Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wartości moralne osób pozbawionych wolności

100%

Szymanowski A. , Katedra Socjologii Polityki i Moralności I. S. , spim@uni.lodz.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

tom 48

PL

W socjologicznych badaniach przeobrażeń moralnych społeczeństwa polskiego pomija się grupę osób pozbawionych wolności. Powodem tego jest być może przypuszczenie, że są to ludzie zdemoralizowani, a więc odrzucający wszystkie lub większość wartości moralnych społeczeństwa. Efektem tego jest sytuacja niezdiagnozowania współczesnych wartości moralnych osób odbywających karę pozbawienia wolności. Dlatego celem artykułu było zbadanie wartości moralnych tej grupy ludzi. Za ramy teoretyczne rozważań przyjęto koncepcję ładu moralnego przybierającego postać prospołeczności. Składają się na nią trzy wymiary: moralność indywidualna (normy osobiste), moralność interpersonalna (motywy postępowania moralnego) i moralność obywatelska. Badanie zrealizowano w grupie 100 mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Płocku, w sierpniu 2013 r. Analiza wyników badań ukazuje zróżnicowanie wartości moralnych w grupie osób pozbawionych wolności. Potwierdziły się częściowo przypuszczenia wyrażone w hipotezach badawczych, że na poziom werbalizowanych (realizowanych) wartości moralnych więźniów ma wpływ wcześniejsza karalność oraz stosunek do zasad subkultury przestępczej. W świetle przeprowadzonych badań przypuszczenie, że więźniowie są to ludzie zdemoralizowani, a więc odrzucający wszystkie lub większość wartości i norm moralnych społeczeństwa jest nieuzasadnione

2

Prospołeczność dzieci i młodzieży w rodzinie

63%

Prokosz M.

|

2018

|

tom XIX

|

nr (3/2018)

199-222

EN

Acting on behalf of other people in times marked by individualization and domocentrism seems to be an abstract task. Families raise their children firstly as good students, but then motivate them to a career, better earnings and prestige. This text tries to answer the questions: Do Polish families form pro-community in their descendants? What does it manifest itself in their homes? How can it be developed? The aim: The article focuses on the phenomenon of pro-community with regard to definitions, classifications, motives and development conditions. Method: The study used the analysis of the subject literature. Results: The theoretical elaboration (definitions, classifications, motives and developmental conditions) has been supplemented with an indication of possibilities of supporting pro-community of children and youth in the family, taking into account interpersonal relations and participation in religious life and virtual space. Conlusions: The community is present in the life of Polish families – in their everyday life and in religious communities. It is shaped by the use of modern information technologies. Therefore, greater attention of the members of the household should be focused on contemporary interpersonal skills and technological possibilities, in which action for the benefit of others can be realized.

PL

Działanie na rzecz innych ludzi w czasach naznaczonych indywidualizacją i domocentryzmem wydaje się zadaniem abstrakcyjnym. Rodziny wychowują swoje dzieci najpierw na dobrych uczniów, ale później motywują je ku karierze, lepszym zarobkom i prestiżowi. W niniejszym tekście podjęto próby odpowiedzi na pytania: Czy polskie rodziny kształtują w swoich potomkach prospołeczność? Czym ona się przejawia w ich domach? Jak można ją rozwijać? Cel: W artykule skoncentrowano się na zjawisku prospołeczności w odniesieniu do definicji, klasyfikacji, motywów i uwarunkowań rozwoju. Metoda: W badaniu wykorzystano analizę literatury przedmiotu. Rezultaty: Opracowanie teoretyczne (definicje, klasyfikacje, motywy i uwarunkowania rozwoju) uzupełniono o wskazanie możliwości wspierania prospołeczności dzieci i młodzieży w rodzinie z uwzględnieniem relacji interpersonalnych oraz współuczestniczenia w życiu religijnym i przestrzeni wirtualnej. Wnioski: Prospołeczność jest obecna w życiu polskich rodzin – w ich codzienności oraz we wspólnotach religijnych. Jej kształtowaniu pomaga wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. W związku z tym większa uwaga domowników powinna być kierowana na współczesne umiejętności interpersonalne i możliwości technologiczne, w których działanie na rzecz innych może się realizować.

