Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Effect of harvest date on structural carbohydrates and lignin content in meadow sward in different pluvio-thermal conditions

100%

Wróbel B. , Zielewicz W. , Paszkiewicz-Jasińska A. , Spychalski B. , Jakubowska Z.

Journal of Water and Land Development

|

2022

|

tom no. 55

60--66

EN

The content of structural carbohydrates and lignin are important assessment criteria of the feed value of meadow plants. It is affected by many independent factors, including among others its development stage during the harvest as well as climatic conditions, especially the amount of rainfall. During the years 2014-2016, plant samples were harvested at weekly intervals, respectively five times from late April to late May. The effect of harvest date on cellulose, hemicelluloses and lignin contents was evaluated. The chemical composition of plants was varied, depending not only on harvest date but also on the year of study. Regardless of the course of meteorological conditions in subsequent growing seasons, the increase of cellulose (from 236.5 to 297.9 g∙kg-1 DM), hemicelluloses (from 159.3 to 210.8 g∙kg-1 DM), and lignin (from 31.5 to 43.1 g∙kg-1 DM) in the following dates of harvest were observed. These parameters were also positively correlated with the total rainfall from the begging of vegetation season to the date of plants sampling (R2 = 0.65, 0.12 and 0.44 for cellulose, hemicelluloses and lignin, respectively), and with the average daily air temperature in the moment of harvest (R2 = 0.66, 0.32 and 0.52 for cellulose, hemicelluloses and lignin, respectively). The cellulose and lignin content, regardless of the harvest date, were significantly higher in the first year of the study (2014), when moisture conditions for plant development were optimal.

2

Extreme twenty-four-hour precipitation sums in North-Western Poland

100%

Kirschenstein M.

|

tom 13 part I

EN

The paper presents an analysis of the extreme precipitation recorded in north-western Poland between 1951 and 1995. The author of the present paper selected a day with a maximal twenty-fourhour precipitation sum out of each month. The author also selected intervals characterized by specific twenty-four-hour values: 0.1-9.9 mm, 10.0-19.9 mm, 20.0-29.9 mm, 30.0-49.9 mm, 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. The author selected frequencies of their occurrence and a monthly average and annual maximums’ sum of precipitation. A concept of an extreme precipitation relates to twentyfour- hour sums 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. Moreover the author selected the days with extreme twenty-four-hour sums ≥100 mm and specified the atmospheric circulation types, distinguished by B. Osuchowska-Klein (1975).

PL

W pracy przybliżono problematykę ekstremalnych opadów w północno-zachodniej Polsce. Badanie ekstremalnych wartości elementów meteorologicznych to jedno z najważniejszych zagadnień klimatologii. Występowanie tych elementów może spowodować straty ekonomiczne, społeczne czy środowiskowe. W analizie uwzględniono dobowe sumy opadów z 14 stacji, obejmujące lata 1951-1995. Dla obszaru północno-zachodniej Polski za opad ekstremalny przyjęto sumy dobowe 50,0-99,9 mm i ³100 mm, następnie przeprowadzono analizę wybranych dni, w których wystąpiły ekstremalne dobowe sumy opadów ≥100 mm i określono typy cyrkulacji atmosferycznej, wyróżnione przez B. Osuchowską-Klein (1975). Z przeprowadzonych analiz wynika, że na obszarze północno-zachodniej Polski występują opady ekstremalne, które przekraczają granice bezpieczeństwa, powodując zagrożenia społeczno-gospodarcze i środowiskowe. Sumy dobowe 50,0-99,9 mm pojawiały się od maja do października oraz w lutym, natomiast sumy ≥100 mm występowały tylko w letnich miesiącach. W badanym wieloleciu 1951-1995, przy uwzględnieniu 14 stacji z obszaru północno- zachodniej Polski ekstremalne opady 50,0-99,9 mm wystąpiły 102 razy (6%), natomiast opady ≥100 mm – 3 razy: w Łebie (24.07.1988 r.), Koszalinie (18.08.1991 r.) i Toruniu (15.06.1980 r.). Jednakże, przy uwzględnieniu większej liczby stacji (185 stacji dla okresu 1961-1980) sumy ≥100 mm wystąpiły w 14 innych stacjach. Dla tych dni wykonano mapy i określono typ cyrkulacji atmosferycznej. Otrzymano, że ekstremalne opady występowały przy typach cyrkulacji cyklonalnej – Eo (północno-wschodnia i wschodnia), F (południowo- -wschodnia) i CB (północno-zachodnia) oraz antycyklonalnej – E1 (południowo-wschodnia i wschodnia) i C2D (zachodnia). W wybranych 8 dniach opady ekstremalne wystąpiły: w czerwcu (2 razy) – przy typach F i E1; w lipcu (3 razy) – przy typach Eo (2 razy) i C2D i w sierpniu (3 razy) – przy typach Eo, F i CB. W 6 dniach przyczyną opadów ekstremalnych były typy cyklonalne. W ciepłym okresie roku, przy typach cyrkulacji ze składową północną na obszar północno- zachodniej Polski napływa chłodne powietrze, natomiast przy typach południowo-wschodnich i wschodnich napływa bardzo ciepłe powietrze, często o dużej wilgotności względnej. W obu przypadkach adwekcja powietrza może prowadzić do rozwoju konwekcji i w rezultacie powstają opady o ekstremalnej sumie.

