Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Czy istnieją możliwości organizowania życia politycznego poza konfliktem?

100%

Woroniecka G.

Władza sądzenia

|

2014

|

tom 3. Radykalny inkluzywizm. Orygenes zamiast Schmitta

37-40

PL

Stanowisko w dyskusji o możliwościach uprawiania polityki poza konfliktem.

2

Co może dać nauce prawa polityczność? Przyczynek do przyszłych badań

75%

Paździora M. , Stambulski M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2014

|

tom 1(8)

55-66

PL

The political is a category entirely absent in the Polish theory and philosophy of law. Article presents history of “the political”, category developed by thinkers such as M. Weber, K. Marx, C. Schmitt, Ch. Mouffe and the main assumptions of the practical aims of theory of law present in alternative projects: Poznań-Szczecin methodological school and L. Morawski critical theory. Despite the declared theoretical differences, both projects are characterized by a similar understanding of the theory, which involves the objectivity of knowledge with involvement of universal point of view. Thus, the inclusion of the category of political in both projects, especially in legal education, is ignored.

3

Janusowe oblicze konstytucjonalizmu

75%

Stambulski M. , Czarnota A.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2019

|

tom 11

|

nr 1

8-17

EN

The article is based on an assumption that constitutionalism has a Janus face. A constitution is both a legal and a political act. So far, the public domain has been dominated by legal constitutionalism (constitutional dogmatics), which excludes the constitution from the public sphere, subjecting it to the authority of lawyers- -experts. The contemporary political phenomena such as: new populism, illiberal democracy or new constitutionalism should shift the interest of researchers to the political aspect of constitutionalism. Constitutionalism is, therefore, a multidimensional social practice. A political game featuring many actors. And the constitutionalism of lawyers is only one of its possible interpretations. Citizens also have their own constitutionalisms, and different perspectives on constitutionalism, reflecting opposing interests, may lead to conflicts. The constitutional law dogmatics applied to resolve such conflicts would argue for the existence of a transcendental framework for their resolution. A more political approach denies the existence of such a framework. In other words, the dogmatics in question requires democracy to adapt to constitutionalism, while the political approach requires constitutionalism to adapt to democracy. The text is an introduction to a part of a volume featuring articles by authors affiliated with the Centre for Legal Education and Social Theory of the University of Wrocław.

PL

Niniejszy tekst opiera się na uznaniu, że konstytucjonalizm ma janusowe oblicze. Konstytucja jest jednocześnie aktem prawnym i politycznym. Dotychczas w przestrzeni publicznej dominował prawniczy konstytucjonalizm (dogmatyka konstytucyjna), który wyklucza konstytucję ze sfery publicznej, poddając ją władzy prawników-ekspertów. Obserwowane fenomeny polityczne, takie jak nowy populizm, demokracja nieliberalna czy nowy konstytucjonalizm powinny przesunąć zainteresowanie badaczy na polityczny aspekt konstytucjonalizmu. Konstytucjonalizm jest wielowymiarową praktyką społeczną, polityczną grą z wieloma aktorami, a konstytucjonalizm prawników jest jedynie jednym z możliwych jego ujęć. Swój konstytucjonalizm mają obywatele oraz państwo, a odmienne ujęcia konstytucjonalizmu odzwierciedlające sprzeczne interesy mogą wchodzić ze sobą w konflikty. Dogmatyka prawa konstytucyjnego przy takich sporach postulowałaby istnienie transcendentalnej ramy ich rozwiązania. Bardziej polityczne ujęcie przeczy istnieniu takich ram. Innymi słowy, dogmatyka nakazuje demokracji dostosować się do konstytucjonalizmu, podczas gdy ujęcie polityczne nakazuje konstytucjonalizmowi dostosować się do demokracji. Tekst jest wstępem do części tomu zawierającym artykuły osób związanych z Centrum Edukacji Prawniczej i Teorii Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.

4

Meritocratic Justification in Rulemaking and its Criticism Based on the Example of American Regulatory Agencies

71%

Srokosz J.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2020

|

tom 30

|

nr 4

131-148

EN

Mertitocracy, in the intention of the author of this concept Michael Young, meant entrusting the exercise of power over specific areas of social life to people with appropriate skills and competence. The implementation of meritocratic assumptions in social reality was to create a system where experts were to play a key role in managing social life. This postulate also referred to creating regulations for selected areas of social life, which should be entrusted to specialized, professional entities. The Author discusses the importance and role of meritocratic justification for legislation on the example of US independent regulatory agencies. This justification has a twofold role: 1) as a factor legitimizing the shape of the introduced regulations and 2) as a camouflage for the implementation of the interests of the agencies themselves or of specific pressure groups or group of interests.

