Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konstytucyjne środki ochrony wolności oraz praw człowieka i obywatela

100%

Haduch T.

|

tom Nr 4

73--78

PL

Od wejścia w życie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 r., Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w 1950 oraz Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka w 1966 r. istnieje międzynarodowy wzorzec praw i wolności. Prawa te służą ochronie interesów jednostki. Te, które są związane z obywatelstwem danego państwa, przysługują wyłącznie jego obywatelom (np. prawo dostępu do służby publicznej). Poza tym prawa jednostki przysługują każdej osobie niezależnie od posiadanego przez nią obywatelstwa.

2

Publiczna działalność żołnierzy zawodowych w świetle Konstytucji RP i ustawy z dnia 11 września 2003 roku o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych

86%

Milik P.

|

nr 18 (2)

209-235

EN

The article describes the issue of the public activity of professional soldiers in the light of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the Act of September 11, 2003 on the military service of professional soldiers. The author analyzes in detail the political freedoms and rights of citizens, defined in the Constitution of the Republic of Poland and the possibility of their implementation by professional soldiers in the light of the restrictions imposed on them in the Act on the military service of professional soldiers. The aim of the analyzes carried out is to indicate the scope of civil rights in the sphere of public activity that professional soldiers are entitled to, whose special service relationship imposes certain restrictions on the exercise of these rights.

PL

Artykuł porusza zagadnienie publicznej działalności żołnierzy zawodowych w świetle postanowień Konstytucji RP z 1997 r. i ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Autor szczegółowo analizuje wolności i prawa polityczne przysługujące obywatelom, zdefiniowane w Konstytucji RP i możliwość ich realizacji przez żołnierzy zawodowych w świetle ograniczeń nałożonych na nich w pragmatyce służbowej jaką jest ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Celem przeprowadzonych analiz jest wskazanie zakresu praw obywatelskich w sferze aktywności publicznej przysługujących żołnierzom zawodowym, których szczególny stosunek służby wymusza określone ograniczenia w korzystaniu z tych praw.

3

Ograniczenia praw i wolności człowieka a kondycja zdrowotna i zadowolenie z życia w czasie pandemii COVID-19

72%

Chwaszcz J. , Niewiadomska I. , Ostrowska A.

|

nr 18 (1)

33-51

EN

The article presents the discussion between the freedoms and human rights resulting from the Constitution of the Republic of Poland and the limitations related to the COVID-19 pandemic and analyzes the impact of these limitations on the physical and mental health of citizens. The article presents research conducted on a sample of 523 people on the mental and physical condition of the respondents and their relationship with the perception of limitations, hopelessness and the use of psychoactive substances. The article ends with the practical implications of the research.

PL

Artykuł dotyczy rozważań pomiędzy wolnościami i prawami człowieka wynikającymi z Konstytucji RP a ograniczeniami związanymi z pandemią COVID-19 oraz analizuje wpływ tychże ograniczeń na zdrowie fizyczne i psychiczne obywateli. W artykule zaprezentowano badania przeprowadzone na próbie 523 osób dotyczące kondycji psychicznej i fizycznej osób badanych i ich związków ze spostrzeganiem ograniczeń, poczuciem beznadziejności oraz używaniem substancji psychoaktywnych. Artykuł zakończono implikacjami praktycznymi wynikającymi z badań.

4

Przetworzona informacja publiczna w praktyce urzędów górniczych. Część 1 - Podstawy systemu informacji publicznej w Polsce

72%

Kozioł P.

|

tom nr 5

5--11

EN

Mining supervision authorities provide information on their activities pursuant to the Act on Access to Public Information and specific acts. The provisions guarantee access to this information to everyone through official publications, especially the online Public Information Bulletin, and by way of responding to individual requests. Public information is everything that is directly related to the activities of public authorities and entities performing public tasks, excluding internal working documents and strictly personal information. The most important role is played by access to official documents, including decisions in administrative and court proceedings. A distinction is made between simple information, generated as part of the tasks performed, and processed information, developed on the basis of simple information in cases of particular importance for the public interest. The provisions may specify different rules for disclosing public information depending on its subject (e.g. in the case of files of proceedings, recruitment for positions in the civil service or information on the environment) and may introduce restrictions on access to this information (e.g. due to legally protected secrets or personal privacy). Obtaining public information does not require the applicant to meet complicated requirements, it should take place immediately or within the time limits provided for by law. Refusal or failure to provide information is subject to administrative and judicial review and may result in administrative and criminal sanctions. Abuse of the right to public information, obtained contrary to its purpose, allows for refusal to disclose it.

