Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O polskim prawie kosmicznym i jego pożądanym kształcie

100%

Malinowska K.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2022

|

nr 4

1-3

PL

Rozmowa z dr hab. Katarzyną Malinowską, prof. ALK

2

Zagadnienie wykorzystania i ochrony przestrzeni kosmicznej w dokumentach ONZ

88%

Niewęgłowski K. T.

Studenckie Zeszyty Naukowe

|

2019

|

tom 22

|

nr 41

EN

Progressive development of technology forced international community to establish legal status of outer space. In order to prevent it from becoming an arena of conflict, mostly because of the work done by The Committee on the Peaceful Uses of Outer Space (COPUOS), a number of treaties regulation international space law were created. The main goal of the provisions in the treaties was to creation of legal framework for peaceful usage of outer space to benefit mankind. This issue is also a topic appearing in the soft law of public international law.

PL

Postępujący rozwój technologiczny wymusił na społeczności międzynarodowej uregulowanie stanu prawnego przestrzeni kosmicznej. W celu zapobieżenia przekształcenia jej w kolejne pole do konfliktu, głównie dzięki pracom Komitetu ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej ONZ powstał szereg traktatów normujących międzynarodowe prawo kosmiczne. Za główny cel postanowień umów międzynarodowych dotyczących tej tematyki można uznać stworzenie warunków prawnych do pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej dla dobra ludzkości jako całości. Problematyka ta jest również tematem poruszanym w soft law prawa międzynarodowego publicznego.

3

Prawo kosmiczne. Kilka uwag tytułem wprowadzenia

75%

Polkowska M.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2022

|

nr 5

54-58

EN

The text contains some general reflections on space law – a branch of law that is currently developing very rapidly.

PL

Komunikat zawiera kilka ogólnych refleksji na temat prawa kosmicznego - działu prawa, który się obecnie bardzo dynamicznie rozwija.

4

Space debris and the maintenance of security in the orbital space

75%

Muweis J.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa

|

2018

|

tom T. 6

229--237

EN

The paper presents the problems of human made space waste and discusses the threats they generate. The major hazards of this group of waste are collisions and the emission of chemical pollutants from radioisotope systems used to power artificial satellites and space missions. Activities that enhance the level of security in the Earth's orbital space and the legal aspects of space development are also analyzed.

PL

W pracy przedstawiono problematykę odpadów kosmicznych wytworzonych przez człowieka oraz omówiono generowane przez nie zagrożenia. Do głównych niebezpieczeństw ze strony tej grupy odpadów zalicza się kolizje oraz emisję zanieczyszczeń chemicznych pochodzących z systemów radioizotopowych wykorzystywanych do zasilania sztucznych satelitów i misji kosmicznych. Przeanalizowane zostały także działania wzmacniające poziom bezpieczeństwa w przestrzeni orbitalnej Ziemi oraz aspekty prawne związane z zagospodarowaniem przestrzeni kosmicznej.

5

Komu w sektorze kosmicznym potrzebne ubezpieczenie obowiązkowe OC?

75%

Malinowska K.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2023

|

nr 7

28-39

EN

Third-party liability insurance for damage caused by space activities, or at least damage caused by a space object, has a chance to become an essential element of the risk management system in space projects. Although little research is devoted to these insurances, their importance in shaping sustainable and responsible behavior in space exploration is becoming more and more appreciated. Above all, it becomes an inseparable element of national space legislation. The article aims to present the basic assumptions of civil liability insurance for space damage and its features in order to answer the question of whether, what and by whom third party liability insurance is needed as part of conducting space activities. Such an analysis seems necessary in the era of discussions on national space legislation (including Polish) and may allow us to answer the question whether third party liability insurance in the space sector is just an unwanted and unnecessary additional burden in this capital-intensive activity, or whether, on the contrary, it may become an element supporting the development of the space sector.

