Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konstytucyjne podstawy prawa wyborczego w świetle „Ankiety Konstytucyjnej”

100%

Szmyt A.

|

nr 3 (7)

31-48

PL

Opracowanie dotyczy ocen i postulatów e zakresie prawa wyborczego jakie znalazły odzwierciedlenie w „Ankiecie Konstytucyjnej”, przeprowadzonej przez Instytut Spraw Publicznych w latach 2010-2011 w środowisku polskich konstytucjonalistów. Dotyczą one zakresu i szczegółowości regulacji, jej formy, poszczególnych zasad prawa wyborczego, zwłaszcza też nowych zagadnień regulacyjnych w spornym kontekście potrzeby ich konstytucjonalizacji. Zakres podmiotowy obejmuje obie izby parlamentu, instytucję Prezydenta, organy samorządu terytorialnego, wyjątkowo też odniesienie się do sposobu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

EN

This article concentrates on estimates and propositions in the area of electoral law which were presented in „The Constitutional Poll”, arranged by „The Institute Of Public Affairs” in 2010 and 2011. Those propositions, reported by the Polish constitutionalists, concern the scope and detail of regulation, its form, the various principles of electoral law, especially new regulatory issues in the context of the needs of their constitutionalization. Author focuses on electoral law to the both diet of Polish parliament, the President office and the organs of self-government, incidentally analyzing the process of The Constitutional Court members’ election.

2

Ubezwłasnowolnienie częściowe a prawo wyborcze w świetle standardów europejskich

80%

Dąbrowski M.

|

2010

|

nr Nr 2,3 (2,3)

261-280

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej autor opisuje zasadę powszechności wyborów i problem cenzusów wyborczych. W drugiej przedstawione zostało zagadnienie praw wyborczych osób częściowo ubezwłasnowolnionych w świetle art. 3 Pierwszego Protokołu do Europejskiej Konwencji Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Powszechność wyborów oznacza, iż prawo do głosowania i do kandydowania przysługuje wszystkim osobom, które spełniają określone w konstytucji i ustawach warunki. Cenzusy wyborcze stanowią przejaw ograniczenia tej zasady. Są to wynikające z ustawy zasadniczej i sprecyzowane na poziomie ustawy wymogi, które musi spełnić wyborca by uzyskać prawo udziału w elekcji. Zgodnie z treścią art. 62 Konstytucji RP osoby ubezwłasnowolnione pozbawione są prawa udziału w wyborach. W tej części opracowania autor przedstawia również przesłanki ubezwłasnowolnienia oraz jego prawe i społeczne skutki. Artykuł 3 Pierwszego Protokołu do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych Wolności stanowi, że państwa – strony Konwencji zobowiązują się organizować tajne i wolne wybory do ciał ustawodawczych. Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z dnia 20 maja 2010 (sprawa Alajosa Kiss’a przeciwko Węgrom) uznał, iż całkowity zakaz głosowania osób, które są częściowo ubezwłasnowolnione, bez uwzględnienia i oceny ich indywidualnych zdolności psychicznych do dokonywania ocen i wyborów politycznych, jest sprzeczny z art. 3 Protokołu. Autor opracowania wskazał, iż przepisy Konwencji oraz polskich ustaw, które regulują problematykę prawa wyborczego nie naruszają przepisów Konstytucji RP w szczególności jej art. 62. Jednajże istnieje sprzeczność pomiędzy art. 3 Pierwszego Protokołu do Konwencji i polskimi ustawami, które wprowadzają zakaz udziału w wyborach osób, które są czyściwo ubezwłasnowolnione. W podsumowaniu autor wskazał na potrzebę wprowadzenia zmian w polskim prawodawstwie.

EN

The article consists of two parts. In the first part the author describes the principle of the universality and a problem of electoral censuses. In the second part the author shows an issue of voting rights of people placed under partial guardianship in the light of the third article of the First Protocol to The European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms. The principle of universality means that the right to vote belongs to everybody who fulfils conditions described in the Constitution and in statutes. Censuses are exceptions from the principle of the universality. According to the art. 62 sect. 2 of the Polish Constitution the incapacitation excludes a person from the right to vote. In this part of the article the author also describes premises of partial incapacitation and its legal and social consequences. The article 3 of the provides for the right to regular, free and fair elections. The European Court of Human Rights in his judgment from the day of 20 May 2010 (case of Alajos Kiss vs. Hungary) has find out that an absolute bar on voting by any person under partial guardianship, irrespective of his or her actual faculties, disturbs the pointed above article of the Protocol. The author of the article acknowledges that provisions of art. 3 of the First Protocol to The Convention and provisions of Polish statutes that regulated problems of the right to vote do not disturb the Polish Constitution especially it’s art. 62. But there is discrepancy between the art. 3 of the Protocol and Polish statutes which exclude people under partial guardianship from the right to vote. In conclusion the author suggests establishing some changes in Polish statutes.

