Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wdrażanie regulacji prawnych w kontekście zasady praworządności

100%

Paulina N.-M.

|

nr 2

149-169

PL

W artykule przyjęto założenie o zależności wartości czynnika wdrażania regulacji od praworządności. Założono również, że poziom praworządności uzależniony jest od poziomu rozwoju ekonomicznego danego społeczeństwa. W celu weryfikacji przyjętych hipotez przeprowadzono analizę i krytykę literatury w odniesieniu do zasady praworządności oraz procesu wdrażania regulacji prawnych. Zasadę praworządności omówiono na przykładzie podstawowych kryteriów w Polsce i Unii Europejskiej. Dodatkowo opisano rozumienie praworządności w kulturze anglosaskiej. Przedstawiono argumenty czołowych światowych ekonomistów wypowiadających się o wdrażaniu regulacji i zasadności tego procesu w wykonaniu rządu. Weryfikacja przyjętych hipotez została przeprowadzona na podstawie danych udostępnionych przez World Justice Project oraz Bank Światowy. Analizy potwierdziły wstępne założenia, tym samym można przyjąć, że poziom osiąganego przez społeczeństwo dochodu wpływa na wysoki poziom wskaźnika praworządności w tych państwach.

2

„Ci nawet sami, którzy stróżami praw są postanowieni, najpierwszymi zachowaczami onych być powinni”2. O praworządności w debacie i dziele reformatorskim Sejmu Wielkiego (1788–1792)

70%

Tarnowska A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 3 (61)

47-62

PL

Choć teoretyczne założenia koncepcji państwa prawa rozwijano w tradycji kontynen-talnej dopiero w XIX w., jej systemowe elementy mają korzenie sięgające w głąb historii. W niniejszym przyczynku autorka poddaje analizie wybrane przykłady z zakresu legisla-cji i kultury prawnej epoki Sejmu Wielkiego (1788–1792). Koncentruje się w szczególno-ści na problemach wyartykułowania i funkcjonowania nadrzędności konstytucji w po-rządku prawnym oraz innowacyjnym ukształtowaniu odpowiedzialności kluczowych organów państwa, w tym członków egzekutywy. Kwestie te bowiem szczególnie zdają się odzwierciedlać zawieszenie między rodzimym dorobkiem a nowoczesnością konsty-tucjonalizmu. Jednocześnie oba przypadki pokazują, że ratio legis tych rozwiązań mia-ło przede wszystkim praktyczny, nie koncepcyjny charakter.

EN

Although the theoretical assumptions of the concept of the rule of law have been devel-oped in the continental tradition only in the 19th century, its systemic elements have their roots deep in history. In this contribution, the author analyses selected examples from the field of legislation and legal culture of the Great Sejm era (1788–1792). She focuses in particular on the problems of articulation and functioning of the supremacy of the constitution in the legal order and the innovative shaping of the responsibilities of key state authorities. These issues notably seem to reflect the suspension between the domes-tic heritage and the modernity of constitutionalism. At the same time, both cases prove that the ratio legis of these solutions was primarily of a practical, not conceptual nature.

3

How Federalism Can Promote a National Commitment to the Rule of Law

70%

Schapiro R. A.

|

2019

|

tom 79

131-147

EN

Promoting the rule of the law is a national responsibility. The obligation to ensure legality and advance human rights rests on the national government. This article analyzes how federalism, a system of distributing power among subnational entities, can promote this national goal. The article explores how states in the United States have played an important role in encouraging the federal government to enforce the law and safeguard rights. By means of resistance, cooperation, and redundancy, states have moved the United States closer to rule-of-law ideals. The state action sometimes takes the form of litigation, with states bringing suit against the federal government. Such suits have particular significance in challenging illegal inaction by the national government, as when the federal government fails to enforce environmental laws. Litigation by states may overcome standing barriers that would limit such suits by private individuals. States may also engage in direct action by pursuing their own policies that promote the rule of law. In these areas, the states may oppose the federal government, cooperate with the federal government, or act in an independent, parallel manner. What unites all of these modes and instruments of state-federal interaction is that the goal of states is to influence national policy. The state action may begin within the boundaries of a particular state, but what motivates the state initiative is a vision applicable to the nation as a whole. The ultimate aim of state action is not local divergence, but national uniformity. Federalism serves not as a license for local deviation from national norms, but instead as a means for states to engage actively in creating policy at a national level. In this way, independent state activity can indeed promote the national obligation to promote the rule of law throughout the country.

