Celem artykułu jest prognoza przyszłego popytu na pracę w ujęciu sektorowym i zawodowym, którego wystąpienie będzie najbardziej prawdopodobne, na przykładzie rynku pracy województwa podlaskiego. W badaniu uwzględniono kontekst poziomu rozwoju gospodarczego tego regionu oraz zidentyfikowane trendy globalne. Za przykład do analiz posłużył region klasyfikowany statystycznie jako słabo rozwinięty. Zarówno poziom rozwoju określonej gospodarki, jak i zidentyfikowane trendy globalne silnie determinują popyt na określone kategorie pracowników. Zasadniczo terytoria w procesie rozwoju doświadczają przemian strukturalnych na poziomie podstawowych sektorów gospodarki. Zasoby siły roboczej migrują z sektora rolniczego do sektora przemysłu i usług. Na różnice w poziomie i tempie tych zmian wpływa szereg czynników. Fakt przekształceń strukturalnych w obrębie trzech podstawowych sektorów gospodarki oraz założenie o poddaniu gospodarek oddziaływaniu pewnych zjawisk o zasięgu globalnym przy jednoczesnej obserwacji tego, co dzieje się w gospodarkach terytoriów lepiej rozwiniętych, pozwala przewidywać zmiany czekające rynki pracy gospodarek słabiej rozwiniętych pod względem przyszłego popytu na pracę.
Zasadniczym celem opracowania jest pogłębienie wiedzy dotyczącej problematyki popytu na pracę w województwie zachodniopomorskim, ze szczególnym uwzględnieniem zatrudnienia i szans pozyskania pracy. Potrzebę oceny poziomu i struktury popytu na pracę w województwie zachodniopomorskim zaliczyć należy do najważniejszych wśród wielu potrzeb rozpoznania osiągnięć w rozwoju regionu.
EN
The main objective of this paper is to deepen the knowledge on the issues of labor demand in Western Pomerania, with particular emphasis on employment and opportunities of obtaining work. The need to assess the level and structure of labor demand in Western Pomerania include the most important among the many needs of the diagnosis achievements in the development of the region.
The aim of the article is to present selected aspects of the performance of business sector in Lublin Voivodeship, which influence labor demand. The results of the analysis indicate that the situation inbusiness sector has a negative impact on the level and quality of labor demand. In particular, this is the result of a small number of firms in comparison to the rest of the country, especially the relatively small number of medium and large companies, as well as lagging behind in the share of highly productive, innovative startups. Firms’ poor investment and export performance also contribute negatively. On the other hand, business sector seems to be resistant to the impact of global financial crisis.
The article contains the analysis of selected issues of cognitive problems and application research of employers; the issues concern the demand for work of people with higher education. The results of research project (conducted by the author in 2001–2011 on the territory of Lublin Province) constitute the source materials. The aim of the work which was based on the analysis of theoretical, methodological basis and empirical studies was to define the importance of the studies of employers during collecting information of the demand for work. Particular attention was focused on the description of the specificity of survey research. The author showed that there were many determinants of the process of projection and implementation of the studies of employers which played important role in formation their cognitive and application values. They include both methodological aspects (influence of social-professional features of respondents on the formed message) and the context of social problems. It is, mainly, the issue of increasing level of unemployment among people with higher education, especially among university or college graduates.
PL
Artykuł zawiera analizę wybranych problemów poznawczych i aplikacyjnych badań pracodawców, których przedmiotem jest zapotrzebowanie na pracę osób z wyższym wykształceniem. Zasadniczy materiał źródłowy stanowią rezultaty cyklu projektów badawczych wykonanych przez autorkę w latach 2001–2011 na terenie województwa lubelskiego. Celem rozważań, które oparto na analizie podstaw teoretycznych, metodologicznych i empirycznych badań własnych, było określenie znaczenia badań pracodawców w procesie budowania wiedzy na temat popytu na pracę. Szczególną uwagę poświęcono omówieniu specyfiki badań surveyowych. Wykazano, że występuje szereg determinant procesu projektowania i realizacji badań pracodawców, które odgrywają istotną rolę w kształtowaniu ich wartości poznawczej i aplikacyjnej. Należą do nich aspekty metodologiczne, w tym oddziaływanie cech społeczno-zawodowych respondentów na formowany przekaz, oraz kontekst problemów społecznych. Głównie jest to kwestia wzrastającego poziomu bezrobocia wśród osób z wyższym wykształceniem, zwłaszcza w wypadku absolwentów uczelni.