PL

Uzasadnienie merytokratyczne w prawotwórstwie i jego krytyka na przykładzie działalności amerykańskich agencji rządowych Mertytokracja, w zamyśle autora tego pojęcia Michaela Younga, oznaczała powierzenie sprawowania władzy nad określonymi obszarami życia społecznego osobom posiadającym odpowiednie do tego umiejętności. Skutkiem implementacji założeń merytokratycznych miało być stworzenie systemu, gdzie kluczową rolę w zarządzaniu życiem społecznym pełnić mieli eksperci. Postulat ten odnosił się także do tworzenia regulacji wybranych dziedzin życia społecznego, co powinno zostać powierzone wyspecjalizowanym, profesjonalnym podmiotom. Autor omawia znaczenie i rolę uzasadnienia merytokratycznego dla prawodawstwa na przykładzie amerykańskich agencji regulacyjnych. Uzasadnienie to ma dwojakie znaczenie: 1) jako czynnik legitymizujący kształt wprowadzanych przepisów oraz 2) jako kamuflaż dla realizacji interesów samych agencji czy też określonych grup nacisku czy interesów.

5

Polityczność prawa autorskiego na przykładzie jego niezgodności z wizją świata ludności rdzennej

63%

Wojtanowski M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2018

|

tom 3(18)

86-96

PL

Artykuł traktuje o niezgodności pomiędzy założeniami stojącymi za prawem autorskim a wizją świata ludności rdzennej. Autor odwołuje się do kategorii polityczności, jako adekwatnej dla odzwierciedlenia tego tarcia, a nie wymagającej powiązań z potocznie rozumianą sferą polityki. Przyjmuje przy tym wpływową intuicję Carla Schmitta o związku polityczności z konfliktem. W kontekście problemu za przejawy konfliktu uznano krytykę prawa autorskiego ze strony ludności rdzennej oraz wybrane przykłady sporów prawnych. Ich analiza pokazuje, że przedmiotowa dziedzina prawa nie uwzględnia potrzeb rdzennej ludności oraz kłóci się z jej intuicjami.

EN

The article deals with an inconsistency between the indigenous vision of the world and copyright. The author refers to the category of the political as the proper one to reflect this friction. The work embraces influential intuition of Carl Schmitt on the relationship between politicality and conflict. The author assumes that what can be treated as an expression of political vision (i.e. as something which is not neutral) is political. This approach does not require direct link with the traditionally understood sphere of politics to discern the realm of political.

6

Poza politykę odmowy? Billy Budd Hermana Melville’a jako traktat o translacji.

63%

Bogalecki P.

|

2011

|

nr 10

55-76

PL

Artykuł stanowi próbę reinterpretacji opowiadania Billy Budd – artystycznego i filozoficznego testamentu Hermanna Melville’a (1819–1891). Odwołując się do jednej z najważniejszych opozycji Polityki Arystotelesa, a mianowicie do rozróżnienia na logos i fone, oraz przywołując prace współczesnych filozofów polityki (przede wszystkim Dzielenie postrzegalnego Jacques’a Rancière’a, O polityczności Chantal Mouffe i Politykę natury Brunona Latoura), próbuje on włączyć się w dyskusję na temat problemu mediacji w społeczeństwach nowoczesnych. Dzięki namysłowi nad zaproponowaną przez Latoura definicją rzecznika rozpoznaje on właściwie znaczenie każdego aktu politycznego w kategoriach translacji. Tezę tę sprawdza i weryfikuje odczytanie Billy’ego Budda, skoncentrowane szczególnie na jego metaforyce i zmuszające do ponownego przemyślenia pojęcia „barbarzyńskości”, co odbywa się na drodze interpretacji problemów artykulacyjnych i jąkania głównego bohatera tekstu Melville’a.

EN

Coming back to Aristotle’s Politics and recognizing a distinction between logos and fone as one of his most important ideas, the essay tries to reinterpret the short novel Billy Budd, Sailor – the artistic and philosophical testament of Herman Melville (1819–1891). According to contemporary political philosophers’ theses, especially The Distribution of the Sensible by Jacques Rancière, On the Political by Chantal Mouffe and Politics of Nature by Bruno Latour, the essay contributes to ongoing discussions of the role of mediation in modern society. Using Latour’s definition of the spokesman and deducting about his important function it discovers the real meaning of each political act as a form of translation. This main thesis is verifying by the interpretation of Billy Budd focused especially on its metaphors and challenging us to rethink not only the word, but also the deep substance of “barbarity”, and to elaborate the motive of main character’s problems in articulation and stutter.