3

Analysis of the yield of selected apple varieties in the first years after the planting the orchard

84%

Maslowska W. , Liberacki D.

|

nr 3

4

Current and future agroclimate conditions in Poland in perspective of climate change

67%

|

nr 2

EN

The paper is a compilation of results, which indicate the scale of possible changes of agroclimate that will occur as a result of the ongoing global warming on Polish territory. Calculations on the future meteorological elements were performed using WGENK weather generator. The 300 variants were obtained of possible annual weather courses dating to the beginning of the second half of this century, and corresponding annual indices of the A1 scenario developed by the IPCC (The Intergovernmental Panel on Climate Change). According to the local climate-factors, obtained data indicate that there are possible situations satisfying assumptions A1 main scenario, exceeding the current climate indicators in terms of temperature, radiation and precipitation, both downward and upward. Apart from this it is possible to greatly expend of the growing season as well as a higher frequency of certain adverse events such as frosts and drought periods. Due to the inability to accurately predict the weather in the perspective of decades and because the main indicators of climate can be realized locally in the form of multiple variants of weather on an annual agricultural production results are difficult to unambiguously determine. Agricultural productivity will certainly significantly be changed, but regardless of global change will have important local factors.

PL

Przedstawione w artykule wyniki wskazują na skalę ewentualnych zmian agroklimatu w porównaniu ze stanem obecnym. Nastąpią one w efekcie trwającego globalnego ocieplenia na terytorium Polski. Obliczenia dotyczące przyszłych warunków meteorologicznych przeprowadzono przy użyciu generatora pogody WGENK. Pozyskano w ten sposób 300 wariantów możliwych rocznych przebiegów pogody datowanych na początek drugiej połowy aktualnego stulecia, przy przyjęciu wskaźnika ogólnego wzrostu temperatury według scenariusza A1 opracowanego przez IPCC (The Intergovernmental Panel on Climate Change). Zgodnie z lokalnymi uwarunkowaniami klimatycznymi uzyskane dane wskazują, że możliwe są bardzo różnorodne sytuacje pogodowe, spełniające ogólne założenia A1. Najbardziej prawdopodobne jest zatem wydłużenie wegetacji, jak i znaczne jej skrócenie, częstość zjawisk ekstremalnych może się zwiększyć, jak i obniżyć (np. mrozy, susze). Wskaźniki przyszłego klimatu mogą się spełnić lokalnie w postaci różnych wariantów pogody w układzie rocznym, kiedy w przyszłości temperatura globalna wzrośnie, to agroklimat lokalny może okazać się w tej samej mierze korzystny, jak i niekorzystny. Zatem trudno jednoznacznie przewidzieć przyszły stan agroklimatu i wynikający z tego poziom produkcji rolnej, gdyż niezależnie od tendencji globalnych, rola czynników lokalnych będzie znacząca.

