Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Seria Diplomatica Polonica w zasobie Riksarkivet w Sztokholmie

100%

Stembrowicz I. , Truściński Ł.

|

nr 20

127-133

EN

Fond Diplomatica Polonica preserved at Riksarkivet (The National Archives of Sweden), consisting of 335 archival items (approx. 22 m) is little-known by Polish historians, although it contains very rich and diverse sources to the history of complicated relations between Poland and Sweden over the last few hundred years. This fond is divided into six parts: I. Letters and archives of the Swedish diplomatic missions in Poland 1608-1795 (v.1-245). II. Records on Swedish agents/representatives in Gdańsk 1646-1703 (vol. 246-300). III. Various records on Polish - Swedish relations 1525-1795 (vol. 301-323). IV. Letters of the Polish royal family members 1591-1797 (vol. 324-327). V. Memorandum and notes of the Polish envoys of 1555-1795 (vol. 328). VI. Records on the relations between Sweden and the Polish fief of Courland and Prussia 1524-1804 (vol. 329-335). Although the chronological scope mainly includes records from the 1520s to the early 19th century, there are also copies and extracts of documents of up to the 13th century. Most sources is primarily written in the following languages: Latin, German, French, exept part 1 and 2 that are mostly in Swedish It is worth noting that the series Diplomatica Polonica is only a small part of the whole fond Diplomatica, and records on the history of Polish are, amongst others, in a series of Muscovitica-Cosacica, TURCIC moldavo-Valachica, TURCIC-tatarica, TURCIC-Transylvanica. Part of the records from the fond Diplomatica (Riksarkivet) mainly on the period of conflicts of 17th c. is to be found on the microfilms at the Central Archives of Historical Records. Unfortunately, that microfilms were made in the 60. of 20th c. and some of them are illegible, and cover not the whole items but only some chosen parts. Because of the value of the records from the fond Diplomatica Polonica scans of this fond would undoubtedly facilitate scientific research for the Polish historians.

2

Kopie poloników z archiwów ukraińskich i estońskich w Archiwum Głównym Akt Dawnych

100%

Krochmal J.

|

nr 21

367-369

3

Było i nie ma, czyli trochę o nieobecnych polonikach bałtyckich

100%

Zajas K.

|

nr 20

77-83

EN

The problem seems to be fundamental for historian, because it is an idea, even more, a dream of the ultimate proof, absolute track, which will hit the past as it really was. Despite all the postmodern undermining this faith, the primary goal of historian’s work is looking for new and better sources, discovering something unknown before - I mean something what existed, but was forgotten, relegated to oblivion. However archive consists of what has been deposited there, and not for any other purpose but just for use by the historians . In addition, archive is not a collection of random items, but a construct of its creators, who gathered appraised material according to a certain order. I repeatedly travelled over the territory of the former Polish Livonia in the hope that I can find a part of this great panorama of Polish-Livonian culture. I am stubbornly convicted: there was and there is not any more. I cannot find anything else, and even if I get to the new ruins of the minor court, another cemetery of Polish names on the tombstones, to another Catholic church, where the priest speaks Polish - this does not result in any new revelation right now, to a hypothetical Livonian archives will not be added any new significant facts.

4

Akta dotyczące Józefa Piłsudskiego z lat 1919–1926 w poselstwie austriackim w Warszawie w Archiwum Republiki w Wiedniu

63%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

tom 27

347-368

EN

As part of the program „Reconstitution of the memory of Poland“, a query was conducted in 2019 in the Archive of the Republic (branch of the Austrian State Archive) in Vienna. It covered the documentary remnants of the First Republic of Austria's diplomatic representation in Warsaw. Diplomatic correspondence from the years 1918–1926 is stored in the „Archive of the Mission in Warsaw“ and „Diplomatic Mission in Warsaw“ units. The review included 100 documents pertaining to Józef Piłsudski. They relate to his activities in the field of international, political and military relations in connection with the post of the Chief of State (1918–1922), the candidacy for president (1922), his stay in Sulejówek (1923–1926) and the May Coup of 1926.