7

Minor Literature in the Case of Brina Svit

63%

Mlačnik P.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2020

|

tom 10

|

nr 1

207-223

PL

Artykuł przedstawia analizę literatury Briny Svit na podstawie konceptualizacji literatury mniejszej według Deleuze’a i Guattariego. Pojęcia takie jak (de)terytorializacja (schizofrenia), literatura mniejsza, jak i inne wyznaczniki literatury mniejszej zostały zastosowane w analizie komparatystycznej różnych składników literackich. Artykuł wyznacza trajektorię (definiowaną jako deterytorializacja, deedypalizacja, polityczność i kolektywność), która przejawia się w powieściach Svit napisanych po słoweńsku oraz w powieściach napisanych w języku francuskim. Lieratura Briny Svit umiejscawiana jest pomiędzy literaturą mniejszą a literaturą mniejszościową.

EN

The article draws on the Deleuzoguattarian conceptualisation of minor literature in order to analyse the literature of Brina Svit. The concepts of (de)territorialisation (schizophrenia), minor, and other attributes of minor literature are employed in the comparative analysis of different literary elements of four of Brina Svit’s novels. The article outlines the ‘line of flight’ (defined as deterritorialisation, de-oedipisation, politicalness, and collectiveness) that manifests itself from Svit’s novels written in Slovenian to the novels written in French. The literature of Brina Svit is placed in between minor literature and minority literature.

8

O spotkaniu tożsamości z polityką

63%

Warmińska K.

Opuscula Sociologica

|

2017

|

nr 3(21)

35-44

PL

Celem artykułu jest analiza relacji między polityką a tożsamością. Ukazano ten problem w dwóch wymiarach. Pierwszy obejmuje problematykę związaną z uwikłaniem czy używaniem kategorii tożsamości w formalno-prawnym kontekście w sferze stosunków etnicznych w Polsce. Drugi zaś dotyczy procesów identyfkacyjnych, pojawiających się na styku polityczności i tożsamości. W związku z tym rozważano dwa główne problemy: jakiej koncepcji tożsamości wymaga polityczny dyskurs oraz co dzieje się z tożsamością w momencie jej upolitycznienia.

EN

The aim of this article is to analyze relations between two phenomena – politics and identity. These issues are discussed in the context of two aspects. Firstly, the attention is focused on the way how the notion of identity is used or enmeshed in the legal aspect of ethnic relations in Poland. Secondly, identifcation processes are reconsidered as being the result of the permeation of political and identity dimension. Therefore, two main questions are posed: what kind of conceptualization of the notion of “identity” is needed in the context of political discourse and what “happens to identity” at the moment of its politicisation.

9

Polish contemporary art to the anti-semitism of Poles and its political significance

63%

Minkner K.

Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities

|

2016

|

nr 6

195–221

EN

This article presents artistic creativity which worked through the problem of Polish anti-Semitism Almost all discussed works, performances, films, projects appeared after 2000, when Jan Tomasz Gross published his book Neighbors, in which he described the massacre in the village of Jedwabne (1941) launching a public debate about the responsibility of Poles in the Holocaust of the Jews In the text, I showed as art, which is conventionally called “post-Jedwabne” was part of this debate Its political status on possibly general level was associated primarily with the revision of conventionalized historical memory and national identity formed on romantic patterns The text shows that the debate with the participation of artists formed part of the rules of socalled ritual chaos, so the highly polarized positions, in which anti-Semitism was considered as an obvious and determining such events as the ones in Jedwabne (the opinion was adopted by artists), or it was denied Even those works that sought to break away from this dichotomy, as Ida by Paweł Pawlikowski were placed secondarily in it as a part of the public debate In the text, I explained that the post-Jedwabne art worked through primarily so-called secondary anti-Semitism The political potential of these gestures was related to the disclosure of social antagonisms and tensions arising from the fact that Poles denied phenomenon of their own anti-Semitism and put the blame on the Jews for the fate, which they met A very important aspect (political as well) also proved the psychotherapeutic function of post-Jedwabne art In this perspective, events such as the pogrom in Jedwabne appear like trauma, which disintegrates the national identity Translating it into artistic strategies many artists applied measures that were to deprive the viewer the secure role of an observer in favor of an active, working through participant.