3

Prospołeczność inspirowana charyzmatem jedności Chiary Lubich. Przykład wykorzystania w przedszkolu

63%

Roche Olivar R. , Rodriguez Gil S.

|

tom 1/43

465-485

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej podjęto próbę odpowiedzi na pytania: w jaki sposób duchowe lub religijne intuicje znajdują zastosowanie w życiu? Lub bardziej: co staje się z konkretnymi fragmentami ewangelicznymi, gdy przechodzą przez strukturę systemu myślenia? Jakie charakterystyczne cechy może uzyskać określony charyzmat, gdy analizuje się go i eksperymentalnie wprowadza w życie z naukowej perspektywy i metodologii? W pierwszej części przedstawiamy biograficzną i zawodową podróż grupy akademickiej, która rozpoczęła się od troski i doświadczenia osoby, pierwszego autora, około 38 lat wcześniej. Grupa ta starała się opracować model teoretyczno-aplikacyjny, początkowo osadzony w dziedzinie edukacji, a obecnie wprowadzany w różnych obszarach ludzkiej aktywności, odpowiadając na duchowy charyzmat współczesnej kobiety uznany za uniwersalny przez Kościół. Druga część prezentuje jedno z ostatnich doświadczeń owych aplikacji w dziedzinę edukacji. To doświadczenie odnosi się do wieku niemowlęcego, który jest kluczowym momentem w kształtowaniu pozytywnych rysów w rozwoju osobowości, jak również w budowaniu pozytywnych wzorców dla późniejszych relacji interpersonalnych i społecznych, łącząc prospołeczność i współpracę z bardzo eksperymentalną metodologią.

EN

This article presents two distinct parts. The first tries to answer the questions: How do spiritual or religious intuitions apply in life? Or, better, how do certain evangelical passages come to pass when they pass through a structuring of a system of thought? What application characteristics can a certain charism have when analysed and experimentally applied from a scientific perspective and methodology? In this first part, we present a biographical and professional journey of an academic group that started from a concern and experience of a person, the first author, for about 38 years. This group was trying to develop a theoretical-application model initially originated in the educational field and currently active in various areas of human activity, responding to the spiritual charism of a contemporary woman recognised by an institution as universal by the church. The second part shows one of the last experiences of these applications in the educational field. This experience occurs specifically in the infantile age, which is a crucial stage to mark positive tracks in the development of the personality, as well as positive patterns for the later interpersonal and social relations that employ prosociality and cooperation with a very experimental methodology.

4

Evaluating the characteristics of partner interaction based on his facial emotional expression and depending on the social value orientation of the observer

63%

Lewczuk J.

Studia z Teorii Wychowania

|

2016

|

nr 4 (17)

187-215

EN

The paper fits into the trend in the research into the link between social value orientations and the perception of a facial emotional expression. The issues addressed in this paper relate to main topic area: the link between social value orientations and the assessment of the characteristics of another individual displaying various emotions on their face. An “omnibus” type representative survey was carried out according the experimental scheme, entirely via the Internet (N = 972). The following tools were used: for the measurement of social value orientations, a modified version of the Ring Measure of Social Values ; for the experimental manipulation, photographs of facial expressions (happiness, anger, neutrality); a scale for the assessment of the perception of the individuals presented on the photographs. As expected, a link was demonstrated between the cooperative orientation and a high level of trust in, and positive assessments of a person displaying a facial expression of happiness. What was also revealed was the diversity of the perception of a person displaying various facial expressions (especially neutrality and happiness) depending on the type of (general and specific) indicators of social value orientations. In general, a person with a smiling and neutral facial expression was assessed significantly more positively (and more trust was put in that person) by prosocials (those with a high degree of the orientation on the others; cooperators and altruists) than by those oriented proself (those with a high degree of the orientation on oneself; competitors and individualists).