4

Wokół problematyki praworządności

60%

Fleszer D. , Małysa K.

|

tom 2(XXII)

31-42

EN

The rule of law of the state is beginning to be of particular and increasing importance in the current political situation. This requires a revision of views on the standards and expectations that one can have towards the law-abiding state and its apparatus. The scope of the issue thus determined requires reference to the constitutional concept of a democratic state governed by the rule of law and its role in determining imperatives in the activities of the state and its organs. It also raises the need to address the issue – is it sufficient for the existence of the rule of law in a state to only respect the supreme legal force of constitutional norms?

PL

Praworządność państwa zaczyna w aktualnej sytuacji politycznej mieć szczególne i coraz większe znaczenie. Wymaga to rewizji poglądów co do standardów i oczekiwań, jakie wobec praworządnego państwa i jej aparatu można mieć. Tak wyznaczony zakres przedmiotowy zagadnienia wymaga odniesienia się do konstytucyjnej koncepcji demokratycznego państwa prawnego i jego roli w ustalaniu imperatywów w działalności państwa i jego organów. Wywołuje on również potrzebę odniesienia się do kwestii – czy warunkiem wystarczającym do istnienia praworządności w państwie jest jedynie przestrzeganie najwyższej mocy prawnej norm konstytucyjnych?

5

The Origin and Evolution of the Principle of a Democratic State of Law on the Grounds of the Constitution of the Republic of Poland

60%

Serzhanova V.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

nr 5 (57)

113-126

EN

The principle of a state of law belongs to the basic canons of contemporary democracy and remains the fundamental constitutional value and principle of all the democratic states. Its scope and interpretation usually are derived from the national constitutional order and results primarily from the basic law. In the Constitution of the Republic of Poland of 1997, being currently in force, it adopted the formula of the principle of a democratic legal state, combining the elements of a state of law, the rule of law and the democratic method of exercising power. Its contemporary understanding is derived from the output of the European constitutional law doctrine, the systemic experience of states with mature, established and solidified traditions of democracy, as well as from the judicature of the Constitutional Tribunal. This paper aims at conducting analysis of the content and scope of the principle of a democratic legal state provided by the Polish basic law.

PL

Zasada państwa prawnego należy do podstawowych kanonów współczesnej demokracji i pozostaje fundamentalną wartością konstytucyjną oraz zasadą wszystkich państw demokratycznych. Jej zakres i interpretacja zwykle wywodzą się z krajowego porządku konstytucyjnego i wynikają przede wszystkim z ustawy zasadniczej. W obowiązującej obecnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. przyjęła ona formułę zasady demokratycznego państwa prawnego, łącząc w sobie elementy państwa prawnego, praworządności i demokratycznej metody sprawowania władzy. Jego współczesne rozumienie wywodzi się z dorobku europejskiej doktryny prawa konstytucyjnego, doświadczeń ustrojowych państw o dojrzałych, ugruntowanych i utrwalonych tradycjach demokracji, a także z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Niniejsze opracowanie ma na celu przeprowadzenie analizy treści i zakresu zasady demokratycznego państwa prawnego przewidzianej w polskiej ustawie zasadniczej.

