Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pozycja Rzecznika Praw Pacjenta w polskim systemie ustrojowo-prawnym

100%

Hoffmann T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 1 (59)

311-331

PL

Artykuł porusza kwestię pozycji prawnoustrojowej Rzecznika Praw Pacjenta, a także jego zadań i kompetencji. Autor dochodzi do wniosku, iż Rzecznik Praw Pacjenta nie jest ty-powym ombudsmanem, a jego działalność jest ściśle podporządkowana władzy wyko-nawczej, co zaprzecza niezależności charakterystycznej dla potencjalnego ombudsmana.W artykule zastosowano dwie metody badawcze, takie jak analiza systemowa oraz insty-tucjonalna. Subsydiarnie zastosowano metodę historyczną oraz obserwacji. Jako tech-niki badawcze użyto analizę treści aktów prawnych, analizę tekstów opracowań specja-listycznych oraz analizę innych dokumentów.

EN

The article deals with issues related to the legal and systemic position of the patient om-budsman, as well as his tasks and competences. The author concludes that the ombuds-man is not a typical ombudsman and that his activity is strictly subordinate to the executive, which is a denial of independence characteristic of a potential ombudsman. The article uses several research methods, such as system analysis and institutional analysis. The comparative, historical and observational methods were used subordinately. The re-search techniques used in the article include the analysis of the content of legal acts, the analysis of the texts of specialist studies, and the analysis of other documents.

2

Laboratorium a prawa pacjenta

88%

Stychlerz A.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2009

|

tom nr 7-8

35--36

PL

Przestrzeganie podstawowych praw pacjenta w laboratoriach jest realizowane z różnym skutkiem. Dlatego niezbędne są znajomość i propagowanie podstawowych praw pacjenta wśród personelu laboratorium przez jego kierownictwo. Realizacji praw w wypadku ich naruszenia służą pacjentom instrumenty zawarte w przepisach rangi ustawowej. Należy także pamiętać, że prawo do ochrony zdrowia zostało zagwarantowane konstytucyjnie każdemu polskiemu obywatelowi.

EN

Respecting of basic patient rights in laboratories is being realized with different result. Therefore the knowledge of patients' basic rights and their propagating among the laboratory staff by the management are indispensable. Realisation of these rights in case of their infringement is enforced by the instruments included in regulations of the legal rank. Protection of every Polish citizen's health is guaranteed in the constitution.

3

Problem agresji pacjentów – próba diagnozy, poszukiwanie rozwiązań

88%

Kmieciak B.

|

nr 3

158-162

EN

The doctor–patient relationship is special as it addresses issues directly related to dignity and intimacy. Patients share information about their problems and, in turn, the doctor has the knowledge and skills that can help to solve these problems. It should be noted, however, that there is a clear disparity in this relationship: at some point the patient must trust the doctor and comply with the proposed instructions. As a result of this imbalance, the notion of patient rights was developed. It was pointed out that patients should be treated in a manner respectful of their dignity. This has resulted in an increasingly popular approach, according to which the patient has become a partner in the therapeutic process. In recent years, however, a disturbing phenomenon may be observed. Some patients have changed their attitude to doctors, regarding them exclusively as specialists in a given field. The expectations and demands of patients have increased and are sometimes accompanied by verbal and/or physical aggression. Therefore, some important issues that arise at this point: Does the occurrence of aggressive behaviour stem from a specific cause? Perhaps only a certain group of patients are likely to show this type of behaviour? Is it possible to become addicted to aggression? How should doctors react to verbal and/or physical violence?

PL

Relacja między pacjentem a lekarzem ma szczególny charakter, dotyczy bowiem zagadnień bezpośrednio związanych z intymnością i godnością. Pacjent dzieli się informacjami na temat swoich problemów, a lekarz ma wiedzę i umiejętności, które mogą pomóc w ich rozwiązaniu. W omawianej relacji istnieje więc wyraźna dysproporcja: pacjent musi w pewnym momencie zaufać lekarzowi i podjąć proponowane przez niego działania. Dysproporcja ta przyczyniła się do rozwoju idei praw pacjenta. Zwrócono uwagę, że osobę leczoną trzeba traktować z szacunkiem, a jej godności nie wolno naruszać. Dzięki temu coraz popularniejsze stawało się podejście, zgodnie z którym pacjent jest partnerem w procesie terapeutycznym. W ostatnich latach można jednak zaobserwować niepokojące zjawisko: część pacjentów zmieniła stosunek do lekarzy i traktuje ich wyłącznie jako specjalistów od określonych usług. Osoby leczone mają coraz więcej oczekiwań i żądań, którym czasem towarzyszy agresja słowna i fizyczna. Pojawiają się zatem istotne pytania: Czy wystąpienie zachowań agresywnych wynika z konkretnej przyczyny? Czy tylko pewna grupa pacjentów jest skłonna do podejmowania podobnych działań? Czy od agresji można się uzależnić? W jaki sposób lekarz powinien reagować na przemoc werbalną i fizyczną?