5

Wpływ warunków pogodowych i wsiewek międzyplonowych na zawartość substancji szkodliwych w bulwach ziemniaka uprawianego w integrowanym i ekologicznych systemach produkcji

67%

|

nr 3

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2006-2009, mające na celu przeanalizowanie wpływu zmiennych warunków pogodowych w latach badań i nawożenia biomasą wsiewki międzyplonowej na zawartość substancji szkodliwych w bulwach ziemniaka uprawianego w integrowanym i ekologicznym systemie produkcji. Badano dwa czynniki. I. Nawożenie wsiewką międzyplonową: obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewką międzyplonową), obornik, koniczyna perska, koniczyna perska + życica westerwoldzka, życica westerwoldzka, koniczyna perska – mulcz, koniczyna perska + życica westerwoldzka – mulcz, życica westerwoldzka – mulcz. II. Systemy produkcji: integrowany i ekologiczny. Bezpośrednio po zastosowaniu wsiewek międzyplonowych uprawiano ziemniak jadalny. Podczas zbioru bulw ziemniaka pobrano ich próby do oznaczenia zawartości: azotanów (V) i glikoalkaloidów. Najniższą zawartość substancji szkodliwych odnotowano w bulwach ziemniaka zebranego w latach 2007 i 2009, o korzystnym rozkładzie opadów i temperatur. Najniższą zawartością azotanów (V) charakteryzowały się bulwy ziemniaka nawożonego koniczyną perską oraz mieszanką koniczyny perskiej z życicą westerwoldzką, niezależnie od formy ich stosowania w obu systemach produkcji, a glikoalkaloidów bulwy ziemniaka nawożonego koniczyną perską w formie mulczu w integrowanym systemie produkcji.

EN

The paper presents the results of a study from 2006-2009, the aim of which was to determine the influence of changing weather conditions in the years of the study and of fertilisation with the biomass of undersown catch crop on the content of harmful substances in the tubers of potato cultivated in the integrated and organic production systems. Two factors were examined: I. Undersown catch crop fertilisation: control (without undersown catch crop fertilisation), farmyard manure, Persian clover, Persian clover + Westerwold ryegrass, Westerwold ryegrass, Persian clover – mulch, Persian clover + Westerwold ryegrass – mulch, Westerwold ryegrass – mulch. II. Production system: integrated and organic. Edible potato was cultivated directly after the undersown catch crop. During the harvest of potato tubers, samples were taken to determine the content of nitrates (V) and glycoalkaloids. The lowest content of harmful substances was recorded in potato tubers harvested in 2007 and 2009, i.e. in years with a favourable distribution of precipitation and temperature. The lowest content of nitrates (V) was characteristic of potato tubers fertilised with Persian clover and the mixture of Persian clover with Westerwold ryegrass, irrespective of the form of their application in both production system, and of glycoalkaloids – of potato tubers fertilised with Persian clover in the form of mulch in the integrated production system.

6

Ciągi dni z opadem w wybranych mezoregionach Polski Południowej w latach 1971-2010

67%

Skowera B. , Wojkowski J.

|

2015

|

tom 22

|

nr 4

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące ciągów dni z opadem w chłodnym i ciepłym półroczu w czterech mezoregionach Polski Południowej. Wykorzystano sumy dobowe opadów atmosferycznych ze stacji meteorologicznych położonych w województwach: opolskim (Stare Olesno i Głubczyce) i małopolskim (Łapanów i Tuchów). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w latach 1971-2010 średnia liczba ciągów dni z opadem w półroczu chłodnym kształtowała się od 9,5 w Łapanowie do 11,3 w Starym Oleśnie, a w półroczu ciepłym od 10,1 w Łapanowie do 11,3 w Głubczycach. W obu sezonach najczęściej występowały ciągi trwające 4- 9 dni, nieco rzadziej obserwowano ciągi trwające 3 dni oraz 10-16 dni. Ciągi dni z opadem trwające dłużej niż 17 dni występowały rzadziej i zauważono, że najliczniej występowały one w Starym Oleśnie. W Głubczycach i Tuchowie w półroczu chłodnym stwierdzono istotne tendencje wzrostu liczby ciągów, natomiast w Głubczycach w półroczu ciepłym zanotowano zmniejszenie się ich liczby. W przypadku poszczególnych klas ciągów zauważono różne tendencje zmian liczby ciągów. Największe sumy opadów były związane z ciągami trwającymi 4-9 dni. W obu półroczach w Starym Oleśnie i Tuchowie, a w półroczu ciepłym Łapanowie, zwiększeniu liczby ciągów odpowiadał wzrost sumy opadów. Udział sum opadów występujących w ciągach w sumie opadów półroczy był zróżnicowany; w Głubczycach, Łapanowie i Tuchowie w półroczu chłodnym udział ten wykazał tendencję rosnącą.