3

Przewaga konkurencyjna partii politycznych finansowanych z budżetu państwa w Polsce

80%

Stelmach A.

|

2021

|

nr 2 (60)

125-138

PL

Artykuł dotyczy zasad finansowania partii politycznych w Polce. Poddano weryfikacji tezę o stwarzaniu przewagi konkurencyjnej partii finansowanych z budżetu państwa nad pozo-stałymi partiami. Przeprowadzono analizę wysokości subwencji, dotacji i innych środków finansowych wypłacanych uprawnionym partiom politycznym. Zwrócono szczególną uwa-gę na dominację środków pochodzących z budżetu nad innymi źródłami finansów najwięk-szych partii politycznych. W konkluzji zaproponowano znaczne ograniczenie subwencji statutowej i w konsekwencji zastąpienie jej dobrowolnym opodatkowaniem się obywateli.

EN

The article concerns the principles of financing of political parties in Poland. The thesis about creating a competitive advantage of the parties financed from the state budget over other parties was verified. An analysis of the amount of subsidies and other fundspaid to eligible political parties was carried out. Particular attention was paid to the domina-tion of funds from the budget over other sources of finance of the largest political par-ties. In conclusion, it was proposed to significantly limit the statutory subsidy and, as a consequence, replace it with voluntary taxation of citizens.

4

Po co kobietom parytet?

70%

Sliwa S.

Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej. Seria: Administracja i Zarządzanie

|

2010

|

nr 13[86]

5

Tajność głosowania a i-voting. Wątpliwości prawne związane z głosowaniem przez internet

70%

Zając P.

|

nr 2

25-37

PL

Przymiot tajności głosowania stanowi jeden z fundamentalnych kanonów prawa wyborczego. Gwarantuje on prawo do anonimizacji oddanego głosu co wiąże się z zerwaniem więzi pomiędzy wyborcą a oddanym przez niego głosem na etapie ustalania wyników wyborów. Jednak w wyniku postępującego procesu technologizacji życia społecznego mającego za cel ułatwienie jednostkom funkcjonowania w życiu publicznym objawiającego się m.in. w możliwości głosowania przez internet z dowolnego miejsca (i-voting), zasada ta zostaje marginalizowana. I-voting nie zapewnia bowiem realnej gwarancji zapewnienia zachowania tajności podczas procesu głosowania, jednak mimo to rozwiązanie to przyjęte zostało w kilku krajach. Niniejszy artykuł porusza kwestie wątpliwości natury prawnej związane z zastosowaniem i-votingu w polskim porządku prawnym.

6

Uwagi w sprawie propozycji zmian Kodeksu wyborczego

70%

Buczkowski Ł.

|

nr 3 (43)

103-130

PL

Celem artykułu jest prezentacja wybranych propozycji zmian w obrębie polskiego prawa wyborczego, które – większości przypadków – nie znalazły dotychczas odzwierciedlenia w kolejnych nowelizacjach Kodeksu wyborczego. Analizie poddano postulaty Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące przekształceń przepisów odnoszących się do spisów wyborców, wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji krajowych, niezależnych obserwatorów wyborów, problem dopuszczalności wnoszenia środka odwoławczego do sądu od postanowień Państwowej Komisji Wyborczej oraz zgłaszane cyklicznie postulaty zniesienia ciszy wyborczej. Oceny wskazanych zagadnień dokonano w świetle stanowiska OBWE, nauki prawa, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz zgłaszanych projektów zmian w przepisach prawa wyborczego.

EN

The aim of the article is to present some selected proposals for changes within the Polish electoral law, which – despite the fact that they were formulated by the doctrine of constitutional law and international organizations overseeing the correctness of the election process and were raised in the legislative process – in most cases – have not yet been reflected in subsequent amendments to the Electoral Code. The analysis included the proposals reported by the National Electoral Commission regarding the changes in the provisions of the Code relating to the voting lists, the introduction into the Polish legal order of the national institutions the independent election observers, the admissibility of bringing an appeal to the court against the decisions of the National Electoral Commission, and some cyclical demands to abolish the election silence. The assessment of the indicated issues was made in the light of the OSCE’s position, the science of law, the decisions of the Constitutional Court and the proposed amendment bills to the electoral law.