PL

Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z działalnością kosmiczną lub co najmniej szkody wyrządzone przez obiekt kosmiczny mają szansę stać się niezbędnym elementem systemu zarządzania ryzykiem w projektach kosmicznych. Choć ubezpieczeniom tym poświęca się niewiele prac naukowych, ich znaczenie w kształtowaniu zrównoważonych i odpowiedzialnych zachowań w ramach eksploracji kosmosu staje się coraz bardziej doceniane. Przede wszystkim zaś staje się nieodłącznym elementem krajowego ustawodawstwa kosmicznego. Artykuł ma na celu przedstawienie podstawowych założeń ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody kosmiczne, jego cech, aby odpowiedzieć na pytanie, czy, jakie i komu ubezpieczenie OC jest potrzebne w ramach prowadzenia działalności kosmicznej. Analiza taka wydaje się niezbędna w dobie dyskusji nad krajowymi ustawodawstwami kosmicznymi (w tym Polskim) i może pozwolić odpowiedzieć na pytanie, czy ubezpieczenie OC w sektorze kosmicznym to tylko niechciany i niepotrzebny dodatkowy ciężar w tej i tak kapitałochłonnej działalności, czy też, wręcz przeciwnie, może stać się elementem wspierającym rozwój sektora kosmicznego.

6

Wrak kosmiczny i ochrona patentowa. Problematyka terytorialnego charakteru ochrony patentowej przy działaniach związanych z remediacją złomu kosmicznego

75%

Muzyka K.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2023

|

nr 10

30-54

EN

Activities related to the active debris removal or the reuse of space wreckage pose a technological and legal challenge. On the one hand, there are many concepts or experimental techniques regarding the capture, deorbitating or redirection of space objects devoid of useful functions. On the other hand, there is a void filled with question marks, which should be filled by the norms of space law, either international, national regulations on that matter or in certain situations – contractual law. Particular importance in this case should be paid to the problem of technologies used in operations on space debris and wrecks, as well as technologies on board objects subject considered debris or wreckage, especially in the case of disassembly, regeneration or cannibalization of parts. In this context, considerations about the legal aspects of activities on space junk bring us to the field of patent law and related regulations. This work is intended to present how the territoriality of the physical area constituting a space object relates to patent protection on board such an object. The issues will be discussed with the assumption that entities from more than one country are involved in the operation on scrap metal or a space wreck. This will be important for considerations regarding the territorial limit of patent protection in the area constituting the quasite-territory of the state (space object) and for presenting the issue of extraterritoriality of patent infringement.

PL

Działania związane z czynnym usuwaniem złomu kosmicznego lub ponownym wykorzystaniem obiektów stanowiących wraki kosmiczne stanowią wyzwanie technologiczne oraz prawne. Z jednej strony istnieje wiele koncepcji czy eksperymentalnych rozwiązań dotyczących samego pochwycania, deorbitacji lub przekierowania obiektów kosmicznych pozbawionych użytecznych funkcji. Z drugiej strony pozostaje pustka wypełniona znakami zapytania, którą powinny wypełnić normy prawa kosmicznego, międzynarodowego, krajowego lub pewnych sytuacjach – kontraktowego. Szczególną wagę w tym przypadku należy zwrócić na problem technologii stosowanych przy operacjach na złomie kosmicznym i wrakach, oraz technologiach występujących na pokładzie obiektów podlegających takim działaniom, szczególnie w przypadku demontażu, regeneracji czy kanibalizacji części. W tym kontekście rozważania o prawnych aspektach działań na złomie kosmicznym sprowadzają nas na pole prawa patentowego i związanych z nim regulacji. Niniejsza praca ma za zadanie zaprezentować jak quasi-terytorialność obszaru fizycznego stanowiącego obiekt kosmiczny odnosi się do ochrony patentowej na pokładzie takiego obiektu. Problematyka będzie omawiana w założeniu, że w operacji na złomie lub wraku kosmicznym biorą udział podmioty z więcej niż jednego państwa. Będzie to miało znaczenie dla rozważań dotyczących granicy terytorialnej ochrony patentowej na obszarze stanowiącym quasiterytorium państwa (obiekt kosmiczny) oraz zaprezentowania problematyki ekstraterytorialności naruszenia patentu.