Jednym z podstawowych celów polskiej polityki migracyjnej jest uzupełnianie istniejących luk w zasobach pracy imigrantami zainteresowanymi świadczeniem pracy w Polsce. Utrzymywanie wyłącznie komplementarnego charakteru pracowników cudzoziemskich, w dobie relatywnie dużych rozmiarów bezrobocia, wydaje się być rozsądnym rozwiązaniem. Celem niniejszego artykułu była odpowiedź na pytanie, czy stosowane w Polsce narzędzia polityki migracyjnej są w stanie zabezpieczyć przed zjawiskiem substytucji rodzimych zasobów pracy przez imigrantów zarobkowych. Należy stwierdzić, iż zalecenia metodyczne, zgodnie z którymi wyznacza się zawody deficytowe i nadwyżkowe, dyskwalifikują ten instrument jako podstawowe narzędzie prowadzenia monitoringu sytuacji na rynku pracy i nie gwarantują możliwości utrzymania wyłącznie uzupełniającego charakteru imigracji zarobkowej.
EN
One of the fundamental objectives of the Polish migration policy is to supplement existing labour force shortages with immigrants who are interested in working in Poland. Maintaining only the complementary role of the foreign workers, in the era of relatively high level of unemployment, seems to be the right idea. The aim of this paper was to answer the question of whether tools used in Polish migration policy are able to protect against a phenomenon of substitution of native work resources by economic immigrants. It should be noted, however, that the methodological recommendations, according to which the determined surplus and deficit professions, disqualify this as a fundamental tool for carrying out the monitoring of the situation on the labour market and do not guarantee the possibility of maintaining only a supplemental nature of labour immigration.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest określenie czynników determinujących przyszłą sytuację na regionalnym rynku pracy W artykule dokonano wyboru i analizy najistotniejszych dla rynku pracy działań ekonomicznych państwa, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.
EN
The main aim of the article is an identification of factors which will be determining the future situation on the regional labour market. The paper contains analisis of most important for labour market economic activities of state, enterprises and households.
Thus far, the majority of studies have focused on international student migration. Less attention has been paid to internal migration for tertiary education and even less to local effects caused by this category of migration. To redress this limitation, the paper determines the most important consequences of internal migration for university enrolment in the local labour market of a university city. This is shown through the example of the Polish university city with one of the highest student-to-population ratios – Opole. The study is based on the literature review and the result of qualitative and quantitative research conducted in Opole. The first was conducted among students and the second among owners and employees of local enterprises. Findings of the research suggest that the inflow of students to the university city can lead to short-run and long-run effects on the local economy. Findings of the research suggest that in the short run the inflow of students to the university city leads to structurally important changes in the labour supply and creates new jobs. In the long run, it leads to permanent changes in labour resources, attracts investors to the city and causes permanent changes in the labour demand. The analysed outcomes of migration for tertiary education are only a small but vital part of the consequences of education migration. The global spread of the coronavirus has also stressed the importance of educational migrants in university cities. The impact of pandemic COVID-19 on university cities should be the subject of future research.