6

About the Need for Constitutional Variability

60%

Grabowski R.

|

tom 31

|

nr 5

55-65

PL

Liczni naukowcy, analizujący funkcjonowanie polskiego systemu prawnego, zwracają uwagę na praktykę systemowego łamania przepisów prawa, w tym także Konstytucji, przez organy państwa. Przy tej okazji wskazują przyczyny i okoliczności złamania przepisów w konkretnych przypadkach, jednak nie dokonują ustalenia, czy jest to jedynie wynikiem woli politycznej rządzących czy też efektem wadliwego ukształtowania systemu prawnego. Niniejszy artykuł stanowi próbę dokonania ustaleń w tym zakresie. Autor stawia tezę, że przypadki reinterpretacji, naginania i przełamywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są spowodowane rozdźwiękiem pomiędzy jej treścią a realiami społeczno-politycznymi. Obowiązująca Konstytucja może zostać znowelizowana wyłącznie przy zastosowaniu bardzo utrudnionej procedury zmiany – dokonano w niej tylko dwóch poprawek w ciągu 25 lat. Przyczyn systemowego łamania praworządności należy zatem upatrywać w zbyt sztywnej procedurze zmiany konstytucji.

EN

Numerous scientists analyzing the functioning of the Polish legal system pay attention to the practice of systemic violation of the law, including the Constitution, by state authorities. On this occasion, they indicate the causes and circumstances of breaking the law in specific cases, but do not establish whether it is only the result of the political will of the rulers or the result of a defective shaping of the legal system. This article is an attempt to make arrangements in this respect. The author claims that the cases of reinterpretation, bending and breaking the Constitution of the Republic of Poland are caused by the discrepancy between its content and the social and political realities. The current Constitution may be amended only by applying a very difficult amendment procedure – it has only been amended twice in 25 years. Therefore, the causes of systemic violations of the rule of law should be seen in the excessively rigid procedure of its change.

7

W poszukiwaniu modelu ustrojowego kontroli zgodności prawa z Konstytucją w okresie II Rzeczypospolitej

60%

Łukaszczuk A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 5(69)

181-190

PL

Poszukiwanie spójnego modelu ustrojowego kontroli zgodności prawa stanowionego z konstytucją było żmudnym procesem podejmowanym przez teoretyków prawa w całym okresie kształtowania ustroju II Rzeczypospolitej Polskiej. To, co wydawało się słuszne w poglądach uznanych autorytetów prawniczych nie zostało jednak – poza nielicznymi wyjątkami przebijającymi się przez ogólną niechęć dla takich poglądów – przyjęte przez ustawodawcę w trakcie rewizji konstytucji marcowej. Tym bardziej kontrolna konstytucyjności prawa nie znalazła podatnego gruntu także w trakcie prac nad konstytucją kwietniową. Powodem były jej uwarunkowania ideologiczne, oparte o koncepcję autorytarnej władzy zwierzchniej Prezydenta w obszarze ustroju państwa, która nie dopuszczała możliwości powołania organu badającego zgodność ustaw z konstytucją.

EN

Searching a coherent model of the systemic control of the compliance of statutory law with the constitution was an arduous process conducted by theoreticians of law throughout the entire period of forming the system of the Second Polish Republic. The statements which seemed to be correct in the opinion of recognized legal authorities, were not – apart from a few exceptions that overcame the general aversion to such views – adopted by the legislator during the revision of the March constitution. What is more, the control of the constitutionality of the law was not accepted during the work on the April constitution. The reason for that was its ideological conditions, based on the concept of the President’s authoritarian supreme power in terms of state system, which did not allow for appointing a body responsible for examining the compliance of the acts of law with the constitution.

8

Dopuszczalność egzekwowania klauzuli homogeniczności Unii Europejskiej w świetle zasady suwerenności państwa członkowskiego

60%

Tabaszewski R. K.