7

Wstępne uwagi o powszechnym głosowaniu korespondencyjnym w wyborach prezydenckich w 2015 r. (wybrane zagadnienia)

60%

Wrzalik M.

|

nr 6

PL

Instytucja mężów zaufania, często określana mianem „niemych obserwatorów wyborów”, traktowana jest z dużym dystansem i budzi wśród przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego, jak również świata polityki, wiele wątpliwości. Zadaniem mężów zaufania jest reprezentowanie podczas wyborów interesu kandydata, bądź listy kandydatów, przed komisją wyborczą i czuwanie nad prawidłowym przebiegiem czynności wyborczych, w tym przede wszystkim zliczaniem głosów i ustalaniem wyników wyborów. Ma zatem istotne znaczenie dla zapewnienia rzetelności i uczciwości procedur wyborczych, jak również poszanowania podstawowych zasad prawa wyborczego, w szczególności zasady powszechności i wolności wyborów oraz tajności głosowania. Niestety w Kodeksie wyborczym uregulowana jest stosunkowo fragmentarycznie, zaś jej dookreślenie znajduje się w wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej. Przed wyborami pojawiają się również różne (opracowywane najczęściej przez partie polityczne) instrukcje, określane także mianem vademecum, czy poradniki dla mężów zaufania, których treść może budzić wątpliwości. Wywołuje to potrzebę debaty przedstawicieli doktryny i polityków nad funkcjami i konstrukcją prawną instytucji mężów zaufania w polskim prawie wyborczym, jak i stosownymi jego zmianami.

EN

The study presents general principles of voting by correspondence in the country with particular emphasis on the problems that have emerged after the establishment of universal voting during the parliamentary and presidential elections. The disadvantages of the regulations of the Minister of Administration and Digitization and the Minister of Foreign Affairs hindering the interpretation of the provisions regarding the date and place of expressing preferences regarding elections have been also indicated, as well as doubts in relation to the information mentioned on the website of the National Electoral Commission on “posting” a sealed return envelope in any way, and not only in the branch of the Polish Post. The subject of assessment also refers to the first experience of the universal vote by correspondence in 2015.

8

Ewolucja prawa wyborczego do parlamentu Republiki Albanii po 1990 roku

60%

Żukiewicz P. , Domagała K.

|

nr 5 (45)

209-224

PL

Artykuł stanowi analizę ewolucji prawa wyborczego do parlamentu Republiki Albanii. Aby prześledzić zmiany, które w nim zaszły, analizie poddaliśmy wszystkie albańskie ordynacje wyborcze uchwalone po 1990 r. oraz ich nowelizacje. W artykule ukazujemy parlamentarne prawo wyborcze na tle dynamiki albańskiego systemu politycznego. Zdając sobie sprawę z zależności występujących pomiędzy systemem wyborczym i partyjnym, staramy się odpowiedzieć na pytanie, na ile system wyborczy jest kreatorem dynamicznych zmian w systemie partyjnym Albanii.

EN

The aim of this article is to analyse the evolution of the Albanian parliamentary electoral law. In order to trace the changes that have taken place, a detailed analysis has been made of all Albanian electoral laws since 1990, along with their amendments. In the article, the authors indicate the components of the Albanian electoral system and examine the impact of its dynamics on the conditions of the Albanian political system after 1990. In connection with the adopted dependencies between the electoral and party systems, the authors would like to answer the question whether in this case the electoral system is the creator of dynamic changes in the party system of Albania.

9

Instytucja mężów zaufania w polskim prawie wyborczym

60%

Wrzalik M.

|

2015

|

nr 5

219-236

PL

Instytucja mężów zaufania, często określana mianem „niemych obserwatorów wyborów”, traktowana jest z dużym dystansem i budzi wśród przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego, jak również świata polityki, wiele wątpliwości. Jej zadaniem jest reprezentowanie podczas wyborów interesu kandydata bądź listy kandydatów przed komisją wyborczą i czuwanie nad prawidłowym przebiegiem czynności wyborczych, w tym zliczaniem głosów i ustalaniem wyników wyborów. Ma zatem istotne znaczenie dla zapewnienia rzetelności i uczciwości procedur wyborczych, jak również poszanowania podstawowych zasad prawa wyborczego, w szczególności zasady powszechności i wolności wyborów oraz tajności głosowania. Niestety w Kodeksie wyborczym uregulowana jest stosunkowo fragmentarycznie, zaś jej dookreślenie stanowią wytyczne Państwowej Komisji Wyborczej. Przed wyborami pojawiają się też różne opracowywane najczęściej przez partie polityczne instrukcje, określane czasem mianem vademecum, czy poradniki dla mężów zaufania, których treść może budzić wątpliwości. Skłania do wniosku o potrzebie debaty przedstawicieli doktryny i polityków nad funkcjami i konstrukcją prawną instytucji mężów zaufania w polskim prawie wyborczym, jak i stosownymi jego zmianami.