PL
Do tej pory większość badań koncentrowała się na międzynarodowej migracji studentów. Mniej uwagi poświęcono migracjom wewnętrznym związanym z podejmowaniem studiów wyższych, a jeszcze mniej – lokalnym skutkom tej kategorii migracji. W związku z tym w artykule określono najważniejsze konsekwencje migracji wewnętrznych związanych z podejmowaniem studiów wyższych dla lokalnego rynku pracy w mieście akademickim. Ukazano to na przykładzie Opola – jedno z miast o najwyższym wskaźniku studentyfikacji mierzonego liczbą studentów do liczby mieszkańców. Opracowanie opiera się na przeglądzie literatury oraz wynikach badań jakościowych i ilościowych przeprowadzonych w Opolu. Pierwsze z nich przeprowadzono wśród studentów, a drugie wśród właścicieli i pracowników lokalnych przedsiębiorstw. Wyniki badań sugerują, że napływ studentów do miasta uniwersyteckiego powoduje krótko- i długookresowe konsekwencje dla lokalnej gospodarki. W krótkim okresie napływ studentów do miast uniwersyteckich prowadzi do strukturalnie istotnych zmian w podaży pracy, a także do powstania nowych miejsc pracy. W długim okresie napływ studentów prowadzi do trwałych zmian w zasobach pracy, przyciąga inwestorów do miasta i powoduje trwałe zmiany w popycie na pracę. Analizowane w artykule skutki migracji stanowią niewielką, ale istotną część zidentyfikowanych w trakcie badań konsekwencji migracji edukacyjnych. Wagę tego zagadnienia ukazała także pandemia COVID-19, która ograniczyła mobilność za wykształceniem i dostępność w miastach akademickich studentów stanowiących ważną część lokalnych zasobów pracy.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The purpose of the paper is to show relationships between the stock of labour and economic growth in the XXI. century, and especially to show the shares of this factor in economic growth. The empirical basis of the research is based on the statistical data for Poland and groups of the EU countries in the years 2000–2019. The research indicates the indicators of the shares of employment growth in GDP growth (the so-called absorption indicators) are in Poland much lower than in the country groups of the Eurozone, EU 15 and EU 27. Estimations of the limits of jobless growth indicate they are in Poland much lower in the years 2000–2019 than earlier, and moreover their levels are in Poland much higher than in the mentioned country groups.
PL
Celem artykułu jest ukazanie związków między rozmiarami czynnika pracy ludzkiej a wzrostem gospodarczym w XXI w., a w szczególności określenie udziału tego czynnika we wzroście gospodarczym. Bazę empiryczną podjętych rozważań stanowią dane statystyczne dotyczące Polski i grup krajów Unii Europejskiej z lat 2000–2019. Z badań wynika, że współczynniki udziałów wzrostu zatrudnienia we wzroście PKB (tzw. współczynniki absorpcji zatrudnienia) są w Polsce znacznie niższe niż w grupach krajów strefy euro, UE 15 i UE 27. Oszacowania granic bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego wskazują, że w Polsce są one w latach 2000–2019 znacznie niższe niż wcześniej, a ponadto kształtują się na znacznie wyższym poziomie niż w grupach krajów strefy euro, UE 15 i UE 27.
Zakorzeniona w ostatnim dziesięcioleciu tendencja do wdrażania technologii informacyjno‑komunikacyjnych w przedsiębiorstwach UE spowodowała wstrząsające zmiany na rynku pracy. Ponieważ zapotrzebowanie na personel ICT rośnie, nadal istnieje potrzeba stworzenia kompleksowej strategii skutecznego zarządzania specjalistami ICT na potrzeby restrukturyzacji przedsiębiorstw. Celem badań jest identyfikacja procesów transferu pomiędzy nisko‑ i wysoko wykwalifikowanym personelem ICT oraz przewidywanie wskaźnika zatrudnienia w dziedzinie ICT do 2025 r. W badaniach wykorzystano łańcuch Markowa jako metodę analizy. W OPARCIU O dane statystyczne dotyczące wskaźnika zatrudnienia personelu ICT według poziomu wykształcenia opracowano model łańcucha Markowa, który opisuje procesy personelu ICT o różnym poziomie wykształcenia. Do analizy wykorzystano dane z okresu 2005–2019 do zbudowania prognozy ze względu na brak najnowszych informacji. W efekcie udowodniono, że