PL

W ramach programu „Odtworzenie pamięci Polski“ w 2019 r. została przeprowadzona kwerenda w zasobie Archiwum Republiki (oddział Austriackiego Archiwum Państwowego) w Wiedniu. Objęła ona pozostałość aktową poselstwa Pierwszej Republiki Austriackiej w Warszawie. Korespondencja dyplomatyczna z lat 1918-1926 przechowywana jest w zespołach „Archiwum poselstwa w Warszawie“ i „Poselstwo w Warszawie“. Przeglądem objęto 100 dokumentów dotyczących Józefa Piłsudskiego. Dotyczą one jego działalności podejmowanej w zakresie stosunków międzynarodowych, politycznych i wojskowych w związku z funkcją Naczelnika Państwa (1918-1922), kandydaturą na prezydenta (1922), pobytem w Sulejówku (1923-1926) i zamachem majowym z 1926 r.

5

Akta poselstwa austriackiego w Warszawie z lat 1927–1935 dotyczące Józefa Piłsudskiego w Archiwum Republiki w Wiedniu

63%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

tom 28

237-300

EN

As part of the programm „Reconstitution of the memory of Poland“, a query was conducted in 2020 in the Archive of the Republic (branch of the Austrian State Archiv) in Vienna. It covered the documentary remnants of the First Republic of Austria‘s diplomatic representation in Warsaw. Diplomatic correspondence from the years 1927–1935 ist stored in the „Diplomatic Mission in Warsaw“ units. The review included 366 documents pertaining to Józef Piłsudski. They relate to his activities in the field of international, political and military relations in connection with the post of Minister for Military Affairs, The Inspector General of the Armed Forces and twice prime minister (2 October 1926 – 27 June 1928 and 25 August 1930 – 4 December 1930).

PL

W ramach programu „Odtworzenie pamięci Polski” w 2020 r. przeprowadzono kwerendę w Archiwum Republiki (filia Austriackiego Archiwum Państwowego) w Wiedniu. Obejmowała ona dokumentalne pozostałości przedstawicielstwa dyplomatycznego I Republiki Austrii w Warszawie. Korespondencja dyplomatyczna z lat 1927–1935 przechowywana jest w jednostkach „Poselstwa Dyplomatycznego w Warszawie”. Przegląd obejmował 366 dokumentów dotyczących Józefa Piłsudskiego. Dotyczą one jego działalności na polu stosunków międzynarodowych, politycznych i wojskowych w związku z pełnieniem funkcji Ministra Spraw Wojskowych, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz dwukrotnego premiera (2 października 1926 – 27 czerwca 1928 i 25 sierpnia 1930 – 4 grudnia 1930).

6

Średniowieczne polonika rękopiśmienne w zbiorach obcych

63%

Potkowski E.

|

tom Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

41-46

EN

Prof. Edward Potkowski, died on July 31st 2017, paid particular attention to registration and detailed documentation of the manuscripts - created in Poland, written by the Poles abroad, for the Polish readers, or being held within the territory of Poland - both in Polish and foreign collections. He used to say, that we would not develop a complete image of the book culture of medieval ages in Poland without studies on the books permanently or temporarily stored in foreign institutions. This is also the topic of E. Potkowski’s text offered within this volume. He discusses examples of three books: the Mikołaj Suled’s Codex he found himself in Naples (Italy), the Mathilda’s Codex, and the Sankt Florian Psalter. Their complicated history proves the need of developing a central catalogue of medieval manuscripts related to Poland, for further studies on the Polish medieval culture.

PL

Zmarły 31 VII 2017 r. Edward Potkowski przywiązywał szczególną wagę do rejestracji i możliwie szczegółowego opisu rękopisów – powstałych w Polsce, spisanych przez Polaków za granicą, sporządzonych dla polskiego odbiorcy, bądź znajdujących się na terytorium Polski – zarówno przechowywanych w zbiorach polskich, jak i zagranicznych. Często wyrażał przekonanie, że nie uzyskamy pełnego obrazu kultury książki w polskim średniowieczu bez studiów nad kodeksami, które znajdują się lub czasowo znajdowały się w zbiorach obcych. O nich właśnie traktuje tekst przygotowany przez E. Potkowskiego do niniejszego tomu. Omawia w nim przykłady trzech ksiąg: odnaleziony przez siebie w Neapolu Kodeks Mikołaja Suleda oraz Kodeks Matyldy i Psałterz Floriański, których skomplikowane dzieje dowodzą konieczności utworzenia centralnego katalogu rękopisów średniowiecznych związanych z Polską, w celu rozwoju dalszych studiów nad rodzimą kulturą wieków średnich.