EN

The institution of returning officers, often referred to as “silent poll watchers”, is treated with a great measure of detachment and even raises many doubts among constitutional law theorists, as well as in the world of politics. Its task is to represent the interest of a candidate or a list of candidates before the election committee during the election time and to ensure proper conduct of electoral activities, including in particular counting votes and setting for confirmation of the election results. Therefore, it is essential for ensuring reliability and justness of electoral procedures and the proper implementation of fundamental principles of the electoral law; especially the electoral adjectives like the universality and freedom of election, as well as the secrecy of voting. However, in the Electoral Code this institution is relatively marginalized, and its clarification is settled in guidelines issued by the National Electoral Committee. Prior to elections, various elaborations are issued mostly by political parties, sometimes referred to as vade mecum, that is the guidelines for returning officers, the content of which can raise various doubts. It leads to the conclusion that the debate among legal theorists and politicians over the functions and structure of the legal institution of returning officers in the Polish Electoral Law and on its proper amendments should be carried out.

10

The electoral rights to the European Parliament of the citizens of the European Union in the Republic of Poland

60%

Olechno A.

|

tom tom XVII

111-121

EN

The Treaty establishing the European Community (TEC), in Article 19 paragraph 2 introduced both a right to vote and a right to stand for election to the European Parliament. The objective of this paper is to present the solutions adopted in the Polish electoral laws to the European Parliament in the context of the Community regulations and to conduct a brief comparative analysis on legal requirements imposed by the Union legislator. The amendment of electoral laws always poses some questions. What is the aim of the amendment? Is this the issue of some shortcomings of the law (like in the case of the Polish reform) or perhaps the reason was not on the merits? Another question is whether the Polish legislator made most of the electoral reform in Poland to introduce amendments into the electoral law to the European Parliament even if the initial legislation might have complied with the EU guidelines. The act which originally regulated these issues is the Act of 23 January 2004 the Electoral Law to the European Parliament as well as the currently binding Election Code of 5 January 2011, which superseded the aforementioned Act. The change of the electoral law is also a good moment to verify the efficiency of the previous legislation.

PL

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (TWE) w art. 19 ust. 2 wprowadził czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Celem niniejszego artykułu jest właśnie przedstawienie rozwiązań przyjętych w polskich ordynacjach wyborczych do Parlamentu Europejskiego na tle przepisów wspólnotowych. Chodzi o akt pierwotnie regulujący te kwestie, czyli ustawę z dnia 23 stycznia 2004 r. Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego oraz obecnie obowiązujący kodeks wyborczy z 5 stycznia 2011 r., który zastąpił powyższą ustawę. Zmiana ordynacji wyborczej rodzi zawsze pytanie o cel tej nowelizacji. Czy np. w przypadku polskiej reformy wynikało to z niedociągnięć pierwotnej ustawy czy powód miał tak naprawdę niemerytoryczny charakter. Z drugiej strony, nawet jeżeli początkowy stan prawny wypełniał wytyczne unijne, czy polski ustawodawca wykorzystał reformę wyborczą w Polsce do wprowadzenia zmian w ordynacji do Parlamentu Europejskiego. Problemem jest jednak fakt, że w według kodeksu wyborczego, który wszedł w życie 1 sierpnia 2011 r. nie zostały przeprowadzone żadne wybory do Parlamentu Europejskiego. Stąd należy zaznaczyć, że niniejszy artykuł może być jedynie wprowadzeniem do przyszłej oceny nowelizacji ordynacji wyborczej.

11

Aktualne dylematy samorządowego prawa wyborczego - wybrane zagadnienia

60%

Chrzanowski M.

|

2013

|

tom Vol. 5, no. 3

109--126

PL

We współczesnych demokracjach istotne miejsce zajmuje problematyka wyborcza. W artykule przedstawiono przegląd wybranych problemów i dylematów prawa wyborczego, którego adresatami powinni być specjaliści prawa, politycy i wyborcy. W pracy uwzględniono zmiany wprowadzone przez kodeks wyborczy z 2011 roku. Opisano również dylematy związane z określeniem osób, które mają czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach lokalnych (obywatelstwo i wiek) a następnie problem zwiększenia udziału kobiet w życiu politycznym, czyli podjęto próbę uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy w Polsce są potrzebne parytety płci i kwoty na listach wyborczych? Przedstawiono także opinię autora dotyczącą jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach lokalnych i wprowadzone przez kodeks wyborczy alternatywne sposoby głosowania (głosowanie przez pełnomocnika, głosowanie korespondencyjne).

EN

In modern democracies, an important place is occupied election. The article provides an overview of selected electoral problems and dilemmas, which should be addressed by law experts, politicians and voters. The article taken into account the changes made by the electoral code of 2011, the beginning of the dilemmas raised related to identifying people who are active and passive right to vote in local elections (citizenship and age). Then the problem of increasing the participation of women in political life, whether in Poland or are needed and the amount of gender parity on electoral lists? In this paper we find the opinions of the author on one-mandate constituencies in local elections. Finally, we will put electoral code of alternative voting (vote by postal, postal vote).

