Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prawo kościelne w świetle refleksji teologicznomoralnej

100%

Wróbel J.

Sympozjum

|

2016

|

nr 2(31)

121-147

EN

The article discusses the issue of theological-moral basis of the ecclesiastical law. The analysis begins with a presentation of theology as an auxiliary source of the ecclesiastical law. Taking into consideration the sense and the meaning of the law in the Church, its starting point is its relation to the sources that shape the life of the Church as God’s people, that is to the teaching of the Church and about the Church with the theologically defined authority of the legislator. Hence, the law of the Church plays a secondary role and it cannot reach beyond the frames defined by theology in general and also specifically moral theology. It is exactly theological reflection that formulates the doctrine. The law of the Church is aimed at guaranteeing to this doctrine its right place and due respect in the life of the believers’ community. From the theological point of view, the law of the Church constitutes deeply moral reality and as such it assumes an obligatory character for the community of believers because at its bases stands the authority of the legislator, revealed law of God and natural law as well as the mission of the Church. The relationship between Church law and the moral obligation can be very close, when the law of the Church constitutes the direct transmission of God’s law into the life of believers. In other case this relationship can assume an indirect character, when the Church law is related to God’s law on the basis of the authority of legislator that derives from God’s appointment. The difference mentioned above plays an important role in the reflection concerning the obligatory character of the Church law. When this law appears to be a direct expression of God’s law it excludes any form of exemption. In the case of the law enacted by the ecclesiastical legislator the exceptions are allowed. The most frequent form of these exclusions are dispensation and epikeia.

2

Aksjologia i prawo naturalne w procesie edukacji

60%

Piontek B.

|

2009

|

tom R. 13, nr 5

233-233

EN

Axiology and the natural law together with the qualities resulting from them ensure the cohesion of science and education. This article is aimed at describing the principal natural laws and axioms as well as indicating the meaning of axiology and the natural law for science and the educational processes with special focus on the socio–economic sciences. It also presents the consequences for the development which may result from the negligence of axiology and the natural law in science and education.

3

Prawo wychowania przez kulturę ascezy cielesnej

60%

Pawłucki A.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2017

|

tom 57

3-18

PL

Przedmiotem rozważań w niniejszym eseju z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury fizycznej jest asceza cielesna: świecka i religijna. Asceza gimnazjonowa doprowadza do wydoskonalenia władz cielesnych dla możliwości wypełniania zadań społecznych. Asceza pokutna jest sposobem symbolicznego zadośćuczynienia za popełnione winy. O pierwszej wiadomo, że ciało ożywia, o drugiej, że je „umartwia”. Omówiono wzory ascezy religijnej zakonników, którzy włączają się w życie społeczne ludzi świeckich (wewnątrzświatowcy), i mnichów wyrzekających się kondycji ludzkiej na zawsze (zewnątrzświatowcy). Szczególnym przypadkiem wyspołecznienia jest sadhu – asceta indyjski, który osiąga anonimową bezimienność. Wzory ascezy zakonników wewnątrzświatowych przenikają do życia świeckich, natomiast asceza gimnazjonowa nie staje się udziałem zakonników ani księży. Choć obydwa wzory ascezy mają za przedmiot naturalną cielesność, ich wektory przyczynowe są przeciwbieżne. Reguła zakonna nie zakłada gimnazjonowej formacji świętego, co oznacza, że zakonny etos przeczy prawu naturalnemu. W oparciu o przesłanki prawa naturalnego sformułowano prawo ascezy cielesnej osoby. Wskazano na możliwość łączenia wychowania zdrowotnego z katechezą ascezy pokutnej w ramach niesprzecznej logicznie pedagogiki ascetycznego stylu życia.