4

Ustrojowa ochrona praw do świadczeń zdrowotnych osób dorosłych i starszych w terminalnych stanach choroby

88%

Szafranek A. , Iwański R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 2 (60)

341-356

PL

Starzenie się społeczeństwa polskiego wiąże się z koniecznością zabezpieczenia potrzeb opiekuńczych i leczniczych rosnącej populacji seniorów oraz osób w terminalnych sta-nach choroby. Celem artykułu jest ocena ustawodawstwa zapewniającego ustrojową ochronę praw osób w terminalnych stanach choroby, w kontekście analizy skali zjawi-ska terminalnych stanów chorobowych oraz zapotrzebowania w zakresie usług świad-czonych terminalnie chorym i ich rodzinom.

EN

Ageing of the Polish society entails the importance of securing caring and medici-nal services of the growing population of seniors and people in terminal states of illnesses. The aim of this article is to assess legal framework concerning institutio-nal protection of rights of people in terminal states of illnesses, in the context of the scale of terminal states of illnesses and the need for services aimed at terminal-ly ill and their families.

5

Odpowiedzialność terapeutyczna zawodowych obrońców praw pacjenta

75%

Kmieciak B. , Zakład Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi , Błażej Kmieciak d. n. s. w. z. s. p. , blazej.kmieciak@umed.lodz.pl

Władza sądzenia

|

2017

|

tom 12

PL

Z czym kojarzy nam się prawo? Większość osób kojarzy przepisy prawne zapewne z salą sądową, zawodem adwokata lub sędziego. Rzadko jednak w dyskusjach naukowców zwraca się uwagę, iż prawo stanowić może również niezwykle istotny aspekt przeżyć wewnętrznych. Socjologia prawa, a więc nauka analizująca społeczne działaniu prawa, zwraca uwagę, iż konkretne przepisy mogą oddziaływać w sposób: motywacyjny, informacyjny oraz kontrolny. Oddziaływanie powyższe zawsze wiąże się z doświadczaniem określonych emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Emocje te odgrywają niezwykłe znaczenie w procesie powrotu do zdrowia. W ciągu ostatnich lat dostrzec można w procesie tym coraz istotniejszą rolę zawodowych obrońców praw pacjenta. Mowa o sądzie opiekuńczym oraz rzecznikach lub pełnomocnikach zajmujących się ochroną praw pacjenta. Wspomniani eksperci pojawiają się najczęściej w sytuacjach dotyczących zagadnień prawno-rodzinnych lub też biorą udział w postępowaniach odnoszących się do problemu ochrony zdrowia psychicznego. W tym miejscu warto zastanowić się: czy rola wspomnianych ekspertów ogranicza się wyłącznie do interweniowania oraz udzielania informacji? Czy, przekazując wiedzę dotycząca praw pacjenta, wpływać mogą pozytywnie lub negatywnie na jego stan? Jakie błędy w podobnej sytuacji mogą być popełniane? Czy można aktualnie dostrzec metody, które dla wspomnianych prawnych specjalistów mogą stanowić wsparcie?

EN

What do we associate with law? Most people associate legal provisions with a courtroom, attorney’s or judge’s profession. It is rarely mentioned in scientific discussions that the law may be an extremely important aspect of internal experiences. Sociology of law, that is the science analyzing the social action of law points out that specific regulations may affect in a motivational, informative and control manner. This interaction is always associated with experiencing specific emotions, both positive and negative. These emotions play an extraordinary role in the recovery process. In recent years can be seen in the increasingly important role of the professional defenders of patients’ rights: the judges of the guardianship court and advocates dealing with the protection of patients’ rights. These experts appear most often in legal and family matters or they are involved in proceedings relating to the problem of mental health protection. At this point it is worth to considering: Is the role of these experts limited only to information and intervention? Can they influence positively or negatively on patient condition during the transmission of information about patients’ rights? What mistakes can be made in a similar situation? Can we see methods that will support these legal specialists?

6

Prawo do odmowy wykonania zabiegu lub czynności diagnostyki laboratoryjnej

75%

Słowińska A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2013

|

tom R. 18, nr 2

32-34

7

Pacjent nasz pan

75%

Panuszewska-Madon J.

INO. Informacje, Nowości, Oferty. Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Płocku

|

1998

|

nr 11

10-11

8

Konstytucyjny obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku przez władze publiczne

75%

Wołoszyn-Cichocka A.

|

nr 1

EN

Responsibilities in the field of health care have been imposed on public authorities in the Polish Constitution. The most important of these is the need to ensure citizens, regardless of their financial situation, equal access to healthcare services financed from public funds. Other responsibilities of public authorities is to provide special healthcare to children, pregnant women, disabled people and elderly people, as well as to combat epidemic illnesses and prevent the negative health effects of environmental degradation. In addition, the State should promote the development of physical culture, particularly among children and young people. The considerations undertaken in the article apply primarily to implementing of the above-mentioned liability of providing high-quality health care for children, pregnant women, disabled people and elderly people. Regrettably, the analysis of binding legal acts, current health care programs and the Commissioner of Patients’ Rights reports leads to the conclusion that the State does not fulfil the obligation in a satisfactory manner.

PL

Obowiązująca Konstytucja RP nakłada na władze publiczne obowiązki w zakresie ochrony zdrowia. Najważniejszym z nich jest konieczność zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Innym obowiązkiem władz publicznych w zakresie ochrony zdrowia jest zapewnienie szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym oraz osobom starszym, a także zwalczanie chorób epidemicznych i zapobieganie negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Ponadto państwo powinno wspierać rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Rozważania podjęte w artykule dotyczą głównie realizacji obowiązku zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i osobom starszym. Niestety, analiza obowiązujących aktów normatywnych, aktualnych programów zdrowotnych oraz sprawozdań Rzecznika Praw Pacjenta prowadzi do wniosku, że państwo nie wywiązuje się z niego w sposób zadowalający.