10

Metateoretyczne uwagi do koncepcji polityczności Chantal Mouffe w kontekście jej ideologicznych uwikłań

63%

Minkner K.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2017

|

tom 22

53-74

EN

The article contains the thesis that in political science theories a scientific, ideological and philosophical components are so fused that it is impossible to separate them completely. For this reason, the ideological content not only does not undermine the cognitive value of theoretical argument, but even contributes to it — if the relevant criteria are metI think, that the metatheoretical optics is the most appropriate approach to analyse these criteria. It allows not only to describe given theory, but also enables more problematic deconstruction of its conditions and cognitive status. In this article the analysis of this type is presented on the example of Chantal Mouffe’s agonistic conflict theory by taking into consideration three following criteria. First, the ontological and epistemological assumptions of this theory are explained. Secondly, vivisection of the structures and forms of reasoning peculiar to the agonistic paradigm is conducted, followed by the examination of the paradigm’s presence in the scientific discourse. Thirdly, the approaches which are both polemical and supportive for the Mouffe’s theory, but representing different intellectual and ideological circles, are presented.

11

Konfigurowanie granic gatunkowych a problem polityczności. Przypadek posthumanizmu i transhumanizmu

63%

Minkner K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2017

|

tom 55

7-27

EN

The article is a theoretical politics refl ection on posthumanism. It is an approach that breaks with humanistic dogma that human being is the most important being in reality. Instead, posthumanism underlines value of non-human beings (natural, artifi cial, things), with which people enter into various interactions. The author assumed that the issue of posthumanism can be considered from the perspective of biopolitics, which deals with the relationship between politics and life. However, unlike the earlier approaches which associated biopolitics with population control, a posthumanism stresses the life capacities of the species. This article presents the consequences of such thinking for the problem of the political. The author referred this concept primarily to the fundamental conditions for the constitution of a society as a whole, and especially to the boundaries of the various structures and identities. In the case of posthumanism the point is to rethink the boundaries of humanity and the tensions between the biological, the social, and the technological. It gives an opportunity to work anew the problem of oppression and control (eg. the question of species chauvinism), and emancipation (eg. cyberfeminism). Eventually, a posthumanism itself has become an ideological movement of political importance, which is reflected in the activity of transhumanists who demand to overcome the biological limitations of h uman being by harnessing the technological innovations.

PL

Przedmiotem artykułu są teoriopolityczne rozważania na temat posthumanizmu. Jest to podejście, które zrywa z humanistycznym dogmatem, że człowiek jest bytem najważniejszym w rzeczywistości. Zamiast tego posthumanizm dowartościowuje byty pozaludzkie (naturalne, sztuczne, rzeczy), z którymi ludzie wchodzą w rozmaite interakcje. Autor uznał, że problematyka posthumanistyczna może być rozpatrywana w perspektywie biopolityki, która zajmuje się relacjami między polityką a życiem. Jednakże w odróżnieniu od wcześniejszych ujęć wiążących biopolitykę z kontrolą populacji posthumanizm stawia na szali żywotność gatunkową. W artykule przedstawiono konsekwencje takiego myślenia dla problemu polityczności. Autor odniósł to pojęcie przede wszystkim do fundamentalnych uwarunkowań konstytuowania się społeczeństwa jako pewnej całości, a szczególnie granic rozmaitych struktur i tożsamości. W przypadku posthumanizmu chodzi o przemyślenie granic człowieczeństwa oraz napięć między tym, co biologiczne, społeczne i technologiczne. To możliwość przepracowania na nowo problemu opresji i kontroli (np. kwestia szowinizmu gatunkowego) oraz emancypacji (np. cyberfeminizm). Ostatecznie sam posthumanizm stał się ruchem ideowym o politycznym znaczeniu, czego wyrazem jest aktywność transhumanistów domagających się przezwyciężania ograniczeń biologicznych człowieka poprzez innowacje technologiczne.

