Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zagrożenia związane z wodą - powodzie błyskawiczne

100%

Pociask-Karteczka J. , Żychowski J. , Bryndal T.

|

2017

|

tom Nr 2

37--42

PL

Ze względu na skalę szkód oraz wzrastającą liczbę zdarzeń związanych z hydro-zagrożeniami rozpoznanie ich genezy oraz jednoznaczna klasyfikacja są ważne z punktu widzenia podejmowania odpowiednich działań zapobiegających ich niekorzystnym skutkom. Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat hydro zagrożeń ze szczególnym uwzględnieniem powodzi błyskawicznych, które wyróżniają się ze względu na gwałtowny przebieg oraz bardzo duże zniszczenia w skali lokalnej. Przedstawiono także wybrane aspekty dotyczące oceny zagrożenia związanego z występowaniem powodzi błyskawicznych, jak również sposobów ograniczenia ich skutków.

EN

The increase in number of hydro hazards and damage generated by these events causes that detailed recognition and unambiguous classification are a core to make decisions in order to mitigate their adverse impact. The goal of the study is to systemize the knowledge related to hydro hazards with considerable focusing on flash floods, which are very rapid unpredictable events and cause big damages at a local scale. Some aspects of the assessment of risks associated with the occurrence of flash floods as well as methods of reducing their negative effects were also presented.

2

Powodzie błyskawiczne w małych zlewniach karpackich – wybrane aspekty zarządzania ryzykiem powodziowym

94%

Bryndal T.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2014

|

tom 7

69-80

EN

Flood risk is a combination of flooding and its negative consequents. Generally, activities aimed at reducing the negative consequences of flooding on human health, environment, cultural heritage and economic activity are related to flood risk management process. The article discusses the factors affecting the flood risk level. It was proved that lower flood risk level may be achieved by reducing the exposure and susceptibility to flooding. Spatial planning within the catchment is one of the most important methods allowing for reducing the exposure to flooding. In this context, the role of flood hazard and flood risk maps was discussed. It was emphasised that education related to floods is the key element for flood susceptibility mitigation.

PL

Ryzyko powodziowe oznacza kombinację wystąpienia powodzi oraz jej negatywnych skutków. Ogół działań związanych z ograniczaniem skutków powodzi dla zdrowia ludzkiego, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej wchodzi w obręb tzw. zarządzania ryzykiem powodziowym. W artykule omówiono czynniki wpływające na poziom ryzyka powodziowego. Wykazano, że poziom ryzyka powodziowego, związanego z powodziami błyskawicznymi w małych zlewniach karpackich, można obniżyć przede wszystkim poprzez działania na rzecz ograniczenia tzw. ekspozycji oraz wrażliwości na powódź. Wykazano, że odpowiednio prowadzone działania planistyczne w obrębie zlewni, mogą przyczynić się do ograniczenia poziomu ryzyka powodziowego związanego z ekspozycją. W tym kontekście omówiono znaczenie map zagrożenia i ryzyka powodziowego. Zwrócono uwagę na konieczność prowadzenia tzw. edukacji powodziowej będącej u podstaw podejmowania skutecznych działań na rzecz ograniczenia wrażliwości na powódź.

3

Interaktywny geoserwis dotyczący gwałtownych wezbrań i powodzi błyskawicznych wykorzystujący obserwacje VGI i PGI

84%

Jawgiel K.

Roczniki Geomatyki

|

2016

|

tom T. 14, z. 3(73)