7

Zielona Księga Polskiego Prawa Kosmicznego Rozdział 1. Przedmiot regulacji ustawowej

63%

Malinowska K. , Polkowska M. , Szlachetko J. , Hopej K. , Kłoda M. T. , Malinowski B.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2022

|

nr 3

1-10

EN

The Green Book of the Polish Space Law Chapter 1 entitled „The subject of statutory regulation” is a collection of de lege ferenda postulates concer- ning the draft law on space activities. The Working Group on Polish Space Law thus participates in the governmental legislative work, inspiring the authorities and indicating the necessary legal solutions.

PL

Zielona Księga Polskiego Prawa Kosmicznego Rozdział 1 pt. „Przedmiot re- gulacji ustawowej” to zbiór postulatów dotyczących projektu ustawy o działalności kosmicznej. Grupa Robocza ds. Polskiego Prawa Kosmicznego uczestniczy w ten sposób w rządowych pracach legislacyjnych, inspirując władzę i wskazując pożądane rozwiązania prawne.

8

Ukryta funkcja ustawy o działalności kosmicznej („piaskownica regulacyjna”)

63%

Szlachetko J.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2022

|

nr 6

24-26

EN

The Space Act should perform various functions - first and foremost to regulate a defined matter. However, it is additionally worth treating it as a ‚regulatory sandbox’ for testing innovative legal solutions.

PL

Ustawa o działalności kosmicznej powinna pełnić różne funkcje – przede wszystkim regulować określoną materię. Warto ją jednak dodatkowo traktować jako „piaskownicę regulacyjną”, służącą do testowania nowatorskich rozwiązań prawnych.

9

Safety and Security law: Space Situational Awareness System (SSA) in Transatlantic Relations. Europe vis a vis the US

63%

Polkowska M.

Teka Komisji Prawniczej

|

2018

|

tom 11

|

nr 2

329-346

PL

Niniejszy artykuł dotyczy bardzo delikatnej kwestii, takiej jak bezpieczeństwo kosmiczne i jego pilnej potrzeby wdrożenia do prawa krajowego. Istnieje szereg wyzwań dla bezpieczeństwa infrastruktury kosmicznej, takich jak niezamierzone zagrożenia (śmieci kosmiczne), zagrożenia celowe (broń kosmiczna, umyślne zakłócenia, ataki cybernetyczne) lub zagrożenia związane z pogodą w przestrzeni kosmicznej (burze geomagnetyczne, burze słoneczne, itp.). Z drugiej strony, rośnie zależność od przestrzeni kosmicznej niektórych państw, w tym państw europejskich. Istnieje zatem pilna potrzeba przyspieszenia prac nad bezpieczeństwem i współpracą międzynarodową, np. między Europą a USA – „liderem kosmicznym”. Współpraca transatlantycka w dziedzinie prawa bezpieczeństwa kosmicznego ma kluczowe znaczenie. Stany Zjednoczone posiadają niezbędną wiedzę w swojej długiej historii w zakresie tworzenia strategii kosmicznej, polityki i prawa bezpieczeństwa i mogą być dobrym przykładem dla Europy w budowaniu struktur bezpieczeństwa w Kosmosie.

EN

This article undertakes a very sensitive issue such as space security and its implementation urgency into national law. There are a number of challenges to the security of space infrastructure, such as unintentional threats (space debris), intentional threats (space weapons, malicious interference, cyber-attacks) or threats related to the weather in space (geomagnetic storms, solar storms, etc.) Space is increasingly congested and various prevention and protection measures need to be implemented. On the other hand, there is a growing dependence on the space of some countries, including European ones. There is therefore an urgent need to speed up this work on security and international cooperation, e.g. between the European Union and the US – the “space leader”. The transatlantic cooperation between European states and the US is crucial in the area or space security. The US has necessary knowledge in its long history of experience of making space strategy, policy and security law and may be a good example for Europe in building the safety and security structures in space.