przy pomocy procesów digitalizacji stopa zatrudnienia pracowników ICT w 2025 r. wzrośnie o 64% w porównaniu z danymi z 2018 r. Badania potwierdziły, że personel ICT będzie bardzo potrzebny do 2023 r., a co ważne, zapotrzebowanie na pracowników o niskich i średnich kwalifikacjach będzie rosło, jak i na wysoko wykwalifikowanych. Stopa zatrudnienia w dziedzinie ICT będzie na wyższym poziomie w 2022 r., ponieważ sprzyjające warunki ekonomiczne dla przyjęcia ICT mu pomogą. Rosnące zapotrzebowanie na personel ICT o niskim i średnim poziomie kwalifikacji będzie zapewnione przez personel przenoszący procesy, przedsiębiorstwa i cyfryzację rządu. Największy wzrost zatrudnienia personelu ICT nastąpi do 2023 r., a w przyszłości wzrost zatrudnienia spowolni. Główną przeszkodą dla wzrostu zatrudnienia poprzez cyfryzację jest globalny kryzys gospodarczy. Wartością dodaną analizy jest prognoza, że największy wzrost zatrudnienia personelu ICT nastąpi do 2023 roku, ale po będzie mało miejsce spowolnienie wzrostu zatrudnienia. Główną przeszkodą we wzroście zatrudnienia poprzez cyfryzację jest światowy kryzys gospodarczy z różnych powodów.
EN
The ingrained tendency to implement information and communication technologies (ICT) in EU enterprises over the last decade has caused dramatic changes in the labor market. Since the demand for ICT personnel is growing, there is still a need to create a comprehensive strategy to effectively manage ICT specialists when restructuring enterprises. The aim of the research is to identify transferring processes between low‑ and high‑skilled ICT personnel and predict the employment rate in the ICT field until 2025. A Markov chain was used as the method of analysis. Using statistical data about the employment rate of ICT personnel by education attainment level, we have built a Markov chain model that describes the processes of ICT personnel with different levels of education. Data from 2005 to 2019 was used to build forecasting because of the absence of the latest information. We demonstrate that with the help of digitalization, the employment rate of ICT staff in 2025 will increase by 64% compared to 2018. The research verifies that ICT personnel will be in great demand until 2023 and, importantly, low‑ and middle‑skilled personnel will be in demand, as well as high‑skilled personnel. The employment rate in the ICT field will be at its highest level in 2022 as the favorable economic conditions for ICT adoption will help it. The growing demand for low‑ and medium‑skilled ICT staff are met both by staff relocation processes and by the increasing digitalization of business units and public sector institutions. The added value of the analysis is the prediction that the largest growth in ICT personnel employment will occur by 2023, but employment growth will slow down after that. The main obstacle to employment growth through digitalization is the global economic crisis because of different reasons.
This article presents the structural changes of the Polish labour market that took place between 2006 and 2019. In the first part, we describe how the unemployment rate and the labour force participation rate in Poland have changed over the years. Then we discuss technological change, demographic change and shrinking labour supply. In the second part, we focus on the demand side of the labour market and describe the changes in the structure of enterprises and wages that occurred during the covered period. Although the situation on the Polish labour market at the beginning of 2020 was one of the best in the European Union, we point out that the recent years of good economic conditions can be considered as insufficiently used. The most important barriers to be faced by the Polish economy in the coming years include the decreasing labour supply and the lack of employees with appropriate skills. The demographic problems of the Polish labour market will become more severe in the future, and they can only be alleviated by a well-designed migration and educational policy, as well as effective plans to increase the number of children born in the long term.