9

Lekarski obowiązek a samostanowienie pacjenta

75%

Rej-Kietla A. , Kryska S.

Państwo i Społeczeństwo

|

2013

|

nr 1

63-70

EN

Polish legislation and deontology at the beginning of the twentieth century, there was no question of any patient’s autonomy as a course of treatment. However, over the years, and most of all, a significant increase in patient awareness, the nature of health care has changed. The patient could increasingly decide whether to undergo a specific treatment or not. However, a number of questions how far such autonomy, limit patients’ freedom to decide about their lives, for example in the context of religious or worldview. Keep in mind that the patient’s self-determination is not always respected by the law. This includes procedures such as abortion (with some exceptions) and euthanasia, which are prohibited by law. On one hand, shall be submitted to the protection of human life over the will of the patient. On the other hand doctor who would take on the medical services without the consent of the patient, there would attack the life or health because it acts on behalf of those goods, but attacks the patient’s freedom, the right to decide on the state of their own people and their own destiny.

PL

W ustawodawstwie polskim oraz w deontologii lekarskiej jeszcze na początku XX wieku nie było mowy o jakiejkolwiek autonomii woli pacjenta co do przebiegu leczenia. Jednak wraz z upływem lat, a przede wszystkim znacznego wzrostu świadomości pacjentów, charakter świadczeń zdrowotnych uległ zmianie. Pacjent mógł w coraz większym stopniu decydować o tym, czy poddać się konkretnemu zabiegowi czy też nie. Istnieje jednak szereg pytań o to, jak daleko sięga taka autonomia, granica swobody decydowania pacjentów o swoim życiu, na przykład w kontekście religijnym czy światopoglądowym. Należy pamiętać, że samostanowienie pacjenta nie zawsze będzie respektowane w świetle prawa. Dotyczy to między innymi takich zabiegów, jak aborcja (z pewnymi wyjątkami) czy eutanazja, które są przez polskie prawo zakazane. Z jednej strony przedkłada się ochronę życia ludzkiego nad wolę pacjenta. Z drugiej strony lekarz, który podjąłby się czynności medycznych bez zgody pacjenta, nie naruszyłby jego życia lub zdrowia gdyż byłoby to działanie w obronie tych dóbr, ale naruszyłby wolność pacjenta, prawo do decydowania o stanie własnej osoby i własnym losie.

10

Prawa pacjenta z zaburzeniami psychicznymi

75%

Jacek A. , Porada S. , Borowska K. , Rozwadowska E.

Zeszyty Naukowe Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie

|

2013

|

nr 2(40)

223-236

PL

Regulacje prawne są obecne współcześnie praktycznie w każdej dziedzinie życia, w tym także w medycynie. Szczególną rolę w tym zakresie pełni legislacja dotycząca opieki nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi, którzy ze względu na stan zdrowia lub ubezwłasnowolnienie nie mają możliwości bezpośredniego podejmowania decyzji ich dotyczących. Badaniem objęto 40 przedstawicieli personelu medycznego z domów opieki społecznej oraz z oddziału psychiatrycznego podmiotu leczniczego w województwie podkarpackim. Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego w oparciu o autorski kwestionariusz ankiety. Zdecydowana większość ankietowanych (70%) stwierdziła, iż pacjenci są zaznajamiani z prawami pacjenta przy przyjęciu do podmiotu leczniczego, z czego 57,5% powiedziało, że informowanie ma formę ustną. Cała badana populacja dysponowała wiedzą, iż pacjent zostaje przyjęty do szpitala bez swojej zgody, w sytuacji gdy zagraża swojemu zdrowiu i życiu innych. Badani znali większość praw pacjenta. Zdecydowana większość ankietowanych wskazała na nieprzestrzeganie przez personel medyczny praw pacjenta. Tylko co trzeci badany wiedział, że pacjent w każdych okolicznościach może uzyskać wgląd do swojej dokumentacji medycznej.

EN

Legal regulations occur practically in every sphere of life, including medicine. Legislature concerning medical care of patients with mental disorders is a peculiar part of it, as it refers to those who, due to their health condition or incapacitation, cannot make decisions about them 40 representatives of the medical personnel in welfare institutions and a psychiatric ward of a medical care institution in the Carpatian area. The majority of the surveyed indicated that the patients are informed about their rights when admitted into the institution, though patients are admitted to the hospital without their agreement in case when they are a threat to their own health or others’ life. The interviewed appeared to be quite well informed about the patients’ rights, yet, they indicated cases of avoiding the laws by the medical personnel.

11

Legal and ethical basics of pain management

75%

Krzyżak-Jankowicz M.