EN

The paper presents the results of research on the series of days with precipitation in the cold and warm half of the year on the example of several meteorological stations located in selected mesoregions of Southern Poland. In the years 1971-2010 the average number of the series of days with precipitation differed in the warm and the cold half of the year and varied from 9.5 in Lapanow to 11.3 in Stare Olesno in the warm half of the year, and from 10.1 to 11.3 in Lapanow in the cold half of the year. The majority of the cases were the 4 to 9 sequences of days with precipitation in both seasons, then series of 3 days and 10 to 16 days with precipitation were observed. Series of days with precipitation longer than those mentioned above were noted in a minority of cases, and sequences of more than 17 days with precipitation were mostly observed in the cold half of the year in Stare Olesno. In the decade of 2001-2010 an increase of the number of series of more than 23 days with precipitation was observed. The statistically significant trend of the changes in the number of the series of days with precipitation was confirmed. A 3 days downward trend in the cold half of the year in Tuchow, a 4 to 9 days upward trend in the cold half of the year and a 4 to 9 days upward trend in the warm half of the year in Glubczyce, and a 10 to 16 days upward trend in the warm half of the year in Lapanow and Tuchow were proved. The general number of series of days with precipitation showed a statistically significant upward trend in the cold half of the year in Glubczyce nad Tuchow, whereas in the warm half of the year the general number of series of days with precipitation indicated a statistically significant downward trend in Tuchow. The share of series of days with precipitation in the total seasonal precipitation was varied and showed an upward, statistically significant trend in the cold season in Glubczyce, Lapanow and Tuchow.

7

Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji ziemniaka późnego w środkowo-wschodniej Polsce (1971-2005)

67%

Radzka E. , Jankowska J.

|

nr 1

PL

W pracy wykorzystano dane z dziewięciu stacji IMGW z rejonu środkowo-wschodniej Polski (1971-2005) dotyczące miesięcznej sumy opadów atmosferycznych i średniej miesięcznej temperatury powietrza w okresie wegetacji ziemniaka późnego (V-VIII). Obliczono opady optymalne dla ziemniaka późnego według wskaźników Klatta (cyt za. Grabarczyk 1983) dla gleb średnio zwięzłych i lekkich w kolejnych miesiącach okresu wegetacji. Z różnic między warto-ściami miesięcznych sum opadów występujących w latach badań i wartościami uznanymi za opty-malne wyznaczono niedobór i nadmiar opadów. Stwierdzono, że w okresie wegetacji ziemniaka późnego dwukrotnie częściej występowały niedobory niż nadmiary opadów. Średnia wieloletnia suma niedoboru opadów w okresie V-VIII na glebie lekkiej wynosiła ponad 140 mm, a na glebie średnio zwięzłej ponad 100 mm. Natomiast wartości nadmiaru opadów w tym okresie na obu rodza-jach gleb kształtowały się na podobnym poziomie i wynosiły ponad 100 mm. Największe niedobory opadów notowano w lipcu i sierpniu. Z największą częstością występowały ekstremalne (wyższe od średnich wieloletnich) niedobory opadów na glebie lekkiej.