12

Dualizmy a pojęcie tego, co polityczne. Teoretyczne rozważania o politycznym znaczeniu myślenia binarnego

63%

Minkner K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

tom 77

7-28

PL

W artykule omówiono relacje pomiędzy różnymi rodzajami myślenia opartego na opozycjach binarnych w kontekście tego, co polityczne. Główne założenie artykułu opiera się na twierdzeniu, że pojęcie polityczności wymaga przepracowania różnego rodzaju dualizmów. Weryfikacja wyjściowego założenia została przeprowadzona w dwóch – przeciwstawnych – kierunkach. Z jednej strony funkcjonują dualizmy sferyczne typu publiczne–prywatne, które w praktyce wspierają opozycję polityczne/niepolityczne. Podziały takie okazują się źródłem wymazywania ważnych problemów życia zbiorowego jako z założenia niepolitycznych. Z drugiej strony żadna konceptualizacja polityczności – jako fundamentalnego stosunku politycznego – nie może obyć się bez dualistycznych założeń. Przy czym różne koncepcje odmiennie podchodzą do tego zagadnienia. Biopolityczna teoria M. Hardta i A. Negriego propaguje znoszenie dualizmów, ale ostatecznie dychotomiczna logika w niej wraca, choć jako przejaw niekonsekwencji. Najbardziej realistycznie koncept polityczności jawi się w agonistycznej teorii Ch. Mouffe i E. Laclau, w której polityczność wiąże się immanentnie z fundamentalnymi antagonizmami opartymi na relacji my–oni.

EN

The article discusses the relationship between different kinds of thinking based on binary oppositions in the context of the political. The main assumption of the article is based on the claim that the notion of the political requires a reworking of different kinds of dualisms. The verification of the initial assumption has been carried out in two – opposing – directions. On the one hand, there are sphere dualisms of the public–private type, which in practice support the political/ non-political opposition. Such divisions turn out to be a source of erasure of important political problems of collective life. On the other hand, no conceptualisation of the political, understood as a fundamental political relationship, can do without dualistic assumptions. Different conceptions approach this issue differently. For example, the biopolitical theory of M. Hardt and A. Negri promotes the abolition of dualisms, but ultimately the dichotomous logic in it returns, although as a manifestation of inconsistency. The concept of the political that seems most realistic appears in the agonistic theory of Ch. Mouffe and E. Laclau, in which the political is immanently associated with fundamental antagonisms based on the us–them relationship.

13

Sędzia między realiami polityczności a imperatywami etycznymi. Odpowiedź na recenzję Mateusza Wojtanowskiego

63%

Rafał M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

tom 4(25)

127-132

EN

The project of a critical philosophy of adjudication – the application of the presuppositions of critical jurisprudence to the area of judicial application of law – is, to a large extent, a polemic with Artur Kozak’s project of juriscentrism. Whereas the critical philosophy of adjudication accepts, by and large, juriscentrism’s claims concerning especially the social construction of legal reality, it does not accept the views concerning the determination of judicial decisions by institutional imperatives. Adopting Duncan Kennedy’s conception of the moderate indeterminacy thesis, critical philosophy of adjudication claims that the imperatives following from so-called traditional legal methods cannot be seen as limiting the judge when she needs to decide an intepretive dilemma. What the judge may perceive as resistance, are in fact ideological, political and economic imperatives, only cloaked in legal form. This leads to the conclusion that, in essence, a judicial decision has a political character, because it is never fully determined in an unequivocal manner by legal materials (provisions, precedents, intepretive habits), but it always remains, to a certain extent, open. In consequence, the judge, acting under the reality of the political (i.e. structural social conflicts) should not only follow the imperatives of the lex (legislation) and the ius (legal tradition), but also should abide by moral imperatives. The latter include, on the one hand, the requirement of transparency of legal reasoning (e.g. not concealing the extra-legal factors behind a decision), and, on the other hand, a conscious choice of the ideological premises of the decision. Critical philosophy of adjudication, as an emancipatory project, prefers in this respect a pro-emancipatory stance of the judge, i.e. that she strives to make decisions maximising the actual scope of freedom of the individual and liberating her from any form of domination.

