Wraz z nowelizowaną ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym procedowane są zmiany w innych powiązanych ustawach, w tym w ustawie o rewitalizacji. Na tym obszarze istotnych zmian brakuje, a te, które są proponowane, mogą zatrzymać rewitalizację, nawet w województwach, gdzie już w obecnej perspektywie przewidziane są środki na projekty rewitalizacyjne.
Polskie miasta ulegają ciągłym przemianom, a w dobie intensywnych przemian społeczno-gospodarczych, środowiskowych i politycznych borykają się z wieloma problemami i wyzwaniami. Aby skutecznie rozwiązywać pojawiające się w miastach problemy i sprostać wyzwaniom konieczne jest stosowanie narzędzi zintegrowanego zarządzania strategicznego w jednostkach samorządu terytorialnego. Procesami rozwoju (w tym rewitalizacji) sterować można wykorzystując szereg narzędzi. Władze samorządowe, odpowiedzialne za sterowanie rozwojem w jednostkach samorządu terytorialnego jakim są m.in. miasta dysponują szeroką paletą instrumentów w zakresie polityki rozwoju i mogą aktywnie kształtować procesy rozwojowe. Strategie rozwoju miast i programy rewitalizacji są jednymi z kluczowych narzędzi zintegrowanego zarządzania i planowania wykorzystywanymi w polskich miastach. Są to zintegrowane programy rozwoju obejmujące wszystkie sfery funkcjonowania miast (społeczną, gospodarczą, przestrzenno-środowiskową, i techniczną). Jednak ich wykorzystanie napotyka szereg problemów i wyzwań na etapie ich opracowania jak i wdrażania. Problemy i wyzwania wskazać można w trzech kluczowych grupach: barier systemowych, barier dotyczących kapitału społecznego oraz barier informacyjno-komunikacyjnych. Celem artykułu jest identyfikacja i charakterystyka dwóch kluczowych instrumentów zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem miast (tj. strategii rozwoju miasta oraz programu rewitalizacji). Niniejszy artykuł stanowi również próbę identyfikacji kluczowych problemów i wyzwań wykorzystania przez jednostki samorządu terytorialnego narzędzi takich jak zintegrowana strategia rozwoju i program rewitalizacji w zarządzaniu rozwojem miast.
EN
Polish cities are changing constantly and, in the age of intense socio-economic, environmental and political transformation, they have to cope with many problems and challenges. In order to successfully solve the problems and challenges facing cities, local government units should apply integrated strategic management tools. Development processes (including revitalisation) can be directed using a range of tools. Local authorities responsible for the monitoring of development in territorial self-government units, such as cities, have at their disposal a wide range of development policy instruments and can actively shape development processes. Urban development strategies and revitalisation programmes are among the key tools of integrated management and planning used in Polish cities. They are integrated development programmes covering all aspects of city operations (social, economic, spatial-environmental, and technical). However, putting them in place faces a number of problems and challenges when they are drafted and implemented. Problems and challenges can be divided into three key groups of barriers: systemic barriers, social capital barriers, and information and communication barriers. The purpose of this article is to identify and characterize two key instruments of integrated urban development planning and management (namely, the city development strategy and revitalization program). This paper also attempts to identify the key issues and challenges involved in using tools such as the integrated development strategy and revitalisation programme in urban development management by local authorities.