EN

The object of consideration in this essay in the field of pedagogy and physical culture philosophy is lay and religious physical asceticism. Gymnasium asceticism leads to perfecting physical powers for the sake of fulfilling social tasks. Propitiatory asceticism is a way to symbolically assuage the burden of guilt. The former is known to enliven the body, the latter – to ‘mortify’ it. The author discusses the patterns of religious asceticism of monks who engage with the social life of lay people (intra-worldly ones) and those renouncing human condition forever (extra-worldly ones). A specific case of extra-socialization is a sadhu – a Hindu ascetic who reaches anonymous namelessness. The patterns of intra-worldly monks’ asceticism permeate the lay people’s life, whereas gymnasium asceticism does not affect monks or priests. Although both asceticism paradigms refer to natural physicality, their causative vectors remain divergent. The monastic rule does not assume a gymnasium-like formation of a saint, which means that the monastic ethos denies the natural law. On the basis of the natural law premises, the author formulated the law of physical asceticism of a person. The possibility was indicated to unite health education with the catechesis of propitiatory asceticism within the framework of the logically consistent pedagogy of ascetic lifestyle.

4

Uprawnieniowe prawo naturalne i jego zakres w filozofii Pawła Włodkowica

60%

Płotka M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

tom 51

|

nr 1

123-140

EN

The purpose of this article is to attempt to provide a more precise answer to the question of Paul Vladimiri’s account of the concept of permissive natural law. This purpose is realized in two steps. First, a brief history of permissive natural laws in the tradition of medieval philosophy is discussed, and the historical context, in which Paul Vladimiri developed his theory of natural law, is outlined. Next, some excerpts from Vladimir’s writings are analyzed, in which he uses phrases indicating the presence of the concept of permissive law in his philosophy.

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o obecność koncepcji naturalnego prawa permisywnego w twórczości Pawła Włodkowica, krakowskiego filozofa, prawnika i dyplomaty. Cel ten zrealizowany jest w dwóch krokach: w pierwszej kolejności, omówiono krótką historię permisywnego prawa natury w tradycji średniowiecznej oraz nakreślono historyczny kontekst, w którym Paweł Włodkowic opracował swoją teorię prawa natury. Następnie, przeanalizowano wybrane fragmenty pism krakowskiego profesora, w których używa on sformułowań wskazujących na obecność koncepcji prawa permisywnego w jego filozofii.

5

A Case against State Sovereignty from the Natural Law Tradition

51%

Cornish P. J.

Rocznik Tomistyczny

|

2012

|

tom 1

33-48

EN

This study develops out of two decades of study focused on the problem of political authority, especially in contemporary democracies like the United States of America. It begins as a meditation on a statement in Jacques Maritain’s Man and the State (1951). There Maritain argued that political philosophy must get rid of the word and the concept of sovereignty because it is “intrinsically wrong and bound to cause misunderstandings”. After an investigation of what Maritain understood by the concept of sovereignty, the argument turns to a consideration of the way that St. Thomas Aquinas’ theological reasoning about the limits of civil authority. This includes a brief explanation of the way that Thomas’s philosophical anthropology grounds his understanding of the way that natural law precepts place limits on human authority in general, and on civil authority in particular. The argument concludes with some reflections of the problem of democratic society and the problem of political means as they are treated in the works of Maritain and Father John Courtney Murray, S.J. The study raises doubts about whether a defender of the sovereignty of a secular state could tolerate the practice of nonviolent disobedience as it was understood by Mohandas Gandhi and Dr. Martin Luther King Jr. without logical contradiction, and consequently should raise reinforce Maritain’s doubts about the concept of sovereignty as a practical understanding of civil authority in a contemporary pluralist democracy.