PL

Artykuł prezentuje podstawy systemu udostępniania informacji publicznej w Polsce, w szczególności przedmiot tej informacji, akty prawne regulujące jej udostępnianie, formy udostępniania, tryb udostępniania informacji na indywidualny wniosek, przewidziane w przepisach odrębnych wyłączenia i odmienności w stosowaniu przepisów o udostępnianiu informacji publicznej, sankcje za nieudostępnienie informacji publicznej i instytucję nadużycia prawa do informacji publicznej.

5

W obronie praw obywateli Ukrainy. Działania Rzecznika Praw Obywatelskich w pierwszym miesiącu napaści Rosji na Ukrainę, 24.02-24.03.2022

72%

Wentkowska A.

|

tom 1(XXII)

127-141

EN

The attack on February 24, 2022 on the sovereign Ukrainian state undoubtedly violates Art. 1 clause 1 of the International Covenant on Civil and Political Rights on the right to self-determination. By virtue of this law, nations themselves decide about their political status, and they themselves choose the form and direction of economic, social and cultural development. The use of armed force inevitably leads to a violation of fundamental human rights, including the right to life and human dignity. The Commissioner Human Rights carries out his tasks in the field of supporting people seeking refuge in Poland from the war. The first month of the armed conflict was significant in terms of securing the basic needs of people who often fled the occupied and shelled territories of Ukraine even without personal belongings. Both individual and general applications included requests for help in meeting basic needs, such as food, accommodation, medical assistance, financial support, and then finding a job or school

PL

Atak w dniu 24 lutego 2022 roku na suwerenne państwo ukraińskie niewątpliwie stanowi naruszenie art. 1 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych o prawie do samostanowienia. Z mocy tego prawa narody same decydują o swoim statusie politycznym oraz same wybierają formę i kierunek rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego. Użycie zbrojnej siły nieuchronnie prowadzi do naruszenia podstawowych praw człowieka, w tym prawa do życia i godności istoty ludzkiej. Rzecznik Praw Obywatelskich realizuje swoje zadania w zakresie wsparcia osób poszukujących w Polsce schronienia przed wojną. Pierwszy miesiąc konfliktu zbrojnego był znamienny w zabezpieczaniu podstawowych potrzeb osób, które niejednokrotnie nawet bez rzeczy osobistych uciekały z okupowanych i ostrzeliwanych terytoriów Ukrainy. Zarówno wnioski indywidualne, jak i wystąpienia generalne zawierały prośby o pomoc w realizacji podstawowych potrzeb, jak wyżywienie, zakwaterowanie, pomoc medyczna, wsparcie finansowe, czy w dalszej kolejności znalezienie pracy czy szkoły.

6

Perspectives and development of the Bulgarian military-educational system

72%

Bogdanov P.

|

tom 52

|

nr 3(197)

489-500

PL

Raport przedstawia wszystkie aktualne wyzwania stojące przed bułgarskim systemem szkolnictwa wojskowego w kontekście podstawowych cech środowiska bezpieczeństwa i trendów pierwszej połowy XXI wieku poprzez identyfikację głównych obszarów problemowych w jego funkcjonowaniu. Status i możliwości systemu szkolnictwa wojskowego w Republice Bułgarii są omówione w oparciu o kluczowe dokumenty strategiczne w sektorach edukacji, bezpieczeństwa i obrony oraz obecny stan edukacji wojskowej i cywilnej oraz nieodłączne działania instytucji szkoleniowych. Przedstawiono podstawowe zasady konstruowania i działania systemów edukacji wojskowej oraz fundamentalne cele strategiczne i zadania w korelacji ze współczesnym środowiskiem bezpieczeństwa strategicznego i dynamicznie zmieniającymi się warunkami w NATO i UE. Główne elementy systemu edukacji wojskowej zostały opisane jako złożony, zdolny do adaptacji, elastyczny system rozwijający się zgodnie i komplementarnie z cywilnym systemem edukacji w Bułgarii. Sformułowano wytyczne dotyczące ulepszenia systemu szkolnictwa wojskowego w Bułgarii w odniesieniu do jego wkładu we wzmocnienie bezpieczeństwa narodowego oraz obronności w trzech kierunkach – rozwoju konceptualnego, organizacyjnego i technologicznego.