PL

Projekt krytycznej filozofii orzekania – aplikacji założeń jurysprudencji krytycznej do problematyki sądowego stosowania prawa – stanowi w istotnej mierze polemikę z projektem juryscentryzmu Artura Kozaka. O ile krytyczna filozofia orzekania podziela tezy juryscentryzmu dotyczące w szczególności społecznego tworzenia rzeczywistości prawnej, o tyle nie podziela wywodzonych stąd wniosków o zdeterminowaniu sędziowskich rozstrzygnięć przez imperatywy instytucjonalne. Przyjmując za Duncanem Kennedym umiarkowaną wersję tezy o niezdeterminowaniu, krytyczna filozofia orzekania stoi na stanowisku, że imperatywy wynikające z tzw. tradycyjnych metod prawniczych nie stawiają sędziemu oporu przy poszukiwaniu rozstrzygnięcia dylematu interpretacyjnego. To, co sędzia odczuwa jako opór, ma w istocie charakter imperatywów ideologicznych, politycznych i ekonomicznych, ujętych jedynie w formę prawną. Wypływa stąd wniosek, że w istocie decyzja sędziowska jest decyzją polityczną, gdyż nie jest nigdy do końca zdeterminowana w sposób jednoznaczny przez materiały prawne (przepisy, precedensy, zwyczaje intepretacyjne), lecz zawsze pozostaje w pewnej mierze otwarta. W konsekwencji prowadzi to do stwierdzenia, że w realiach polityczności (strukturalnych konfliktów społecznych) sędzia powinien kierować się nie tylko imperatywami lex i ius, ale także powinien on podążać za imperatywami etycznymi. Te ostatnie obejmują, z jednej strony, wymóg transparentności rozumowań prawniczych (nieukrywania pozaprawnych przesłanek rozstrzygnięcia), a z drugiej – uświadomiony wybór ideologicznych przesłanek orzekania. Krytyczna filozofia orzekania, jako projekt zorientowany emancypacyjnie, preferuje w tej mierze proemancypacyjną orientację sędziego, tj. dążenie do podejmowania rozstrzygnięć maksymalizujących rzeczywisty zakres wolności jednostki i uwolnienie jej od wszelkich form dominacji.

14

Polityczność w polskiej analitycznej teorii prawa. Zarys problematyki

63%

Stambulski M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2018

|

tom 3(18)

64-73

PL

Artykuł bada ujęcie problemu polityczności w polskiej analitycznej teorii prawa. Tematyka ta nie była bezpośrednim obiektem rozważań autorów zaliczanych do tej tradycji. Jednak problemy legitymizacji systemu prawnego, źródeł prawa oraz interpretacji konstytucji można uznać za problemy związane z politycznością. Zadaniem autora tworzą one problematykę polityczności w obrębie polskiej analitycznej teorii prawa. Teoria analityczna rozważając te problemu kreśli wizję pożądanego społeczeństwa. Otwarte przyznanie się do problematyki polityczności w teorii analitycznej otwiera nowe pole badawcze. Wymaga to jednak zmiany przyzwyczajeń teoretyków i teoretyczek prawa w obszarze używanego języka. Takie otwarcie niesie ze sobą konieczność wprowadzenia języka filozofii polityki w obręb prawoznawstwa i wypracowanie nowych kryteriów walidacji twierdzeń teoretycznych.

EN

The article examines the concept of the political in the Polish analytical theory of law. This subject was not a direct object of considerations of the authors who worked in this vein. However, the legitimisation of the legal system, sources of law, and the interpretation of the constitution can be considered as problems related to the political. They give rise to the issues surrounding the political within the Polish analytical theory of law. When these problems are considered from the perspective of analytical theory, a vision of the desired society emerges. Frank admission to the problems of the political in analytical theory opens up a new field of research. However, this requires theoreticians of law to change the language they habitually use. Such an opening implies the need to introduce the language of political philosophy within the theory of law and to develop new criteria for validating theoretical statements.

15

Nomadyczne tożsamości w teorii polityki Chantal Mouffe

63%

Słupek A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2022

|

tom 29

|

nr 2

7-19

EN

The aim of the article is to structure and contextualize the concept of nomadic identities formulated by Chantal Mouffe, a Belgian political theorist. The text consists of six parts preceded by an introduction. The first part concerns the vision of the social world in Chantal Mouffe’s theory of politics, the second one – the political context of the emergence of postconventional identities. The following partsaim to respectively – analyze Mouffe’s inspiration by the concepts of Schmitt, Derrida and Freud. The next part is a reconstruction of the theory of nomadic identities, analyzed in the context of Rosi Braidotti’s nomadic subject category. The final part of the text is anchored in the conclusion pointing the need for a dynamic approach to the category of political identity, linking it with the challenges of contemporary politics – including the challenge of populism.

PL

Celem artykułu jest ustrukturyzowanie i ukontekstowienie koncepcji nomadycznych tożsamości sformułowanej przez Chantal Mouffe – belgijską teoretyczkę polityki. Tekst składa się z sześciu części poprzedzonych wstępem. Pierwsza z nich dotyczy wizji świata społecznego w teorii polityki Chantal Mouffe, druga – politycznego kontekstu rodzenia się tożsamości postkonwencjonalnych. Kolejne części stawiają sobie za cel – odpowiednio – analizę inspiracji Mouffe koncepcjami Schmitta, Derridy i Freuda. Kolejna część stanowi rekonstrukcję teorii nomadycznych tożsamości, analizowanej w kontekście kategorii nomadyczności podmiotu Rosi Braidotti. Całość wieńczą konkluzje, wskazujące na potrzebę dynamicznego ujmowania kategorii tożsamości politycznych, wiążąc ją z wyzwaniami współczesnej polityki – między innymi wyzwaniem populizmu.