PL

Artykuł koncentruje się na problemie władzy politycznej, zwłaszcza we współczesnych demokracjach, np. demokracji w Stanach Zjednoczonych, oraz jest próbą umocnienia pojęcia władzy u Maritaina jako praktycznego rozumienia autorytetu państwowego we współczesnych, pluralistycznych demokracjach. Artykuł rozpoczyna się od rozważań wokół stwierdzenia Jacques’a Maritain’a z książki Człowiek i państwo (wyd. polskie, Kraków 1993), w którym Maritian argumentuje, że filozofia polityczna powinna wykluczyć ze swojego słownika termin „władza polityczna”. Termin ten, choć współcześnie bardzo popularny, występuje jako człon wyrażeń, których konotacja jest zwyczajnie fałszywa. Sam termin „władza państwowa” jest dodatkowo wewnętrznie niepoprawny i prowadzi do nieporozumień. Maritain, określając termin „władzy państwowej” jako wewnętrznie niepoprawny, wychodzi z pozycji realizmu metafizycznego. Dodatkowo, krytycznie odwołuje się do definicji Jean’a Bodin, który „władzę państwową” utożsamił z prawem do jej sprawowania, które to prawo w sposób naturalny i ze swej istoty posiada książę lub inny monarcha. Władza, która nie posiada transcendentnego odniesienia sprawiedliwości, ze swej istoty staje się nieograniczona – argumentuje Maritian. Alternatywą dla wczesnego nowożytnego rozumienia „władzy państwowej” jest koncepcja prawa naturalnego w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, dlatego dalsza część artykułu koncentruje się na teologicznej argumentacji Akwinaty dotyczącej granic władzy państwowej. Ta część rozważań zawiera wyjaśnienie sposobu, w jaki filozoficzna antropologia Tomasza stanowi podstawę rozumienia ograniczeń ludzkiego autorytetu w ogólności, a władzy państwowej w szczególności, które to ograniczenia są nakładane przez nakazy prawa naturalnego. Rozważania koncentrują się wokół pytania: w jaki sposób średniowieczna tradycja prawa naturalnego może stanowić pomoc w naszej współczesnej walce o zrozumienie władzy obywatelskiej w epoce pluralizmu religijnego i konstytucyjnej dojrzałości? Tomaszowa wizja społeczeństwa pociąga za sobą stwierdzenie naturalnych inklinacji do zachowania życia, zapewnienia edukacji nowym pokoleniom, ale również pomaga nam zrozumieć dlaczego i w jaki sposób te inklinacje są kierowane ku dobru. Argument kończy się konkluzją dotyczącą problemu demokratycznych społeczeństw oraz środków politycznych w ujęciu Maritaina i o. Johna Courtneya Murraya SJ, którzy występując w obronie intelektualnego dziedzictwa średniowiecznej filozofii, uznają tradycję prawa naturalnego za wciąż bardzo ważny i nieuchronny element dyskursu politycznego w demokracjach pluralistycznych. Podobnie Martin Luther King, wyjaśniając niesprawiedliwość praw segregacyjnych, powoływał się na Tomaszowy „Traktat o prawie” z Sumy teologii. Wymienieni autorzy wskazują na uzasadnione wątpliwości, czy obrońca władzy w państwie świeckim może bez popełnienia logicznej sprzeczności tolerować praktykę nieposłuszeństwa (bez stosowania przemocy), w sensie proponowanym przez Mohandasa Gandhiego i dra M. L. Kinga.

6

Do principles of natural law depend on conceptions of human nature?

51%

Nedevska J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

tom 51

|

nr 2

95-114

EN

This article deals with the “is” – “ought” question in the Thomist natural law tradition. The 20th century revival of natural law theory, in jurisprudence and political theory, has placed its foundations under scrutiny. Do principles of natural law depend on conceptions of human nature? If so – how? Two central claims are made in this article. First, I put forth that there is no obvious position on human nature among contemporary natural law theorists. Some thinkers argue that a natural law doctrine must not rely on accounts of human nature at all. Such is the view of John Finnis, who has been particularly influential in shaping a present understanding of natural law. Several theorists of the tradition, however, find a certain kind of dependence necessary and vehemently argue against Finnis’ interpretation. I suggest, secondly, using a distinction made by David Miller, that the disagreement on human nature is not substantial, but rests on whether one speaks of “dependence” as a matter of logical entailment, as Finnis’ does, or as presuppositional grounding, which seems to be the concept employed by his critics. I argue that one may safely deny that normative principles are derived from accounts of human nature (rejecting the former kind of dependence), while also presupposing that human nature conditions those principles (assuming dependence of the latter kind). Lastly, I put forth two questions that arise for natural law theorists, if they wish to maintain this position.