12

Hawajskie prawodawstwo wyborcze w latach 1840–1864

60%

Rakowski M.

|

tom 27

109-124

PL

Dzieje Królestwa Hawajów (1810–1893) to historia szybkiej modernizacji i westernizacji społeczeństwa wysp, w tym jego systemu prawnego. Hawajskie prawo wyborcze rozwijało się od 1840 r., to jest od ustanowienia wybieralnej Izby Reprezentantów. Wydany wtedy edykt stanowił mało precyzyjną regulację zasad wyłaniania deputowanych, na których głosowano wysyłając listy do władcy. Ustawa wyborcza z 1850 r. okazała się aktem znacznie bardziej nowoczesnym. Podkreślić przy tym należy, że prawo głosu było wówczas powszechne (choć tylko dla mężczyzn). W artykule przedstawiono hawajskie ustawodawstwo wyborcze do reformy przeprowadzonej w 1864 r., gdy nowa ustawa zasadnicza przyniosła istotne zmiany.

EN

The history of the Kingdom of Hawaii (1810–1893) is a story of the rapid modernization and westernization of the island society, including its legal system. Hawaiian electoral law existed since 1840, when The House of Representatives with elective members was established by the first constitution. The edict issued then was an imprecise, even primitive, regulation of the rules of electing deputies. People entitled to vote voted by sending letters to the monarch. The electoral act of 1850 can be regarded as much more modern one. It should be emphasized that at that time the right to vote was universal (though only for male citizens). The article presents the Hawaiian electoral legislation till the reform of 1864, when important changes took place.

13

Ewolucja samorządowego prawa wyborczego oraz jego wpływ na bezpieczeństwo wyborcze w Polsce

51%

Chrzanowski M.

|

tom R. 13, Nr 29

57--74

PL

Celem artykułu jest omówienie ewolucji samorządowego prawa wyborczego w Polsce. Wybory mają kluczowe znaczenie dla utrzymania wolnych i uczciwych społeczeństw w krajach na całym świecie. Dlatego też bezpieczeństwo wyborów i zapewnienie uczciwości, odporności i bezpieczeństwa związanych z nimi procesów ma ogromne znaczenie dla utrzymania zaufania publicznego do funkcji demokratycznej. Bezpieczeństwo wyborów chroni wszystkie elementy infrastruktury wyborczej - w tym urzędników wyborczych, sprzęt i technologię do głosowania oraz społeczność. Zapobiega potencjalnym problemom z cyberbezpieczeństwem wyborów i pomaga łagodzić zagrożenia dla bezpieczeństwa wyborów. Zabezpieczenie infrastruktury wyborczej ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zaufania społecznego do procesu i systemu wyborczego. Przy badaniu źródeł historycznych w niniejszym artykule, wykorzystano metodę odczytywania informacji źródłowych, która jest włączona do etapu krytyki źródeł, jak i również ustalenia faktów. Zastosowano również metodę bezpośrednią i pośrednią w ustalaniu faktów na podstawie informacji źródłowych. Posłużono się w tym wnioskowaniu pewnym prawem, stanowiącym podsumowanie historyków, które mówi, że źródło jest autentyczne oraz informacje wiarygodne, to wtedy te fakty, o których te informacje mówią, w rzeczywistości istniały. W niniejszym artykule poddano również szczegółowej analizie okres od odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do uchwalenia kodeksu wyborczego w 2011 r. z późniejszymi zmianami. Przedstawione zostały konstytucyjne i ustawowe regulacje dotyczące podstawowych zasad prawa wyborczego oraz metod ustalania wyników wyborów. Po wielu próbach zainicjowania prac legislacyjnych ogromnym sukcesem okazało się uchwalenie kodeksu wyborczego, który obejmuje przepisy wyborcze dotyczące wszystkich rodzajów wyborów w jednym akcie. Przedstawiając ewolucję prawa samorządowego warto wspomnieć o propozycjach zmian ustawodawstwa wyborczego, które zostały zawarte w dokumentach Niezależny samorządny Związek Zawodowy (NSZZ) „Solidarność”. Odbywający się w dwóch turach (5-10 września oraz 26 września-7 października 1981 r.). Niniejszy artykuł, w ocenie autora może stanowić przyczynek do dyskusji i dalszych badań w tej problematyce.