EN

The report presents all the current challenges which the Bulgarian military-educational system is facing in the context of the basic features of the security environment and trends for the first half of the 21th century by identifying the main problem areas in its functioning. The status and capabilities of the military-educational system of the Republic of Bulgaria are discussed on the basis of an analysis of key strategic documents in the sectors of education, security and defence, as well as the current state of military and civil education and the inherent activities of the training institutions. Outlined are the basic principles of construction and operation of military-educational systems and the fundamental strategic goals and tasks according to modern strategic security environment and dynamically changing conditions in NATO and the EU. Described are the main elements of the military-educational system as a complex, adaptive and flexible system that develops in unity and complementarity with the system of civil education in Bulgaria. Guidelines are formulated for improving the military educational system in relation to its contribution to strengthening national security and defence of the country in three directions – conceptual, organizational and technological improvement.

7

Freedom of Public Assembly in Poland

72%

Bidziński M.

|

2019

|

nr 5 (51)

201-213

EN

The right to assembly is a manifestation of the social possibility of influencing state organs by loud and often expressive articulation of the position of a given social group on issues important to it. It should be clearly emphasized that the right to peaceful assembly is a manifestation of freedom and is one of the core guarantees of pluralism, freedom of speech and the nation’s right to decide about self, which one considers a sovereign. Detailed rules and procedures for organizing, conducting and dissolving assemblies have been regulated in the Act of July 24, 2015 of the Act of Assembly Law2. The basic concept – the concept of assembly – has been defined in the Art. 3 of Act of the Assembly Law. According to the adopted systematics, two types of assembly were distinguished: ordinary and spontaneous. The first of these means “a grouping of persons in an open space accessible to unspecified persons in a specific place organized in order to carry our joint deliberations or for joint expression of public opinion”. The organization of the meeting can be practically unlimited. The only requirement is having full legal capacity, which excludes persons partially deprived of legal capacity, regardless of the scope of such limitation and the relationship with the subject of the organized meeting. The process of organizing assemblies is not complicated, although one should be particularly careful about the deadlines and keep in mind the “privileged status” of some other forms of assemblies. The amendment to the Act of 2016 introduced new legal solutions, although definition issues were omitted, which in this case are of fundamental importance for the correct application of the Act and guaranteeing observance of constitutional norms by public administration bodies.

PL

Prawo do zgromadzeń jest przejawem społecznej możliwości wpływu na organy państwa poprzez głośne, a często ekspresyjne wyartykułowanie stanowiska danej grupy społecznej na ważne dla niej tematy. Należy wyraźnie podkreślić, że prawo do pokojowych zgromadzeń stanowi przejaw wolności i jest jedną z trzonowych gwarancji pluralizmu, wolności słowa, prawa decydowania o samym sobie przez suwerena, jakim jest naród3. Szczegółowe zasady i tryb organizowania, odbywania oraz rozwiązywania zgromadzeń uregulowany został w ustawie z 24 lipca 2015 r. Prawo o zgromadzeniach4. Podstawowe pojęcie – zgromadzenia – zdefiniowane zostało w art. 3 uPoZ. Zgodnie z przyjętą systematyką rozróżnione zostały dwa rodzaje zgromadzeń: zwykłe i spontaniczne. Pierwsze z nich oznacza „zgrupowanie osób na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób w określonym miejscu w celu odbycia wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska w sprawach publicznych”. Organizacja zgromadzenia jest niemal podmiotowo nieograniczona. Jedynym wymogiem jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawych, co wyklucza osoby częściowo pozbawione zdolności do czynności prawnych, bez względu na zakres takiego ograniczenia i związek z przedmiotem organizowanego zgromadzenia. Proces związany z organizacją zgromadzeń nie jest skomplikowany, jakkolwiek należy szczególnie uważnie pilnować terminów oraz mieć na względzie „uprzywilejowanie” niektórych innych form zgromadzeń. Nowelizacja ustawy z 2016 r. wprowadziła nowe rozwiązania prawne, jakkolwiek pominięte zostały kwestie definicyjne, które w tym przypadku mają zasadnicze znaczenie dla prawidłowości stosowania ustawy i gwarancji przestrzegania przez organy administracji publicznej norm konstytucyjnych.