7

Unintended Morally Determinative Aspects (UMDAs): Moral absolutes, moral acts and physical features in reproductive and sexual ethics

51%

McCarthy A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

tom 51

|

nr 2

143-158

EN

Catholic sexual ethics proposes a number of exceptionless moral norms. This distinguishes it from theories which deny the possibility of any exceptionless moral norms (e.g. the proportionalist approach proposed in the aftermath of "Humanae Vitae" and condemned in "Veritatis Splendor"). I argue that Catholic teaching on sexual ethics refers to chosen physical structures in such a way as to make ‘new natural law’ theory inherently unstable. I outline a theory of “the moral act” (Veritatis Splendor 78) which emphasises the place which chosen physical features – in particular, chosen sexual structures – play in specifying human actions. I conclude that this account, involving what I term UMDAs, is needed to make sense of the Church’s teaching in these areas.

8

Prawo naturalne a sprawiedliwość

51%

Kożuchowski J.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2011

|

tom 7

|

nr 1 Prawo

37-48

EN

In the introduction we emphasize the current importance of the problems discussed in the paper, i.e. natural law, as provided by the original interpreter of St. Thomas Aquinas' thought, Josef Pieper. The German thinker did not consider this matter in a separate tract, but within the frameworks of his analyses on the virtue of justice. Nevertheless they sound innovative in the context of the contemporary discussion on the attitude of justice and human rights. The modern thought saw a characteristic change in the understanding of the above problem. It is otherwise than in classical tradition. Here justice is determined in the first place not by the domain of duties and the rights of other people, but by the demand of rights to which we are entitled. In his independent interpretation of classical thought, especially that of St. Thomas Aquinas, Pieper reminds the contemporary philosophers of law that the problems of justice and human rights may be thoroughly depicted only by way of their reference to the principles of natural law. Thereby in our argumentation we must refer ourselves to reality that is in the centre of natural law, i.e. the human person, understood as a created being. Only in this way can we indicate the ultimate foundation of why and in what sense we may speak about the laws and rights of man. The final aspect deals with the fruits of justice in social life because their ultimate source is in natural law.

9

Serce rozumne – o państwie, prawie i polityce w dialogu między rozumem a religią

51%

Borsiak M. , Uniwersytet Łódzki W. P. i. A.

|

2015

|

tom 75

PL

Praca przedstawia oraz komentuje dyskusję, która odbyła się między kardynałem Josephem Ratzingerem a filozofem Jürgenem Habermasem. Dotyczyła ona obecnej sekularyzacji oraz miejsca religii w liberalnym państwie konstytucyjnym. Stanowi ona przykład, jak prowadzić tego typu dyskurs w sposób mający na celu osiągniecie porozumienia i wskazujący na korzyści, jakie mogą od siebie czerpać obydwie „sfery”. Autor stara się wskazać źródła podobnej diagnozy, którą stawiają obydwaj myśliciele, a także wskazać, w jaki sposób wnioski płynące z dyskusji wpływają na postrzeganie roli prawa we współczesnym państwie.

EN

The paper presents and comments on the discussions that took place between cardinal Joseph Ratzinger and philosopher Jürgen Habermas. It concerned the current secularization and a place of religion in a liberal constitutional state. This is an example of how this type of discourse can be carried out in a manner intended to reach an agreement and pointing to the benefits the two „spheres” can draw upon each other. The author attempts to identify a source of a similar diagnosis which is established by both thinkers as well as to indicate how conclusions of the discussions affect the perception of the role of law in the modern state.

10

Prawo naturalne wobec wyczynu ekstremalnego wspinacza – agonisty stadionu górskiego

51%

Pawłucki A.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2015

|

tom 48

4-16

EN

The paper gives moral evaluation of feats done by extreme athletes who participate voluntarily in life-threatening stunts or races. The evaluation of the rightness of such extreme feats was based on the first principles of natural law. The law of nature obliges everybody to preserve their lives and forbids acts against one’s own life (do not kill yourself). Extreme athletes differ from others in terms of the attitude to the ontological structure of existence: from negation and mockery of life in the case of nihilists to a praise of life in the case of athletes and goes even further in the case of Olympic athletes who embrace the pro-life civilization through their participation in the peace utopia. In this paper, the author justified the sporting premise for mountaineers to do extreme climbing. In the conclusion, the author admits that extreme feats of mountaineers is justified because these athletes, like Olympic ones, follow sports ethics and at the same time the moral value of existence. Although they consciously risk their lives, when they actually face death they do not give up and fight heroically to survive. This attitude is sufficient to evaluate the mountaineer’s performance which is on the verge of death as morally right.