Ból

|

2011

|

tom 12

|

nr 2

NZOZ „AMAVITA” sp. p. Wrocław, Polska

EN

Alleviate suffering and relive pain is the physician’s duty. The sources of this duty among others are: the Hippocratic oath and the code of medical ethics. The relief of pain is a classic example of the bioethical principle of beneficence. Undertreatment of pain contravenes the principle of nonmaleficence. Inadequate pain management contravenes the patient’s rights to autonomy. during the 29th General assembly of the World Medical Association in 1975, The Declaration of Tokyo was adopted. According to the Declaration of Tokyo, the doctor shall not participate in the practice of torture or other forms of cruel, inhuman or degrading procedures. Pain relief is a fundamental human right. Article 3 of the European Convention on Human Rights, prohibits torture and inhuman or degrading treatment or punishment. Such prohibition also contains the Constitution of the Republic of Poland. The pain relief results also from the patient’s rights. According to Law on the patient’s rights and the Representative of patient’s rights, the patient has the right to intimacy and respect of the dignity and to dying in dignity. Also the Law on Doctor’s and Dentist’s Profession, puts the duty of respect intimacy and the patient’s personal dignity on the doctor. The law on Doctor’s Profession underlines the duty of practicing the occupation according to the indications of current medical knowledge, accessible methods and means, according to the principles of the professional ethics and with the appropriate care. Before the planned medical intervention, the doctor has the duty to fully inform the patient. This information should contain the methods of the pain treatment.

PL

Obowiązkiem lekarza jest łagodzić cierpienie i ból. Źródłem tego obowiązku jest, między innymi, Przysięga Hipokratesa i Kodeks Etyki Lekarskiej. Łagodzenie bólu jest klasycznym przykładem bioetycznej zasady kierowania się dobrem chorego. Wszelkie nieprawidłowości w leczeniu bólu stanowią sprzeczności z zasadą nieszkodzenia (primum non nocere). Nieprawidłowe leczenie bólu narusza prawo pacjenta do samostanowienia. W 1975 roku, podczas 29-go światowego zgromadzenia lekarzy, przyjęto Deklarację Tokijską. Zgodnie z Deklaracją Tokijską, lekarzowi nie wolno uczestniczyć w torturowaniu lub w innych formach okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania. Prawo do ulgi w bólu jest podstawowym prawem człowieka. Artykuł 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, zakazuje stosowania tortur i innych form nieludzkiego, upokarzającego karania i traktowania. Zakaz taki zawiera także Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo do ulgi w bólu wynika również z praw pacjenta. Zgodnie z Ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do intymności i poszanowania godności, oraz do umierania w spokoju i godności. Również Ustawa o Zawodzie Lekarza i Lekarza Dentysty, nakłada na lekarza obowiązek poszanowania intymności i godności osobistej chorego, dodatkowo podkreślając obowiązek wykonywania zawodu zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. Przed planowanym zabiegiem lekarz ma obowiązek udzielenia choremu pełnej informacji. Informacja taka powinna zawierać plan zapobiegania i zwalczania dolegliwości bólowych.

12

Rozwój koncepcji praw pacjenta na tle historyczno-prawnym w Polsce

75%

Hoffmann T.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2023

|

tom 15(15)

167-197

EN

The article deals with the development of patient rights in Poland. The development of patient’s rights was discussed, the first regulations in Poland regarding this issue were pointed out, the current regulations in the field of patient’s rights were characterized, and attempts were made to discuss the state of observance of patient’s rights in medical facilities.

PL

Artykuł traktuje o rozwoju praw pacjenta w Polsce. Omówiono kształtowanie się praw pacjenta, wskazano na pierwsze regulacje na ziemiach polskich dotyczących tego zagadnienia, scharakteryzowano obecne regulacje w zakresie praw pacjenta, ponadto starano się omówić stan przestrzegania praw pacjenta w placówkach medycznych.

13

Respektowanie praw pacjenta w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej – analiza przypadku

75%

Pawłowska E. , Perzanowska K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

tom z. 100

383--396

PL

Celem artykułu była ocena przestrzegania praw pacjenta przez personel medyczny w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej na wybranym przykładzie. W badaniu przyjęto, iż pracownicy medyczni przestrzegają zasad ujętych w Karcie Praw Pacjenta oraz że realizacja przez personel medyczny zasad wynikających z Karty Praw Pacjenta przyczynia się do wzrostu zadowolenia pacjentów. W celu omówienia podjętego zagadnienia dokonano analizy literatury oraz analizy wyników badań przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki wywiadu i ankietowania. Próba badawcza liczyła 30 pacjentów.

EN

The article contains an evaluation of the patient’s rights by the medical staff of independent public health care facilities in the chosen example. It was assumed the patient’s rights has a significant reference with the quality services. The study assumed the medical staff follow the rules contained in the Card of the patient’s rights and it contributes to patient’s satisfaction.

14

Znaczenie przestrzegania praw pacjenta w szpitalu w ogólnej ocenie placówki medycznej

75%

Kryska S. , Rej-Kietla A.