343--350

PL

Praca opisuje schemat działania geoserwisu internetowego mającego na celu zbieranie danych wg założeń partycypacji społecznej. Partycypacja społeczna jest metodą obserwacyjną wykorzystującą zdolności percepcyjne zwykłych obywateli, a obserwacje te dokonywane są dobrowolnie. Projekt dotyczy powodzi błyskawicznych na terenie miasta Poznania, których monitoring jest wyjątkowo trudny ze względu na dynamikę zjawiska. W tym celu stworzono dwie grupy obserwatorów o zróżnicowanych umiejętnościach interpretacji zjawisk powodziowych. Każda z grup obsługuje specjalnie przygotowany geoserwis, który umożliwia dostęp do określonych funkcji w zależności od zdolności percepcyjnych użytkownika. Zebranie danych ma na celu uzupełnienie pomiarów, które nie zostały zarejestrowane przez wyspecjalizowany sprzęt. Obecnie obserwuje się coraz większą popularność podobnych geoserwisów. Mimo, że obserwacje społecznościowe obarczone są dużą subiektywnością obserwatorów to dane te coraz częściej akceptowane są przez naukowców. Działanie serwisu opisane jest w sposób umożliwiający jego odtworzenie w kolejnych pracach.

EN

This paper describes the scheme of web geoservices which aim at collecting data as a part of the social participation policy. It is a method of observations that uses perceptual abilities of ordinary citizens, and those observations are made voluntarily. The project concerns the flash floods in the city of Poznan. Due to their dynamic nature monitoring of those phenomena is extremely difficult. For this purpose two groups of observers with different interpretation skills of flood events were created. Each group supports specially prepared geoservices, which allows to access specific functions, depending on the user skills. Collecting data is intended to supplement measurements that were not registered by the specialized equipment. Nowadays the growing popularity of similar geoservices can be observed. Although the social observations are burdened with the high subjectivity of observers, that data are more frequently recognized by scientists. Operations of the discussed services are described in a way that allows its reproduction in future works.

4

Zagrożenie powodziowe Gdańska. Część III

84%

Majewski W.

Gospodarka Wodna

|

2022

|

tom Nr 1

12--16

PL

W artykule (część III Zagrożenia Powodziowego Gdańska) przedstawiono działania, jakie zostały podjęte w celu uniknięcia powodzi miejskiej w przyszłości. Zakres potrzebnych działań był przedmiotem projektu realizowanego na zlecenie RZGW w Gdańsku. W ramach projektu wykonano pomiary istniejących cieków oraz konstrukcji hydrotechnicznych na terenie Gdańskiego Węzła Wodnego, analizę hydrologiczną, opracowanie modelu matematycznego obejmującego wszystkie cieki wraz z połączeniem ze stanami wody w Zatoce Gdańskiej. Zaproponowano budowę zbiorników retencyjnych na ciekach spływających do Kanału Raduni (KR), modernizację KR oraz wykonanie kontrolowanych bocznych zrzutów wody z Kanału. Na przykładzie nawalnego opadu deszczu, który wystąpił w lipcu 2016 r., omówiono efekty realizacji zaproponowanych działań. Przedstawiono również potencjalne zagrożenie powodziowe Gdańska w obliczu możliwych zmian klimatycznych w przyszłości. Niniejszy artykuł stanowi kontynuację publikacji dotyczącej tego problemu, które ukazały się w Gospodarce Wodnej - część I, nr 6/2021 (str. 9-16) oraz część II, nr 12/2021 (str. 16-20).

EN

The paper (Part III of the Flood threat to Gdansk) presents the activity, which was undertaken with the aim to avoid similar urban flood in future. It was the project established by the Reginal Board of Water Management in Gdansk. Realization of the project was the consortium consisting of 4 institutions. Within the project the following actions were carried out: measurements of alt streams together with hydraulic structures, hydrological analysis, development of mathematical model including all streams with the connection of water levels in the Bay of Gdansk. It was proposed the construction of retention reservoirs on the streams flowing to Radunia Channel, modernization of the channel and construction of side discharges from the channel. It was also presented flood danger of Gdansk as the result of intensive rain. Potential flood danger of Gdansk was presented of possible climate changes in future. Present article is the continuation of previous publications concerning the same problem, which appeared in Gospodarka Wodna (Water Management), part I, No. 6/202021 (pp. 9-16) and part II, No. 12/2021 (pp. 16-20).