PL

Praca wpisuje się w nurt badań w obszarze związku orientacji społecznych z percepcją mimicznego wyrazu emocjonalnego. Problematyka podjęta w zaprezentowanym badaniu odnosi się do związku orientacji społecznych z oceną charakterystyk innej osoby prezentującej na twarzy różne emocje. Badanie reprezentatywne typu omnibus przeprowadzono w schemacie eksperymentalnym, w całości za pośrednictwem internetu (N = 972). Wykorzystywane narzędzia to: do pomiaru orientacji społecznych zmodyfikowana wersja Metody Kołowej Liebranda; do manipulacji eksperymentalnej - zdjęcia mimicznej ekspresji radości, złości i neutralny wyraz twarzy; skala do oceny postrzegania prezentowanych na zdjęciach osób. Zgodnie z przewidywaniami wykazano związek orientacji kooperacyjnej z wysokim poziomem zaufania i pozytywnymi ocenami w stosunku do osoby z mimiczną ekspresją radości, a także na zróżnicowanie postrzegania osoby eksponującej różne wyrazy mimiczne (szczególnie neutralny i radość) w zależności od rodzaju obu wskaźników (ogólnych i szczegółowych) orientacji społecznych. Ogólnie prospołeczni (wysoka orientacja na innych; kooperanci i altruiści) istotnie pozytywniej, niż zorientowani pro-ja (wysoka orientacja na siebie; rywalizacyjni i indywidualiści) oceniali (w tym też obdarzali większym zaufaniem) osobę o uśmiechniętym i neutralnym wyrazie twarzy.

5

Prosociality Inspired by the Charism of the Unity of Chiara Lubich. An Application in the School of Childhood

63%

Roche Olivar R. , Rodriguez Gil S.

|

tom 1/43

437-464

EN

This article presents two distinct parts. The first tries to answer the questions: How do spiritual or religious intuitions apply in life? Or, better, how do certain evangelical passages come to pass when they pass through a structuring of a system of thought? What application characteristics can a certain charism have when analysed and experimentally applied from a scientific perspective and methodology? In this first part, we present a biographical and professional journey of an academic group that started from a concern and experience of a person, the first author, for about 38 years. This group was trying to develop a theoretical-application model initially originated in the educational field and currently active in various areas of human activity, responding to the spiritual charism of a contemporary woman recognised by an institution as universal by the church. The second part shows one of the last experiences of these applications in the educational field. This experience occurs specifically in the infantile age, which is a crucial stage to mark positive tracks in the development of the personality, as well as positive patterns for the later interpersonal and social relations that employ prosociality and cooperation with a very experimental methodology.

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej podjęto próbę odpowiedzi na pytania: w jaki sposób duchowe lub religijne intuicje znajdują zastosowanie w życiu? Lub bardziej: co staje się z konkretnymi fragmentami ewangelicznymi, gdy przechodzą przez strukturę systemu myślenia? Jakie charakterystyczne cechy może uzyskać określony charyzmat, gdy analizuje się go i eksperymentalnie wprowadza w życie z naukowej perspektywy i metodologii? W pierwszej części przedstawiamy biograficzną i zawodową podróż grupy akademickiej, która rozpoczęła się od troski i doświadczenia osoby, pierwszego autora, około 38 lat wcześniej. Grupa ta starała się opracować model teoretyczno-aplikacyjny, początkowo osadzony w dziedzinie edukacji, a obecnie wprowadzany w różnych obszarach ludzkiej aktywności, odpowiadając na duchowy charyzmat współczesnej kobiety uznany za uniwersalny przez Kościół. Druga część prezentuje jedno z ostatnich doświadczeń owych aplikacji w dziedzinę edukacji. To doświadczenie odnosi się do wieku niemowlęcego, który jest kluczowym momentem w kształtowaniu pozytywnych rysów w rozwoju osobowości, jak również w budowaniu pozytywnych wzorców dla późniejszych relacji interpersonalnych i społecznych, łącząc prospołeczność i współpracę z bardzo eksperymentalną metodologią.