16

Law and Lawyers vs “Political Turn” and the “Return of Political Philosophy”

63%

Barwicka-Tylek I.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

tom 29

|

nr 5

EN

The title of the article refers to P. Manent’s essay, describing “the return of political philosophy”. Using the distinction between science and art, suggested by thinkers such as J.S. Mill, an analysis was made of the possible responses of legal theory to the so-called “political turn” in social sciences and humanities. Attempts were made to show that transplanting such terms as “politics”, “the political”, “polity” (in the text they function under more theoretically neutral term: “politicalness”) into the field of legal discourse leads to the rejection of the so far dominant (referring to the ideal of Ch. Montesquieu) image of the activity of lawyers as “artisans” practicing the art of law and to replacing it with the image of a lawyer-artists or lawyer-scientist.

PL

Tytuł artykułu nawiązuje do eseju P. Manenta, opisującego „powrót filozofii politycznej”. Korzystając z rozróżnienia między nauką a sztuką, zaproponowanego przez J.S. Milla, dokonano analizy możliwych reakcji prawników i teorii prawa na wyraźny „zwrot polityczny” w naukach społecznych i humanistycznych. Starano się wykazać, że przeszczepienie takich terminów jak „polityka” i „polityczność” na grunt nauk prawnych prowadzi do odrzucenia dominującego dotąd (nawiązującego do ideału K. Monteskiusza) wyobrażenia działalności prawników jako „rzemieślników” uprawiających sztukę prawniczą oraz do zastąpienia go wyobrażeniem prawnika-artysty lub prawnika-naukowca.

17

Polityczny wymiar instytucji teatru. Analiza sporów społeczno-politycznych toczonych wokół wybranych spektakli teatralnych w Bydgoszczy

63%

Wenderlich P.

Świat Idei i Polityki

|

2024

|

tom 23

|

nr 1

97-117

EN

The aim of this article is to reveal the political dimension of theatre institutions (considering the local context) in the face of disputes concerning two theatrical performances (Popiełuszko and Strawberry Sunday) created at the Polish T heater in Bydgoszcz during the period 2006–2014 when Paweł Łysak was the director of the institution. The institutional perspective is particularly important in this case, as it constitutes one of the dimensions of the political nature of theatre. As a public cultural institution, theatre is formally, legally, and economically subject to state or local government authorities. Public cultural institutions, which also serve as spaces for engaged art (e.g., institutions of engaged theatre), can be particularly vulnerable to changes in political orientations, ideological contexts, or informal censorship, such as the threat of funding cuts or changes in directorial positions. The research process utilized the analysis of archival and textual sources, as well as participant observation.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie politycznego wymiaru instytucji teatru (z uwzględnieniem kontekstu lokalnego) w obliczu sporów dotyczących dwóch spektakli teatralnych (Popiełuszko i Truskawkowa niedziela) stworzonych w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w okresie (2006–2014), gdy dyrektorem instytucji był Paweł Łysak. Perspektywa instytucjonalna jest w tym przypadku szczególnie istotna, ponieważ stanowi jeden z wymiarów politycznego charakteru teatru. Teatr jako publiczna instytucja kultury podlega pod względem formalno-prawnym i ekonomicznym organom władzy państwowej lub/i samorządowej. Publiczne instytucje kultury będące jednocześnie przestrzenią sztuki zaangażowanej (np. instytucje teatru zaangażowanego) mogą być więc szczególnie narażone na zmiany orientacji politycznych, konteksty ideologiczne czy nieformalną cenzurę, np. pod groźbą odebrania lub obniżenia dotacji czy zmiany na stanowiskach dyrektorskich. W procesie badawczym wykorzystano analizę źródeł archiwalnych, tekstowych oraz obserwację uczestniczącą.