10

Projekty kolonizacji Marsa i innych ciał niebieskich

63%

Polkowska M.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2024

|

tom 19

|

nr 21 (2)

183-201

EN

The growth of private companies engaged in space activities and their support by the governments of some countries has made the so far existing international space law increasingly out of step with reality. Of increasing interest to the international community are the plans of space agencies and large private corporations to develop the Cosmos. One of the many topics is plans to populate Mars and other celestial bodies. It can be expected that later in the 21st century manned space expeditions will begin, and in the process international space law will also be updated and modernized. Will the settlement of Mars be accomplished? – about that, it is difficult to say now.

PL

Rozwój prywatnych firm zajmujących się działalnością w Kosmosie i ich poparcie przez rządy niektórych państw sprawiło, że istniejące dotychczas międzynarodowe prawo kosmiczne coraz bardziej odstaje od rzeczywistości. Coraz większe zainteresowanie społeczności międzynarodowej budzą plany agencji kosmicznych i dużych korporacji prywatnych dotyczące zagospodarowania Kosmosu. Jednym z wielu tematów są plany zasiedlenia Marsa i innych ciał niebieskich. Można się spodziewać że jeszcze w XXI w. rozpoczną się wyprawy kosmiczne z obsadą ludzi, a przy tym także międzynarodowe prawo kosmiczne zostanie uaktualnione i zmodernizowane. Czy zasiedlenie Marsa zostanie dokonane? – o tym trudno teraz powiedzieć.

11

Technical and legal problems of space drones

63%

Polkowska M.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2023

|

tom Nr 85

233--249

EN

The article presents several legal and technical challenges related to space drones. This topic is ground-breaking, as space law (without a definition of space object or space drone) is attempting to keep up with the evolving space technology. The design and construction of space drones may be used to study Mars, Venus and other celestial bodies. These first two planets were studied well in the 20th century; for example, the atmosphere of Venus was explored by two balloons. A few years ago, the concept of using UAVs in space missions appeared. On April 19, 2022, a successful experiment was carried out with the first small Mars space drone Ingenuity; it took ten photos (of the crashed lander), which were sent to the Perseverance rover, and through it to the Earth. Larger space drones are currently being developed; one of the projects concerns a platform for launching spacecraft from a height of 18 km above the Earth, and another assumes the use of nuclear propulsion in space drones. However, it appears that the law is unable to keep up with evolving space technology. Plans for the use of space drones may face many difficulties due to the imprecision or loopholes of international space law and the need to rely on soft law, i.e. regulations and recommendations whose adoption depends on the goodwill of states. Besides, using analogy to unmanned aerial vehicle regulation (EU, ICAO) may not prove to be always possible. What is more, there is a scarcity of literature and lack of legislation on space drones, which is a challenge for international lawyers. Aviation law and aviation organizations taking care of UAVs are good examples to be followed by space legislators.