Problemy Jakości

|

2018

|

tom R. 50, nr 7

14--20

PL

Liczba czynników wpływających na jakość systemu ochrony zdrowia oraz realizowanych w jego ramach świadczeń jest coraz większa. Wśród nich znaczenia nabierają prawa pacjenta. Cel pracy: Praca stanowi próbę określenia znaczenia praw pacjenta w kontekście jakości usług zdrowotnych. Materiał i metoda: W tym celu dokonana zostanie analiza informacji zawartych w literaturze przedmiotu z zakresu medycyny, prawa oraz jakości. Przedstawiony zostanie również przykład wpływu niewielkich korekt w zakresie praw pacjenta – zastosowany w wielospecjalistycznym zakładzie leczniczym – na zmianę postrzegania tej placówki przez pacjentów. Wyniki: Wykazano, że prawa pacjenta mają istotne znaczenie w ocenie jakości usług zdrowotnych dokonywanej przez pacjentów. Wynika to z odnoszenia poczucia bezpieczeństwa w zakładzie opieki zdrowotnej oraz skuteczności świadczeń zdrowotnych do wysokiej jakości usług realizowanych w placówce ochrony zdrowia. Wnioski: Już niewielkie korekty oraz zmiany w zakresie praw pacjenta sprzyjają poprawie postrzegania placówki przez pacjentów oraz ich bliskich.

EN

The number of factors influencing the quality of the health care system and its services is increasing. Among these are the rights of the patient. Aim: Work is an attempt at defining the importance of patient rights in the context of the quality of health services. Material and methods: For this purpose, the information contained in the literature on the subject of medicine, law and quality will be analyzed. An example of the impact of minor adjustments in the field of patients’ rights applied in a multi-specialist treatment facility to change the perception of this facility by patients will be also presented. Results: Patient rights have been shown to be important in assessing the quality of patient services. This is due to the sense of security in the health care facility and the effectiveness of health care services to the quality of services provided in the health care facility. Conclusion: Small corrections and changes in patient rights are already improving the perception of patients and their relatives.

15

Respektowanie oczekiwań i praw pacjentów w podkarpackich jednostkach podstawowej opieki zdrowotnej jako element jakości usług zdrowotnych

75%

Sylwia Wierzbińska-Karakuła S. , Monika Binkowska-Bury M. , Joanna Burzyńska J. , Paweł Januszewicz P.

Medical Review

|

2015

|

nr 1

19-30

PL

Wprowadzenie: Badanie satysfakcji pacjentów jest cenną i wartościową metodą oceny jakości usług medycznych. Dzięki pomiarowi satysfakcji jednostka opieki zdrowotnej uzyskuje informacje, na ile sposób sprawowania przez nią opieki zaspokaja potrzeby i oczekiwania pacjentów, a co jest ewentualnym źródłem ich niezadowolenia. Wykorzystanie wniosków z badań pozwala dostosować system opieki do oczekiwań świadczeniobiorców i wskazuje kierunek działań projakościowych. Cel pracy: Ocena opinii pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej na temat realizacji opieki w kategorii respektowanie praw pacjenta Materiał i metody: Analizą objęto 1000 podkarpackich pacjentów, którzy zgłosili się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu. Dane uzyskano na podstawie sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza wywiadu opracowanego na potrzeby badania. W analizie statystycznej wykorzystano test niezależności Chi-kwadrat. Wyniki: Jak wynika z uzyskanych danych, 63,4% pacjentów jest informowanych o przysługujących im prawach. Stwierdzono, że im wyższe wykształcenie, tym większe zadowolenie z jakości otrzymanej informacji oraz silniejsze odczucie możliwości współdecydowania w podejmowaniu decyzji o planowanym leczeniu. Wykazano, iż kobiety w porównaniu do mężczyzn są bardziej zadowolone z uzyskanych od lekarza informacji i częściej przyznają, że mogą współuczestniczyć w decyzjach lekarskich. W ocenie większości pacjentów opieka lekarska jest sprawowana z zapewnieniem godności pacjenta. Wnioski: Ogólnie pacjenci pozytywnie ocenili kategorię respektowania praw pacjenta w jednostkach podstawowej opieki zdrowotnej zlokalizowanych na terenie Polski południowo-wschodniej. Wiek, płeć, miejsce zamieszkania, wykształcenie oraz status zawodowy istotnie wpływają na odczucia pacjentów odnośnie do respektowania ich praw.

EN

Introduction: Evaluation of patient’s satisfaction is a valuable and worthwhile method of assessing the quality of medical service. It has emerged as an increasingly important health outcome and is currently used to identify how health care meets the needs and expectations of patients, what is the possible source of their dissatisfaction and which aspects of a service need to be changed. Use of the conclusions of the study allows to customize the system of care to patients’ expectations and indicates the direction of quality activities. Aim: The aim of this exploratory study was to investigate the opinions of primary care patients on the implementation of care in the fild such as patients’ rights. Material and methods: The analysis included 1000 patients from Podkarpacie who reported a visit to primary care physician. The research used an author-designed questionnaire as the main method of data collection. For statistical analysis of results the chi-square test was used.Results: According to the data obtained, 63.4% of the patients are informed of their rights. On the basis of the results a dependence may be observed: the higher the educational status, the higher satisfaction from the quality of the received information, as well as the stronger the conviction of the ability to co-decide in terms of planned treatment. It has been shown that women as compared to men are more satisfid with the information received from the doctor and often admit that they can participate in medical decisions. In the opinion of the majority of patients, medical care is exercised in ensuring the dignity of the patient. Conclusions: In general, patients positively evaluated category of respecting the rights of the patient’s primary care units located in the south-eastern Poland. Age, sex, place of residence, education and occupational status signifiantly affct the opinions of the patients with regard to respect their rights.