6

Prospołeczność jako wyzwanie pedagogiczne

63%

Szafran J.

|

tom XXX

|

nr (2/2023)

41-56

EN

Introduction. The material presented here is an attempt to indicate the meaning and the role of prosociality in individual biographies, but it also captures the problem in a much broader social dimension. The subjective review of concepts and approaches conducted allows us to treat prosociality as an essential topic of scientific discourse while seeing it as a challenge for pedagogical practice, with particular attention to the responsibilities of key educational environments - family and school. Aim. The purpose of this inquiry is to draw attention to the need for forming pro-social attitudes, as well as opportunities for specific educational environments in this process. Emphasizing the positive effects of pro-sociality and the possible negative consequences of its absence, an attempt was made to justify its impact on human (co)existence. Materials and methods. The text is an overview, based on reference analysis. Results. The presented material allowed us to demonstrate the importance and benefits of prosociality both for the functioning of the individual and for societies. Also, it indicates the important role of the family and school environment in building and promoting pro-social attitudes.

PL

Wprowadzenie. Prezentowany materiał stanowi próbę wskazania znaczenia i roli prospołeczności dla indywidualnych biografii, ale także ujmuje ten problem w znacznie szerszym, społecznym, wymiarze. Dokonany subiektywny przegląd koncepcji i podejść pozwala traktować prospołeczność jako ważny temat naukowego dyskursu, jednocześnie czyniąc zeń swoiste wyzwanie dla praktyki pedagogicznej, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności kluczowych środowisk wychowawczych – rodziny i szkoły. Cel. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na potrzebę kształtowania prospołecznych postaw oraz na miejsce i możliwości określonych środowisk wychowawczych w tym procesie. Podkreślając pozytywne skutki prospołeczności oraz możliwe negatywne konsekwencje jej braku, starano się uzasadnić jej wpływ na kształt i obraz ludzkiej (ko)egzystencji. Materiały i metody. Tekst ma charakter teoretyczny, poglądowy, oparty jest na analizie źródłowej. Wyniki. Zaprezentowany materiał pozwolił na wykazanie znaczenia i korzyści prospołeczności dla funkcjonowania zarówno jednostki, jak i całych społeczeństw. Wskazano także na istotną rolę środowiska rodzinnego i szkolnego w budowaniu i promowaniu prospołecznych postaw.

7

Rola wartości osobistych dla reakcji na społeczną odpowiedzialność biznesu

63%

Furman A. , Maison D. , Sekścińska K.

Marketing i Rynek

|

2019

|

nr 7

19-30

EN

As the number of companies implementing the CSR policy increases, the question about the public perception of this type of involvement is becoming more and more important. The present research aimed at identifying various consumer attitudes towards CSR and understanding of the psychological traits underlying these attitudes. As the result of Study 1 (quantitative, on a representative sample of N = 1055 consumers), six segments of consumers were extracted, differing in the responses to the involvement of companies. Study 2 (qualitative) showed that attitudes of consumers are a consequence of their different value systems (Schwartz, 1994). Values from the area of self-transcendence were connected with more positive responses to CSR (visible within groups of Fulfilled Optimists and Sensitive Intellectuals). On the other hand, self-enhancement values were connected with low openness to CSR (Excluded & Frustrated and Corpoegoists). Moreover, it is not only the content, but also the balance of the value system that matters. Inconsistency of the values system (manifested by a high assessment of contradictory values) in groups pursuing self-transcendence values (Passive Poseurs, Sensitive Intellectuals) causes that attitudes towards CSR and the tendency to engage in activities initiated by companies are lower.

PL

Wraz ze wzrostem liczby firm wdrażających politykę społecznej odpowiedzialności (corporate social responsibility, CSR) coraz istotniejsze staje się pytanie o odbiór społeczny tego typu zaangażowania ze strony biznesu. Prezentowane badania miały na celu zidentyfikowanie różnorodnych postaw konsumentów wobec CSR i zrozumienie psychologicznych uwarunkowań owych postaw. W badaniu 1, ilościowym, na próbie reprezentatywnej (N = 1055) wyodrębniono sześć segmentów konsumentów różniących się postawami wobec zaangażowania firm w działalność CSR. Badanie 2, jakościowe, pokazało, że różne reakcje konsumentów wobec CSR są konsekwencją ich odmiennego systemu wartości (według teorii Schwartza, 1994). Pozytywnym postawom wobec CSR sprzyjają wartości z obszaru przekraczania siebie (widoczne u spełnionych realistów i wrażliwych intelektualistów). Natomiast wartości z obszaru umacniania siebie sprzyjają niskiej otwartości na CSR (widoczne u Wykluczonych Frustratów i Korpoegoistów). Dla otwartości na działania CSR firm znaczenie ma nie tylko treść, lecz także zrównoważenie systemu wartości. Niespójność wyznawanych wartości (przejawiająca się wysoką oceną wartości ze sobą sprzecznych) w grupach wysoko ceniących przekraczanie siebie (pasywni pozerzy, wrażliwi intelektualiści) powoduje, że postawy wobec CSR są mniej pozytywne i skłonność do zaangażowania w działania inicjowane przez firmy jest mniejsza.

