Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Changing Narratives: Civil Society as a Condition of Balanced Governance in Contemporary Taiwan

100%

Kościański A. , Chang C.-M.

Warsaw Forum of Economic Sociology

|

2017

|

tom 8

|

nr 16

25-46

EN

The article delivers an extensive view on the genesis and development of civil society in Taiwan, and presents the results of the analysis of a role that civil society in Taiwan plays in the shaping of institutional order, co-governance (local and national), the intermediation and representation of the individual (also summed in group interest) as well as the public interest in relation to the other actors of the social system (the state, the market and family). Taiwanese socio-political transformation is a model example of the transition from authoritarian rule into a democratic system. Conglomeration of socio-economic prerequisites lays as the basis for specific political culture of Taiwanese society, which not only has a significant impact on the participation of different groups of citizens in the public sphere, on their position in the social and civil dialogue, but primarily on their relationships with state institutions.

2

Kilka uwag o ruchu konstytucyjnym w Afganistanie

100%

Kłagisz M. M.

Przegląd Orientalistyczny

|

2017

|

nr 3-4 (263-264)

277-289

EN

The constitutional movement in Afghanistan differed from its Turkish or Iranian counterparts due to some historical features of the local political scene. Being a (semi-)tribal monarchy, Afghanistan firstly had to rebuild its political structure in order to become an absolute monarchy, before entering a new stage of development-—a constitutional system. At the beginning, Abdurrahman-khan tried to consolidate his power and political position. Later, a few reformists represented by Mahmud Tarzi tried to implement modern concepts to change the political, social and economic status quo. In this article, some aspects of their efforts are discussed with particular reference to Abdurrahman-khanʼs biography (Taj-ot-tawarikh) and Mahmud Tarziʼs manifesto (Aya che bayad kard).

3

The comparison of the contemporary situation of national minorities in Poland and Lithuania

88%

Barwiński M.

Geografijos Metraštis

|

2013

|

tom 46

EN

In the early 90s, significant changes in the political and geopolitical situation in Eastern Europe occurred inter alia the collapse of communist rule and the collapse of the Soviet Union. All this processes have caused also social, legal and organizational changes of the situation of national minorities in Eastern Europe. There have been the liberalization and empowerment of national minorities. After 1990 began to be formed many organizations which were connected with social, educational, cultural or political life of national minorities. But on the other hand the result of this changes was a revival of old conflicts in Eastern Europe. Although the Eastern European countries are in one body like the EU, the legal status of national minorities sometimes is quite different, for example in Poland and Lithuania where changes are caused by the historical conditions. Despite of the fact that in the past Poland and Lithuania have been one country, nowadays many facts are evaluated totally different by both sides. In Lithuania which is relatively a small country with low population, the national minorities represent a high proportion and this situation causes a lot of tensions. In Poland which is much bigger country with large population, minorities are a small percentage of the population and the rights of minorities are quite extensive. References 19. Figures 4. Tables 7. Summary in Lithuanian

4

The comparison of the contemporary situation of national minorities in Poland and Lithuania

88%

Barwiński M. , Leśniewska K.

Geografijos Metraštis

|

2013

|

tom 46

46-61

EN

In the early 90s, significant changes in the political and geopolitical situation in Eastern Europe occurred inter alia the collapse of communist rule and the collapse of the Soviet Union. All this processes have caused also social, legal and organizational changes of the situation of national minorities in Eastern Europe. There have been the liberalization and empowerment of national minorities. After 1990 began to be formed many organizations which were connected with social, educational, cultural or political life of national minorities. But on the other hand the result of this changes was a revival of old conflicts in Eastern Europe. Although the Eastern European countries are in one body like the EU, the legal status of national minorities sometimes is quite different, for example in Poland and Lithuania where changes are caused by the historical conditions. Despite of the fact that in the past Poland and Lithuania have been one country, nowadays many facts are evaluated totally different by both sides. In Lithuania which is relatively a small country with low population, the national minorities represent a high proportion and this situation causes a lot of tensions. In Poland which is much bigger country with large population, minorities are a small percentage of the population and the rights of minorities are quite extensive. References 19. Figures 4. Tables 7. Summary in Lithuanian

5

Forming the Constitutional Judiciary in Ukraine - The Problem of Appointing Judges