EN

In the study data from nine meteorological stations from the region of Central and Eastern of Poland (1971-2005) were used. They were monthly sums of precipitation and average monthly air temperatures during the growing season of late potato (V-VIII). Optimum rainfall for late potato acc. to the Klatt index (after Grabarczyk 1983) was calculated for the medium concise soil and light soil in the subsequent months of the growing season. From the differences between the values of monthly sums of precipitation occurring in the research years and the values recognised as optimal the rainfall deficit and excess were determined. It was found that during the growing season of late potato the deficits were twice more frequent than the excess of rainfall. The average long-term sum of precipitation deficiency during May-August on light soil was more than 140 mm, and on the medium concise soil more than 100 mm. The values of excess rainfall during this period on both soil types were at a similar level and amounted to more than 100 mm. The greatest deficiency of rainfall was recorded in July and August. Extreme rainfall deficits (higher than the average multi-annual) occurred with the greatest frequency on light soil.

8

Ocena częstotliwości susz o różnym czasie trwania przy użyciu wskaźnika standaryzowanego opadu SPI

59%

Labedzki L.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2008

|

tom 526

PL

W pracy poddano analizie susze meteorologiczne w rejonie Bydgoszczy w wieloleciu 1861-2006, przy zastosowaniu wskaźnika standaryzowanego opadu SPI jako wskaźnika suszy. Dla każdego miesiąca kalendarzowego tego wielolecia obliczono wartości SPI dla 1, 3, 6, 12, 24 i 48-miesięcznych sum opadów. Niedobór 1-miesięcznej sumy opadów powodował najwięcej susz meteorologicznych (292), ale trwających najkrócej (średnio 2,4 miesiąca). Niedobór 4-letniej sumy opadów wywoływał znacznie mniej susz (20), ale ich czas trwania był wyraźnie większy (średnio 40,5 miesiąca). Rozkład częstotliwości czasów trwania susz jest różny dla różnych okresów sumowania opadów. Najczęściej można spodziewać się (ok. 40%) pojedynczych miesięcy z niedoborem opadu, jak również z podobną częstotliwością występują susze trwające od 3 do 40 miesięcy, w zależności od okresu sumowania opadów.

EN

In the paper meteorological droughts in the Bydgoszczy region in 1861-2006 are analyzed, using the SPI methodology. For each month of this multi-year period SPI was calculated for the 1, 3, 6, 12, 24 and 48-month timescale. The number of droughts for 1-month timescale was the highest (292), but their average duration was the smallest (2.4 months). The number of the 48-month SPI droughts was lower (20), but they lasted longer (40.5 months on the average). Frequency distribution of drought duration is different for different timescales. The most frequent (40%) are the 1-month droughts, when taking into account 1-month timescale. For longer timescales the similar frequency of droughts lasting 3-40 months is observed.

9

Opis zróżnicowania uśrednionych miesięcznych opadów w Warszawie i Zakopanem

59%

Smolik S.

|

tom 12

|

nr 4

PL

W pracy opisano zmienność średnich miesięcznych opadów w Warszawie i Zakopanem na podstawie danych empirycznych z lat 1965–1990. Do opisu tej zmienności użyto sumy harmonik, bo ona najlepiej uwzględnia sezonowość z wielokrotnymi ekstremami. Udowodniono, że sumy opadów rocznych w Warszawie w wymienionym okresie maleją istotnie. Ma to duże znaczenie dla rolnictwa, gdy temperatura klimatu rośnie. Wyprowadzono wzór na obliczanie średnich opadów miesięcznych od dnia t1 do dnia t2 , przydatny w rolnictwie, przy ogólnej postaci modelu. Sprawdzono użyteczność tego modelu na pełnych miesiącach, bo takie dane empiryczne są do dyspozycji – uzyskano bardzo dobrą zgodność. Wykazano, że ekstrema średnich miesięcznych opadów w odległych miejscowościach Polski nie są przesunięte w czasie, ale mają wyraźnie różne wartości.

EN

Along the paper the variability of the average monthly rainfall in Warsaw and Zakopane based on empirical data from the years 1965–1990 are described. To describe that variation of rainfall the sum of harmonics was used because it better reflects the seasonality of multiple extremes. It has been proven that the total annual rainfall in Warsaw during these periods decreases significantly. It is of great importance for agriculture, when climate and the temperature increases. Next, the formula for calculating the average monthly rainfall from day t1 to day t2 , useful in agriculture, was introduced, in the model way. Finally, the usefulness of this model for whole months was veryfied, basing on the empirical data which were available – it must be said that very good agreement was obtained. Also it has been shown that the average monthly precipitation extremes in remote locations of Poland are not postponed, but have distinctly different values.