Journal of Modern Science

|

2019

|

nr 2/41/2019

141-156

PL

Cel pracy Celem artykułu jest zbadanie dopuszczalności wymuszania wartości wyrażonych w unijnej klauzuli homogeniczności. Postawiono tezę, że zagadnienie praktycznego stosowania art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej jest odmiennie rozpatrywane przez instytucje UE, a inaczej przez państwa członkowskie. Materiał i metody Z perspektywy dogmatycznej, komparatystycznej, jak również analizy dokumentów politycznych: KE i PE rozważone zostanie zagadnienie, czy UE posiada indywidualny, w pełni ukształtowany mechanizm pamięci zbiorowej, umożliwiający formowanie i egzekwowanie jednego modelu demokracji i praworządności wspólnych dla całej Europy. Wyniki W aktualnym stanie orzeczniczym, w sytuacji braku jednoznacznego stanowiska TSUE, automatyczne zastosowanie art. 7 TUE iuncto z art. 2 TUE zd. 1 bez precyzyjnego określenia, w jaki sposób państwo członkowskie dokonuje naruszenia wspólnych wartości, wciąż może być uznawane przez państwa członkowskie za bezskuteczne. Wnioski Możliwość wymuszania wartości wyrażona w art. 7, jak też „Nowych Ramach” istnieje, ale pozostaje iluzoryczna, jeśli nie dotyczy wartości rzeczywiście uznanych przez wszystkie państwa członkowskie za wspólne. W aktualnym stanie orzeczniczym, w sytuacji braku jednoznacznego stanowiska TSUE, automatyczne zastosowanie art. 7 TUE iuncto z art. 2 TUE zd. 1 bez precyzyjnego określenia, w jaki sposób państwo członkowskie dokonuje naruszenia wspólnych wartości, wciąż może być uznawane przez państwa członkowskie za bezskuteczne.

9

Przestrzeganie zasady jawności postępowania sądowego w Polsce podczas stanu epidemii COVID-19. Wyniki badań empirycznych

51%

Pilitowski B.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2023

|

tom 66

|

nr 2

119-141

EN

The article concerns the principle of open court, which is an important part of the right to a fair trial under the Constitution of the Republic of Poland and international treaties. It discusses the legal basis and exceptions to the principle of open court and its importance from the sociological perspective as an institution of social control. Next, the author discusses the results of empirical research on the practical observance of the open court principle during the state of epidemic. Orders of court presidents regulating access to court buildings and observation of court sessions are analysed. Finally, the author compares the reactions of judges to the observed threats to the principle of open court and compares them with the reactions to threats to other elements of the right to a fair trial. He discusses possible conclusions that can be drawn from the results of these studies for understanding the changes in the value system of the professional group of judges in Poland.

PL

Artykuł dotyczy zasady jawności postępowania sądowego, która jest uznawana za ważną część prawa do sądu zagwarantowanego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i traktatach międzynarodowych. W artykule omówiono prawne podstawy i wyjątki od zasady jawności postępowania sądowego oraz jej znaczenie z perspektywy socjologicznej jako instytucji kontroli społecznej. Następnie autor omawia wyniki empirycznych badań praktycznego przestrzegania zasady jawności postępowania sądowego w czasie epidemii, które polegały na analizie zarządzeń prezesów sądów regulujących zasady wstępu do budynków sądów oraz na obserwacjach posiedzeń sądowych. Na koniec przedstawiono reakcje sędziów na zaobserwowane zagrożenia dla zasady jawności postępowania sądowego i porównano je z reakcjami na zagrożenia dla innych elementów prawa do sądu. Autor zastanawia się, jakie wnioski płyną z wyników tych badań dla zrozumienia przemian w zakresie systemu wartości grupy zawodowej sędziów w Polsce.

10

Strategies of the Polish government in the rule of law dispute with the European Commission

51%

Cianciara A. K.

Przegląd Europejski

|

2018

|

nr 1(47)

57-73

EN

The objective of this article is to identify, analyse and assess the effectiveness of strategies undertaken by the Polish government in its rule of law dispute with the European Commission (2016–2018), while taking into account the broader political context in the European Union. The main hypothesis stipulates that until the Commission's launch of the article 7.1 TEU in December 2017, strategic goals of the government concentrated at the national level (consolidation of domestic electoral support), rather than at the European level (damage control and dispute resolution). Weakness of the European-level strategy can be attributed to Polish decision-makers' erroneous assumptions and assessment with regard to the political situation in Europe and the logic of political game in the EU.