PL

W artykule przedstawiono przykłady wyzwań prawnych i technicznych związanych z dronami kosmicznymi. Temat ten jest pionierski, ponieważ prawo kosmiczne (bez definicji obiektu kosmicznego lub drona kosmicznego) stara się podążać za rozwijającą się technologią kosmiczną. Drony kosmiczne mogą być użyte do badań Marsa, Wenus i innych ciał niebieskich. Te dwie pierwsze planety były badane jeszcze w XX w.; tak np. atmosferę Wenus zbadały dwa balony. Przed kilku laty pojawiła się koncepcja zastosowania w misjach kosmicznych bezzałogowych statków powietrznych. 19 kwietnia 2022 r. udało się przeprowadzić udany eksperyment z pierwszym niewielkim kosmicznym dronem marsjańskim Ingenuity; wykonał on dziesięć zdjęć (rozbitego lądownika), które zostały przesłane na pokład łazika Perseverance, a przez niego na Ziemię. Obecnie trwają prace nad większymi dronami kosmicznymi; jeden z projektów dotyczy platformy do wystrzeliwania statków kosmicznych z wysokości 18 km nad Ziemią, inny dotyczy użycia napędu atomowego w dronach kosmicznych. Wygląda jednak na to, iż prawo nie nadąża za rosnącą technologią kosmiczną. Plany zastosowania dronów kosmicznych mogą napotkać wiele trudności z racji nieprecyzyjności i luk międzynarodowego prawa kosmicznego oraz konieczności oparcia się na prawie miękkim, czyli przepisach i zaleceniach, których przyjęcie zależy od dobrej woli państw. Poza tym stosowanie analogii do przepisów dotyczących bezzałogowych statków powietrznych (UE, ICAO) może nie zawsze być możliwe. Ponadto obecnie nie ma literatury ani przepisów dotyczących dronów kosmicznych, co jest wyzwaniem dla międzynarodowych prawników. Prawo lotnicze i organizacje lotnicze zajmujące się bezzałogowymi statkami powietrznymi to dobre przykłady do naśladowania przez legislatorów kosmicznych.

12

Pokojowe wykorzystanie przestrzeni kosmicznej w ujęciu źródeł prawa kosmicznego : wybrane aspekty

63%

Szewczyk P. J. , Kasperska-Kurzawa K.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2024

|

tom R. 14, Nr 32

11--25

PL

Celem artykułu jest ukazanie problematyki pokojowego użytkowania przestrzeni kosmicznej w ujęciu prawa międzynarodowego publicznego oraz wybranych aktów wewnątrz-krajowych. Problemami badawczymi są: zakres obowiązywania fundamentalnych dla międzynarodowego prawa kosmicznego traktatów, ewolucja rozwoju prawa kosmicznego w kontekście nie tylko aktów prawa traktatowego, ale też i wybranych aktów prawa wewnątrz-krajowego, a także kwestia zasady wolności eksploracji przestrzeni kosmicznej w odniesieniu do demilitaryzacji kosmosu, zarówno w aspekcie biernym, jak i czynnym. Autorzy niniejszego artykułu stawiają hipotezę badawczą, wedle której obowiązujące źródła prawa kosmicznego pozwalają na powolną oraz systematyczną erozję zasady pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej, co dodatkowo wymuszają działania faktyczne poszczególnych państw. Autorzy przygotowując niniejszy artykuł oparli się przede wszystkim na analizie aktów prawnych - w językach polskim, rosyjskim i angielskim oraz uzupełniająco na literaturze przedmiotu, by następnie móc zweryfikować i ewentualnie poprawić postawioną hipotezę badawczą. Na tej podstawie stwierdzono, iż współczesne prawo kosmiczne tylko w teorii opiera się na pięciu fundamentalnych traktach jako źródłach prawa międzynarodowego publicznego. W praktyce bowiem stronami Układu normującego działalność państw na Księżycu i innych ciałach niebieskich z 18 grudnia 1979 r. nie są i nigdy nie były ani dwa państwa, które rozpoczęły wyścig o eksploracje kosmosu, ani państwa, które następnie przełamały monopol w kosmosie tych dwóch podmiotów i obecnie znacząco inwestują w technologię kosmiczną. Wydaje się to dość zatrważające, gdyż postanowienia umowy księżycowej potwierdzały, rozwijały i uszczegółowiały wiele postanowień układu kosmicznego, w tym postanowień co do absolutnie pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej. Jedynym pozytywnym aspektem traktatowego ujęcia wykorzystania przestrzeni kosmicznej pozostaje Układ o zakazie prób broni nuklearnej w atmosferze, w przestrzeni kosmicznej i pod wodą sporządzony w Moskwie dnia 5 sierpnia 1963 r. Akt ten spotkał się ze sporym zrozumieniem pośród wspólnoty międzynarodowej, czego dowodem jest przyjęcie zobowiązań z tego aktu przez wiele państw.