8

Wychowanie interpersonalne

63%

Nin Márquez M. I. , Rossa C.

|

tom 1/43

419-435

PL

Ostatnie artykuły z zakresu neuronauk oraz ich wpływu na dydaktykę uzasadniają otwarcie się na nowe elementy wiedzy, na konieczność opanowania nowych umiejętności i potrzebę odnowienia samej dydaktyki przez usytuowanie w centrum wszystkiego relacji wychowawczej. Mózg ludzki został tak zaprojektowany, aby uczyć się poprzez dzielenie się doświadczeniami. Celem niniejszego artykułu jest zweryfikowanie istnienia korelacji pomiędzy rozwojem umysłowym a relacyjnością. Podejście pedagogiczne Chiary Lubich, wpisujące się w ten kierunek zainteresowań, podkreśla, że celem procesu wychowawczego jest rozwój tożsamości osobistej, zapoczątkowany spotkaniem z drugim. Ponadto jej zdaniem zarówno relacje interpersonalne, jak i emocje pomagają osiągnąć lepsze wyniki uczenia się. Neuronauki i nauki kognitywne wykazały wzajemne powiązania pomiędzy percepcją, emocjami i poznaniem w nauczaniu szkolnym. Uważa się zatem, że wzmocnienie wymiarów relacyjnych i emocjonalnych w dydaktyce może poprawić procesy nauczania i uczenia się. Rzeczywiście, w ostatnich dziesięcioleciach badania naukowe nad funkcjonowaniem ludzkiego mózgu i procesami uczenia się doprowadziły do nowych odkryć, które modyfikują aktualną wiedzę edukacyjną. Postępy nauki potwierdzają fakt, że rozwój umiejętności interpersonalnych może poprawić rozwój mózgu dzieci. To właśnie stosunek do innych osób – także tych, które biorą odpowiedzialność za dzieci – rozwija lub hamuje organizację obwodów neuronalnych i zdolność do aktywacji w odpowiedzi na bodźce oraz umożliwia ekspresję określonych genetycznie struktur mózgu. W niniejszej pracy przedstawiony jest rozwój zachowań prospołecznych, które optymalizują i domagają się zdolności do empatii, promowanych przez Chiarę Lubich jako kategorii behawioralnych Sztuki miłowania.

EN

Recent contributions from neuroscience and their implications on school teaching have encouraged openness to new knowledge, to the need for new skills and to the revamping of teaching, placing educational relationship at the centre of everything. The brain has been designed to learn through sharing experiences. The purpose of these pages is hence to see if there is a correlation between mental development and relationality. In that sense, as Chiara Lubich’s pedagogy highlights, educational goal is to develop personal identity starting from the encounter with the other. Besides, interpersonal relationships and emotions will help to improve learning. Neuroscience and cognitive neuroscience have demonstrated there is an interconnection between perception, emotion and cognition during school learning. Therefore, we think that valuation of relational and emotional dimensions in education can improve the processes of teaching and learning. In fact, in the last decades, studies and research about human brain function and teaching and learning processes have led to new findings that nowadays are modifying current pedagogy. The progress on science says that interpersonal skills development can improve children’s brain development. The relationship with others and other attachment figures is the enabler to allow or inhibit the organisation of neuronal connections, the capability to activate them as a response to stimulus and allow the expression of brain structures genetically determined. This scenario presents the development of prosocial behaviour, which optimise and postulate the capacity for empathy, promoted by Chiara Lubich as behavioural categories of the Art of Love.