7

Charakterystyka zbiorów Kanadyjsko-Polskiego Instytutu Badawczego. Wybrane możliwości badawcze

63%

Lustański J.

|

nr 1

1-18

EN

Joanna Lustański’s article is concerned with the archives of the Canadian Polish Research Institute in Toronto, one of the few organizations established by the Polish ethnic group in Canada that possesses archives, a publishing house, and library. Her aim is to describe the polonica owned by the institute, and to present the techniques of gathering and sharing the collections. She describes various groups and types of archival records: microfilm collections, scans of Polish diaspora newspapers, pamphlets and leaflets, as well as books on topics related to the Polish ethnic group in Canada, immigrant memoirs, biographies and autobiographies, monographs and registers. Now partially available in a digitized version, the collections have been known and appreciated by a small group of researchers, mainly historians and sociologists. Lustański suggests that the polonica should become a subject of interdisciplinary research exploration to a much greater degree than previously.

PL

Tematem artykułu są zbiory archiwalne Kanadyjsko-Polskiego Instytutu Badawczego w Toronto, który jest jedną z niewielu organizacji stworzonych przez Polonię kanadyjską dysponujących archiwum, wydawnictwem oraz biblioteką. Celem niniejszego tekstu jest scharakteryzowanie poloników będących w posiadaniu Instytutu oraz przedstawienie technik gromadzenia i udostępniania zbiorów. Opisowi poddano różne grupy jednostek archiwalnych: zbiory mikrofilmów, skany gazet polonijnych, pamfletów i druków ulotnych, a także publikacje książkowe o tematyce związanej z polską grupą etniczną w Kanadzie: pamiętniki imigrantów, biografie i autobiografie, monografie i rejestry. Zbiory te – częściowo dostępne w wersji zdigitalizowanej – zostały rozpoznane i docenione przez nielicznych badaczy, głównie historyków i socjologów. Autorka artykułu postuluje, by stały się one przedmiotem bardziej systematycznej niż dotąd interdyscyplinarnej eksploracji naukowej.

8

Polonika w księgozbiorach bibliotecznych dominikanów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu w XVI–XVIII wieku

63%

Stolarczyk T.

|

tom 66

85-90

PL

W bibliotekach Braci Kaznodziejów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu były 54 polonika. Z gidelskiej biblioteki pochodziło 16 dzieł, z łęczyckiej 2 dzieła, łowickiej 6 dzieł, piotrkowskiej 4 dzieła, sieradzkiej 26 dzieł. Stanowiło to około 4% wszystkich ksiąg z wymienionych bibliotek dominikańskich. Można to stwierdzić na podstawie inwentarzy bibliotecznych przechowywanych w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikańskiej w Krakowie i Archiwum Diecezjalnym we Włocławku oraz zbiorom ksiąg podominikańskich zachowanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku i w Bibliotece Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Ojców Dominikanów w Krakowie.

EN

In the libraries of the Dominican monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz there were 54 polonica: 16 works in the library in Gidle, 2 in Łęczyca, 6 in Łowicz, 4 in Piotrków and 26 in Sieradz. This amounted to about four per cent of all the volumes held by these Dominican libraries, as can be proved on the basis of the library inventories in the Archive of the Polish Province of Dominicans in Cracow, the Diocesan Archive in Włocławek as well as on the basis of the ex-Dominican book collections held by the University Library in Warsaw, the Library of the Higher Theological Seminary in Włocławek and the Library of the Dominican College of Philosophy and Theology in Cracow.

9

Akta dotyczące budowy państwowości polskiej w okresie lipiec–sierpień 1917 roku w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu

51%

Gaul J.

|

nr 23

267-278

EN

The development of the Polish statehood during the years of World War I was given particular importance in connection with the 100th anniversary of regaining independence by Poland in November 1918. Query that was conducted in the holdings of the Archives of War in Vienna in 2015., fond Quartiermeisterabteilung of Armeeoberkommando, led to the registration of interesting records from the period of JulyAugust 1917. Boxes no. 2464 and 2465 contain records relating to the organisation of the Polish government, the resignation of the Provisional Council of State and the establishment of the Temporary Committee of the Provisional Council of State as well as to the transfer authority over education and the judiciary to the Polish administration.