11

Czy istnieje etyka niezależna względem Objawienia? Na marginesie książki Ralpha McInerny’ego Zagadnienie etyki chrześcijańskiej

51%

Siemionek R.

Rocznik Tomistyczny

|

2014

|

tom 3

273-288

EN

Ralph McInerny, based on his understanding and interpretation of Aquinas’s moral theory, gives his idea of ethics independent from Revelation. McInerny’s concept of Christian philosophy was made in opposition to Jacques Maritain and Etienne Gilson. Unlike French Thomists, he tried to distinguish in Aquinas’s moral theory the existence of such a practical philosophy that is independent from moral theology or Revelation. He highlighted the fact that in his moral philosophy Aquinas was much more dependable from Aristotle that it is commonly perceived. This can be found especially in Aquinas’s commentaries to works of Stagirite, especial to Nicomachean Ethics. McInerny based his theory on analysis of natural law theory, which is considered as a fundament for undisputed human rights, without any references to moral theology or Revelation. By analogy, as one can grasp the first intellectual principle in theoretical order, in the same way the moral good can be found in practical order. One of the most fundamental principles of practical order is “the good is to be done and pursued, and evil avoided”. Other principles should be delivered from natural inclinations which are rational dynamisms in human nature, that are aiming goals with correspondence with human nature. These inclinations are tendencies to self-preservation, sexual intercourse of men and women and having offspring, personal development in the society and seeking the truth. McInerny strictly connected precepts of Decalogue with natural law, naming them preambles of faith of practical order. By analogy, as one can grasp the most fundamental truths about God in theoretical order, the same precepts of Decalogue, even if revealed by God, can be concluded by natural reason. Thanks to that interpretation, precepts of Decalogue can be determinant for common moral fundament of every human. McInerny’s criticised Maritain’s concept of moral philosophy adequately considered by noticing the difference between practical sciences which can show the path of a morally good life from the dispositions of that life as for example prudence or other from moral virtues. That kind of independent ethics should deliver basic moral principles of morally good life. McInerny in his theory overcame the problem of naturalistic fallacy by making strict dependence between metaphysical and ethical order. McInerny’s idea offers a powerful defense of natural law theory which attempts to find general undisputed judgments, common for every person In morally complex world.

12

Burke v. Hume – problem prawa natury u początków brytyjskiego konserwatyzmu

51%

Tulejski T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2013

|

tom LXXXIX (89)

155-170

EN

The Author presents two different currents in Anglo-Saxon conservative political philosophy. He argues that their founders – David Hume and Edmund Burke – represent completely different approaches toward the issue of natural law. For Hume, the natural law is nothing but the product of social practices. It is changeable and evolves together with society itself. In turn, Burke appeals to the conception of natural law in its classical version. For him, it is universal, commonly binding and immutable. It constitutes the main source of the legitimacy of all social and political institutions. The Author indicates that it is the reason why it is appropriate to consider these two conceptions of natural law separately. The former accepts slow, evolutionary changes regardless of their direction. The latter assumes that they are bound to be correlated with the natural law order.

13

Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?

51%

Zamelski P.

Kościół i Prawo

|

2015

|

nr 4 (17) nr 1

21-36

PL

Przedmiotem opracowania „Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?” jest problem świadomości prawnej wiernych Kościoła Katolickiego ujęty w szerszym aspekcie świadomości Kościoła. Wierni są związani jednocześnie normami prawa kościelnego i prawa świeckiego, które w swoich normach uwzględnia szereg spraw ważnych z punktu widzenia działalności i misji Kościoła. Niejednokrotnie zdarza się, że normy prawa świeckiego nie dają się pogodzić z nauczaniem Kościoła, co zmusza wiernych do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Sytuacja taka stanowi zarazem probierz zgodności prawa państwowego z prawem naturalnym, któremu prawo kanoniczne pragnie pozostawać wierne. W ten sposób opracowanie dokonuje połączenia problematyki prawa kanonicznego z zagadnieniami teorii i filozofii prawa oraz eklezjologii. Rozważania są głosem w dyskusji na temat znaczenia i stanu świadomości eklezjalnej i prawnej członków Kościoła, w szczególności laikatu. W ramach rozważań odniesiono się kolejno do pojęcia i obszarów świadomości prawnej, treści i znaczenia świadomości Kościoła oraz roli świadomości prawnej w misji Kościoła. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.