16

Prawo do ochrony zdrowia a organizacja systemu opieki medycznej w Polsce powojennej (1945–1952)

75%

Płonka-Syroka B. , Stych M.

|

nr 2

265-296

EN

The article discusses the formation of the health care system in Poland based on the assumption that every patient has a right to health protection, and the determinant factors of this process. The analysed period starts at the end of World War II in 1945 and finishes with the adoption of the Constitution of 22 July 1952. In 1945 the health care in Poland was based on the legal and organizational solutions developed in the Second Polish Republic. Soon it started to be modified, which eventually led to its nationalization. The years 1945–1952 were a “transitional period” in the Polish legislation and organization of health care. In the first post-war years, the functioning of the health care system in Poland was based on the Act of 28 March 1933 on social insurance and of 15 June 1939 on public health care. However, they did not ultimately become the basis for structural solutions introduced in Poland in the early 1950s. At that time, the so-called multisectoral system in health care was abandoned and almost all of its aspects were taken over by state institutions. The aim of the article is to present the determinant factors which governed the evolution of Polish medical law in post-war Poland and to analyse the legal regulations introduced from 1945 to 1952. In their analyses the authors used the dogmatic-legal method (an analysis of legal texts – the basic method) and the historical-legal method (an outline of the right to health protection and its evolution in the studied period). The article ends with final conclusions.

PL

Artykuł podejmuje problem kształtowania się w Polsce systemu opieki medycznej opartego na uznaniu powszechnego prawa pacjentów do ochrony zdrowia oraz uwarunkowań tego procesu. Cezurą początkową jest zakończenie II wojny światowej w 1945 r., końcową uchwalenie Konstytucji z 22 lipca 1952 r. W 1945 r. obowiązywał w Polsce w opiece medycznej stan prawny i oparte na nim rozwiązania organizacyjne wypracowane w II RP. Z czasem stan ten podlegać zaczął modyfikacjom, które ostatecznie doprowadziły do jego etatyzacji. Między 1945 a 1952 r. występował w polskim ustawodawstwie i organizacji opieki medycznej „okres przejściowy”. W pierwszych latach powojennych podstawą funkcjonowania systemu opieki medycznej w Polsce były ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym oraz z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia. To nie one jednak stały się ostatecznie podstawą rozwiązań systemowych, wprowadzonych w Polsce w początku lat 50. XX w. Zrezygnowano wówczas z tzw. wielosektorowości w opiece zdrowotnej i niemal wszystkie aspekty tej opieki zostały przejęte przez instytucje państwowe. Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań takiego kierunku ewolucji polskiego prawa medycznego w powojennej Polsce i analiza wprowadzanych od 1945 do 1952 r. regulacji prawnych. Autorzy w przeprowadzonej analizie oparli się na metodzie dogmatycznoprawnej (analiza tekstów prawnych – metoda podstawowa) oraz historycznoprawnej (przedstawienie prawa do ochrony zdrowia i jego ewolucji w badanym okresie). Całość zamykają wnioski końcowe.

17

Podstawowe prawa pacjenta w orzeczeniach sądów lekarskich. Stan obecny i wyzwania na przyszłość

75%

Wrześniewska-Wal I.

|

2019

|

nr 4

147-156

EN

Documents related to human rights indicate that respect for life and health is inherent in the medical profession. The doctor’s conduct is aimed at saving the patient’s life or health. At the same time, it is important that the patient’s dignity is not violated and his statutory rights are respected. In her work, the author would like to present her research on medical court rulings conducted in one of the largest medical courts in Poland, providing not only statistics but also numerous examples of authentic judgments. Unfortunately, the examples presented by the author show that modern medicine loses its deepest meaning, which is the good of the patient. Hence the postulate that the educational value resulting from the decisions of medical courts be used in the process of teaching doctors.

PL

Dokumenty związane z prawami człowieka wskazują, iż szacunek dla życia i zdrowia jest nieodłączna cechą zawodu lekarza. Postępowanie lekarza nakierowane jest na ratowanie życia lub zdrowia pacjenta. Jednocześnie ważne jest, aby nie została naruszona godność pacjenta i były respektowane jego ustawowe prawa. W swojej pracy autorka pragnie zaprezentować swoje badania nad orzecznictwem sądów lekarskich prowadzone w jednym z największych sądów lekarskich w Polsce, podając nie tylko statystykę, ale i liczne przykłady autentycznych orzeczeń. Niestety przedstawione przez autorkę przykłady pokazują, iż współczesna medycyna gubi swój najgłębszy sens jakim jest dobro chorego. Stąd postulat, aby walor edukacyjny płynący z orzecznictwa sądów lekarskich wykorzystać w procesie nauczaniu lekarzy.

18

Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje

71%

Kmieciak B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

tom 79

21-37

EN

The legal situation of the patient has become one of the most important elements of the debate on health care. It is related to the specific situation. The patient during a meeting with a medical expert is forced to provide intimate details about his life. Patients’ rights are most often analysed in legal terms relating to specific laws or regulations. It should be noted, however, that these rights of patients “live” primarily in institutions such as hospitals or clinics. Moreover, they are not only a part of the broadly understood system of medical law. They refer to a specific meeting that occurs between the patient and the medical expert. How can the mentioned relationship be applied to the concept of patients’ rights? Are there any laws that specifically relate to the interaction which occurs between the doctor and the patient? Is the formal implementation of the regulations sufficient to conclude that patients’ rights are fully respected? The proposed article is an attempt to answer these questions.