EN

The aim of the article is to present the issue of peaceful use of outer space in terms of public international law and selected domestic acts. The research problems include: the scope of validity of treaties fundamental to international space law, the evolution of the development of space law in the context of not only acts of treaty law, but also selected acts of domestic law, as well as the issue of the principle of freedom of space exploration in relation to the demilitarization of space both in both passive and active aspects. The authors of this article put forward a research hypothesis according to which the applicable sources of space law allow for a slow and systematic erosion of the principle of peaceful use of outer space, which is additionally forced by the actual actions of individual states. When preparing this article, the authors relied primarily on the analysis of legal acts - in Polish, Russian and English, and additionally on the literature on the subject, in order to then be able to verify and possibly improve the research hypothesis. On this basis, it was concluded that modern space law is only theoretically based on five fundamental treaties as sources of public international law. In practice, the parties to the Agreement regulating the activities of states on the Moon and other celestial bodies of December 18, 1979 are not, and never have been, neither the two states that started the race for space exploration, nor the states that subsequently broke the monopoly in space of these two entities and are currently investing significantly in space technology. This seems quite alarming, because the provisions of the Moon Agreement confirmed, developed and specified many provisions of the space treaty, including provisions regarding the absolutely peaceful use of outer space. The only positive aspect of the treaty’s approach to the use of outer space remains the Treaty on the Prohibition of Tests of Nuclear Weapons in the Atmosphere, in Outer Space and Under Water, signed in Moscow on August 5, 1963. This act met with considerable understanding among the international community, as evidenced by the adoption of obligations under this act by many countries.

13

Geodata intellectual property rights policy

63%

Jankowska M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

tom 18

|

nr 2

75-94

PL

W niniejszym artykule autorka przedstawia zasady prawa własności intelektualnej rządzące geodanymi. Głównym celem tego artykułu jest otwarcie tego problemu na dalsze badania i dyskusje. Koncepcje geodanych i ich prawnej interoperacyjności nie spotkały się dotychczas z tak dużym zainteresowaniem naukowym, jak powinny. Opracowanie jednego modelu dostępu do geodanych jest szczególnie trudne, biorąc pod uwagę, że geodane są wytwarzane i przechowywane w różnych środowiskach przy całej ich złożoności. Dlatego ważne jest, aby skonfrontować i omówić czynniki wpływające na licencjonowanie geodanych. Na tej podstawie autorka proponuje taksonomię niezwykle różnorodnych licencji na geodane.

EN

In this paper, the author presents intellectual property law policies related to geodata. The sole purpose of this paper is to open up this problem for further investigation and discussion. The concepts of geodata and legal interoperability have not received as much scholarly attention as they merit. Drafting one single model for geodata access is especially hard, given that geodata is produced and maintained in multifold environments. This makes it important to confront and discuss the factors influencing the licensing of geodata. On this basis the author proposes a taxonomy of the extremely diverse licenses for geodata.

14

Projekt polskiego prawa kosmicznego – regulacja na miarę XXI wieku?

51%

Piotrowski M.

Studia Iuridica

|

2018

|

tom 77

101-118

PL

The purpose of this article is to present the provisions of the draft Act of 10 July 2017 on space activities and the National Register of Space Objects, adopted by the Ministry of Development and Finance, in the context of solutions adopted in selected European countries and in international public law in the era of the development of the space sector (New Space). The main research hypothesis is the question whether the proposed legal regulation constitutes a solution meeting the challenges of the 21st century. The proposed regulations have been analysed in detail in terms of the rules of licensing of space activities, the registration of space objects and liability for damage inflicted by them, as well as in terms of third party insurance with reference to solutions adopted in France, Finland and Holland and the international standard. The formaldoctrinal method and the comparative law method have been applied in the analysis. The conclusion contains the assessment of the Polish space law provisions under analysis, which have been found to be in principle correct and relatively coherent. It has been stressed that, in general, the assumptions of the Polish draft act comply with the international law standard and the legal regulations of selected European countries. Nevertheless, the absence of regulations concerning, for example, the issue of suborbital space flights or space mining, and insufficient regulations concerning the protection of space environment (space debris) have been evaluated critically. A thesis is presented in the conclusion whereby, despite the deficiencies noted, the Polish draft space law is a real answer of the lawmaker to the challenges involved in the development of the space market and is a regulation appropriate for the 21st century.