75%

Eckhardt K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 6 (64)

119-129

PL

Autor artykułu przedstawia historię i teraźniejszość Sądu Konstytucyjnego Ukrainy z perspektywy zasad kształtowania jego składu osobowego. Celem opracowania jest postanowienie diagnozy co do przeszłego i aktualnego stanu niezależności Sądu Konstytucyjnego Ukrainy od wpływów politycznych. Autor dochodzi do wniosku, iż stabilizacja ukraińskiego sądownictwa konstytucyjnego jeszcze nie nastąpiła, a wypracowywanie jego kształtu ma bardzo dynamiczny przebieg. Jego zdaniem dla powodzenia tego trwającego procesu zasadnicze znaczenie będzie miało porozumienie polityczne w sprawie doprecyzowania zasad wyboru sędziów.

EN

The author of this paper describes the history and presence of the Constitutional Court of Ukraine from the perspective of principles forming its composition. The aim is to provide a diagnosis of the past and present state of the independence of the Constitutional Court of Ukraine from political influence. The author concludes that stabilization of the Ukrainian constitutional judiciary has not yet taken place, and the development of its shape has a very dynamic course. In her opinion, a political agreement on the clarification of principles for the appointment of judges will be crucial for the success of the ongoing process.

6

Tradycja a postęp w polskim prawie papierów wartościowych

75%

Mojak J.

Teka Komisji Prawniczej

|

2008

|

tom 1

131-138

EN

After World War II, as a result of political transformations, the existing regulations on securities and the capital market in Poland, as institutions characteristic of the capitalist system, lost their practical significance. Among the regulations regulating securities issues, only the regulations of the bill of exchange law and the check law remained in force, because to a certain, although limited extent, they turned out to be useful in the so-called "socialized trade".

PL

Po II wojnie światowej, w wyniku przeobrażeń ustrojowych, istniejące w Polsce uregulowania dotyczące papierów wartościowych oraz rynku kapitałowego, jako instytucji charakterystycznych dla ustroju kapitalistycznego, straciły praktyczne znaczenie. Spośród przepisów normujących zagadnienia papierów wartościowych w mocy pozostały tylko regulacje prawa wekslowego oraz prawa czekowego, gdyż w pewnym, choć ograniczonym zakresie, okazały się przydatne w tzw. „obrocie uspołecznionym”.

7

Międzynarodowe uwarunkowania przemian AMW w latach 1994-2004

75%

Komorowski A.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2006

|

tom R. 47 nr 164K/1

53-60

PL

Odpowiadając pozytywnie na propozycję organizatorów konferencji, by napisać referat mieszczący się w głównym nurcie tematycznym, przygotowałem, na podstawie własnych doświadczeń już z perspektywy historycznej, materiał dotyczący zagadnień współpracy międzynarodowej AMW i jej specyficznych uwarunkowań w omawianym okresie. Dane mi było wówczas kierować uczelnią i wytyczać niektóre ważne drogi jej rozwoju. Nie będę tu omawiał, co się udało zrealizować a czego nie - to uczynią inni badacze. Postaram się natomiast przedstawić główne nurty współpracy i niektóre jej efekty w różnych dziedzinach. W niniejszym materiale omówiłem krótko główne nurty współpracy międzynarodowej uczelni kontakty międzyuczelniane, rywalizację sportową, konferencje komendantów Naval Colleges and Academies NATO, problemy kobiet-podchorążych, konsultacje specjalistyczne, konferencje naukowe, wizyty i rewizyty okrętów szkolnych.

EN

The author of the paper provided information on Naval University of Gdynia (NUG) interź national collaboration with his own experiences and historical point of view in this period. The author also showed the main trends and results of international relations NUG. The following problems are describe in the paper: international relations, sport competition, woman-cadets specify, conference significations, consultation of specialists, visits the school ships etc.

8

Religijność a preferencje dotyczące narodowej wspólnoty i ustroju społecznego – kontekst zmiany ustrojowej

63%

Szafraniec K.