EN

The article entitled “Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church” presents the issue of the legal awareness of the members of the Catholic Church against the broader background of the awareness of the Church. Members of the Church are bound by the norms of both ecclesiastical and secular law, the latter setting out the norms for a variety of issues crucial to the activities and mission of the Church. Not infrequently the norms of secular law are irreconcilable with the teaching of the Church, and Church members have to make informed and responsible decisions. Such a situation puts to the test the consistency of a state’s law with natural law, with which canon law endeavours to comply. Thus the article makes a synthesis of issues related to canon law with questions framed by legal theory, the philosophy of law, and by ecclesiology. The author adds his voice to the debate concerning the significance and level of ecclesiastical and legal awareness of the members of the Church, and in particular of lay people. The article addresses the definition and areas of legal awareness, the content and meaning of the awareness of the Church, and also the role of legal awareness in the mission of the Church. In the conclusion of the article there is a summary of the issues it addresses.

14

Jak nakaz moralny wynika z natury świata? Koncepcja prawa natury św. Tomasza z Akwinu na tle stoickiej i późnośredniowiecznej tradycji

51%

Płotka M.

Rocznik Tomistyczny

|

2015

|

tom 4

129-144

EN

This paper presents two discourses of natural law in Greek and medieval tradition: the Stoic account of lex, the account of ius in the understanding of Francis Suarez, and the concept of natural law in terms of St. Thomas Aquinas. The aim of this paper is twofold: firstly, it is to describe the history and the development of the concept of natural law from its early, Stoic expressions to its late medieval modification. And secondly, to argue for the thesis, according to which the Aquinas’s proposal, based on his concept of “nature”, avoids the difficulties of the Stoic approach associated with the continuity between the legal and moral justification and the nature.

15

Praktycystyczna koncepcja filozofii człowieka jako podstawa rozumienia prawa naturalnego (na przykładzie ujęcia Pawła z Worczyna)

51%

Płotka M.

Rocznik Tomistyczny

|

2012

|

tom 1

161-181

EN

In the late medieval political philosophy one can observe the original concept of natural law. It has been innovative doctrine when compared to the theories of Augustine and Thomas Aquinas. Its originality relies on grasping (natural) law as a feature of a subject, not as a feature of the world-structure. Among representatives of such a theories there can be mentioned William Ockham, Francesco Suarez and Polish philosophers: Paul Vladimiri and Stanisław of Skarbimierz. The aim of this article is to examine in what extent late medieval natural law theories assume the innovative anthropology, which enhances the role of will, and passes over the role of reason. There is going to be argued that coherent anthropology which can be applied as a foundation of natural law theory, can be found in Paul’s of Worczin anthropology and ethics.

16

Ideowa aktualność Konstytucji 3 maja

51%

Guz T.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2008

|

tom 4

|

nr 1 Prawo

5-16

DE

Die polnische Verfassung ist die nach der amerikanischen Verfassung am meisten demokratische Verfassung in der Weltgeschichte. Sie ist bis heute aktuell, weil sie hinweist erstens auf die hohe Relevanz eines Grundgesetzes für das Volk, das Vaterland und den Staat; zweitens auf einen normativ und moralisch verbindlichen Charakter des Rechts; drittens auf das Naturrecht als ihr Fundament; viertens auf ihr Selbstverständnis als Frucht der recta ratio und nicht der Gefühle bzw. Leidenschaften; fünftens auf einen natürlichen Respekt vor der Religion, in diesem Fall vor den römisch-katholischen Vorvätern; sechstens auf eine tiefe Achtung vor den Autoritäten; siebtens auf die Tugend der Solidarität als einen Faktor der Weiterentwicklung und auf die Konsequenzen eines Mangels der Solidarität als Ursache des Zerfalls des Staatsgefüges.

17

Granice wpływu doktryny wiary na postawy polityków katolików

51%

Bocian J.