PL

Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja, analiza i ocena skuteczności strategii rządu RP w sporze o praworządność z Komisją Europejską (2016-2018), z uwzględnieniem szerszego kontekstu politycznego w Unii Europejskiej. Hipoteza główna stanowi, że do momentu uruchomienia przez Komisję procedury z art. 7.1 TUE w grudniu 2017 roku, strategiczne cele rządu koncentrowały się na poziomie krajowym (mobilizacja krajowego poparcia), a nie na poziomie europejskim (minimalizacja strat i rozwiązanie sporu). Słabości strategii na poziomie europejskim należy upatrywać w błędnych założeniach i błędnej diagnozie ośrodka decyzyjnego w Polsce co do sytuacji politycznej w Europie oraz co do logiki gry politycznej w UE.

11

Wpływ pandemii COVID-19 na prawa i wolności obywateli w zakresie organizowania zgromadzeń

51%

Purc-Kurowicka K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 1 (65)

151-159

PL

Obszarem zainteresowania artykułu objęto tematykę wolności obywateli w zakresie organizowania zgromadzeń w czasach pandemii COVID-19 w Polsce. Analizie poddano przepisy ustaw oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii zakazujące lub ograniczające organizowanie zgromadzeń w czasie pandemii pod kątem stwierdzenia istnienia tendencji prowolnościowych bądź antywolnościowych. Prezentowany artykuł jest próbą podjęcia rozważań na temat konstytucyjności przepisów obowiązujących w tym zakresie. Prawo może stać się bowiem narzędziem bezprawia, a należy zaznaczyć, że uczestnictwo obywateli w zgromadzeniach, jest niekiedy jedyną możliwością do wyrażenia swoich poglądów i jednym z podstawowych standardów cechujących demokratyczne państwo prawne.

EN

The article focuses on the freedom of citizens to organize assemblies during the COVID- 19 pandemic in Poland. The provisions of the Acts and the Regulation of the Council of Ministers of March 19, 2021 on the establishment of certain restrictions, orders and bans in connection with the occurrence of the epidemic, prohibiting or limiting the organization of assemblies during a pandemic in terms of the existence of pro-liberation or anti-freedom tendencies, were analyzed. The presented article is an attempt to consider the constitutionality of the provisions in force in this area. The law may become a tool of lawlessness, and it should be noted that the participation of citizens in assemblies is sometimes the only opportunity to express their views and one of the basic standards characterizing a democratic state ruled by law.

12

Korupcja i zasady praworządności – analiza krytyczna

51%

Walczak W.

|

2020

|

nr 5

167-183

EN

The article presents critical considerations of the principles of the rule of law analysed from the perspective of corrupt practise. Firstly, it is explained that the rule of law is an ambiguous concept, which means that it can be defined and perceived differently. The following section presents the understanding of the rule of law on the basis of EU Community law. Next, attention is drawn to the need for a broad understanding of corruption and to analyse this phenomenon from a legal, social and economic perspective. In this part of the work, arguments are presented supporting the thesis that corruption constitutes a threat to the rule of law and internal security. In conclusion, it is emphasized that the dissimilarity of views on the rule of law and corruption is a derivative of thinking focused on analysing specific facts in accordance with reality, instead of describing the theory of law.