EN

The aim of the article is to indicate the evolution of local government electoral law in Poland. Elections are crucial to maintaining free and fair societies in countries around the world. Therefore, the security of elections and ensuring the fairness, resilience and security of the processes involved is of paramount importance to maintaining public trust in the democratic function. Election security protects all elements of election infrastructure - including election officials, voting equipment and technology, and the community. Prevents potential election cybersecurity problems and helps mitigate threats to election security. When examining historical sources in this article, the method of reading source information was used, which is included in the stage of source criticism and establishing facts. Direct and indirect methods were also used to establish facts based on source information. In this conclusion, a certain law was used, constituting a summary of historians, which states that if the source is authentic and the information is reliable, then the facts about which this information actually existed. Securing electoral infrastructure is crucial to maintaining public confidence in the electoral process and system. The period from Poland regaining independence in 1918 until the adoption of the Electoral Code in 2011, as amended, is analyzed in detail. Constitutional and statutory regulations regarding the basic principles of electoral law and methods of determining election results were presented. After many attempts to initiate legislative work, the adoption of the Electoral Code, which includes electoral regulations for all types of elections in one act, turned out to be a huge success. When presenting the evolution of local government law, it is worth mentioning the proposals for changes to electoral legislation, which were included in the documents of the Independent Self-Governing Trade Union (NSZZ) "Solidarity". Held in two rounds (September 5-10 and September 26-October 7, 1981). This article, in the author's opinion, may constitute a contribution to discussion and further research on this issue.

14

Copyright Law Aspects of the Electoral Process in Poland

51%

Zych R.

|

nr 2(78)

199-209

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba ustalenia zakresu przedmiotowego, podmiotowego i temporalnego zastosowania w procesie wyborczym w Polce wyjątku wynikającego z art. 31 ust. 3 Prawa autorskiego. Dla realizacji tego zamierzenia poddano analizie akty normatywne, orzecznictwo sądowe i poglądy doktryny. Autor analizuje również pojęcie „imprezy wyborczej” i znaczenie, jakie ma dla niej prawo autorskie. W konkluzji formułuje postulat de lege ferenda.

EN

In this paper an attempt is made to determine the material, subjective and temporal scope of application of an electoral exception provided for under Art. 31 (3) of the Copyright Law. To this end, normative acts, judicial decisions, and doctrinal views were examined. Also, the author analyses the concept of “election event” and the relevance copyright law has to it. In conclusions, a postulate de lege ferenda is formulated.

15

Zmiana przepisów Kodeksu wyborczego przed wyborami samorządowymi 2018

51%

Michalak B.

|

tom 58

75-99

EN

11 January 2018, the Sejm of the Republic of Poland enacted many amendments of the Electoral Code. These changes concerned primarily electoral administration, electoral commissions, and electoral rights. The present paper analyses practical and political consequences of the most important reforms. The author wants to prove that some of these changes, especially in the structure of the National Electoral Commission and the electoral administration as whole, may result in political and organizational crisis during the local government elections in 2018. In author’s opinion, it does not mean that changes of the electoral law are utterly unnecessary. This law can be modified, but every single change must be thought over first. That is because the electoral system is the most susceptible for political manipulations. Healthy party competition requires that the election rules are not changed too frequently, especially before the election.

PL

11 stycznia 2018 r. Sejm RP uchwalił ustawę wprowadzającą wiele zmian do Kodeksu wyborczego. Najważniejsze zmiany dotyczyły administracji wyborczej, komisji wyborczych oraz praw wyborczych. Artykuł analizuje szczegółowe konsekwencje polityczne najważniejszych z tych reform. Autor dowodzi, że część z tych zmian, w szczególności dotyczących struktury Państwowej Komisji Wyborczej i administracji wyborczej jako takiej, może doprowadzić do kryzysu organizacyjnego i politycznego podczas wyborów samorządowych w 2018 r. Nie oznacza to jednak, że zmiany w obszarze prawa wyborczego nie są konieczne. Modyfikacje są potrzebą, ale wcześniej powinny być bardzo dokładnie przemyślane. System wyborczy jest bowiem jednym z najbardziej podanych na manipulacje instrumentów politycznych. Tymczasem uczciwa rywalizacja partyjna wymaga, aby reguły wyborcze nie były zmieniane zbyt pochopnie i często, zwłaszcza bezpośrednio przed wyborami.

16

Zmiany w prawie wyborczym w kontekście przeobrażeń ustrojowych na Węgrzech po 2011 roku

51%

Kubas S.

Przegląd Politologiczny

|

2017

|

nr 1

143-156

EN

The article presents the problems of changes in the electoral law in Hungary in the light of the introduction of the new Constitution in 2011. The first part of the article discusses how the Constitution was enacted and its content. Later, the author analyzes the effects of the changes in the law and political systems. The second part of the article focuses on the analysis of the procedure and outcomes of the changes in Hungarian electoral law after 2011. This reform was the first in the electoral field since 1990. The electoral law consists of constitutional regulations and Act CCIII of 2011 on the Elections of Members of Parliament of Hungary and Act XXXVI of 2013 on Electoral Procedure.