5

Hydrologiczne i geomorfologiczne skutki ekstremalnego opadu w maju 2014 roku w zlewni Rybnego Potoku (Masyw Babiej Góry)

84%

Franczak P.

|

nr 2

EN

Mountain streams are subject to continuous modeling of river beds during floods. The greatest changes occur within them, however, during the catastrophic floods caused by sudden rainfall. The increase in the intensity of transformation occurs in forest areas, where the wooden logs carried by the swollen streams create a dumping ground, around which there is a greater accumulation of transported material and the formation of an increased mosaic of geomorphological forms.The study was conducted in the Rybny Potok catchment area (Babia Góra National Park). The flooding occurred on 15–16 May 2014 due to the heavy rainfall, which on 15 May amounted to 138 mm. Whereas 216.5 mm of rainfall fell in the catchment area in three days. This resulted in a sudden and full spate streams, contributing to a significant transformation in the bottoms of their geomorphological valleys. There were created many new forms, while the pre-existing increased their size.

6

Powodzie błyskawiczne w małych zlewniach karpackich – wybrane aspekty zarządzania ryzykiem powodziowym

84%

Bryndal T.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2014

|

tom 7

69-80

PL

Ryzyko powodziowe oznacza kombinację wystąpienia powodzi oraz jej negatywnych skutków. Ogół działań związanych z ograniczaniem skutków powodzi dla zdrowia ludzkiego, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej wchodzi w obręb tzw. zarządzania ryzykiem powodziowym. W artykule omówiono czynniki wpływające na poziom ryzyka powodziowego. Wykazano, że poziom ryzyka powodziowego, związanego z powodziami błyskawicznymi w małych zlewniach karpackich, można obniżyć przede wszystkim poprzez działania na rzecz ograniczenia tzw. ekspozycji oraz wrażliwości na powódź. Wykazano, że odpowiednio prowadzone działania planistyczne w obrębie zlewni, mogą przyczynić się do ograniczenia poziomu ryzyka powodziowego związanego z ekspozycją. W tym kontekście omówiono znaczenie map zagrożenia i ryzyka powodziowego. Zwrócono uwagę na konieczność prowadzenia tzw. edukacji powodziowej będącej u podstaw podejmowania skutecznych działań na rzecz ograniczenia wrażliwości na powódź.

EN

Flood risk is a combination of flooding and its negative consequents. Generally, activities aimed at reducing the negative consequences of flooding on human health, environment, cultural heritage and economic activity are related to flood risk management process. The article discusses the factors affecting the flood risk level. It was proved that lower flood risk level may be achieved by reducing the exposure and susceptibility to flooding. Spatial planning within the catchment is one of the most important methods allowing for reducing the exposure to flooding. In this context, the role of flood hazard and flood risk maps was discussed. It was emphasised that education related to floods is the key element for flood susceptibility mitigation.

7

Burza superkomórkowa z deszczem nawalnym 8 września 2022 roku w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego

67%

Soroka J. , Matczak P.

Przegląd Geofizyczny

|

2024

|

tom Z. 1-2

25--46

PL

W artykule opisano przypadek deszczu nawalnego związanego z długotrwałą, quasi-stacjonarną superkomórką burzową, która wystąpiła nad ranem 8 września 2022 r. w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego. Warunki atmosferyczne charakteryzowały się wówczas sporą niestabilnością atmosfery oraz dużą zawartością wilgoci w powietrzu, a także niewielkim przepływem powietrza. Istotne dane minutowe ukazały rzadki przypadek związany z gwałtownymi napływami cieplejszego powietrza podczas trwania burzy o symptomach zbliżonych do tzw. zjawiska heat burst. Przy opadzie trwającym niespełna 3,5 godz. sumy opadów osiągnęły od 144,9 mm w Gorzowie (stacja IMGW-PIB) do 218 mm w Wawrowie (dane nieoficjalne). Najwyższa dobowa suma opadów oszacowana przy pomocy reanalizy RainGRS Clim wystąpiła w rejonie Czechowa i wyniosła 237 mm. Zarejestrowane sumy i natężenie opadów były jednymi z największych w historii pomiarów jakie odnotowano na obszarze Polski nizinnej. Rozwój superkomórki burzowej przypadł na wczesne godziny poranne, czyli poza okresem typowego występowania burz w przebiegu dobowym. Na intensyfikację rozwoju burzy wpływ mogło mieć wzmocnienie orograficzne w obrębie krawędzi między wysoczyzną i doliną rzeki Warty. Wystąpienie deszczu nawalnego spowodowało powódź błyskawiczną i olbrzymie zniszczenia w lokalnej infrastrukturze, zwłaszcza w sołectwach Czechów i Wawrów.

