Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Od heksagonu do kuli: Sferyczny model zainteresowań i przekonań o kompetencjach T. Traceya

100%

Kabzińska Z.

|

nr 60(18)

103-116

EN

The paper presents the Spherical Model of Interests and Competence Beliefs proposed by T. Tracey (Tracey, 1997, 2002, 2010; Tracey, Rounds, 1996a, 1996b). This concept integrates Holland’s RIASEC theory (1985, 1997) and the People/Things, Data/Ideas dimensions of human activity according to Prediger (1982), supplementing them with prestige, which is an indicator of professional interests and choices. The resulting three-dimensional model allows for a more complete and detailed analysis of professional interests. It includes 8 areas of basic interest and 10 types of specific interests, depending on the preferred level of prestige. The text also describes three instruments to assess professional interests, based on the discussed concept.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie sferycznego modelu zainteresowań i przekonań o kompetencjach Traceya (1997, 2002, 2010; Tracey, Rounds, 1996a, 1996b). Koncepcja ta integruje teorię preferencji zawodowych Hollanda (1985, 1997) oraz teorię czterech sfer aktywności człowieka w ujęciu Predigera (1982), uzupełniając je o wymiar prestiżu, będącego wyznacznikiem zainteresowań i wyborów zawodowych. Otrzymany, trójwymiarowy, model pozwala na pełniejszą i bardziej szczegółową analizęzainteresowań zawodowych. Uwzględnia osiem obszarów zainteresowań podstawowych i 10 typów zainteresowań szczegółowych, uzależnionych od preferowanego poziomu prestiżu. W tekście opisano również trzy narzędzia umożliwiające diagnozę zainteresowań zawodowych oparte na omawianej koncepcji.

2

Prestiż zawodu nauczyciela w percepcji nauczycieli i byłych nauczycieli

100%

Smak M. , Walczak D.

|

nr 2(133)

24–43

PL

W badaniach Centrum Badania Opinii Społecznej dotyczących prestiżu zawodów Polacy niezmienne wysoko lokują zawód nauczyciela. Tymczasem sami nauczyciele pytani o problemy w pracy, obok niskich zarobków wymieniają niski prestiż zawodu i brak autorytetu wśród uczniów. W związku z rozbieżnością między wynikami badań na temat społecznej hierarchii prestiżu zawodów a percepcją samych nauczycieli pojawiają się pytania o uwarunkowania prestiżu tego zawodu. Odwołując się do wypowiedzi nauczycieli i byłych nauczycieli, zebranych w ramach badania Pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli a szanse na szkolnym i pozaszkolnym rynku pracy, podjęto próbę wyjaśnienia istniejącej rozbieżnoci, a także wskazania czynników budujących i obniżających prestiż polskiego nauczyciela.

EN

Teaching is ranked as a prestigious occupation in national opinion polls. However, teachers themselves, when asked about problems at work, reported low wages and lack of respect from students. The discrepancy between research findings about social hierarchy in the professions and the perceptions of teachers themselves raises questions about the factors influencing social image of the teaching profession. The article describes influences on teachers’ social position, based on individual interviews with teachers and former teachers.

3

Prestiż zawodu nauczyciela w percepcji różnych aktorów życia szkoły

84%

Walczak D.

|

nr 4 (17)

93-115

EN

In studies on the prestige of professions conducted since 1975 by the Public Opinion Research Center (CBOS), teachers invariably occupy a high position. In 2013, teachers were included among seven professions that are most respected by society. However, teachers themselves do not feel that their profession was socially respected. In a study of time and working conditions of teachers, respondents, when asked what benefits their job brings them, replied that it allows them to interact with people (96%) and provides them with an opportunity of personal development (85%), and about 60% indicated that the teaching profession does not bring them prestige or money. On the other hand, in the Teaching and Learning International Study more than 80% of teachers pointed to the fact that low prestige poses a problem in performing this profession, and about 40% mentioned low authority among students. The discrepancy of qualitative results between the hierarchy of professions and perception of prestige by teachers themselves are the starting point to pose the question of what determines the prestige of the teaching profession. In this article the author identifying components of the prestige of the teaching profession, shows internal diversion of the prestige of teachers, and identifying the conditions for awarding prestige to the teaching profession by different actors of school life.