PL

Artykuł podejmuje problematykę zmiany prawa na Węgrzech po 2010 roku w aspekcie przeobrażeń konstytucyjnych oraz prawa wyborczego. Pierwsza część artykułu wiąże się z analizą zmian, jakie wprowadziła konstytucja Węgier w 2011 roku, zwana tam Fundamentalnym Prawem. Autor przedstawia i omawia sposób przygotowania i uchwalenia konstytucji przez posłów dominującej partii Fidesz oraz nowe podstawy ustrojowe i charakter podziału władzy. Druga część odnosi się do analizy trybu i efektów całkowitego przeobrażenia systemu wyborczego po 2011 roku, który zastąpił prawo wyborcze uchwalone jeszcze w 1990 roku. Nowe prawo wyborcze opiera się na trzech aktach przygotowanych i przegłosowanych większością głosów przez deputowanych z partii Fidesz. Aktami tymi są konstytucja, ustawa o wyborze posłów do parlamentu z 2011 roku i ustawa o procedurze wyborczej z 2013 roku.

17

The Harmonization of the electoral law for elections to the European Parliament. Selected Issues

51%

Urbaniak K.

|

nr 6 (34)

95-113

EN

The European Parliament is the only parliamentary assembly of supranational character in the world, which is not composed of members of national parliaments but elected by direct suffrage. When in 1976 the Council of Ministers of the European Community decided to introduce direct universal suffrage, the elaboration of a uniform electoral procedure common to all Member States was expected to happen in the near future. Until the act was ready Member States could apply their own electoral procedures, whereas the community law regulated only essential matters, necessary to hold the elections in the Community. Obstacles which contributed to problems with the establishment of a uniform electoral system for elections to the European Parliament in the entire European Union led to the adoption of “common principles” of the European Parliament electoral procedures in 2002. Since 2002 several proposals for the modification of the electoral law have been made in each term of the European Parliament, aiming at its harmonisation. The aim of the article is to evaluate whether currently it is possible to mod- ify the election system to the European Parliament, which would go further than the provisions of 2002 and whether it would improve the uniformity of applied electoral procedures.

PL

Parlament Europejski jest jedynym na świecie zgromadzeniem parlamentarnym o charakterze ponadnarodowym, które nie składa się z przedstawicieli parlamentów narodowych, lecz wybierany jest w bezpośrednim głosowaniu. Gdy w 1976 roku Rada Ministrów Wspólnoty Europejskiej decydowała o wprowadzeniu powszechnych i bezpośrednich wyborów, przewidywano opracowanie w nieodległej perspektywie jednolitej procedury wyborczej, wspólnej dla wszystkich państw członkowskich. Do czasu przygotowania tego aktu państwa mogły stosować swoje własne procedury wyborcze, natomiast prawo wspólnotowe regulowało tylko niezbędne zagadnienia, konieczne dla przeprowadzenia wyborów w całej Wspólnocie. Trudności z doprowadzeniem do uchwalenia jednolitego systemu wyborczego do Parlamentu Europejskiego w całej Unii Europejskiej, spowodowały, że w 2002 roku postanowiono przyjąć common principles prawa wyborczego do PE. Od roku 2002, w każdej kadencji Parlamentu Europejskiego pojawiają się propozycje reform prawa wyborczego zmierzających do daleko idącej harmonizacji. Przedmiotem niniejszego artykułu jest ocena czy obecnie możliwe jest zreformowanie systemu wyborczego do Parlamentu Europejskiego, która szła by dalej niż postanowienia z roku 2002 i zwiększała jednolitość stosowanych procedur wyborczych.

18

Głosowanie korespondencyjne w Austrii – analiza doświadczeń z lat 2008–2019

51%

Miecznikowska J.

|

2022

|

tom 73

27-44

PL

Celem badawczym opracowania jest przegląd rozwiązań normatywnych w zakresie głosowania korespondencyjnego w Austrii oraz analiza zastosowania alternatywnej formy głosowania (w kraju i za granicą) w wyborach federalnych w latach 2008–2019. W artykule będzie poszukiwana odpowiedź na następujące pytania: 1) jaki odsetek wyborców w Austrii decyduje się na oddanie głosu poza lokalem wyborczym podczas federalnych elekcji? oraz 2) jak od czasu zwiększenia dostępności głosowania korespondencyjnego w 2007 r. w Austrii kształtuje się frekwencja wyborcza? Hipoteza badawcza zakłada, że z możliwości głosowania korespondencyjnego w Austrii korzysta znaczący odsetek elektoratu i to pomimo obowiązujących proceduralnych ograniczeń zawężających krąg uprawnionych wyborców. Analiza wyborów z lat 2008–2019 dowodzi, że oddawanie głosu poza lokalem wyborczym staje się coraz bardziej popularne, a to uzasadnia dalszą liberalizację procedury za sprawą zlikwidowania obowiązku uzasadniania przez wyborcę sięgania po alternatywne formy głosowania.