EN

A heavy rainfall episode associated with a long-lived, quasi-stationary supercell thunderstorm occurred in the Gorzów Wielkopolski area (western Poland) on September 8, 2022. The atmospheric environment was saturated with moisture and instability with relatively weak air flow. Precise synoptic 1-minute data showed a very rare event associated with sudden advection of warm air during a thunderstorm, closely resembling the heat burst phenomenon. The highest rainfall amounts were recorded in Gorzów Wielkopolski (144.9 mm) and Wawrów (218 mm, unofficial data). Based on the RainGRS Clim reanalysis, a maximum of daily total precipitation was estimated at 237 mm in Czechów village. It was one of the most extreme precipitation events in the Polish lowlands. The supercell thunderstorm developed unusually in the early morning hours, outside of the period of maximum thunderstorm activity. It is possible that the edge between the Gorzow highlands and the Warta river valley favoured orographically forced convective precipitation. As a consequence of this unprecedented event, flash floods and destruction of local technical infrastructure were observed, particularly in Czechów and Wawrów villages.

8

Zagrożenie powodziowe Gdańska Przyczyny, przebieg i skutki powodzi w lipcu 2001 r. w Gdańsku. Część II

67%

Majewski W.

|

tom Nr 12

16--20

PL

W artykule, który stanowi II część publikacji (Gospodarka Wodna 6/21 str. 9–16) przedstawiono przyczyny i przebieg powodzi miejskiej w Gdańsku, jej skutki w różnych miejscach Gdańskiego Węzła Wodnego oraz doraźnie wykonane naprawy zniszczonej infrastruktury miejskiej. Bezpośrednią przyczyną powodzi był intensywny opad deszczu skoncentrowany głównie na obszarze zlewni Kanału Raduni (KR), przebiegającego u podnóża wzgórz morenowych i wzdłuż szlaku komunikacyjnego prowadzącego do Gdańska. Zlewnia KR uległa w ostatnich latach intensywnej urbanizacji, co spowodowało uszczelnienie jej znacznej powierzchni i przyspieszenie spływu powierzchniowego.

EN

The paper, which is the 2nd part of the publication (Gospodarka Wodna 6/21 pp. 9–16), presents the reasons and the run of urban flood in Gdańsk, its results in various parts of Gdańsk Water Node and immediate repairs of damaged city infrastructure. The basic cause of the flood was a very intensive rainfall concentrated on the catchment of Radunia Channel (RCh) which runs at the foot of morraine hills and along the main road leading to Gdańsk. The catchment of RCh was in recent years intensively urbanized, what resulted in the sealing of the terrain and accelerating of surface runoff.

9

Ocena aktualnego stanu zabezpieczenia KWB Turów w aspekcie zdarzeń powodziowych zaistniałych w sierpniu 2010 r.

51%

Salata R. , Sondaj L. , Wojciechowski M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