PL
W artykule przedstawiamy strukturalne zmiany na polskim rynku pracy, które zaszły w latach 2006−2019. W pierwszej części opisujemy, jak na przestrzeni lat zmieniały się stopa bezrobocia i aktywność zawodowa w Polsce. Następnie przechodzimy do kwestii zmian technologicznych, by zastanowić się, czy umiejętności polskich pracowników wystarczą, żeby przeprowadzić transformację technologiczną polskich przedsiębiorstw. Poruszamy również kwestie transformacji demograficznych i malejącej podaży pracy. W drugiej części, poświęconej popytowej stronie rynku pracy, opisujemy przemiany w strukturze przedsiębiorstw oraz w strukturze wynagrodzeń, które zaszły na przestrzeni lat 2006−2019. Choć sytuacja na rynku pracy w Polsce na początku 2020 r. była jedną z lepszych w Unii Europejskiej, wskazujemy, że ostatnie lata dobrej koniunktury można uznać za niewystarczająco wykorzystane. Najważniejsze bariery, które napotka ta gospodarka w nadchodzących latach, to malejąca podaż pracy oraz brak pracowników o odpowiednich kompetencjach. Problemy demograficzne polskiego rynku pracy będą w przyszłości jeszcze bardziej dotkliwe, a zapobiec im może jedynie odpowiednia polityka migracyjna i edukacyjna, a długofalowo − także skuteczne plany zwiększania dzietności.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper provides selected conclusions of the foreign employees demand study. This research, in which 263 companies were investigated, was carried out in the Opolskie Voivodeship. It was a unique study in the region, it included interviews with both: employers with employment of foreigners experience and those who didn’t use such labour. The aim of the research was to find out the reasons of foreigners employment and factors which could encourage companies to look for workers from aboard. Its goal was also to recognize why business in the region still do not employ foreigners very often. The acquisition of the potential and realised demand of foreigners work in the Opolskie Voivodeship. It was perceived that the main reason to employ foreigners for the companies was the lack of staff with needed skills. Among those who still do not employ foreigners but considering doing this, the decisive cause could be the shortage of employees ready to take the job with proposed wage.
PL
W artykule omówione zostały wybrane wyniki badań dotyczących popytu na pracę cudzoziemców w przedsiębiorstwach. Przeprowadzone zostały wśród 263 pracodawców z województwa opolskiego. Były to badania pionierskie w regionie, ponieważ objęły zarówno pracodawców mających doświadczenie w zatrudnianiu zagranicznych pracowników, jak również po raz pierwszy wśród respondentów znalazły się także te firmy, które dotychczas nie korzystały z pracy obcokrajowców. Badania miały na celu zarówno ustalenie powodów, które skłaniają pracodawców do zatrudniania cudzoziemców, jak również wskazanie czynników, które mogłyby nakłonić pracodawców do sięgnięcia po zagranicznego pracownika. Ich zadaniem było także określenie przyczyn, które sprawiają, że przedsiębiorcy nie zatrudniają obcokrajowców. Chodziło więc o uzyskanie informacji na temat popytu zrealizowanego i potencjalnego na pracę obcokrajowców w województwie opolskim. Ustalono, że w przypadku pracodawców zatrudniających obcokrajowców, głównym powodem korzystania z pracy cudzoziemca był brak pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach. Wśród pracodawców nie zatrudniających obcokrajowców i rozważających zatrudnienie obcokrajowca czynnikiem, który przesądziłby o sięgnięciu po zagraniczną siłę roboczą byłby brak pracowników gotowych pracować za oferowaną płacę
The aim of the paper is to construct a long-term model of labour demand in Poland, in which the explanatory variables are the average gross salary and gross value added. Additionally, the authors attempt to detect labour hoarding. The study adopted the production approach, which used autoregressive distributed lag model with an ARDL-ECM error correction mechanism. The model parametres were estimated on the basis of quarterly data on the average number of persons employed, the average monthly gross salary and gross value added, all of which related to the period from the first quarter of 2002 to the fourth quarter of 2018. The data used in the study came from Statistics Poland publications. The proposed approach estimated the actual demand for labour. In the analysed period, a long-term relationship between the average employment, the average monthly gross salary and gross value added was observed. Employment was decreasing as the average salary was growing, and its increase was connected with the production growth. Moreover, short-term deviations of the value of the actual employment from the value of employment estimated by the model were observed on the labour market, which indicates labour hoarding could have been taking place. However, due to an insufficient number of observations, the occurrence of this phenomenon could not be fully confirmed.
