic foraminifera are rare. Four successive interval range zones can be distinguished: in ascending stratigraphic order, the Helvetoglobotrunaca helvetica, Marginotruncaca pseudolinneiana, Marginotruncana coronata, and Concavotruncana concavata zones. Their correlation with the inoceramid zonation and, consequently, with the chronostratigraphic scheme, is demonstrated. The zonation and chronostratigraphic subdivision as applied in Mangyshlak may easily be applied to other areas of the peri-Caspian region (Caucasus, Tuarkyr, Kopet-Dagh, SE margin of the East-European Craton).

18

Pogranicze i prowincja kontra prowincjonalizm. Lekcja Krzysztofa Czyżewskiego

54%

Korwin-Piotrowska D.

|

tom 14

|

nr 9

766-774

EN

The paper concerns a book by Krzysztof Czyżewski entitled A Small Center of the World and the issues presented in it, namely those of borderland and province, of the merging of various cultures, nationalities, traditions, and religious beliefs within one space. Czyżewski is the initiator, founder, and for almost three decades an employee of the Borderland Foundation and Center in Sejny, as well as of the nearby International Center for Dialogue in Krasnogruda (both localities are situated close to the Polish-Lithuanian border). As a “practitioner of ideas”, as he tends to call himself, Czyżewski casts a new light on the issue of province by pointing out that thanks to caring for one’s own roots and for the local, it may become possible to prevent the provincialism of thinking, and that the possibilities of overcoming inter-human division accumulate in the „small centers of the world”. The paper does not only discuss the issues which are focused on in the book in question, but also refers to other works dedicated to borderlands and to the current cultural situation in Poland.