Nurt SVD

|

2017

|

nr 2

450-466

PL

Z punktu widzenia teologii katolickiej istnieje pewien wpływ wyznawanej religii na działalność polityków. Ma on jednak wyraźne granice. Polityk katolik swą działalność winien realizować poprzez dbałość o zachowanie w prawie państwowym i praktyce życia społecznego obiektywnych norm moralnych, wypływających z prawa naturalnego, oraz przez roztropną troskę o dobro wspólne. Wierność tej zasadzie jest jedną z granic wpływu wyznawanej przez polityka religii na jego działanie. Drugą granicę winien dostrzegać w ciągłej świadomości odpowiedzialności za swą działalność, którą to odpowiedzialność ponosi nie tylko wobec społeczeństwa i sądów, ale nade wszystko wobec Boga.

EN

According to Catholic theology, religion has a certain role to play in politics, but within the strict confines. Catholic politician should advocate the inclusion and preservation of the objective moral norms, derived from the natural law, in the civil law and social life, and act prudently for the common good. His adherence to this rule marks one of the boundaries within which his religious convictions influence his political activities. He should be aware at all times that he is accountable not only to society and courts, but, first and foremost, to God.

18

Egzystencjalne podstawy prawa naturalnego według Mieczysława A. Krąpca

51%

Duma T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

tom 48

|

nr 2

5-25

EN

The article deals with the problem of the metaphysical foundations of natural law in the light of M.A. Krąpiec’s philosophy. It implies a distinction between two aspects of the law – the existential, as the order written into the nature of things (Lat. ius), and the essential, as the result of legislative activities (Lat. lex). This distinction is essential to the discovery of inherent rights of the human being and their proper expression in legal norms. The existential aspect, recognized by analogical and transcendental cognition, indicates the ontological basis of natural law, which is directly determined by the structure of the human being, and ultimately justified by the eternal law. An analysis of human nature enables the discovery of the real purpose of natural law, namely common good as a primary motive of all human action. This good consists in the common human inclination towards the pursuit of the optimum potential of beings, and can be realized only through their relationships with other people. It determines personal development. Common good involves every person internally as an order of practical reason, imposing a duty to pursue this good. The order of this practical reason includes the fundamental content of natural law, namely its first principle: “good is to be done.”

PL

Artykuł poświęcony jest problemowi metafizycznych podstaw prawa naturalnego w świetle filozofii M. A. Krąpca. Analizy obejmują rozróżnienie dwóch aspektów prawa: egzystencjalnego, jako porządku zapisanego w naturze rzeczy (łac. ius), oraz esencjalnego, będącego rezultatem działalności legislacyjnej ustawodawcy (łac. lex). Rozróżnienie to jest niezbędne dla odkrycia właściwych uprawnień przysługujących bytowi ludzkiemu oraz odpowiedniego ich ujęcia w postaci określonych norm prawnych. Aspekt egzystencjalny, poznawany dzięki poznaniu analogiczno-transcendentalizującemu, wskazuje na ontyczne podstawy prawa naturalnego, które stanowi struktura bytowa człowieka, określana mianem ludzkiej natury. Analiza ludzkiej natury pozwala odkryć faktyczną rację prawa naturalnego, czyli dobro wspólne, będące pierwotnym motywem ludzkiego działania. Dobro to polega na wspólnej wszystkim ludziom inklinacji do optymalnego realizowania bytowych potencjalności warunkujących rozwój osobowy i może być osiągane wyłącznie dzięki odniesieniom do innych osób. Dlatego dobro wspólne wiąże każdego człowieka od wewnątrz w formie nakazu rozumu praktycznego, nakładającego powinność realizowania tegoż dobra. Nakaz rozumu praktycznego zawiera fundamentalną treść prawa naturalnego wyrażaną w sądzie: „dobro należy czynić”.