15

Futurospekcje Mars 2050: Nowa planeta, jak bardzo nowe otwarcie?

51%

Malinowski B.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2023

|

nr 8

24-28

EN

Future visions justifying the merits of human colonization of Mars point to the need to establish a „backup” for both the human species and Earth’s current civilization. From the point of view of civilization and the species, colonists will be able to become a tool for long-term survival, however, even then they will be, as on Earth, political beings, and thus carriers and agents of the same social and political phenomena to which they are subject on Earth. This paper is an attempt to forecast the conditions under which the political system of extraterrestrial human communities may be formed, in a situation where the political, legal and biological heritage of humanity collides with the new and different natural and technological realities of the extraterrestrial environment.

PL

Przyszłościowe wizje uzasadniające zalety ludzkiej kolonizacji Marsa wskazują na potrzebę ustanowienia „kopii zapasowej” zarówno dla gatunku ludzkiego, jak i dla obecnej cywilizacji Ziemi. Z punktu widzenia cywilizacji i gatunku, koloniści będą mogli stać się narzędziem długookresowego przetrwania, jednakże nawet wówczas będą, tak jak na Ziemi, istotami politycznymi, a przez to nośnikami i czynnikami tych samych zjawisk społecznych i politycznych, którym podlegają na Ziemi. Obecny artykuł jest próbą prognozy warunków, w których może dojść do formowania się ustroju politycznego pozaziemskich społeczności ludzkich, w sytuacji kolizji politycznego, prawnego i biologicznego dziedzictwa ludzkości z nowymi, odmiennymi realiami przyrodniczymi i technologicznymi środowiska pozaziemskiego.

16

Cokolwiek myślisz, pomyśl odwrotnie. Punkt widzenia prawa kosmicznego

51%

Brodecki Z.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2018

|

tom 10

|

nr 1

33-58

EN

The article aims to help realize that to understand the changes which take place in space policy and space law, it is necessary to abandon the old course of thought and think the other way. The author exposes thesis that force to take a look at the law in a different way. He states that: all sources of international law (specified in Article 38 of the Statute of the ICJ) and EU law are in force in the Polish legal order, with the exception of international agreements, which only apply if they are ratified by the Republic of Poland and published in the Journal of Laws of the Republic of Poland. The legal policy (conducted by the competent authorities in each forum based on the specific procedures) is the ius reflex, which inspires the development of lex and vice versa. The law applies beyond the borders of states’ jurisdictions (res communis) in the maritime and outer space and becomes a constitutional element of the new civilization (market and culture), which gradually affects the law within the jurisdiction of states (sovereignty and sovereign rights). The power of law ceases to guarantee the resolution of international conflicts, which forces the application of the law of force. The sine qua non condition to survive the new civilization is to protect humanity and to share resources fairly in the process of transformation.