Studia Socjologiczne

|

2022

|

nr 4(247)

9-40

PL

W artykule podjęto pytanie o polityczną sprawczość światopoglądu ufundowanego na stosunku do religii i Kościoła katolickiego w Polsce. Odwołując się do empirycznych badań ukazano narastające znaczenie identyfikacji religijnych w procesach kształtowania się politycznych preferencji i wyborów. Główna uwaga skupiona została na preferencjach dotyczących kształtu narodowej wspólnoty i na zmianach, jakim one ulegały w okresie ostatnich trzydziestu lat – od schyłku PRL, przez okres intensywnych zmian systemowych w latach dziewięćdziesiątych do chwili obecnej. Podstawę źródłową stanowią dane gromadzone w trwającym 45 lat badaniu podłużnym, obejmującym dwie kohorty reprezentujące odmienne społeczne pokolenia i odmienny typ religijnej socjalizacji. Uzyskane wyniki ujawniają zmniejszające się – w obu pokoleniach – poparcie dla idei wspólnoty tradycyjnej, zamkniętej na rzecz wspólnoty kulturowo otwartej i nowoczesnej, o czym w największym stopniu zadecydowały zmiany indywidualnych profili religijności.

EN

The article addresses the issue of the political agency of the worldview founded on the attitude towards religion and the Catholic Church in Poland. Empirical research has demonstrated the increasing importance of identification with religion in the processes of shaping political preferences and choices. The article focuses on the preferences regarding the national community and the changes that these preferences have undergone over the last thirty years – from the decline of socialism in 1980s, through the period of intense system changes in 1990s and until present. A 45-year longitudinal study involving two cohorts representing different social generations and a different type of religious socialization are the source of data. The research results reveal that the support for the idea of the national-religious community is diminishing in both generations, while a preference for a culturally open, modern community is increasing. The cause lies in the changes in individual religious profile.

9

Transformation of the special services in Poland in the context of political changes

63%

Kopczewski M. , Ciekanowski Z. , Piotrowska A.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

tom Vol. 52, No. 3(197)

557--573

EN

The article presents the transformation of special services in Poland against the background of political changes. It presents the activities of security bodies – civil and military intelligence and counterintelligence during the communist era. Their task was to strengthen communist power, eliminate opponents of the system, strengthen the alliance of socialist countries led by the USSR, and fight against democratic opposition. The creation of new special services was also shown: the UOP and the WSI. The focus was on the new tasks that were set for them in connection with the democratic changes and new alliances. There were presented spectacular UOP actions, which contributed to raising the prestige of Poland on the international arena.

PL

W artykule przedstawiono transformację służb specjalnych w Polsce na tle przemian ustrojowych. Zaprezentowano działalność organów bezpieczeństwa – wywiadu i kontrwywiadu cywilnego oraz wojskowego w czasach PRL. Ich zadaniem było umacnianie komunistycznej władzy, likwidacja przeciwników ustroju, wzmacnianie sojuszu państw socjalistycznych pod przewodnictwem ZSRR, walka z demokratyczną opozycją. Ukazano również powstanie nowych służb specjalnych: UOP oraz WSI. Skupiono się na nowych zadaniach, jakie przed nimi zostały postawione w związku z przemianami demokratycznymi i nowymi sojuszami. Zaprezentowano spektakularne akcje UOP, które przyczyniły się do podniesienia prestiżu Polski na arenie międzynarodowej.

10

Transformation of the special services in Poland in the context of political changes

63%

Kopczewski M. , Ciekanowski Z. , Piotrowska A.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

tom 52

|

nr 3(197)

557-573

PL

W artykule przedstawiono transformację służb specjalnych w Polsce na tle przemian ustrojowych. Zaprezentowano działalność organów bezpieczeństwa – wywiadu i kontrwywiadu cywilnego oraz wojskowego w czasach PRL. Ich zadaniem było umacnianie komunistycznej władzy, likwidacja przeciwników ustroju, wzmacnianie sojuszu państw socjalistycznych pod przewodnictwem ZSRR, walka z demokratyczną opozycją. Ukazano również powstanie nowych służb specjalnych: UOP oraz WSI. Skupiono się na nowych zadaniach, jakie przed nimi zostały postawione w związku z przemianami demokratycznymi i nowymi sojuszami. Zaprezentowano spektakularne akcje UOP, które przyczyniły się do podniesienia prestiżu Polski na arenie międzynarodowej.