10

Wysokość i natężenie opadów atmosferycznych w Krakowie i okolicach podczas powodzi w okresie maj-czerwiec 2010

51%

Ziernicka-Wojtaszek A. , Kaczor G.

|

tom 12

|

nr 2

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę opadów w maju i czerwcu 2010 r., w których to miesiącach wystąpiły w dorzeczu górnej Wisły dwie fale powodziowe. Godzinowe sumy opadów rejestrowano automatycznymi deszczomierzami korytkowymi w trzech punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie krakowskich osiedli Sidzina, Bielany i Skotniki, a także w miejscowościach Gdów i Nowe Brzesko leżących w odległości 28 i 41 km od Krakowa. W odróżnieniu od powszechnych charakterystyk opartych na wartościach sum dobowych, posłużono się metodą analizy oddzielnych deszczów. Dla celów porównawczych wykorzystano długoletnie ciągi pomiarowe ze stacji klimatologicznej UJ. Badania wykazały, że miesięczna suma opadów w maju 2010 roku zmierzona w stacji klimatologicznej UJ w Krakowie, a wynosząca 284,7 mm, była najwyższa z obserwowanych w latach 1901–2011 i stanowiła 407% normy wielolecia 1971–2000. W Krakowie-Sidzinie suma ta wyniosła 357,6 mm, w Krakowie-Bielanach – 232,0 mm, w Krakowie-Skotnikach – 219,6 mm, w Gdowie – 404,7 mm, a w Nowym Brzesku – 167,4 mm. Sumy miesięczne w czerwcu były również bardzo wysokie i wynosiły w badanych punktach pomiarowych odpowiednio: 170,1, 80,5, 119,5, 221,1 i 170,4 mm. Suma miesięczna dla czerwca zmierzona w stacji klimatologicznej UJ wyniosła 154,3 mm i stanowiła 168% normy wielolecia 1971–2000. W maju odnotowano przeciętnie 27 dni z opadem, natomiast w czerwcu 15. Intensywne opady formujące pierwszą falę powodziową wystąpiły od 15 do 20 maja, a drugą falę powodziową od 30 maja do 4 czerwca. Sześciodniowe sumy opadów dla pierwszej fali powodziowej wynosiły przykładowo 213,7 mm w Krakowie-Sidzinie i 207,4 m w Gdowie, dla drugiej fali powodziowej zaś odpowiednio 118,8 i 192,3 mm. Opady powodujące pierwszą falę powodziową w maju wystąpiły w postaci nieprzerwanego trzydobowego ciągu opadowego od godzin wieczornych 15 maja do godzin wieczornych 18 maja. Opady końca maja i początku czerwca 2010 r., będące powodem drugiej fali powodziowej, miały postać pięciu oddzielnych opadów.

EN

In this article the authors presented the characteristics of heavy precipitation events which occurred in May and June 2010. During this period of time two significant flood peaks occurred in the upper watershed of the Vistula river. Hourly precipitation sums were registered by automatic channel rain gauges, which have been placed at three different measurement sites situated in separate Krakow districts: Sidzina, Bielany and Skotniki, as well as at two nearby located townships: Gdów and Nowe Brzesko (situated 30–40 km from Kraków). In contrast to most often used characteristics of precipitation (daily sums) the authors employed a unique analysis of separate rain events. In order to compare the results long term precipitation sequences have been used from the Kraków UJ historical weather station. This study confirms that monthly precipitation sums in May 2010 (284.7 mm) have been highest in the observed period of time (1901–2011) and constituted over 400% of the precipitation norm (1971–2000). Precipitation totals in the subsequent weather sites were as follows: 357.6 mm (Sidzina), 232.0 mm (Bielany), 219.6 mm (Skotniki), 404.7 mm (Gdów) and 167.4 mm (Nowe Brzesko). Similar and extremely high precipitation sums have been observed in June 2010 and equaled 170.1, 80.5, 119.5, 221.1 and 170.4 mm respectively. In contrast the historical weather station in Kraków registered 154.3 mm of precipitation which equaled to about 168% of the norm. It should be noted that during May of 2010, 27 days of precipitation have been registered and 15 rainy days were noted in June. Heavy rains, which formed the first flood peak occurred for 6 days in a row (15–20 May). The second flood peak occurred between May 30 and June 4. The total precipitation sum during this particular period equaled 213.7 mm in Sidzina and 207.4 mm in Gdow during the first flood peak and 118.8 mm and 192.3 mm during the second flood peak. It should be pointed out that heavy precipitation during the first flood peak lasted for three consecutive days (May 15–18) with heaviest precipitation falling during the evening hours. The precipitation totals equaled 200.3 mm in Gdow and 200.8 mm in Sidzina. In contrast the second flood peak comprised of five separate rain events.

