Jednym z wiodących modeli pomyślnego starzenia się jest opracowany przez Paula Baltesa i Margaret Baltes model selektywnej optymalizacji z kompensacją (SOC). Strategia SOC opisuje optymalne mechanizmy adaptacji do zmian związanych z wiekiem, a zatem pomyślne doświadczanie okresu późnej dorosłości. Jej użyteczność została potwierdzona w wielu pracach empirycznych. Niniejsze badanie miało na celu sprawdzenie, czy strategia SOC jest związana z subiektywnymi wskaźnikami pomyślnego starzenia się (pozytywne emocje, satysfakcja z życia, brak poczucia samotności) także u polskich seniorów. Do pomiaru wskaźników użyto powszechnie stosowane skale w wersji polskiej. Adaptacji Kwestionariusza SOC dokonała Karolina Cimochowska. W badaniu uczestniczyło 80 seniorów w wieku 64–85 lat. Wyniki wskazują na istotną statystycznie pozytywną korelację pomiędzy stosowaniem strategii SOC a pomyślnym starzeniem się, co potwierdzają dane innych autorów i oznacza, że model SOC jest niezależny od socjokulturowego kontekstu.
The aim of the paper is to distinguish and analyse, presented in gerontological literature, types (variants) of shaping one’s own educational environment by seniors. The subject of interest are results of research and theoretical analysis in which the authors described the ways of shaping educational environment used by elderly people that would lead to a harmony between oneself and the outside world. Forty articles have been analysed. There have been three types of own shaping educational environment in the period of late adulthood distinguished: 1. A type oriented at community., 2. A type oriented at spirituality, 3. A type oriented at one’s own well-being. The above types correspond to the three different ways of understanding the notion of successful ageing.
PL
Celem artykułu jest wyodrębnienie i przeanalizowanie przedstawianych w literaturze gerontologicznej typów (odmian) kształtowania własnego środowiska edukacyjnego przez seniorów. Przedmiotem zainteresowania są opublikowane wyniki badań i analiz teoretycznych, w których autorzy opisywali stosowane przez osoby starsze sposoby takiego projektowania własnego środowiska edukacyjnego, które miały służyć osiągnięciu harmonii z sobą i światem zewnętrznym. Przeanalizowano 40 artykułów. Wyróżniono trzy typy samodzielnego kształtowania środowiska edukacyjnego w okresie późnej dorosłości: 1. Typ ukierunkowany na wspólnotowość, 2. Typ ukierunkowany na duchowość, 3. Typ ukierunkowany na dobro własne. Opisane typy odpowiadają trzem różnym sposobom rozumienia pojęcia pomyślne starzenie się.
W literaturze gerontologicznej coraz częściej pojawiają się w ostatnich latach stanowiska krytyczne wobec podejścia badawczego wykorzystującego koncepcję pomyślnego starzenia się. W artykule zaprezentowano niektóre poglądy badaczy dotyczące tego tematu. Przedstawiono przykłady różnych interpretacji pojęcia pomyślnego starzenia się. Omówiono przykłady opracowań odnoszących się krytycznie wobec modelu Rowe i Kahna. W dalszej kolejności przeanalizowano edukacyjne implikacje przyjęcia poszczególnych modeli starzenia się.
EN
In the recent years there has been a growth in critical stance towards the research approach based on the concept of successful ageing in gerontological literature. Chosen views of researchers on this subject have been presented in the article. Both examples of various interpretations of successful ageing and research papers providing critical analysing of Kahn and Rowe’s model of successful ageing have been presented. Furthermore, educational implications of specific models of ageing have also been analysed.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The ability to create dreams is an important part of the existential health of the elderly. Every man, regardless of age, must follow his dreams, which determine his state of mind. Dreams affect the quality of life, its creativity, prosperity. Dreams fully reflect human desires, wants, needs. In this article the following questions will be raised: What are dreams in a senior’s life? What is the nature and purpose of dreams? In addition, the conditions for the emergence of dreams in old age will be presented. Dreams give seniors energy to act, stimulate human motivation, integrate people, regulate sense of identity and sense of life, direct action, and relax.
In Poland, the aging process of the population is noticeably slower than in other European countries. The aging of Polish society concerns both municipal and rural areas. However, this process varies between these environments, both in terms of the pace and the scale of the problem. However, it is particularly significant that the forecasts indicate that rural areas will remain “younger” than urban areas in the future. The aim of the present paper was to attempt to answer the question whether the situation of elderly people from the rural areas of south-eastern Poland fit the concepts of successful aging. The paper is based on the results of a study conducted in 2017 among a group of 150 people aged 60+, living in the districts of Myślenice and Nowy Targ. On this basis, it is possible to state that the respondents are rather happy with their contacts with the environment, and express a moderately high degree of satisfaction with their health condition, are not very professionally active, and notice high shortages on the Polish market in terms of services and products aimed especially at elderly people. Thus we may assume that the subjective quality of the life of the respondents in the villages of the Małopolskie province is at an average level and that it creates the possibility of drawing conclusions on the moderate course of the process of successful aging in this environment.
PL
W Polsce proces starzenia się ludności przebiega zdecydowanie wolniej niż w innych krajach europejskich. Fakt ten może cieszyć. Ale jednocześnie nie należy zapominać, że systematyczny wzrost udziału osób starszych w społeczeństwie to aktualnie jeden z najpoważniejszych problemów demograficznych, społecznych i gospodarczych w naszym kraju. Starzenie się polskiego społeczeństwa dotyczy zarówno terenów miejskich, jak i wiejskich. Jednakże proces ten przebiega w odmienny sposób w obu tych środowiskach, zarówno pod względem tempa, jak i skali problemu. Jednakże, co szczególnie ważne, w przyszłości według prognoz wieś pozostanie „młodsza” od miasta. Celem prezentowanego opracowania była próba odpowiedzi na pytanie o to, czy sytuacja seniorów z obszarów wiejskich Polski południowo-wschodniej wpisuje się w koncepcje pomyślnego starzenia się. Podstawę stanowią tu wyniki badań przeprowadzonych w 2017 roku na grupie 150 osób w wieku 60+ z terenu powiatów myślenickiego i nowotarskiego. Na ich podstawie można stwierdzić, iż respondenci prezentują się jako osoby raczej zadowolone z kontaktów z otoczeniem, o umiarkowanie wysokim stopniu satysfakcji w odniesieniu do swojego stanu zdrowia, niezbyt aktywne zawodowo i dostrzegające duże braki na polskim rynku w zakresie oferty usług i produktów kierowanych specjalnie do seniorów. Można więc uznać, że subiektywna jakość życia badanych seniorów z małopolskiej wsi jest na średnim poziomie, a to przekłada się na możliwość wnioskowania o umiarkowanym przebiegu procesu pomyślnego starzenia się w tym środowisku.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.