EN

The article presents the transformation of special services in Poland against the background of political changes. It presents the activities of security bodies – civil and military intelligence and counterintelligence during the communist era. Their task was to strengthen communist power, eliminate opponents of the system, strengthen the alliance of socialist countries led by the USSR, and fight against democratic opposition. The creation of new special services was also shown: the UOP and the WSI. The focus was on the new tasks that were set for them in connection with the democratic changes and new alliances. There were presented spectacular UOP actions, which contributed to raising the prestige of Poland on the international arena.

11

The Second World War and the Political-System Status of European Monarchs

63%

Rakowski M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

tom 29

|

nr 4

EN

The Second World War brought significant political changes to European monarchies. Immediately after the war, six kingdoms ceased to exist and became republics. This concerned Eastern European countries in the Soviet sphere of influence, as well as Italy, where Victor Emmanuel III had to pay for years of cooperation with the fascist regime. Before the outbreak of the war, at least three European monarchies had considerable power, holding the most important prerogatives in their hands: this was the case in Romania, Bulgaria and Albania. Such a political model failed to survive the war, as after 1945 the kings and princes of the Old Continent only “reigned, but did not rule” (only Louis II, Prince of Monaco kept a stronger position until the end of the 1950s). It used to happen during the war that in countries with an established parliamentary system the monarch played a greater role than during the years of peace (the most prominent example being Wilhelmina, the Queen of the Netherlands). The article also presents other issues important to the royal authority – the functioning of monarchs in exile, the threat to their lives, the exercise of sovereignty (usually only in a ceremonial capacity) over the armed forces, and abdications forced by the circumstances.

PL

Druga wojna światowa przyniosła europejskim monarchiom poważne zmiany ustrojowe. Bezpośrednio po wojnie sześć królestw przestało istnieć, stały się republikami. Dotyczyło to państw Europy Wschodniej, które znalazły się w radzieckiej strefie wpływów, a także Włoch, gdzie Wiktorowi Emanuelowi III przyszło zapłacić za lata współpracy z faszystami. Przed wybuchem wojny przynajmniej w trzech europejskich monarchiach władca posiadał istotną władzę, skupiając w swych rękach najważniejsze uprawnienia – tak było w Rumunii, Bułgarii i Albanii. Taki model ustrojowy nie przetrwał wojny, po 1945 r. królowie i książęta Starego Kontynentu jedynie „panowali, ale nie rządzili” (silniejszą pozycję do końca lat 50. zachował tylko panujący w Monako Ludwik II). W okresie wojny zdarzało się, że w państwach o ugruntowanym już systemie parlamentarnym władca odgrywał rolę większą niż w latach pokoju (najlepszym przykładem może być holenderska Wilhelmina). W artykule przedstawiono też inne zagadnienia ważne dla władzy królewskiej: funkcjonowanie monarchów na uchodźstwie, zagrożenie ich życia, wykonywanie – zazwyczaj jedynie reprezentacyjne – zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi, a także wymuszone okolicznościami abdykacje.

12

Polityka w poezji, poezja w polityce – kilka uwag o upolitycznieniu polskiej poezji współczesnej

51%

Dwojnych A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2017

|

tom 9(45)

|

nr 4

133-144

PL

Przedmiotem artykułu jest polityczność i zaangażowanie polskiej poezji współczesnej po 1989 r. Choć przytaczane w tekście utwory powstały po 2000 r., to przemiany ustrojowe, które zaczęły się w 1989 r., ukształtowały – zdaniem autorki – obecny rynek poetycki w sposób, który determinuje powstającą w jego ramach twórczość. Celem tekstu jest analiza polityczności współczesnej poezji polskiej na trzech płaszczyznach, które są wyznaczane przez następujące pytania: (1) jak przemiany ustrojowe i upowszechnienie w Polsce wolnego rynku wpłynęły na styl uprawiania poezji? (2) jakie wątki społeczno-polityczne pojawiają się w poezji współczesnej? (3) jak upolityczniony jest rynek wydawniczy w Polsce oraz przyznawanie nagród literackich? Autorka stara się odpowiedzieć na te pytania, dokonując analizy treści wybranych utworów poetyckich, a także dyskursu toczącego się w środowisku literackim.