10

Doświadczenia Zakładu Starych Druków Biblioteki Narodowej w Warszawie w zakresie rejestracji poloników w bibliotekach rzymskich w latach 1974-2016

44%

Soliński K.

|

tom Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

495-506

EN

This paper presents a whole range of actions taken by the Department of Early Printed Books of the National Library of Poland related to data registration in Roman libraries. The data of printed Polonica from the 16-18th centuries were registered in the years 1974-2016 in 14 Roman libraries of different types in total. The success of this project could be ascribed to the agreement between three research centers: The National Library, The Pontifical Institute of Ecclesiastic Studies in Rome and The J.S. Umiastowska Roman Foundation. The article discusses following topics: methodology of data registration, organisation of work, enconutered problems and implemented solutions, specificity of work in the Italian libraries (differences in cataloging, inventories of library collections and access to them) and their impact on the quality and performance of the National Library. In addition, the general outcome of this methodology is presented in the context of its importance for updating Polish national bibliography. The results of the presented efforts are regularly published in the series of Polonica from the 16-18th Centuries in the Roman Libraries.

PL

Artykuł prezentuje doświadczenia Zakładu Starych Druków BN w zakresie rejestracji poloników drukowanych XVI-XVIII w. zgromadzone w latach 1974-2016 w sumie w 14 bibliotekach rzymskich różnych typów. Realizacja tego projektu była możliwa dzięki umowie pomiędzy Biblioteką Narodową a Papieskim Instytutem Studiów Kościelnych w Rzymie i Fundacją Rzymską im. Margrabiny J.Z. Umiastowskiej. W artykule omówiono różne metodyki prowadzenia rejestracji, organizację pracy, napotykane problemy i zastosowane ich rozwiązania, specyfikę pracy w bibliotekach włoskich (lokalne katalogi, inwentarze, zasady opracowania, ewidencji i udostępniania zbiorów) i jej wpływ na całokształt pracy. Ponadto jako rezultat przyjętych metodyk zaprezentowano ogólne wyniki prowadzonych rejestracji oraz ich znaczenie dla uzupełnienia bibliografii narodowej. Efekty tych prac są obecnie systematycznie publikowane w tomach składających się na serię wydawniczą: Polonika XVI-XVIII Wieku w Bibliotekach Rzymskich.

11

Polonika historyczne i prawno-polityczne w księgozbiorze syndyka gdańskiego Gotfryda Lengnicha (1689-1774)

38%

Imańska I.

|

tom 17

59-74

PL

Gotfryd Lengnich, gdański historyk i prawnik żyjący w XVIII w. pozostawił po sobie ponad czterotysięczny księgozbiór, który po jego śmierci został wystawiony na sprzedaż na dwóch licytacjach w lipcu i listopadzie 1774 r. Katalogi aukcyjne znajdują się w Bibliotece Państwowej w Berlinie – Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego i są dostępne on-line. Ze względu na zainteresowania naukowe Lengnicha w bibliotece znajdowało się ok. 600 poloników, z czego większość to prace z zakresu historii, prawa i polityki. Analiza tego fragmentu księgozbioru Lengnicha wykazała, że syndyk stworzył sobie doskonały warsztat pracy, gromadząc dzieła większości najważniejszych autorów polskich i obcych piszących na temat historii i prawa Polski i Prus.

EN

Gottfried Lengnich, a historian and lawyer who lived in Gdańsk in the 18th century left behind a collection of over 4,000 books. The collection was sold during two auctions in July and November 1774. Auction registers found in the State Library in Berlin – the Foundation of the Prussian Cultural Heritage – are available on-line. Owing to Lengnich’s academic interests, the collection includes 600 Polonicas, the majority of which are works concerning history, law and politics. The analysis of this fragment of Lengnich’s collection shows that it includes the majority of the most significant Polish and foreign authors writing about the history and law of Poland and Prussia.