PL

W badaniach dotyczących prestiżu zawodów prowadzonych od 1975 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), nauczyciele zajmują niezmiennie wysoką pozycję. W 2013 roku znaleźli się oni w siódemce zawodów cieszących się największym uznaniem społecznym (CBOS 2013). Sami nauczyciele jednak nie odczuwają, by ich zawód był uznawany społecznie. W badaniu czasu i warunków pracy nauczycieli około 60% respondentów wskazało, że praca nie daje ani prestiżu, ani pieniędzy (Federowicz i in. 2013). Z kolei w Międzynarodowym Badaniu Nauczania i Uczenia się (TALIS 2013) ponad 80% nauczycieli wskazało na fakt, iż problemem w wykonywaniu tego zawodu jest jego niski prestiż, a około 40% wymieniła niski autorytet wśród uczniów. Zaobserwowane rozbieżność wyników badania hierarchii zawodów i percepcji tego prestiżu przez samych nauczycieli jest punktem wyjścia do postawienia pytania o uwarunkowania prestiż zawodu nauczyciela. W artykule autorka identyfikacje elementy składowe prestiżu zawodu nauczyciela, wskazuje na wewnętrzne zróżnicowanie prestiżu zawodu nauczyciela, a także identyfikacje uwarunkowań przyznawania prestiżu zawodowi nauczyciela przez różnych aktorów życia szkoły.

4

The Castle Manor of the President of the Republic of Poland in Wisła and Tugendhat villa in Brno - two contradictory formulae of prestige in the architecture of interwar avant-garde

84%

Chojecka E.

|

tom Vol. 1, no. 3

5-10

EN

The paper is a comparative analysis of two outstanding architectural achievements - the Castle Manor of the President of the Republic of Poland in Wisła, by Adolf Szyszko Bohusz and Tugendhat Villa in Brno, by Mies van der Rohe. The objective of such comparison is to show the wide scope of shades and nuances of those architectural masterpieces as well as fine art which by its very programme was assumed as uniform. So different in their appearance, both projects were denied by the brown and red totalitarianism. The Nazi notion of "degraded art" marked Tugendhat Villa while the manor in Wisła was regarded as the product of capitalist exploiters and enemies to the people. Throughout the post-war decades both buildings were used regardless their artistic values. The villa used to accommodate the stables, a dancing school and an outpatient clinic, the manor in Wisła served as a penal institution and a holiday resort. In 1993 the villa was granted the status of a museum and a monument of national culture and placed on the UNESCO list of cultural heritage. The president's castle was renovated in 2006 to regain its function of the manor of the head of the state.

PL

W artykule dokonano analizy porównawczej dwóch wybitnych dokonań architektonicznych - Zamku Prezydenta RP w Wiśle, autorstwa Adolfa Szyszko Bohusza i willi Tugendhat w Brnie Morawskim, autorstwa Mięsa van der Rohe. Porównanie to ma na celu pokazanie wielorakości odcieni i niuansów tej architektury i sztuki, która uchodzi za programowo jednolitą. Te dwa tak odmienne dzieła byty negowane, w okresach rządów totalitarnych. Nazistowskie hasto "sztuki zdegradowanej" przystawało do willi Tugendhat, natomiast zamek w Wiśle uznano za wykwit kapitalistycznych wyzyskiwaczy i wrogów ludu. Przez dziesięciolecia powojenne obydwa budynki były wykorzystywane z pominięciem ich wartości artystycznych - w willi znajdowały się stajnie, szkoła rytmiki i ośrodek leczniczy, zamek wiślański był natomiast miejscem odosobnienia i zwykłym domem wczasowym. W 1993 willa otrzymała status muzeum, narodowego pomnika kultury i została wpisana na listę dziedzictwa kultury UNESCO. Zamek prezydenta został w 2006 roku zmodernizowany i ponownie pełni pierwotną funkcję rezydencji głowy państwa.