11

Wpływ ochrony fungicydowej i warunków meteorologicznych na porażenie odmian rzepaku przez Sclerotinia sclerotiorum

51%

Jajor E. , Korbas M. , Horoszkiewicz-Janka J. , Wojtowicz M.

|

nr 3

EN

The aim of the research was to determine the influence of date of protective treatment with fungicides on infection of winter oilseed rape by Sclerotinia sclerotiorum in dependence on weather conditions. Field experiments were carried out in 2004/2005–2008/2009 in Agricultural Experimental Station IPP – NRI in Winna Góra (Western region of Wielkopolska). Two cultivars of oilseed rape – Lisek and Kaszub were examined. Fungicidal protection was performed at three phases of plant development: green bud, yellow bud, full flowering. Significant differences in weight of thousand grains, per cent of infected plants and level of yield were observed in studied cultivars after fungicidal treatment. Fungicides applied in the phase of full flowering were the most effective in reducing of infection by S. sclerotiorum and increasing weight of thousand grains. Seed yield was negatively correlated with average per cent of infected plants. The infection of oilseed rape by S. sclerotiorum was in a high degree dependent on air humidity.

12

Wpływ warunków termiczno-opadowych i nawożenia wsiewką międzyplonową na wybrane cechy jakościowe bulw ziemniaka jadalnego

51%

Plaza A. , Makarewicz A. , Gasiorowska B. , Cybulska A. , Pioro D.

|

nr 3

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2006-2009 mające na celu przeanalizowanie wpływu warunków termiczno-opadowych i nawożenia wsiewką międzyplonową na wybrane cechy jakościowe bulw ziemniaka. Rozkład opadów i temperatur pochodził ze Stacji Meteorologicznej w Zawadach. Doświadczenie polowe przeprowadzono w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach należącej do Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, położonej na 50°20′ szerokości geograficznej północnej oraz na 22°30′ długości geograficznej wschodniej. Badania prowadzono na glebie płowej, kompleksu żytniego bardzo dobrego, klasy bonitacyjnej IVa. Badanym czynnikiem doświadczenia było nawożenie wsiewką międzyplonową: obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewką międzyplonową), obornik, koniczyna perska, życica westerwoldzka, koniczyna perska-mulcz, życica westerwoldzka-mulcz. Bezpośrednio po zastosowaniu wsiewek międzyplonowych uprawiano ziemniak jadalny. Podczas zbioru bulw ziemniaka określono ich plon ogólny oraz pobrano próby do oznaczenia zawartości: suchej masy, skrobi, witaminy C i białka właściwego. Największy plon bulw ziemniaka zebrano z obiektu nawożonego koniczyną perską w formie mulczu. Najwyższą koncentrację składników odżywczych odnotowano w bulwach ziemniaka w 2007 roku, przy małej ilości opadów w sierpniu i wysokiej temperaturze. Z kolei obfitujący w opady sierpień i wrzesień 2008 roku dał efekt odwrotny. Korzystniejszy pod tym względem okazał się 2009 rok, o mniejszej ilości opadów w ostatnim miesiącu wegetacji ziemniaka. Ziemniak uprawiany w suchym i ciepłym 2007 roku, na obiekcie nawożonym koniczyną perską, niezależnie od formy jej stosowania wyróżniał się najlepszymi cechami jakościowymi. Najkorzystniejszym składem chemicznym wyróżniały się bulwy ziemniaka nawożonego koniczyną perską, zarówno przyoraną jesienią, jak i pozostawioną do wiosny w formie mulczu.

