W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości ołowiu, cynku, chromu i żelaza w bulwach ziemniaka oraz w glebie na terenie gminy Trzebinia. Dokonano analizy przydatności do spożycia ziemniaków uprawianych na badanym terenie. Analizowano skórkę i miąższ ziemniaka. Próby roślin pobrano w stanie dojrzałym zbiorczej (sierpień 2008 r.). Stwierdzono przekroczenie normy KWE dla ołowiu. Skórka bulw ziemniaków według zaleceń JUNG nie nadaje się do celów konsumpcyjnych ze względu na wysoką zawartość cynku i ołowiu. Zawartość cynku nie pozwalała także na cele przemysłowe i paszowe. Miąższ ziemniaków nadaje się do celów konsumpcyjnych, paszowych i przemysłowych. Nie stwierdzono zależności pomiędzy zawartością metali ciężkich w glebie i w bulwach ziemniaków. Zawartość żelaza w badanym miąższu wskazuje na jej fizjologiczną zwartość.
EN
The paper presents the results of lead, zinc, chromium and iron contents in potato tubers and in soil in the municipality Trzebinia. An analysis of suitability for consumption of potatoes cultivated in the site was done. The analysis included the potato peel and flesh. Sample plants were collected during their consumption maturity in August 2008. The standard s of the European Communities Committee for the lead has been exceeded. Peeled potato tubers according to the norms JUNG were not suitable for consumption because of the high content of zinc and lead. The zinc content also did not allow its industrial and feeding use. The flesh of potatoes by the standards JUNG may be, in terms of Pb and Zn content, used for consumption, feeding and for industrial applications. There was no relationship between the content of heavy meta is in soil and in potato tuber. The content of iron in the tested flesh reflected the physiological content.
The aim of this work was to investigated if the application of increased doses of Se into the soil before planting influenced some selected potato yield-forming parameters, viz. yield per hectare (in tons), number of tubers, number of consume-size tubers (> 35 mm), share of the yield of consume-size tubers in the total hectare yield, and the number of stems). Five variants with increasing Se-doses (0; 12; 24; 48 and 72 kg Se - ha-') were established in a small-plot field trial in the locality Źabtice within the period of two years (2004 and 2005). The experiment involved two varieties with different terms of harvest (ie an early variety `Karin' and a medium-early variety `Ditta'). Several selected potato yield-forming parameters were followed in two basic harvest terms at the beginning of physiological maturity, it means in the term of maximal harvesting of selected varieties for the market in the Czech Republic (ie after 92 days of vegetation variety `Karin' and after 99 days of vegetation variety `Ditta'). All potato yield-forming components were influenced by increasing doses of selenium applied into the soil before planting. Hectare yields, numbers of tubers per plant and also yield of consume-size tubers decreased on increasing doses of selenium. In both years, the maximum hectare yield was found out in control variants (38 Mg - ha-1 in 2004 and 43 Mg ha-1 in 2005) while the minimum one was recorded in the variant Se72 (30.5 Mg h-1 in 2004 and 28.6 Mg ha-1 in 2005). The yield per hectare was significantly influenced by the year and a higher mean hectare yield was achieved in 2005. The total number of tubers per plant was also influenced by Se supply and the lowest number of tubers per plant was found out in the variant Se72 in both experimental years.
PL
Celem pracy było zbadanie, czy zastosowanie wzrastających dawek Se do gleby przed sadzeniem ziemniaka wpłynie na niektóre wybrane komponenty struktury plonu, tj.: ilość plonu (w Mg z 1 ha), liczbę bulw, liczbę bulw o wymiarach konsumpcyjnych (> 35 mm), udział plonu bulw o wymiarach konsumpcyjnych w całkowitym plonie z 1 ha oraz liczbę łodyg. Pięć wariantów ze wzrastającymi dawkami Se (0; 12; 24; 48 i 72 kg Se - ha-') badano w doświadczeniu mikropoletkowym zlokalizowanym w Źabcicach w okresie dwóch lat (2004 i 2005). Doświadczenie obejmowało dwie odmiany z różnymi terminami zbioru (odmianę wczesną `Karin' i średnio wczesną `Ditta'). Prześledzono kilka wybranych komponentów struktury plonu ziemniaka w dwóch podstawowych terminach zbioru na początku dojrzałości fizjologicznej, czyli w terminie maksymalnego zbioru wybranych odmian dla marketów w Republice Czeskiej (tj. po 92 dniach wegetacji odmiany `Karin' i po 99 dniach wegetacji odmiany `Ditta'). Wszystkie komponenty struktury plonu ziemniaka podlegały wpływowi wzrastających dawek selenu stosowanych do gleby przed sadzeniem. Plon z 1 ha, liczba bulw, z 1 rośliny, a także plon bulw o wymiarach konsumpcyjnych zmniejszały się w miarę zwiększania dawek selenu. W obydwu latach maksymalny plon z 1 ha stwierdzono w wariancie kontrolnym (38 Mg ha-1 w 2004 i 43 Mg o ha-1 w 2005 r.), podczas gdy minimalny zanotowano w wariancie Se72 (30,5 Mg ha-' w 2004 i 28,6 Mg ha -1 w 2005 r.). Plon z 1 ha zależał od warunków wegetacji w danym roku. Większy średni plon z 1 ha uzyskano w 2005 r. Ogólna liczba bulw z rośliny także zależała od ilości zastosowanego Se. Najmniejszą liczbę bulw z rośliny stwierdzono w wariancie Se72 w obydwu latach doświadczeń.