5

Koncepcja kapitalizmu akademickiego Richarda Müncha. Rekonstrukcja i filozoficzny komentarz

67%

Czerniak S.

|

2019

|

tom 7/2

227-246

PL

Autor rekonstruuje w tekście główne wątki koncepcji kapitalizmu akademickiego Richarda Müncha. Odwołując się do takich kategorii jak „uniwersytet audytowy” czy „uniwersytet jako przedsiębiorstwo” niemiecki socjolog przeciwstawia w krytycznym duchu aktualny model zarządzania nauką dawnemu nowożytnemu modelowi pracy badawczej pojmowanej jako „wymiana darów”. W sensie socjo-psychologicznym mamy tu do czynienia ze strukturą komunikacji społecznej, której rodowód sięga takich instytucji społecznych jak potlacz u indiańskich plemion Północnej Ameryki opisywany przez Marcela Maussa. Münch pokazuje podobieństwa pomiędzy tym archaicznym i współczesnym, odnoszącym się do psychospołecznych fundamentów praxis naukowej, modelem wymiany darów i na tym tle rozwija szczegółowo swą koncepcję kapitalizmu naukowego. Konkluzję tych rozważań stanowi krytyczna teza, że nauka posiada własną, niezbywalną autonomię aksjologiczną i wymiar antropologiczny, które ulegają degeneracji w toku kapitalistycznej „kolonizacji” nauki przez systemy władzy państwowej i pieniądza (Münch odwołuje się tu do filozoficznej argumentacji Jürgena Habermasa). Tekst zawiera także liczne refleksje autora poszerzające filozoficzny horyzont analiz Müncha.

EN

The author reviews the main elements of Richard Münch’s academic capitalism theory. By introducing categories like “audit university” or “entrepreneurial university,” the German sociologist critically sets the present academic management model against the earlier, modern-era conception of academic research as an “exchange of gifts.” In the sociological and psychological sense, the latter is a social communication structure rooted in traditional social lore, for instance the potlatch ceremonies celebrated by some North-American Indian tribes which Marcel Mauss described. Münch shows the similarities between that old “gift exchanging” model and the contemporary one with its focus on the psychosocial fundamentals of scientific praxis, and from this gradually derives the academic capitalism conception. His conclusion is the critical claim that science possesses its own, inalienable axiological autonomy and anthropological dimension, which degenerate in result of capitalism’s “colonisation” of science by means of state authority and money (here Münch refers to Jürgen Habermas’s philosophical argumentation). The author also offers many of his own reflections on the problem, which allows Münch’s analyses to be viewed in a somewhat broader context.

6

How to Measure Employment Status and Occupation in Analyses of Survey Data?

67%

Mikucka M.

|

nr 2/2016 (60), t.2

40-60

PL

Artykuł przedstawia zagadnienia związane z uwzględnianiem statusu zatrudnienia i pozycji zawodowej w analizach danych sondażowych. Tekst prezentuje kategorie statusu zatrudnienia według Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) oraz omawia ich wewnętrzne zróżnicowanie i ewentualne nakładanie się kategorii. Ponadto artykuł przedstawia Międzynarodową Standardową Klasyfikację Zawodów (ISCO) oraz komentuje przydatność tej klasyfikacji w badaniach społecznych. Wreszcie – tekst prezentuje skale (prestiżu i społeczno-ekonomiczną) oraz klasyfikacje (EGP oraz ESeC). Zagadnienia poruszone w tekście są zilustrowane przykładami pytań i danych z dużych międzynarodowych sondaży, takich jak Europejski Sondaż Społeczny (ESS), European Values Study oraz Międzynarodowy Program Sondaży Społecznych (ISSP).

EN

This article presents issues relevant for including employment status and occupational position in analyses of survey data. It describes the employment statuses distinguished by International Labour Organization (ILO) and discusses their internal heterogeneity and possible overlaps. Further, it presents the International Standard Classification of Occupations (ISCO) and discusses its usefulness for social research. It finishes with the presentation of scales (prestige and socio-economic status) and classifications (EGP and ESeC). The discussion is illustrated by examples of questions and data from large international surveys, such as the European Social Survey, the European Values Study, and the International Social Survey Program.