EN

The work presents results of studies conducted in 2006-2009 to analyse the effect of temperature and precipitation in the study years as well as manuring with undersown catch crops on selected quality characteristics of edible potato tubers. Precipitation and temperature distribution was obtained from the Zawady Meteorological Station. The field experiment was conducted at the Zawady Experimental Farm which belongs to the Siedlce University of Natural Sciences and Humanities located at 50°20′N 22°30′E. The experimental factor included the following treatments: control (no manuring with undersown catch crops), farmyard manure, Persian clover, westerwolds ryegrass, Persian clover – mulch, westerwolds ryegrass – mulch. The undersown catch crops were directly followed by edible potato. At harvest, potato tubers were sampled to determine dry matter, starch, vitamin C and protein contents. The highest potato tuber yield was harvested in the plots manured with persian clover mulch. The highest nutrient concentration was recorded in potato tubers harvested in 2007 when temperature was high and precipitation in August was low. By contrast, heavy rains in August and September 2008 produced the opposite effect whereas 2009 was more favourable because precipitation in the final month of potato growing was lower. Potato manured with Persian clover, whether the catch crop grown for mulch or not, and cultivated in dry and warm 2007, had the best quality characteristics. The best chemical composition was found for the tubers of potato manured with autumn – and spring-incorporated persian clover.

13

Przestrzenne zróżnicowanie suszy meteorologicznej i rolniczej w rejonie bydgosko-toruńskim

42%

Bak B. , Labedzki L.

|

tom 12

|

nr 2

PL

Artykuł przedstawia problem przestrzennego zróżnicowania w rejonie bydgosko-toruńskim suszy meteorologicznej i rolniczej w uprawie buraka cukrowego i ziemniaka późnego oraz na trwałych użytkach zielonych. Analizę przeprowadzono na podstawie pomiarów dokonanych w 2011 r. na stacjach Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Region bydgosko-toruński charakteryzuje się niewielką sumą opadów w okresie wegetacyjnym i dużą ich zmiennością czasową oraz przestrzenną. Intensywność suszy meteorologicznej w każdym miesiącu sezonu wegetacyjnego (IV–IX) oceniono za pomocą wskaźnika względnego opadu RPI i wskaźnika standaryzowanego opadu SPI. Intensywność suszy rolniczej określano na podstawie wskaźnika suszy rolniczej CDI, stosując równania regresji liniowej między SPI i CDI. Uzyskany rozkład intensywności suszy rolniczej był w trakcie okresu wegetacyjnego weryfikowany okresowymi pomiarami wilgotności wierzchniej warstwy gleby (0–20 cm). Na obszarze objętym monitorowaniem stwierdzono znaczne zróżnicowanie suszy meteorologicznej, jednocześnie odnotowano niewielkie zróżnicowanie przestrzenne suszy rolniczej, która była determinowana wielkością zapasów wody użytecznej w glebie.

EN

The spatial variation of meteorological and agricultural drought in the Bydgoszcz-Toruń region in the cultivation of sugar beet, late potato and on permanent grasslands are presented in the paper. The analysis were conducted on the basis of measurements carried out in 2011 at the meteorological stations of the Institute of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, the University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz and Nicolaus Copernicus University in Toruń. Research area is characterized by small sums of rainfall during the growing season and big temporal and spatial variability. The intensity of meteorological drought in each month of the growing season (April–September) was assessed using the Relative Precipitation Index (RPI) and the Standardized Precipitation Index (SPI). Agricultural drought intensity was determined using the linear regression equations between the SPI and Crop Drought Index (CDI). The intensity of agricultural drought during the period was verified by periodic measurements of moisture of soil (in the 0–20 cm layer). At the same time it was found considerable spatial variation of meteorological drought and little spatial diversity of agricultural drought, the intensity of which depended on the available soil water.