PL

Sytuacja prawna pacjenta stała się jednym z kluczowych elementów debaty na temat ochrony zdrowia. Odnosi się ona do szczególnej sytuacji. Pacjent w trakcie spotkania z ekspertem medycznym zmuszony jest często do przedstawienia intymnych informacji dotyczących swojego życia. Prawa pacjenta najczęściej analizowane są pod kątem legalnym, w aspekcie konkretnych ustaw lub rozporządzeń. Warto jednak zaznaczyć, że wspomniane uprawnienia pacjentów „żyją” przede wszystkim na terenie instytucji, takich jak szpitale czy poradnie. Ponadto, nie są one wyłącznie elementem szeroko rozumianego systemu prawa medycznego. Odwołują się do konkretnego spotkania, do jakiego dochodzi pomiędzy pacjentem a ekspertem medycznym. W jaki sposób, wspomnianą relację można odnieść do pojęcia praw pacjenta? Czy istnieją prawa, które w sposób szczególny dotyczą interakcji, do której dochodzi pomiędzy lekarzem a pacjentem? Czy formalna realizacja przepisów wystarczy, by uznać, iż dane prawa są w pełni respektowane? W prezentowanym artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na te pytania.

19

Godność dziecka w szpitalu psychiatrycznym

63%

Kmieciak B. , Gmitrowicz A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

tom 12

|

nr 4

273-282

EN

The right to respect the dignity of children using medical services in psychiatric units is regulated among other by the Patients’ Rights act and the Patients’ Rights Ombudsman act, Physician and Dentist Professions Act and the Medical Ethics Code. Although since 1994 the Mental Health Protection Act has existed, some information appears about the violation of the dignity of the child in psychiatric hospitals. Material and methods: Analysis of the information obtained from different sources (the media, the Internet, from patients and/or their legal guardians, peror Psychiatric Hospital Patients’ Ombudsman) allowed to draw up a list of repeated situations in psychiatric units for children and adolescents where the dignity of the juvenile/minor patient may be violated. Results: The most frequently reported issues are: reduction of the minor/juvenile patients’ access to “privileges” (such as direct contacts with colleagues), lack of privacy (such as controls in toilets and bathrooms), irregularities during the use of direct coercion, lack of regular access to a mobile phone, the Internet, stereo equipment, lack of juvenile/minor patients’ consent for treatment (including the double permission), engaging the patients to cleaning work, and medical staff’s interventions of educational and corrective character (the patients perceive this as the use of penalties). Discussion: It was found out that the reaction of a minor/juvenile psychiatric unit patient or her/his carers to the detachment from her/his surroundings, favourite activities or things, and educational interventions are related to precise determination of diagnostic and therapeutic procedures and rules prevalent in the group, privileges, consequences, and application of behavioural effects in the form of negative reinforcements (so-called penalties) and positive reinforcements (rewards). A strong response to infringement of the rules may be perceived by the patients as a violation of their rights. Particularly important in such situations is the way the dialogue with the patient is conducted, besides the patient has to be informed about the consequences of infringement of the norms and rules. This should be reflected in the rules of the psychiatric unit. Furthermore, special importance within the respect for the dignity of the minor/juvenile patient in the psychiatric unit is ascribed to the use of a long-term direct coercion in case of a patient with severe mental impairment and/or autism, strongly agitated, aggressive or self-aggressive. The principle of the respect for the dignity of the patient requires notification of the patient, regardless of her/his condition, about the planned activities, immobilization of the patient in the near presence of the other staff, personal analysis of the patient’s health condition by the physician who ordered or prolonged the coercion (every 4 hours), by the nurse (control of the condition – every 15 minutes). However, the use of direct coercion and adherence to the principle of “the least disturbance” do not reduce the patient’s discomfort. Introduction of additional detailed executory rules does not eliminate the conflict between the respect for the dignity of the patient and the effectiveness of undertaken activities, the patient’s safety, the other patients’ comfort and multilateral staff encumbrance.