19

Rzym, Europa, świat – prawo rzymskie jako ratio scripta

51%

Leszczyński M. , Łódzki U.

|

PL

Wśród historyków prawa istnieje przeświadczenie, że w Europie istnieje dość jednolita tradycja prawna. To przekonanie o jednolitości tradycji wynika z badań nad recepcją prawa rzymskiego przez różne kraje Europy i przyjęcie prawa rzymskiego jako podstawy dla prawa kanonicznego. Prawo rzymskie uważane jest zatem za faktyczny, historyczny fundament różnych porządków prawnych. W tym sensie, prawo rzymskie przejmuje funkcję, przypisywaną mu już w średniowieczu, ratio scripta, zbliżoną w treści do funkcji prawa natury. Co więcej, odwoływanie się do jednolitej tradycji prawnej, prowadzić może do wyrażania anachronicznych opinii o sytuacji politycznej w Europie. W artykule stawiam tezę, że prawo rzymskie nie powinno stanowić odpowiedniego punktu odniesienia dla budowania porządku prawnego w Europie, mimo oczywistych powodów, dla których mogłoby nim być.

EN

Some legal historians believe that there is a fairly uniform legal tradition in Europe. That conviction is brought about by the research of Roman law’s reception in different countries and its function for canon law. Hence, Roman law is considered to be an actual, historical foundations of different legal orders. In that sense, Roman law takes over a function, already attributed to it in Middle Ages, of ratio scripta. In content it is similar to natural law. What is more, constant reference to the uniform legal tradition can lead to anachronistic opinions on political situation in Europe. In the article I venture an opinion that Roman law should not be a valid reference point for a construction of legal order in Europe – despite the obvious reasons why it could be.

20

Teologiczno-antropologiczna analiza prokreacji w kontekście współczesnej dyskusji na temat naprotechnologii

51%

Picur T.

|

tom 64

|

nr 3: Teologia moralna

111-125

EN

Contemporary man immersed in the world dominated by pragmatism seems to be thinking and functioning only according to the criteria of effective acting. However, life experience, philosophical reflection and the truth of Revelation lead to the conclusion that the laws of nature must be respected in the name of the care for man and for one's genuine good, even though they may, in certain cases, limit the effectiveness of acting and the possibility to acquire current profit. This article justifies the necessity to respect the natural law in the sphere of transmission of the human life. The starting point of this scientific reflection is the theological vision of the values and of the inviolability of the human life on the basis of the description of creation from the Book of Genesis. The fundamental truths and moral norms are being neglected nowadays as – being so proud of the modern technological achievements – man makes himself the creator and master of the human life. Although such activities seem impressive from the scientific point of view, they actually result in a number of serious contemporary and future threats. The second part of the article presents such alarming aspects of the artificial interventions in the sphere of life transmission. By exposing them and by trying to prevent them in the sphere of infertility treatment the Church opposes the methods of artificial insemination and gets engaged into promoting naprotechnology which is a method that expresses genuine humanism, which gives hope not only to the parents who want to have a baby but also to the mankind that longs for propitious future.

PL

Zdolność pokonywania ograniczeń stawianych przez naturę często bywa uznawana za miarę postępu. Dzieje się tak również w dziedzinie medycyny, która szczyci się obecnie umiejętnością przezwyciężania wielu naturalnych uwarunkowań ludzkiej kondycji. Znajduje to swoje potwierdzenie chociażby w metodach sztucznej reprodukcji, które są technicznym substytutem prokreacji, proponowanym jako forma rozwiązania problemu niepłodności. Niniejszy artykuł uzasadnia konieczność respektowania norm prawa naturalnego dotyczących przekazywania ludzkiego życia. Punktem wyjścia w podjętej refleksji jest teologiczna wizja prokreacji, nakreślona w oparciu o genezyjski symbol drzewa życia. Zawarte w niej fundamentalne prawdy antropologiczne i moralne znajdują swoje potwierdzenie także we współczesnych realiach, na co wyraźnie wskazują niepokojące skutki uzurpowania sobie przez człowieka pełni władzy nad – zastrzeżonym dla Boga i należącym do sfery sacrum – „obszarem” początków ludzkiego życia. Słuszne dążenie do przezwyciężenia problemu niepłodności, a zarazem szczera troska o przyszłość całej rodziny ludzkiej, rodzi zatem moralny imperatyw rezygnacji z metod sztucznej reprodukcji i wykorzystania osiągnięć współczesnej medycyny i techniki do rozwijania form autentycznej terapii, których modelowym przykładem jest dziś naprotechnologia.