tom nr 82

157-172

PL

W referacie przedstawiono działania podjęte przez KWB Turów, dotyczące zabezpieczenia odkrywki przed wdarciem się wód wezbraniowych z cieków zewnętrznych otaczających odkrywkę oraz zabezpieczenia przed zagrożeniami, jakie niosą ze sobą opady nawalne. W dniach 7-8 sierpnia 2010 r. wystąpiły nawalne opady deszczu w Górach Izerskich, obejmujące terytorium Czech i Polski. Niezwykle silny opad spowodował bardzo szybko postępującą w czasie powódź błyskawiczną. Ilość wody, jaka spadła w ciągu doby, wynosiła około 150 litrów/m2. W otoczeniu KWB Turów wystąpiły z koryt trzy rzeki: Nysa Łużycka, Miedzianka i Witka, które spływały z ogromną prędkością do obszaru Niecki Żytawskiej. Rzeka Miedzianka spowodowała klęskę powodziowąw Bogatyni. Zostały zniszczone drogi, mosty oraz kilkadziesiąt budynków. Na zboczu wschodnim wyrobiska, na filarze rzeki Miedzianki, woda spowodowała rozmycie nasypu kolejowego na długości około 80 m i wdarła się na teren zakładu górniczego, doprowadzając do przerwania głównych ciągów przenośnikowych i komunikacyjnych. Wody pochodzące z opadów oraz wody, które wdarły się do wyrobiska z rzeki Miedzianki, spowodowały konieczność wstrzymania ruchu zakładu górniczego w dniach 7-8 sierpnia 2010 r. Woda zalała dwa najniższe poziomy eksploatacyjne i jeden poziom zwałowy. Na spągu wyrobiska powstały dwa obszary zalewowe. Nysa Łużycka, będąca rzeką graniczną z Niemcami, spowodowała powódź w miejscowości Porajów i Sieniawka. Na zachodnim zboczu odkrywki, na filarze Nysy Łużyckiej, powstało zagrożenie przerwania wałów przeciwpowodziowych. W aspekcie zdarzeń powodziowych z sierpnia 2010 r. Kopalnia Turów stanęła przed koniecznością przeanalizowania i dokonania oceny stanu zabezpieczenia odkrywki przed dopływem wód z zewnątrz i opracowania działań zabezpieczających na kolejne lata. Odtworzono i podwyższono wały ziemne zlokalizowane pomiędzy terenem odkrywki KWB Turów a rzeką Miedzianką, potokiem Ślad oraz na filarze rzeki Nysa Łużycka na przepływ miarodajny Qm05% (t.j. na opad 200-letni). Natomiast trzy miejsca wykazane jako miejsca niebezpieczne - gdzie nastąpiło wtargnięcie wód z rzek zewnętrznych - będą wymagały dodatkowego specjalnego zabezpieczenia wg projektu technicznego: podwyższenia wałów ziemnych na przepływ Qk01%, tj. na opad 1000-letni.

EN

This paper describes protective actions taken against the flood hazard in the open pit mine KWB Turów. Rivers and brooks surrounding the Turów open pit mine create a substantial hazard of water breaking through embankments and destroying the infrastructure of the mine. This paper shows the causes and results of the disastrous flood in August 2010. On the 7th-8th of August 2010, torrential rains occurred in the Izera Mountains on the territory of the Czech Republic and Poland. Heavy rain caused immediate and unusual flooding. These mountains are the source of all the rivers surrounding the Turów mine, including the Nysa Łużycka, Miedzianka, and Witka Rivers. Great amounts of water (totalling 150 billion litres over the course of 24 hours) flowing from the north sides of the mountains caused a flash flood resulting in natural disasters in Bogatynia, Porajów, and Sieniawka, destroying urban infrastructure and tens of historic buildings. On the pillar of the east side of the mine, water broke through the embankments and rushed into the open pit mine of Turów. The mine was forced to cease operations. Water flooded the bottom of the open pit and two working levels. On the west side of the mine, water from the overflowing Nysa Łużycka threatened to destroy the west embankments. Water broke through the dam on the Witka River, and 60 million m3 severed the only route between Bogatynia and the rest of Poland. This report describes the rescue and the liquidation action, recovering the flooded coal seams, and preventative actions taken against flooding. The damaged embankment and railroad were rebuilt, and the Miedzianka River cleaned. Protective embankments along the Ślad brook were extended. They reconstructed embankments located between the area of the Turów mine and the Miedzianka River and also on the pillar of the Nysa Łużycka River against two-hundred-year flood. However, three dangerous locations were indicated where the forced entry of water resulted from outside rivers - requiring additional reinforcement efforts according to the technical plan in order to raise the earth embankments higher to account for the one-thousand-year flood.