8

Constitutional Right of Citizens to Know about the Activities of Public Authorities from the Perspective of Selected Aspects of the Protection of Classified Information

58%

Zapart R.

|

2020

|

nr 6 (58)

633-642

EN

The implementation of the constitutional right of citizens to obtain information about the activities of state authorities, in particular, in the sphere of state security, causes many problems resulting from the application of the Act on the Protection of Classified Information. The measures adopted in the Act, promoting the rights of the community at the expense of the rights of individuals, pose a risk of its instrumental use for political purposes. The reduction of the above-mentioned risk may be supported by a minor correction of the regulations in force, as postulated by the author of the article, which includes an increase in external supervision over the marking of materials containing information intended for protection, which does not undermine the grounds for restricting the transparency of public activities, permitted by the international law and by the Constitution of the Republic of Poland, and required from the perspective of public safety. The conclusion is that it is difficult to be optimistic about this area due to the observed reluctance of the ruling elites to voluntarily abandon the tools that give them an advantage in public communication.

PL

Realizacja konstytucyjnego prawa obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów państwa, szczególnie w sferze jego bezpieczeństwa, nastręcza wiele problemów będących następstwem obowiązywania Ustawy o ochronie informacji niejawnych. Przyjęte w niej rozwiązania, promując prawa wspólnoty kosztem praw jednostek, stwarzają ryzyko jej instrumentalnego wykorzystania w celach politycznym. Redukcji powyższego zagrożenia, może sprzyjać postulowana przez autora artykułu niewielka korekta obowiązujących w tym zakresie norm, obejmująca zwiększenie zewnętrznego nadzoru nad oznaczaniem materiałów z informacjami przewidzianymi do ochrony, która nie podważa jednocześnie podstaw, dopuszczalnych w prawie międzynarodowym i w Konstytucji Rzeczpospolitej, a wymaganych z perspektywy bezpieczeństwa państwa, ograniczeń jawności działalności publicznej. W konkluzji rozważań stwierdzono, że trudno w tym obszarze o optymistyczne prognozy, z uwagi na obserwowaną niechęć elit rządzących do dobrowolnego pozbycia się narzędzi gwarantujących im przewagę w komunikowaniu publicznym.

9

Polemika Mary Wollstonecraft z poglądami Jeana J. Rousseau na temat wychowania i edukacji kobiet

58%

Szczap A.

|

nr (2/2015)

39-50

EN

This article presents the views of Mary Wollstonecraft on the education of women. Her views are the essence of Enlightenment thought. She believed in the power of human reason and the legitimacy of the slogan of the French Revolution. Proposed social reforms based on the ideas of freedom and equality, demanded the granting to women their civil and political rights. Sources of the programme are the theoretical assumptions and personal experiences of the author. The philosophical foundations of liberalism were inspired by John Locke and the polemic of views on education advocated by Jean J. Rousseau. Rousseau believed that the main task of women is pleasing men, therefore, what should be developed in them are the qualities and habits that are used to achieve this. This postulates that girls and boys were educated in a different way. Wollstonecraft referring to the universality of reason insisted on an egalitarian model of education.

PL

Przedmiotem artykułu są poglądy Mary Wollstonecraft na temat wychowania i edukacji kobiet. Jej poglądy to kwintesencja myśli oświeceniowej. Wierzyła w potęgę ludzkiego rozumu i słuszność haseł Rewolucji Francuskiej. Proponowała reformy społeczne oparte o idee wolności i równości, domagała się przyznania kobietom praw cywilnych i politycznych. Źródła jej programu leżą zarówno w założeniach teoretycznych, jak i osobistych przeżyciach autorki, a filozoficzne podstawy były inspirowane liberalizmem Johna Locke’a oraz polemiką z poglądami dotyczącymi wychowania głoszonymi przez Jeana J. Rousseau. Rousseau uważał, że głównym zadaniem kobiety jest podobanie się mężczyznom, dlatego należy kształtować w nich te cechy i nawyki, które służą do osiągnięcia tego celu. Stąd postulat, by dziewczęta i chłopcy byli wychowywani w inny sposób. Wollstonecraft, powołując się na uniwersalność rozumu, domagała się egalitarnego modelu edukacji.