PL

Artykuł ma na celu pomoc w ugruntowaniu się przekonania, iż aby zrozumieć przemiany zachodzące w polityce prawa kosmicznego i w prawie kosmicznym należy odejść od konwencjonalnego punktu widzenia i pomyśleć odwrotnie. Autor eksponuje w nim tezy, które zmuszają do innego spojrzenia na obowiązujące prawo. Przedstawia, iż w polskim porządku prawnym obowiązują wszystkie źródła prawa międzynarodowego (wyszczególnione w art. 38 Statutu MTS) i prawa UE, z wyjątkiem umów międzynarodowych, które obowiązują tylko wtedy, gdy są ratyfikowane przez RP i ogłoszone w Dzienniku Ustaw RP. Polityka prawa (prowadzona przez kompetentne władze na każdym forum w oparciu o określone procedury) jest refleksem ius, które inspiruje rozwój lex i odwrotnie. Prawo obowiązuje poza granicami jurysdykcji państw (res communis) w obszarach morskich i przestrzeni kosmicznej staje się konstytucyjnym elementem nowej cywilizacji (rynku i kultury), które stopniowo wywiera wpływ na prawo obowiązujące w granicach jurysdykcji państw (suwerenność i prawa suwerenne). Siła prawa przestaje gwarantować rozstrzyganie konfliktów międzynarodowych, co zmusza do stosowania prawa siły. Warunkiem sine qua non przetrwania nowej cywilizacji jest ochrona ludzkości i sprawiedliwy podział zasobów w procesie przemian.

17

Outer Space Treaty and Land Grab : False Security?

44%

Zarzycki-Siek J.

Kwartalnik Bellona

|

2022

|

tom Nr 1

63--78

EN

The article explores origins of the outer space law in context of strategic considerations of powers that drafted it - the USA and USSR. It concludes that contrary to common perception, outer space law does not prohibit land grab, but rather has frozen this question for the time being while leaving backdoors to such action if needed. Both powers were aware of this and explicitly aimed at this type of solution since on one hand, they wanted stability that law can provide by preventing the other side from gaining advantage, on the other hand, at the same time they were unwilling to forfeit possibility of gaining it themselves. As result, law of outer space, embodied in Outer Space Treaty (OST), became ambiguous, vague and open for interpretation, whereas dominant perception and opinion was that Treaty declared the entirety of outer space a common heritage of mankind in a clear and definitive manner. The fact that it was not so was not immediately apparent. In recent years, changes in space access costs have altered calculation of risks to rewards, and eliminated previous strategic considerations that stopped space powers from executing backdoors baked into the OST. As result some states - notably the USA - are becoming more assertive in realm of space in order to prevent their rivals from using those backdoors first, preparing their utilization while maintaining that their actions are perfectly legal and legitimate.

PL

W artykule omówiono początki prawa kosmicznego w kontekście obaw strategicznych mocarstw, które je stworzyły - USA i ZSRR. W przeciwieństwie do powszechnej opinii prawo kosmiczne nie zapobiega tzw. land grab, czyli zagarnięciu terytorium niczyjego. Na gruncie tego prawa kwestia ta bowiem została zamrożona na czas nieokreślony, ale pozostały furtki do podjęcia takich działań w razie potrzeby. Obydwa mocarstwa celowo do tego dążyły. Z jednej strony pragnęły stabilności, jaką daje umowa międzynarodowa, z drugiej starały się uniemożliwić konkurentowi uzyskanie przewagi. Ale nie chciały też stracić możliwości uzyskania tejże przewagi samodzielnie. W rezultacie prawo przestrzeni kosmicznej ucieleśnione w Traktacie o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty) stało się nieprecyzyjne, stwarzające pole do interpretacji, podczas gdy w powszechnym postrzeganiu traktat miał określać kosmos w całości jako znajdujący się pod klauzulą wspólnego dziedzictwa ludzkości. O tym, że tak jednak nie jest, powszechnie wiedziano. W ostatnich latach zmiany w kosztach dostępu do przestrzeni kosmicznej zmieniły kalkulacje ryzyka i zysków oraz rozproszyły obawy strategiczne, które wstrzymywały mocarstwa kosmiczne od wykorzystania luk w prawie. W rezultacie niektóre państwa, szczególnie USA, zaczęły ekspansywniej działać w przestrzeni kosmicznej, by uniemożliwić rywalom wykorzystanie owych luk, zarazem utrzymywały, że wszystkie te działania są legalne w świetle prawa międzynarodowego.