PL

W artykule przedstawiono krytyczne rozważania poświęcone omówieniu zasad praworządności analizowanych z perspektywy korupcyjnych praktyk. Na wstępie wyjaśniono, że praworządność jest pojęciem wieloznacznym, co sprawia, że może być różnie definiowana i postrzegana. W dalszej części przybliżono rozumienie praworządności na gruncie przepisów prawa wspólnotowego UE. Następnie zwrócono uwagę na konieczność szerokiego rozumienia korupcji oraz analizowania tego zjawiska z perspektywy prawnej, społecznej i ekonomicznej. W tej części pracy wskazano argumenty uzasadniające tezę, że korupcja stanowi zagrożenie dla praworządności i bezpieczeństwa wewnętrznego. W podsumowaniu zaakcentowano, że odmienność poglądów na temat praworządności i korupcji jest pochodną myślenia ukierunkowanego na analizę konkretnych faktów zgodnych z rzeczywistością, zamiast opisywania teorii prawa.

13

Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej

51%

Mistygacz M. , Zaleśny J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 4 (62)

191-201

EN

The subject of the article is the reconstruction and explanation of the considerations on the failure to introduce the constitutional control of the law in the era of the March Constitution. It is argued that this was an issue noticeable by participants in legal and political relations, which was repeated during the period when it was in force, in particular after 1926 – due to the progressive abuse of the law and the fascization of political relations. Representatives of the doctrine of constitutional law are assigned a special role in promoting the importance of the control of the law for the process of building the rule of law. In this context the thesis of the article is as follows: the attitude to the control of the constitutionality of the law was not politically indifferent. It is argued that it was primarily the right-wing formations that opted for it, while the left-wing formations were against it.

PL

Przedmiotem artykułu uczyniono rekonstrukcję rozważań nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej. Podnosi się, że było to zagadnienie dostrzegalne przez uczestników stosunków prawnych i politycznych, do którego powracano w okresie jej obowiązywania, w szczególności po 1926 r. - w związku z postępującym nadużywaniem prawa i faszyzacją stosunków politycznych. Szczególną rolę w promocji znaczenia kontroli prawa dla procesu budowania państwa prawnego przypisuje się w pracy przedstawicielom doktryny prawa konstytucyjnego. Stawia się tezę, że w tym aspekcie stosunek do kontroli konstytucyjności prawa nie był politycznie indyferentny. Dowodzi się, że na jego rzecz optowały przede wszystkim formacje prawicowe, podczas gdy lewicowe były przeciwne.

14

Wyzwania pandemiczne a przemiany w prawie i praktyce ustrojowej wybranych państw europejskich

51%

Robel J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 2 (66)

65-76

PL

W artykule zaprezentowano przemiany, jakie zaszły w prawie i praktyce ustrojowej państw w wyniku przeciwdziałania kryzysowi związanemu z pandemią Covid-19. Autor wskazując na wyzwania pandemiczne jak i na działania podejmowane przez rządy wybranych państw należących do Rady Europy, wskazał iż swoiste tępo zmian najbardziej można było dostrzec w ramach konstruowania i wprowadzania w życie przepisów dotyczących stanów nadzwyczajnych. Ostrożniej podchodzono natomiast do kwestii modyfikacji konstytucji.

EN

The article presents the changes that have taken place in the laws and systemic practice of states as a result of counteracting the crisis related to the Covid-19 pandemic. The author, pointing to pandemic challenges as well as actions taken by governments of states belonging to the Council of Europe, pointed out that the peculiar bluntness of changes could be most noticed in the construction and implementation of regulations on states of emergency. On the other hand, the issue of modifying the constitution was approached more carefully.

15

„Wierzymy, że odtąd praworządność wypisana będzie na sztandarze naszego państwa” – z okazji 100-lecia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r.

51%

Redzik A.

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

|

2021

|

tom t. 4

|

nr 1 (7)

303-316

EN

The article is prepared on the occasion of the jubilee of the Constitution of the Republic of Poland of 1921 which combined tradition with modernity, introducing the reborn Polish State to the group of democratic and law-abiding states. The aim of the study is to demonstrate how the Constitution came about, including, above all, the role of the Constitutional Questionnaire developed under the supervision of Michał Bobrzyński. The article shows that while the authors of subsequent draft constitutions differed in matters of the political system, the president and the local council, there was no dispute as regards the guarantees of judicial independence.