10

Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w dobie pandemii Covid-19 w świetle charakterystyki prawa jako systemu

58%

Wentkowska A. , Tkacz S.

|

nr XXI

117-133

EN

The time of COVID- 19 pandemia presents a number of challenges for policymakers and enforcement of law. On the one hand, they are related to the need to quickly respond to threats concerning the spread of the epidemic, on the other hand, the need to maintain standards related to the obligation to implement the values of law. The measures taken to protect the life and health of citizens, in particular the restrictions introduced by executive acts, undoubtedly undermine the assumption that the law creates a system. The first part of the article present philosophical and legal reference to the issues of law-making in the time of pandemia. The second part contains a study of cases of the Ombudsman. The text ends with short reflections presented as a summary.

PL

W niniejszym opracowaniu zajmiemy się rozwiązaniami przyjętymi przez prawodawcę w Polsce w dobie pandemii w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy sprostał on wyzwaniom związanym z realizacją w tych czasach zasady państwa prawnego. W pierwszej części artykułu przedstawione zostanie filozoficzno-prawne i konstytucyjno-prawne odniesienie do problematyki stanowienia prawa w dobie pandemii COVID-19. Druga zawiera studium przypadków, które stanowiły przedmiot wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich. Tekst zamykają krótkie przemyślenia przedstawione tytułem podsumowania.

11

Polish Classical Liberalism. The Reception of Liberalism in Polish Political Thought in the First Half of the 19th

51%

Bosiacki A.

|

nr 3

EN

The article presents a reminder and an analysis of the phenomenon of Polish classical liberalism, which is a reception of thoughts of Benjamin Constant de Rebecque. In the so-called Kingdomof Poland, a specific quasi-state organism, founded from the piece of the Russian partition of Polandand created after the Congress of Vienna in 1815, the Russian Tsar Alexander I gave the Kingdom the constitution, which newly nominated members of parliament demanded to bind. The opposition was mainly headed by the representatives from the provinceof Kalisz(the Kalisians) under the leadership of Wincenty and Bonaventura Niemojowski. After deposition under house arrest in 1825, Wincenty Niemojowski translated in one volume the basic works of Benjamin Constant, significant from the point of view of the parliamentary struggle, and later armed during the Polish November Uprising 1830-1831. The work contains extensive principle of separation of powers, a very mature concept of freedom, as well as a warranty catalog to public authorities, such as freedom of the press, or the independence of the courts, which Wincenty Niemojowski highlighted in his translation. Paradoxically, it was the widest reception of classical liberalism inPoland, where to this day, trends of modern political thought represented by political parties have not yet developed.

PL

Artykuł prezentuje przypomnienie i analizę zjawiska polskiego klasycznego liberalizmu będącego recepcją myśli Benjamina Constanta de Rebecque’a. W latach tzw. Królestwa Kongresowego, okrojonego z ziem zaboru rosyjskiego, specyficznego organizmu quasi-państwowego, utworzonego po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r., car Rosji Aleksander I nadał Królestwu konstytucję, której przestrzegania domagali się głównie posłowie z województwa kaliskiego (kaliszanie) pod przewodnictwem Wincentego i Bonawentury Niemojowskich. Po osadzeniu w areszcie domowym Wincenty Niemojowski przetłumaczył w jednym woluminie podstawowe dzieła Constanta, istotne z punktu widzenia walki parlamentarnej, a później zbrojnej w czasie Powstania Listopadowego 1830–1831. Znalazła się w nim rozbudowana zasada podziału władzy, bardzo dojrzała koncepcja wolności oraz katalog rękojmi władz publicznych, takich jak wolność prasy czy niezawisłość sądów, które Niemojowski uwypuklił w swym tłumaczeniu. Paradoksalnie była to najszersza recepcja klasycznego liberalizmu na ziemiach polskich, gdzie do dziś kierunki współczesnej myśli politycznej, reprezentowane przez partie polityczne, jeszcze się nie wykształciły.