PL
Głównym celem badania omawianego w artykule jest skonstruowanie długookresowego modelu popytu na pracę w Polsce, w którym zmiennymi objaśniającymi są przeciętne wynagrodzenie brutto i wartość dodana brutto. Dodatkowy cel stanowi identyfikacja zjawiska przechowywania pracy. Przyjęto podejście produkcyjne; wykorzystano model autoregresyjny z opóźnieniami rozłożonymi i mechanizmem korekty błędu ARDL-ECM. Parametry modelu oszacowano na podstawie danych kwartalnych o przeciętnej liczbie zatrudnionych, przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu brutto oraz wartości dodanej brutto za okres od I kwartału 2002 r. do IV kwartału 2018 r. Źródłem danych były publikacje Głównego Urzędu Statystycznego. Zaproponowany model szacowania popytu na pracę dotyczy zrealizowanego popytu na pracę. W analizowanym okresie obserwowano istnienie długookresowego związku pomiędzy przeciętnym zatrudnieniem, przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem brutto i wartością dodaną brutto. Zatrudnienie zmniejszało się wraz ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia, a zwiększało się wraz ze wzrostem produkcji. Na rynku pracy odnotowano także krótkookresowe odchylenia pomiędzy wartością faktycznego zatrudnienia a zatrudnieniem wyznaczonym przez model, co wskazuje na zjawisko przechowywania pracy, jednak ze względu na niewystarczającą liczbę obserwacji trudno jest jednoznacznie je potwierdzić.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In this paper we present a new approach to identifying key occupations in two dimensions: scarcity and demand. The proposed methodology is based on statistical synthesis of data collected from employers, employment agencies, internet job offers and official statistics of Public Employment Services (PES). The analyses were conducted on the example of Pomerania labour market. This approach allows to avoid the typical shortcomings of currently used methods. It appears that the proposed methodology can be successfully used as a tool for diagnosing situation in the local labour market and it allows for obtaining information which is essential for reducing structural mismatch on the labour market.
PL
W artykule zaprezentowano nowy sposób identyfikacji zawodów deficytowych oraz tych, na które jest największe zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy. Algorytm polega na ilościowej syntezie danych o popycie na pracę pochodzących z różnych źródeł. W analizie wykorzystano wyniki badania pracodawców, sprawozdania agencji zatrudnienia, dane o ofertach internetowych oraz statystyki PSZ na przykładzie województwa pomorskiego. Podejście to pozwala uniknąć części niedoskonałości charakterystycznych dla dotychczas stosowanych metod. Proponowana metodologia może być używana jako narzędzie diagnostyczne sytuacji na lokalnym rynku pracy, pozwalając uzyskać informacje niezbędne dla przeciwdziałania strukturalnemu niedopasowaniu popytu i podaży pracy.
In the beginning of the theoretical part of the paper the macroeconomic concepts of the demand for labour in condition of technical progress and in process of changing the capital was presented. Then some assumptions for dynamic model describing the relationship between the rates of employment growth and the rates of GDP growth were formulated. In the empirical part of the paper same selected estimated versions of the considered model for Polish economy were presented. In the process of estimation the quarterly statistical data from 1996 q. 1 to 2008 q. 4 were applied. During the specification, estimation and verification processes were taking into account assumptions which were formulated for considering cause-effect relationship. As a result of this specification procedure two periods of time were separated. For them the short and long run effects of influence the technical progress into the employment rate of growth were not similar. Moreover, the limited GDP rates of growth for which the employment rate of growth was positive had been estimated. Limited rate for the period from 1996 q. 1 to 2004 q.2 was equal to 4.55%. For the period from 2004 q.3 to 2008 q.4 this limited GDP rate of growth was smaller, equal to 2.56%. The last result is similar to the level of this type of parameter which characterized majority of West European countries.