7

Rola Polskiej Akademii Umiejętności w budowaniu prestiżu odrodzonej II Rzeczypospolitej

67%

Hübner M.

|

nr 50

EN

The article shows the importance of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in building the prestige of the Polish state, reborn in 1918. It investigates primarily the first years of independence in which the Academy undertook actions aimed at gaining Polish science an international reputation. The scope and nature of the PAU’s cooperation with the authorities of the Republic of Poland – in particular with the Ministry of Foreign Affairs – was analyzed. The article is based on source materials – both archival and published – and literature on the subject. The information contained in the sources and published works has been critically evaluated, taking into account the specificity of the analyzed material. Based on the statutory objectives of the PAU, various forms of the Academy’s work were presented, which were related to building the importance of Polish science abroad. Reference was made to the involvement of the PAU in the work of international scientific organizations – the Conseil International de Recherches and the Union Académique Internationale de Recherches et de Publications. The influence of Polish national culture (supported and developed by the PAU) on the prestige of the Second Republic of Poland in the international arena indicated that the PAU’s actions were necessary in view of the desire to strengthen the position of the Republic of Poland in the circle of scholars from other countries – after years of Polish scientific and cultural achievements being underestimated, marginalized and attributed to others. The importance of support for PAU’s activities by the Ministry of Foreign Affairs was established, as well as the beneficial effects but also the dangers related to the entry of politics into the field of science.

PL

W artykule ukazano znaczenie Polskiej Akademii Umiejętności w budowaniu prestiżu odrodzonego w 1918 roku państwa polskiego. Artykuł dotyczy w głównej mierze pierwszych lat niepodległości, w których Akademia podjęła się działań, mających na celu zyskanie nauce polskiej międzynarodowej renomy. Operacjonalizując problem analizowano zakres i charakter współpracy PAU z władzami RP – w szczególności z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Artykuł powstał w oparciu o materiały źródłowe – zarówno archiwalne, jak publikowane – oraz literaturę przedmiotu. Informacje zawarte w źródłach i opublikowanych pracach poddano krytycznej ocenie – uwzględniającej specyfikę analizowanego materiału. W oparciu o statutowe cele PAU, przedstawiono różne formy prac Akademii, z jakimi wiązano budowę znaczenia nauki polskiej poza granicami kraju. Odwołano się do zaangażowania PAU w prace międzynarodowych organizacji naukowych – Conseil International de Recherches oraz Union Académique Internationale de Recherches et de Publications. Wpływ polskiej kultury narodowej (wspieranej i rozwijanej przez PAU) na prestiż II RP na arenie międzynarodowej, wskazywał, że działania PAU były konieczne wobec pragnienia ugruntowania pozycji Rzeczypospolitej w środowisku uczonych z innych państw – po latach niedoceniania, marginalizowania i przypisywania innym polskiego dorobku naukowego i kulturalnego. Ustalono znaczenie wsparcia działań PAU przez MSZ, korzystne efekty, ale i zagrożenia związane z wejściem polityki na grunt nauki.

8

Wyniki procesu ewaluacji jednostek naukowych w Polsce. Analiza porównawcza decyzji Komitetu Ewaluacji Nauki i efekt odwołań składanych do Ministra Edukacji i Nauki

67%

Górniewicz J.

|

nr 1

191-205

EN

In the article, I analyze the results of the evaluation process of scientific units in Poland from 2022 and 2023. The assessment period was 5 years (2017–2021). Data illustrating the state of Polish science according to the criteria set by the Minister of Science and Higher Education in 2018 and subsequent years are presented. The article specifies indicators of the prestige of science. The analysis of data presented by state authorities shows that over 47% of units submitted for the evaluation procedure received the highest – prestigious categories. This is an excellent results, but in no way translating into the position of Polish universities in world rankings. They are still low.

PL

W artykule analizuję wyniki procesu ewaluacji jednostek naukowych w Polsce z lat 2022 i 2023. Okres oceny wynosił pięć lat (2017–2021). Przedstawiono dane obrazujące stan nauki polskiej według kryteriów ustalonych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2018 roku i lat następnych. W artykule określono wskaźniki prestiżu nauki. Z analizy danych przedstawionych przez organy państwa wynika, że najwyższe – prestiżowe kategorie otrzymało ponad 47% jednostek zgłoszonych do procedury ewaluacyjnej. Jest to wynik znakomity, ale w żaden sposób nieprzekładający się na pozycje polskich uczelni i instytutów badawczych w rankingach światowych. Są one ciągle niskie.