9

Rekonstrukcja pamięci domu rodzinnego a źródła zainteresowań zadaniami ponadosobistymi

63%

Remiszewska Z.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2019

|

tom 38

|

nr 3

EN

In the article I used fragments of my research studies, prepared on the basis of narrative interviews. I formulated the main research problem in the form of a question: What is the significance of the family in shaping prosocial attitudes among those who perform over-personal tasks? I am also looking for answers to the following questions: Can you find sources of interest in social issues within your and your family biography? Thanks to the use of narrative interviews, I was able to read and understand elements of the subjects reality. I was able to look into the sources and experiences related to the over-personal tasks of the examined persons. Their subjective interpretations of their behaviors, experiences related to different situations, people and events gave a clear picture about the importance of the family in forming a prosocial profile.

PL

W artykule wykorzystałam fragmenty moich badań, przygotowanych na podstawie wywiadów narracyjnych. Główny przyjęty przeze mnie problem badawczy sformułowałam w formie pytania: jakie znaczenie ma rodzina w kształtowaniu postaw prospołecznych u tych osób, które realizują zadania ponadosobiste? Poszukuję również odpowiedzi na pytanie: czy w biografii własnej i rodziny można odnaleźć źródła zainteresowania problematyką społeczną? Dzięki zastosowaniu wywiadów narracyjnych mogłam zrozumieć elementy rzeczywistości badanych. Mogłam dokonać wglądu w źródła i doświadczenia związane z realizacją zadań ponadosobistych badanych osób. Ich subiektywne interpretacje swoich zachowań, przeżyć związanych z różnymi sytuacjami, osobami, wydarzeniami, dały obraz znaczenia rodziny w formowaniu postaw prospołecznych.

10

TIK w wolontariacie jako przestrzeń aktywności prospołecznej

63%

PIENIĄŻEK M.

|

tom 9

|

nr 4

460-468

PL

W XXI w. człowiek może izolować się na wiele sposobów. Media oddziałują na jednostkę, m.in. na jej zachowanie, poziom wiedzy, postawy, jak również na kulturę, zmieniając postrzeganie życia rodzinnego, zawodowego oraz modelu uczenia się. Przemiany kulturowe mają związek z poszerzaniem się obszaru wolności. Lansowanie postmodernistycznej ideologii oraz stylu w połączeniu z rozwojem ekonomicznym i postępem technologicznym, a także wszechobecną reklamą doprowadziło do powstania kultury konsumpcji. Odpowiedzią na tę tendencje może być zaangażowanie społeczne, praca wolontarystyczna oraz aktywne uczestniczenie czy wręcz kreowanie przestrzeni medialnej. Coraz częściej działalność prospołeczna jest wspomagane przez nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne czy aplikacje mobilne, a coraz szybciej rozwijającą się częścią trzeciego sektora jest tak zwany e-wolontariat.

EN

In the 21st century, man can isolate himself in many ways. Media affect the unit among others on its behavior, level of knowledge, attitudes as well as affect culture, changing the perception of family and professional life, as well as the learning model. Cultural changes are related to the expansion of the area of freedom, the promotion of postmodern ideology and style in connection with economic development and technological progress, and omnipresent advertising, which led to the emergence of a culture of consumption. The response to this tendency may be social involvement, volunteer work and active participation, or even the creation of media space. Increasingly, pro-social activity is supported by modern information and communication technologies or mobile applications, and so-called e-volunteering is an increasingly fast-growing part of the third sector.

11

Prospołeczność w świadomości młodzieży w kontekście XXI wieku

63%

Wojciechowska M. , Szpringer M. , Laurman-Jarząbek E.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2012

|

nr 3(32)

8-18

PL

Współczesny świat stawia przed jednostką i grupą społeczną konieczność dostosowania się do wciąż zmieniających się warunków. Zmiany i ich konsekwencje ujmować można w kontekście pozytywnym oraz negatywnym. Szczególny niepokój wiąże się z następstwami negatywnych przeobrażeń rzeczywistości. Upadek autorytetów osobowych i instytucji, kryzys w sferze wartości, anomie społeczne, zachowania konsumpcyjne i dewiacyjne różnych grup, a szczególnie młodzieży, stawia przed pedagogami konieczność wdrażania młodzież do uznawania społecznie akceptowanych wartości. Artykuł zawiera rozważania na powyższe kwestie, ukazuje ponadto źródła wartości, z jakich korzysta młodzież przy budowaniu własnego systemu wartości, a także rezultaty przyjętych przez młodzież kryteriów wartościowania. Analizie poddano także uznawanie przez młodych ludzi wartości prospołecznych jako swoistych przeciwstawień pogłębiającego się indywidualizmu.