PL
W części teoretycznej artykułu w pierwszej kolejności przedstawiono makroekonomiczne podstawy zapotrzebowania na pracę w warunkach postępu technicznego oraz zmian kapitału rzeczowego. W następnej kolejności sformułowano założenia dla dynamicznego modelu opisującego zależności pomiędzy stopami wzrostu produktu krajowego i zatrudnienia. W części empirycznej artykułu rozważano wybrane wersje oszacowanego modelu opisujące gospodarkę Polski. Do oszacowania parametrów strukturalnych modelu wykorzystano dane kwartalne obejmujące okres od 1 kwartału 1996 r. do 4 kwartału 2008 r. W procesie specyfikacji, estymacji i weryfikacji modelu brano pod uwagę założenia, które były formułowane dla rozważanego związku przyczynowo-skutkowego. W rezultacie zastosowanej procedury specyfikacyjnej wyodrębniono dwa podokresy, dla których krótko i długookresowe efekty wpływu postępu technicznego na stopę wzrostu zatrudnienia wykazywały różnicę. Ponadto oszacowano graniczne stopy wzrostu PKB, przy której stopa wzrostu zatrudnienia stawała się dodatnia. Stwierdzono, że graniczna stopa wzrostu PKB dla podokresu od 1 kwartału 1996 r. do 2 kwartału 2004 r. wynosiła 4,55%. Dla podokresu od 3 kwartału 2004 r. do 4 kwartału 2008 r. graniczna stopa wzrostu PKB była mniejsza i wynosiła 2,56%. Wielkość ta jest zbliżona do poziomu charakteryzującego większość zachodnioeuropejskich krajów.
The aim of the paper is to determine to what extent fluctuations in the level of unemployment in Poland in the last two decades have depended on changes in labor demand and labor supply. To this end, the contribution of labor demand and labor supply to changes in the unemployment rate is examined and then trends in labor demand and labor supply and their key determinants are analyzed. The study finds that changes in labor demand were the main determinant of unemployment fluctuations. A decrease in labor demand contributed to strong unemployment growth at the beginning of the 1990s and at the turn of the century, when the economic slowdown was associated with transformation and pre-accession restructuring respectively. An increase in labor demand caused by economic recovery after EU accession was behind the subsequent fall in unemployment. For most of the time span of the analysis, labor supply was a factor alleviating negative developments on the labor market due to the possibility of early retirement, easy access to disability pensions and labor force migration. Growing labor supply contributed to a rise in unemployment only at the end of the last decade. The fact that labor demand had a stronger impact on the level of unemployment than labor supply indicates that labor market policy should focus on job creation, not on “manipulation” of labor supply, the author concludes.
PL
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: w jakim stopniu obserwowane w ciągu ostatnich dwóch dekad fluktuacje w wysokości polskiego bezrobocia były wywołane wahaniami popytu na pracę, a w jakim podaży pracy. W celu uzyskania odpowiedzi zdekomponowano zmiany w stopie bezrobocia na wywołane popytem na pracę i podażą pracy a następnie przeanalizowano zmiany w popycie na pracę i podaż pracy oraz determinanty tych zmian. Z badań wynika, że główną przyczyną wahań w polskim bezrobociu były zmiany w popycie na pracę. Jego spadek wywołał silny wzrost bezrobocia na początku lat 90. XX wieku oraz na przełomie wieków, kiedy to spowolnienie gospodarcze zbiegło się z transformacyjnymi i przedakcesyjnymi przeobrażeniami strukturalnymi. Natomiast po wejściu do UE wzrost popytu na pracę, wywołany przyspieszeniem gospodarczym, doprowadził do spadku bezrobocia. Podaż pracy przez większość analizowanego okresu była czynnikiem łagodzącym sytuację na rynku pracy dzięki możliwości wcześniejszej dezaktywizacji zawodowej oraz migracjom zarobkowym. Większa podaż pracy doprowadziła do wzrostu bezrobocia dopiero pod koniec ostatniej dekady. Silniejszy wpływ popytu na pracę niż podaży pracy na bezrobocie wskazuje, że polityka ograniczania bezrobocia winna się skupiać na kreowaniu miejsc pracy a nie na „manipulowaniu” podażą pracy.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.