18

Taniec eksperymentalny dla rodzin z perspektywy practice as research na przykładzie spektaklu Dookoła kolektywu Holobiont

63%

Bylka-Kanecka H.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

tom 111

|

nr 4

135-144

EN

Written from the perspective of performance as research, this article seeks to apply the language of critique to the field of experimental dance for children and families. The flows of the theory and practice are discussed on the example of the DOoKOŁA performance by the Holobiont collective, showing the direct influence of institutional conditions on the final form of the event. Various interdisciplinary tools (reflection in psychology, pedagogy, theatre studies, dance theory, and philosophy) are used to highlight the emancipatory potential of dance for families. The seemingly distant languages – one connected with attachment parenting (described in Poland for example by Agnieszka Stein) and another with the political nature of dance (e.g. Anna Vujanović) – appear to be related. The production process, performance construction, and adopted choreographic strategies are also discussed. The article poses a series of critical questions that were asked during the multiple presentations of the DOoKOŁA performance. The text encourages progressive research and an artistic reflection on performances addressed to families with young children, recognising the relationship between the adult carer and the child as the axis of the political.

19

Oblicza pluralizmów mediów publicznych w Polsce

63%

Uhma P.

Państwo i Społeczeństwo

|

2019

|

nr 2

67-92

EN

The article presents the landscape of public media in Poland in early 2019, after amendments to media laws and criticizes this model from the perspective of national legal regulations as a normanve norm of liberal media doctrine and from the point of view of international regulations. In the latter area, the strength and scope of international regula ons in the area of public media pluralism is examined. Considering the issues of media pluralism and pluralism in the media, the text contains three possible scenarios of future transforma ons of the sphere of public broadcasters in Poland: the static direction, the direction of normalization and the dynamic, progressive, discursive or agonistic direction. This last direction, like the previous two, recognizes external pluralism as a legal and factual standard. However, the article proposes to supplement it with additional elements: the diversity of entities and the restoration of the concept of “politicality” in the media discourse.

PL

Artykuł przedstawia krajobraz mediów publicznych na początku 2019 roku, po nowelizacjach ustaw medialnych, i podejmuje krytykę tego modelu z perspektywy krajowych regulacji prawnych, jako wzorca normatywnego liberalnej doktryny mediów, oraz z punktu widzenia przepisów międzynarodowych. W tym ostatnim zakresie badana jest siła i zakres regulacji w obszarze pluralizmu mediów publicznych. Rozważając kwestie różnorodności zarówno mediów, jak i w mediach, tekst zawiera trzy możliwe scenariusze przyszłych przeobrażeń sfery nadawców publicznych w Polsce: kierunek statyczny, kierunek normalizacji oraz kierunek dynamiczny, progresywny, dyskursywny lub agonistyczny. Ten ostatni, podobnie jak wcześniejsze dwa, uznaje pluralizm zewnętrzny za standard prawny i faktyczny. Postuluje jednak jego uzupełnienie o elementy dodatkowe: różnorodność podmiotów i przywrócenie pojęcia „polityczności” w dyskursie medialnym.

20

Poza przestrzeń publiczną. Reprodukowanie miejskiej polityczności poprzez radykalne praktyki uwspólniania

63%

Juskowiak P.

Władza sądzenia

|

2020

|

nr 19

97-117

PL

Prezentowany artykuł stanowi propozycję wyjścia poza perspektywę przestrzeni publicznej, która, jak przekonuję w jego pierwszej części, nie tylko coraz częściej zawodzi jako platforma walki z neoliberalnym status quo, ale także blokuje wyobraźnię polityczną na inne sposoby uprawiania miejskiej polityki. Odpowiadają za to zarówno jej wewnętrzne sprzeczności, jak też postępujące odpolitycznienie, które traktuję jako podstawowy cel nowej mutacji miasta przedsiębiorczego. Tym, co pomaga w ich przekroczeniu, są analizowane w drugiej i trzeciej części artykułu praktyki uwspólniania, gdzie zastanawiam się kolejno nad polityczną ontologią miejskich dóbr wspólnych oraz różnymi aspektami kolektywnego odzyskiwania miasta (na przykładzie ateńskich skłotów dla uchodźców). Artykuł uwypukla ich rolę w poszerzaniu dominującego myślenia o polityczności, co dokonuje się poprzez rewaluację takich pozornie niepolitycznych kwestii, jak zamieszkiwanie czy społeczna reprodukcja. Zwraca też uwagę na konieczność upowszechniania procesów uwspólniania, które, łącząc pragmatyzm codziennej walki o przetrwanie z utopijną wizją bardziej autonomicznego miasta, stanowią jedno z ważniejszych narzędzi neutralizowania skutków napędzanego przez neoliberalizm metakryzysu.