Stonka ziemniaczana jest jednym z najpoważniejszych szkodników ziemniaków. Strategie jej zwalczania na ekologicznych plantacjach były testowane w latach 2004-2009 zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. W doświadczeniach stosowano wybrane bioinsektycydy oparte na naturalnej pyretrynie, azadyrachtynie, toksynie bakteryjnej Bacillus thuringiensis var. Tenebronis i na spinosadzie. Produkty były stosowane w różnych kombinacjach, łączonych i samodzielnie oraz z różnych odstępach czasowych. Zabiegi oparte na azadyrachtynie oraz B.t.t znacząco redukowały procent defoliacji roślin powodowany przez żerujące larwy szkodnika, a tym samym zwiększały plony. Najkorzystniejszy dla plantatorów był spinosad, który po jednorazowym zabiegu zabezpieczał plantacje oraz nie generował kolejnych kosztów związanych z pracą fizyczną i stosowaniem maszyn. Szczegółowe dane dotyczące tego aspektu zamieszczono w innych pracach tych samych autorów. Liczebność entomofauny pożytecznej ocenianej w latach 2004-2007 była bardzo niska, jedynie biedronkowate (Coccinella septempunctata, Harmonia axyridis) stanowiły dominującą grupę drapieżców. W roku 2008 stwierdzono pozytywny efekt stosowania ekologicznej ochrony ziemniaków. Entomofauna pożyteczna licznie występowała na powierzchni chronionej spinosadem. Dodatkowo po upływie 25 dni od zabiegu obserwowano zwiększająca się liczbę ocenianych owadów. Zjawisko to łączono z dobrym ulistnieniem chronionych roślin, w porównaniu do kontroli, a tym samym dobrym i atrakcyjnym środowiskiem życia i rozwoju owadów pożytecznych.
EN
The Colorado Potato Beetle (CPB) is one of the most imminent pests of potatoes. Modern strategies for controlling this pest in organic farming were developed under field trials in Germany and Poland. In 2004-2009, the experiments have been done with selected insecticides containing the active substances permitted to organic farming, e.g. pyrethrum, neem, Bacillus thuringiensis var. tenebronis, spinosad. The products were applied in different combinations and lapses of time. Treatments with neem and B.t.t significantly reduced the percentage of defoliation due to larval feeding and significantly increased the yield, however spinosad application resulted in higher efficacy and lower cost. Data concerning this subject are published in other papers of authors. The numbers of beneficial insects in 2004-2007 were very low, only ladybirds (Coccinella septempunctata, Harmonia axyridis) were the most dominant predators. In 2008 we found a positive effect of biological insecticides. Abundant beneficial insects were found in spinosad treatments 25 days after spraying, whereby in the untreated control only a small amount of mentioned insects appeared. The reason was the foliage loss caused by the CPB larvae feeding in the untreated control which destroyed the living habitat for aphids and their predators.
In accurate small-plot experiments with potatoes we explored the effect of foliar applications of Se in the form of sodium selenate (IV) on tuber yields, the Se concentration in the tops and tubers of raw and boiled potatoes and in French fries, in the 'Karin' and 'Ditta' varieties. The experiments were established in Źabčice near Brno in 3 variants: (1) control; (2) 200 g Se o ha^-1; (3) 400 g Se o ha^-1. The mean total yields of tubers per ha were the highest in the control variant (19.99 Mg o ha^-1) but applications of selenium reduced the yields statistically insignificantly (to 16.79 and 18.39 Mg o ha"1, respectively). The 'Ditta' yariety produced higher yields. The average content of Se increased with the applied dose as compared with the control and equals: in the tops 0.255; 0.739 and 0.767 mg o kg^-1 d.m., in raw tubers 0.214; 0.564 and 0.917 mg o kg^-1 d.m., in boiled tubers 0.200; 0.523 and 0.915 mg o kg^-1 d.m. and in French frics 0.223; 0.425 and 0.574 mg o kg^-1 d.m. The content of Se decreased more markedly in French fries by heat processing. On the basis of the achieved results foliar nutrition appears to be a suitable and economically reasonable measure towards a targeted increase in the content of Se in potato tubers from the viewpoint of the positive effects of Se on the human organism.
PL
W ścisłym doświadczeniu mikropoletkowym badano wpływ nawożenia dolistnego selenu w formie selenianu(IV) sodu na plony bulw ziemniaków odmian 'Karin' i 'Ditta', zawartość Se w łętach i bulwach ziemniaków surowych i gotowanych oraz we frytkach. Doświadczenia założono w Żab čicach koło Brna w 3 wariantach: (1) kontrola; (2) 200 g Se o ha^-1; (3) 400 g Se o ha^-1. Największe średnie plony bulw uzyskano w obiekcie kontrolnym (19,99 Mg o ha^-1), a stosowanie selenu zmniejszało statystycznie nieznacząco plony (odpowiednio o 16,79 i 1839 Mg o ha^-1). Odmiana 'Ditta' wytwarzała większe plony. Średnia zawartość Se zwiększała się wraz z zastosowaną dawką Se w porównaniu z obiektem kontrolnym i wynosiła w łętach 0,255; 0,739 i 0,767 mg o kg^-1 s.m., w bulwach surowych 0,214; 0,564 i 0,917 mg o kg^-1 s.m., w gotowanych bulwach 0,200; 0,523 i 0,915 mg o kg^-1 s.m. i we frytkach 0,223; 0,425 i 0,574 mg o kg^-1 s.m. Zawartość Se zmniejszała się wyraźniej we frytkach w wyniku obróbki termicznej. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że nawożenie dolistne wydaje się być odpowiednim i ekonomicznie uzasadnionym sposobem w kierunku osiągnięcia większej zawartości Se w bulwach ziemniaków z punktu widzenia pozytywnego wpływu Se na organizm ludzki.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.