EN

The modern world imposes the necessity of adaptation to constantly changing conditions on the individual and social group. The changes and their consequences can be recognized in positive and negative contexts. A particular concern is associated with the negative consequences of the transformation of reality. The collapse of personal and institutional authority, the crisis of values, social anomies, consumption and deviant behavior of different groups, especially the youth, make educators need to accustom the youth to appreciate the socially accepted values. The article contains reflections on these issues, shows also the sources of values employed by young people for building their own systems, as well as the results of the evaluation criteria accepted by them. It also analyses the way young people recognize pro-social values as intrinsic opposition towards their growing individualism.

12

Change of social value orientation affected by the observed mimical expression of the interaction partner

51%

Lewczuk J.

Studia z Teorii Wychowania

|

2019

|

nr 4 (29)

85-106

EN

The issues addressed in this paper relate to a possible change in the observer’s social value orientation under the influence of a specific emotional expression being perceived on another individual’s face. The paper fits into the trend in the research into the link between social value orientations and the perception of a facial emotional expression. An „omnibus” type representative survey was carried out according to the experimental scheme, entirely via the Internet (N = 972). The following tools were used: for the measurement of social value orientations, a modified version of the Ring Measure of Social Values; for the experimental manipulation, photographs of facial expressions (happiness, anger, neutrality). In the light of the data obtained, one may, for the very first time, speak of social value orientations as of a dimension being susceptible to a change under the influence of a facial expression. A diversity of the indicators of the orientation on the others was shown, as well as of the distribution of the groups of the dominant social value orientations before and aft er the experimental manipulation, depending on the type of a basic facial emotional expression being presented (happiness vs anger). Directional predictions were confirmed with regard to the negative manipulation (expression of anger) which was followed by a reduction in the orientation on the others and a reduction in the total number of altruists, while the positive manipulation (expression of happiness) resulted in a general increase being observed in the number of altruists. It remains in line with the trend in predictions that observation of a positive facial expression triggers prosocial tendencies, while observation of a negative facial expression undermines prosocial tendencies.

PL

Kwestie poruszone w tym artykule dotyczą możliwej zmiany orientacji społecznej obserwatora pod wpływem określonego wyrazu emocjonalnego postrzeganego na twarzy innej osoby. Artykuł wpisuje się w nurt badań nad związkiem między orientacjami społecznymi, a percepcją emocjonalnej ekspresji mimicznej. Badanie reprezentatywne typu „omnibus” przeprowadzono w schemacie eksperymentalnym za pośrednictwem Internetu (N = 972). Wykorzystywane narzędzia to: zmodyfikowana wersja Metody Kołowej Liebranda do pomiaru orientacji społecznych; zdjęcia ekspresji mimicznych (radość, złość, neutralna) do manipulacji eksperymentalnej. W świetle uzyskanych danych można po raz pierwszy mówić o orientacjach społecznych jako wymiarze podatnym na zmianę pod wpływem obserwowanej ekspresji mimicznej. Wskazano na zróżnicowanie wskaźników orientacji na innych oraz rozkładu grup dominujących orientacji społecznych sprzed i po manipulacji eksperymentalnej, zależnie od rodzaju prezentowanej mimicznej ekspresji emocji podstawowej (radość vs złość). Kierunkowe przewidywania uzyskały potwierdzenie w odniesieniu do manipulacji negatywnej (ekspresją złości), po której nastąpiło zmniejszenie się orientacji na innych i zmniejszenie się ogólnej liczby altruistów, natomiast w wyniku manipulacji pozytywnej (ekspresją radości) zaobserwowano ogólny wzrost liczby altruistów. Pozostaje to w zgodzie z charakterystyką przewidywań, iż obserwacja pozytywnego wyrazu twarzy wyzwala tendencje prospołeczne, natomiast obserwacja negatywnego wyrazu twarzy osłabia tendencje prospołeczne.