PL

Prawo do poszanowania godności dzieci korzystających ze świadczeń medycznych na oddziałach psychiatrycznych regulują między innymi ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej. Mimo obowiązywania od 1994 roku ustawy o ochronie zdrowia psychicznego pojawiają się informacje, które mogą świadczyć o naruszaniu godności dziecka w warunkach szpitala psychiatrycznego. Materiał i metoda: Analiza informacji uzyskanych z różnych źródeł (z mediów, Internetu, od pacjentów i/lub ich opiekunów prawnych, od Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego) pozwoliła na opracowanie listy powtarzających się sytuacji na oddziałach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży, w których godność nieletniego/małoletniego pacjenta może być naruszona. Wyniki: Do najczęściej zgłaszanych spraw należą: ograniczenia nieletnim/małoletnim pacjentom dostępu do „przywilejów” (np. bezpośredniego kontaktu z kolegami), nieposzanowanie prywatności (m.in. kontrole w toaletach i łazienkach), nieprawidłowości przy stosowaniu przymusu bezpośredniego, brak stałego dostępu do telefonu komórkowego, Internetu, sprzętu grającego, brak zgody osoby nieletniej/małoletniej na leczenie (w tym podwójnej), angażowanie pacjentów do prac porządkowych oraz interwencje personelu medycznego o charakterze resocjalizacyjno-wychowawczym (w rozumieniu pacjentów – stosowanie kar). Omówienie: Ustalono, że reakcje nieletniego/małoletniego pacjenta oddziału psychiatrycznego czy jego opiekunów na pewne odcięcie od otoczenia, ulubionych zajęć i przedmiotów oraz interwencje wychowawcze wiążą się m.in. z precyzyjnym określaniem reguł postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, zasad panujących w grupie, przywilejów, konsekwencji, a także stosowaniem oddziaływań behawioralnych pod postacią wzmocnień negatywnych (tzw. kar) i pozytywnych (nagród). Stanowcze reagowanie na łamanie norm może być odbierane przez pacjentów jako naruszanie ich praw. Szczególnie istotny w tych sytuacjach jest sposób prowadzenia z pacjentem dialogu oraz informowania go o konsekwencjach naruszenia norm. Powinno to znaleźć odzwierciedlenie w regulaminie oddziału psychiatrycznego. Poza tym szczególną rangę w zakresie poszanowania godności nieletniego/małoletniego pacjenta na oddziale psychiatrycznym ma stosowanie długotrwałego przymusu bezpośredniego w przypadku pacjenta z głębszym upośledzeniem umysłowym i/lub autyzmem, silnie pobudzonego, agresywnego czy autoagresywnego. Zasada poszanowania godności pacjenta wymaga jego uprzedzenia, bez względu na stan, o planowanych działaniach, unieruchamiania w bliskiej obecności pozostałego personelu, osobistego analizowania stanu zdrowia pacjenta przez lekarza zlecającego bądź przedłużającego przymus (co 4 godziny), przez pielęgniarki (kontrola stanu co 15 minut). Niemniej jednak wymienione wymogi zastosowania przymusu bezpośredniego, a także stosowanie się do zasady „najmniejszej uciążliwości” nie zmniejszają dyskomfortu pacjenta. Wprowadzanie dodatkowych szczegółowych przepisów wykonawczych nie usuwa konfliktu pomiędzy poszanowaniem godności pacjenta a skutecznością podejmowanych działań, bezpieczeństwem pacjenta, komfortem pozostałych pacjentów oraz wielostronnym obciążeniem personelu.

20

Wprowadzenie tzw. specustawy dotyczącej kierowania groźnych przestępców do ośrodków terapii osobowości – kontekst społeczno-prawny

63%

Kmieciak B.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2013

|

tom 13

|

nr 4

217-224

EN

The Act on the procedures related to people with mental disorders posing a danger to other people’s life, health or sexual freedom has been one of the most criticized legal acts over the recent months. A large group of lawyers and psychiatrists indicates that the proposed solutions are contrary to human rights standards which Poland adopted many years ago. It is emphasized that the law will create in our country the practice of using psychiatry for political purposes. On the other hand, those who defend the mentioned law indicate that some of the prisoners because of their personality disorders or sexual preference disorders intend to return to criminal activities, often directed against the life and health of children. It should be noted that at the end of the 80s in the 20th century a similar action led to the capital punishment of the mentioned people. Interestingly, for over 20 years no one undertook the subject of those prisoners whose capital punishment was later replaced with 25 years imprisonment. So is it true that the law concerned violatesfundamental human rights and freedoms? Is there a real threat that the mentioned legal act could be used for political purposes? May psychiatrists be required to accomplish exclusively tasks of political nature? Is it possible that there is no other solution which would protect the public safety? Answers to such questions will be derived from analysis of official legal materials and media information and commentaries related to the said Act.

PL

Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób to jeden z najbardziej krytykowanych w ostatnich miesiącach aktów prawnych. Liczne grono prawników oraz psychiatrów wskazuje, iż proponowane rozwiązania są sprzeczne ze standardami ochrony praw człowieka, które wiele lat temu zostały przyjęte przez Polskę. Podkreśla się ponadto, że przyjęcie ustawy otworzy drogę do wykorzystywania psychiatrii do celów politycznych. Z drugiej strony osoby broniące przywołaną ustawę twierdzą, że część osadzonych osób, z powodu doświadczania zaburzeń osobowości bądź zaburzeń preferencji seksualnych, zamierza powrócić do działań przestępczych, skierowanych często przeciwko życiu i zdrowiu dzieci. Należy wspomnieć, iż pod koniec lat 80. XX wieku podobne działania doprowadziły do orzeczenia kary śmierci wobec ww. osób. Co istotne, przez ponad 20 lat nie podejmowano tematu sytuacji więźniów, którym karę śmierci następnie zamieniono na karę 25 lat pozbawienia wolności. Czy prawdą jest zatem, iż omawiana ustawa łamie fundamentalne prawa i wolności człowieka? Czy istnieje realna obawa wykorzystywania przywołanego aktu prawnego do celów politycznych? Czy psychiatrzy mogą zostać zobowiązani do wykonywania zadań wyłącznie o politycznym charakterze? Czy obecnie nie ma innego rozwiązania zapewniającego poszanowanie bezpieczeństwa publicznego? W prezentowanym artykule odpowiedzi na powyższe pytania będą udzielane na podstawie analizy oficjalnych materiałów prawnych oraz medialnych informacji i komentarzy odnoszących się do omawianej ustawy.