The article aims at identifying and summarizing the experiences in regards to the urban renewal in the Wielkopolska voivodship in the 1999–2015 period. In order to reach the purpose of the study all the local strategic documents related to urban regeneration have been analyzed. In addition, a survey was conducted among all the cities of the Wielkopolska voivodship in order to get more insights about the design and implementation of the urban renewal programmes. Uncovering the experiences resulting from the existing urban regeneration activities and projects seems to be of a special importance in the light of newly launched Renewal Act and the increasing financial means devoted to urban regeneration. The study shows that the efforts to implement the urban renewal programmes in the cities of the Wielkopolska voivodship were mainly driven by an opportunity to apply for the EU financial aid, while the economic, social and spatial problems were less of a motivation. The local activities and efforts in the realm of urban regeneration were predominantly spurred by the local authorities, but the programmes were most frequently elaborated by the private consulting companies. The study reveals that the effects of the urban renewal projects are not sufficiently monitored. The most frequently positive consequences of urban regeneration are: improvements of technical infrastructure, improvement of transport accessibility, renewal of the historical monuments, improvement of the natural environment as well as decreasing the social exclusion and unemployment.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja oraz synteza doświadczeń miast województwa wielkopolskiego w zakresie programowania rewitalizacji w latach 1999–2015. W ramach realizacji tego celu przeanalizowane zostały lokalne programy rewitalizacji oraz inne dokumenty strategiczne badanych miast. Przeprowadzono także badanie ankietowe wśród władz miast i gmin województwa wielkopolskiego, którego celem było poznanie opinii na temat procesu programowania odnowy obszarów zdegradowanych. Identyfikacja oraz synteza doświadczeń w tym zakresie wydaje się szczególnie istotna z punktu widzenia uchwalenia ustawy o rewitalizacji oraz coraz większych środków finansowych przeznaczanych na rewitalizację. W świetle przeprowadzonego badania można stwierdzić, że głównym powodem rozpoczęcia działań rewitalizacyjnych w województwie wielkopolskim była możliwość wydatkowania środków z Unii Europejskiej, rzadziej natomiast chęć rozwiązania konkretnych problemów społecznych, ekonomicznych lub przestrzennych. Choć inicjatorem działań w zakresie odnowy najczęściej były samorządy lokalne, to w wielu przypadkach opracowanie programu rewitalizacji zlecano firmie zewnętrznej. Monitoring realizacji postanowień programów rewitalizacji prowadzony jest w niewielu miastach. Wśród najczęściej wskazywanych efektów rewitalizacji wymienić należy poprawę infrastruktury technicznej, poprawę dostępności komunikacyjnej, polepszenie stanu obiektów zabytkowych, poprawę stanu środowiska przyrodniczego oraz zmniejszenie poziomu wykluczenia społecznego i spadek bezrobocia.
Obserwacja doświadczeń polskich miast posiadających tereny kolejowe pokazuje, że pomimo niewątpliwych zalet kolej przyczyniła się do wzmocnienia podziałów przestrzennych i odseparowania poszczególnych obszarów. W dobie postępu technologicznego, tunelowanie linii kolejowych w centrach miast ułatwia proces inwestowania na tych wcześniej problemowych, ale eksponowanych obszarach w krajobrazie miasta i przyczynia się do ich rewitalizacji. Celem artykułu jest przybliżenie metody pracy nad zdegradowanym terenem po-kolejowym w niespójnej strukturze przestrzennej miasta i wykazanie w jaki sposób skuteczne projektowanie wspiera proces rewitalizacji dopełniając działania społeczne. Na wariantowych, studialnych przykładach przeanalizowano teren linii kolei wileńskiej i terenów okalających zlokalizowanych w warszawskiej dzielnicy Praga Północ. Artykuł wpisuje się w debatę dotyczącą właściwego wyznaczenia obszaru rewitalizacji na podstawie wiarygodnych danych zaczerpniętych z analiz uwarunkowań istniejących i projektowanych przeprowadzonych w kontekście przestrzenno-funkcjonalnym większych jednostek urbanistycznych.
EN
Observation of experiences of Polish cities with railway areas shows that despite its unquestionable advantages, railway contributed to the strengthening of spatial divisions and the separation of individual areas. In the era of technological progress, tunneling of railway lines in city centers facilitates investment process in these previously problematic but exposed areas in the city landscape and contributes to their revitalization. The aim of this article is to present methods of work on a degraded post-railway area in an incoherent spatial structure of the city and to show how the effective design supports the revitalization process by complementing social activities. Based on variant, study examples, the area of the Vilnius railway line and the surrounding areas located in the Warsaw district of Praga Północ have been analyzed. The article is a part of the debate on the proper designation of the revitalization area on the basis of reliable data taken from the analyzes of existing and planned conditions in the spatial and functional context of larger urban units.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.