PL

Artykuł jest opracowaniem powstałym z okazji jubileuszu Konstytucji RP z 1921 r., która łączyła tradycję niepodległościową z nowoczesnością wprowadzając odrodzone Państwo Polskie do grona państw demokratycznych i praworządnych. Celem opracowania jest pokazanie jak doszło do powstania Konstytucji, w tym nade wszystko roli Ankiety Konstytucyjnej, jak i tego jak wielkie nadzieje w niej pokładano.

16

Between Democracy and the Rule of Law

51%

Konarski M.

Teka Komisji Prawniczej

|

2016

|

tom 9

84-99

PL

Niniejszy artykuł dotyczy dwóch podstawowych pojęć występujących w naukowym dyskursie prawniczym, a mianowicie pojęcia demokracji i pojęcia praworządności. Oba pojęcia nieodłącznie związane są oczywiście z pojęciem państwa prawa. Niezbędnym warunkiem praworządności jest istnienie samego porządku prawnego, ale należy podkreślić, że ideę praworządności można wiązać bądź z teorią podziału władzy, bądź z teorią suwerenności ludu. Analiza, jaką podejmuje autor na łamach niniejszych rozważań, ma związek z relacjami wertykalnymi i horyzontalnymi pomiędzy przede wszystkim pojęciem praworządności a pojęciem prawa i państwa oraz odpowiedzią na pytanie o moc wiążącą norm prawnych. Teza, jaką stawia autor, zakłada, że mimo istnienia związku pomiędzy tymi pojęciami, należy wskazać, że możliwa jest demokracja bez parlamentaryzmu oraz możliwy jest parlamentaryzm bez demokracji. Podobnie dyktatura nie jest wcale z gruntu sprzeczna z demokracją, co podkreślał przede wszystkim Jan Jakub Rousseau, tak jak demokracja wcale nie musi wykluczać dyktatury.

EN

This article discusses two basic concepts in scientific legal discourse – the concept of democracy and the concept of the rule of law. Obviously, both concepts are inextricably linked to the concept of the state of law (legal state). The necessary condition for the rule of law is the existence of the legal order, but it should be emphasised that one may link the idea of the rule of law to either the theory of the separation of powers or the theory of the sovereignty of the people. The author’s analysis concerns vertical and horizontal relationships between, in particular, the concept if the rule of law and the concept of the state and law. The author also considers the question of the binding force of legal norms. The thesis that the author makes is that, although there is a relationship between these concepts, one should also point out that both democracy without parliamentarianism and parliamentarianism without democracy are possible. Likewise, dictatorship does not essentially contradict democracy, which was emphasised especially by Jean--Jacques Rousseau, just like democracy does not necessarily rule out dictatorship.

17

The Short History of the Rule of Law in the United States (1954-2016)

51%

Rowberry R.

|

2019

|

tom 79

14-28

EN

Many Americans and outside observers assume that the United States of America was founded upon a cluster of principles known as the “Rule of Law”. Indeed, Articles I, II, and III of the United States Constitution of 1789, purportedly establish the rights and authorities of three co-equal branches of government: the legislative, executive, and judicial branches. Adherence to the Rule of Law in the United States, however, has a much shorter history. During the 18th, 19th and early 20th centuries, the President of the United States – leader of the executive branch—often ignored or contradicted decisions by the judiciary when it served their ambitions. Monumental architecture and actions by early Justices on the U.S. Supreme Court also testify that the judiciary was the least respected branch in the U.S. government. Not until 1954 with the landmark U.S. Supreme Court decision of Brown v. Board of Education and its vigorous enforcement by the President of the United States – nearly 200 years after America’s founding – can the United States accurately be described as a nation that consistently follows the Rule of Law. With the repeated questionable and unconstitutional tactics deployed by the Trump administration, however, this period of the Rule of Law in the United States is waning. To prevent its continued decline, the Rule of Law in the United States (and elsewhere) must be vigorously protected and nurtured. For in the end, the Rule of Law is merely an idea, a belief that must be acted upon to be realized. When not constantly protected and cultivated, the Rule of Law can and will wither.