DE

Gottfried Lengnich, der Historiker und Syndikus der Stadt Danzig aus dem 18. Jahrhundert, hinterließ eine Büchersammlung mit über viertausend Büchern, die nach seinem Tode in zwei Auktionen im Juli und November 1774 versteigert werden sollten. Die Auktionskataloge befinden sich in der Staatsbibliothek zu Berlin – Stiftung Preußischer Kulturbesitz und sind auch online zugänglich. Wegen wissenschaftlicher Interessen Lengnichs befanden sich in seiner Bibliothek ca. 600 Polonica-Drucke, die meisten davon waren Abhandlungen im Themenfeld Geschichte, Recht und Politik. Die Analyse dieses Fragments des Bücherbestands Lengnichs bewies, dass der Syndikus eine perfekte Arbeitswerkstatt für sich schuf, indem er die Werke der meisten wichtigsten polnischen und fremden Autoren, die über die Geschichte und die Gesetzgebung Polens und Preußens schrieben, sammelte.

12

Die Polonica-Sammlung der Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz und Aspekte der Provenienzforschung

38%

Hamann O.

|

tom Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

337-344

PL

Biblioteka Państwowa w Berlinie – Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego dysponuje jedną z największych w Niemczech kolekcją poloników. Od otwarcia Biblioteki w roku 1661 gromadzone są w niej licznie publikacje dotyczące Polski, zwłaszcza z zakresu języka polskiego, literatury i kultury polskiej, na temat stosunków polsko- -niemieckich, jak również mniejszości narodowych w obydwu krajach. W niniejszym artykule został przedstawiony historyczny rozwój kolekcji poloników oraz obecne zadania Biblioteki w zakresie gromadzenia literatury tego typu i zapewnienia informacji o niej środowisku naukowemu w Niemczech. Tak jak na historię obydwu krajów, tak również na rozwój zbiorów berlińskiej Biblioteki miały wpływ liczne burze dziejowe. Aby zbadać jeden z tych okresów, związany z nazizmem i II wojną światową, Biblioteka rozpoczęła program badań proweniencyjnych dotyczących księgozbiorów zagrabionych przez nazistów w krajach okupowanych. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie ów problem dotyczy również kolekcji poloników Biblioteki.

EN

The Staatsbibliothek zu Berlin (SBB PK) has one of the most comprehensive collections of Polonica in Germany. Since the opening of the library in 1661, it has been comprehensively collecting publications from and about Poland with a special emphasis on Polish language, literature, and culture, German-Polish relations, and on the respective minorities in both countries. This historical collection development as well as the current tasks of the SBB PK in the field of literature and information supply of the scientific audience in Germany is presented. Like the history of both countries, SBB PK’s collection development is characterized by numerous breaches. To investigate one of these fractions, caused by the Nazi rule and World War II, the SBB PK started a programme of provenance research on the history of Nazi persecuted book collections. The extent to which the Polonica collection of the SBB PK is affected is to be illustrated by examples.

DE

Die SBB PK verfügt über eine der umfangreichsten Sammlungen von Polonica in Deutschland. Seit Eröffnung der Bibliothek im Jahr 1661 sammelt sie umfassend Veröffentlichungen aus und über Polen mit dem Schwerpunkt im Bereich der polnischen Sprache, Literatur und Kultur, der deutsch-polnischen Beziehungen, sowie der jeweiligen Minderheiten in beiden Ländern. Diese historische Sammlungsentwicklung sowie die heutigen Aufgaben der SBB PK bei der Literatur- und Informationsversorgung der wissenschaftlichen Fachöffentlichkeit in Deutschland werden dargelegt. Wie die Geschichte beider Länder ist auch die Sammlungsentwicklung der SBB PK von zahlreichen Brüchen geprägt. Zur Erforschung eines dieser durch die NS-Herrschaft und den Zweiten Weltkrieg verursachten Brüche startete die SBB PK ein Programm zur Erforschung der Provenienzgeschichte von NS-verfolgungsbedingt entzogenen Büchersammlungen. In welchem Maße davon auch die Polonica-Sammlung der SBB PK betroffen ist, soll an Beispielen herausgearbeitet werden.