EN

The research objective is to review the regulatory arrangements for postal voting available in Austria and to analyse how this alternative voting method was used in the 2008–2019 federal elections. The article seeks to answer the following questions: 1) what percentage of Austrian voters chooses to vote outside polling stations in the federal election? and 2) since the postal voting was made more accessible to a larger group of voters in 2007, how has the turnout changed in Austria? The hypothesis assumes that a considerable portion of the Austrian electorate takes advantage of the chance to vote by post, despite the procedural limitations which curb the number of eligible voters. The analysis proves that casting a vote outside the polling station is becoming more and more popular, which warrants further liberalisation of the procedure by abolishing the requirement to provide a reason for choosing an alternative voting method.

19

Alternatywne formy głosowania w polskim prawie wyborczym

51%

Kowalska M.

|

nr 2(56)

35-48

PL

Kryzys uczestnictwa obywateli w wyborach jest zjawiskiem dotykającym wiele państw europejskich, w tym Polskę. Główną tezą artykułu jest założenie, że absencja wyborcza jest problemem, którego rozwiązanie wymaga różnych narzędzi, jednym z których są udogodnienia instytucjonalne, mające ułatwić proces oddawania głosu. Analiza stosowania w polskiej praktyce wyborczej tzw. alternatywnych procedur głosowania wykazuje jednak nikły stopień ich wykorzystania. Rodzi to pytania o przyczyny tego stanu rzeczy oraz formy pożądanych działań naprawczych w tym zakresie. Do wyjaśnienia problemów badawczych zastosowano metodę instytucjonalno-prawną, poddając analizie akty normatywne regulujące alternatywne procedury głosowania. Metoda komparatywna pozwoliła na wskazanie występujących luk w przyjętych rozwiązaniach instytucjonalnych i praktyce ich stosowania, jak też na znalezienie możliwych dróg dochodzenia do optymalnego wzorca. Zastosowanie podejścia systemowego dało możliwość kompleksowego spojrzenia na badane instytucje i zjawiska z nimi powiązane oraz wyprowadzenia wniosków w zakresie koniecznych działań w kierunku zwiększenia ich efektywności.

EN

The crisis of citizens’ participation in the elections is the feature of many European states, and also Poland. The main thesis of the article is that the voting absence is the problem, which could be solved using different solutions, and one of them is the institutional convenience to facilitate the voting process. The analysis of the use of alternative voting procedures in Polish electoral practice demonstrates, however, that they are not very popular. This fact raises questions about the reasons for this state of affairs and the forms of corrective actions in this regard. To clarify the research problems, the Author used the institutional-legal method and analysed the normative acts, which regulate alternative voting procedures. The comparative method allowed to indicate the existing gaps in the adopted institutional solutions and the practice of their application, as well as to find possible ways to achieve the optimal scheme. The application of the system approach gave the opportunity to make a comprehensive overview of the examined institutions and related phenomena, and to draw conclusions regarding necessary actions to increase their effectiveness.

20

Ordynacja wyborcza do włoskiej Izby Deputowanych z 4 sierpnia 1993 roku

51%

Lorencka M.

|

nr 4

94-108

EN

The political instability of Italian governments, excessive fragmentation and party polarization, political corruption characterized Italy's political system from the unification of the state in the second half of the nineteenth century. Successive amendments to the parliamentary election law were an attempt to solve the above problems. Such a process also took place in 1993. The aim of this article is to present the legal provisions of the electoral law to the Chamber of Deputies in Italy of August 4, 1993. The shape of the changes introduced, the mixed election formula and the original method of distributing seats (scorporo totale and scorporo pro quota) were an example of searching for new solutions in electoral engineering on the way to finding the perfect electoral law. The article uses mainly legal-dogmatic and legal-institutional methods.

PL

Brak stabilności politycznej włoskich rządów, nadmierna fragmentaryzacja i polaryzacja partyjna czy korupcja polityczna charakteryzowały system polityczny Włoch od zjednoczenia państwa w II połowie XIX wieku. Próbą rozwiązania powyższych problemów były kolejne zmiany prawa wyborczego do parlamentu. Taki proces nastąpił również w 1993 roku. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie założeń prawnych ordynacji wyborczej do Izby Deputowanych we Włoszech z 4 sierpnia 1993 roku. Kształt wprowadzonych zmian, mieszana formuła wyborcza i oryginalna metoda rozdziału mandatów (scorporo totale i scorporo pro quota) były przykładem poszukiwania nowych rozwiązań inżynierii wyborczej na drodze do znalezienia doskonałego prawa wyborczego. W artykule zastosowano przede wszystkim metody dogmatyczno-prawną i analizy instytucjonalno-prawnej.