18

O prawnym makiawelizmie polityków

51%

Karwat M.

|

2022

|

nr 41 (48)

69-86

EN

More and more extensive, and at the same time more “dense” is becoming the sphere of phenomena related to the infringement of the law in political activities, to ignoring legal limitations and prohibitions, abusing the law in political and ideological competition and in governing processes. Such drastic negations of the rule of law are usually accompanied by demonstrative lawlessness, “breaking the law with politics”, more or less cunning, sophisticated, or pathetically non-sophisticated misinterpretation or (when it is convenient) overinterpretation of legal norms. The article presents an outline of a model of some new quality, which deserves a special label – the legal Machiavellianism. It is just a draft of a conceptual-interpretative scheme, however deserving – as the author claims – a critical verification and possible clarifications.

PL

Coraz bardziej rozległa i zarazem „zagęszczona” jest sfera zjawisk związana z naruszaniem prawa w działaniach politycznych, ignorowaniem ograniczeń i zakazów prawnych, nadużywaniem prawa w walce politycznej i ideologicznej oraz w procesach rządzenia. Tym drastycznym zaprzeczeniom praworządności zwykle towarzyszy ostentacyjne bezprawie, „łamanie prawa polityką”, mniej lub bardziej zręczna, finezyjna lub żenująco niewyrafinowana dezinterpretacja lub (kiedy to wygodne) nadinterpretacja norm prawnych. W artykule przedstawiono zarys modelu pewnej nowej jakości, która zasługuje na miano specjalne – makiawelizmu prawnego. Jest to zaledwie szkic wstępny schematu pojęciowo-interpretacyjnego, zasługujący jednak – jak sądzi autor – na krytyczną weryfikację i ewentualne uściślenia.

19

INTELLECTUAL PROPERTY AND COPYRIGHT PROTECTION AS ESSENTIAL KNOWLEDGE FOR STUDENTS

51%

Mandrazhy O.

|

2017

|

nr 1(1)

203-220

EN

The article is dedicated to the revelation of important of study of the basis of law and on a few concrete examples based on mathematical material it has been shown the importance the validity of the legal questions raised.

PL

Artykuł poświęcony jest znaczeniu nauki prawa własności intelektualnej i praw autorskich w nauczaniu i działalności badawczej studentów. Dla podkreślenia tematu ukazano problem na kilku konkretnych przykładach opartych na materiale matematycznym, co ukazuje znaczenie ważności podnoszonych kwestii prawnych.

20

Rezolucje Parlamentu Europejskiego dotyczące sytuacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce w optyce Wiadomości TVP

51%

Piechocki M. , Wyszyński J.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2021

|

nr 15

293-317

EN

In the paper we analyse contents of every television news which appeared in the min editions od Polish television main news program – Wiadomości – that related to European Parliament’s resolutions regarding polish judicial system. The research sample spans from January 2016 to Setember 2021. We tried to characterize ways of presenting the topic in the program. It shows that Wiadomości’s narration goes hand in hand with the ruling coalition optics. That was not surprising. We concentrated on analysing means used by program’s editorial staff while reporting on Poland – EU dispute.

PL

W pracy przeanalizowano treść wszystkich newsów, które pojawiły się w głównych wydaniach Wiadomości TVP w latach 2016–2021, zawierających odniesienie do rezolucji Parlamentu Europejskiego związanych z polskim systemem sądowniczym. Autorzy próbowali znaleźć odpowiedzi na pytania o to jak prezentowana jest ta tematyka. Wyniki badań wskazują, iż redakcja Wiadomości buduje narrację idącą ramię w ramię ze stanowiskiem koalicji rządzącej, co nie było zaskoczeniem. Artykuł skupia się na analizie zabiegów stosowanych przez zespół Wiadomości przy relacjonowaniu sporu z Unią Europejską.