EN

The subject of the article is the politicalness and involvement of Polish contemporary poetry after 1989. Although the works quoted in this text were created after 2000, the systemic transformations that began in 1989 shaped — according to the author — the current poetic market in a way that determines the creativity arising within its framework. The aim of the text is to analyze the politicization of the contemporary Polish poetry on three levels, which are determined by the following questions: (1) how have political changes and the expansion of the free market in Poland influenced the style of poetry? (2) what socio-political threads appear in contemporary poetry? (3) what is the impact of politics on the publishing market in Poland and the awarding of literary prizes? The author tries to answer these questions by analyzing the content of selected poetic works, as well as the discourse taking place in the literary milieu.

13

O nauczaniu Jana Pawła II dotyczącym parlamentu oraz instytucji życia publicznego

51%

Chodubski A. J.

Studia Gdańskie

|

2012

|

nr 30

161-174

PL

Na podstawie wskazań Jana Pawła II skierowanych do polskich parlamentarzystów można stwierdzić, że wyzwaniem współczesnej cywilizacji jest urzeczywistnianie uniwersalnych wartości: pokoju, solidarności, sprawiedliwości i wolności. W ich realizacji szczególne miejsce zajmuje jednostka ludzka osadzona w szerokiej panoramie człowieczeństwa. W budowie nowej rzeczywistości cywilizacyjnej ważnym nakazem kulturowym jest pielęgnowanie dziedzictwa przeszłości oraz odnoszenie się do wyzwań przyszłości z nadzieją i ufnością. Ludzi życia publicznego, w tym polityków oraz naukowców, czyni się podmiotami odpowiedzialnymi za budowę „dobra wspólnego”, za urzeczywistnianie wartości: wolności, sprawiedliwości, świata bardziej ludzkiego.

EN

It can be stated on the basis of John Paul’s II indications directed to Polish members of parliament that the challenge of contemporary civilization is realizing universal values: peace, solidarity, justice and freedom. A human being placed in the broad panorama of the society takes a special place in its realization. An important cultural dictate in building the new reality is caring for the heritage of the past and relating to the challenges of the future with hope and trust. People of public life, including politicians and scientists are made responsible subjects for building the ”common good”, for making real the values: freedom, justice, more human world.

14

Podziały administracyjne Polski w latach 1944–1998. Z badań nad ustrojem ziem polskich w XIX i XX w.

51%

Dziki T.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2013

|

tom 10

433-450

EN

In the 20th century many territorial reforms were introduced. The reforms in 1918 were problematic due to the re-creation of Polish independent state after more than a century of partitions by Austria-Hungary, the German, and the Russian Empires. After 1945 the estab-lishment of new administrative units was still a difficult issue since again the government had to take new Polish borders into consideration before making a decision. The adminis-trative changes between 1945 and 1946 were soon followed by another set of reforms. The major ones were introduced in 1950, early 1970s and 1998. There were also many reforms between the mentioned periods, however, those changes dealt with single cities, villages and other small administrative units. Quite frequently, especially between 1952 and 1989 (The Polish People's Republic) the reforms served political rather than social needs. The present administrative division has been valid since 1999.

15

Negocjacje dotyczące wyprowadzenia Armii Radzieckiej – warunkiem odzyskania pełnej suwerenności Polski

32%

Wawryszuk A.

Wiedza Obronna

|

2017

|

tom nr 3-4

121--147

PL

Sytuacja międzynarodowa, jaka ukształtowała się jesienią 1943 roku, zawarte wtedy układy poczdamski i jałtański, a następnie wkroczenie Armii Czerwonej na byłe polskie i poniemieckie ziemie spowodowały, że Polska znalazła się pod wpływami ZSRR przez niemal pięćdziesiąt kolejnych lat. Zakończenie II wojny światowej, stało się także rozpoczęciem kolejnego etapu niepewności w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Kreml zamierzał stworzyć na ich obszarach tych państw „pierścień”, w którym zostaną narzucone z góry systemy polityczne, gospodarcze i społeczne, mające na celu całkowite podporządkowanie ich Moskwie. Okresem przełomowym był rok 1989, kiedy to odbyły się pierwsze, częściowo wolne wybory, które były rezultatem porozumienia zawartego między władzą komunistyczną, a przedstawicielami części opozycji i Kościoła podczas obrad Okrągłego Stołu. Rozpoczął się wtedy proces gruntownych przeobrażeń systemowych w każdej dziedzinie, którym towarzyszyły niepokoje społeczne i niestabilność polityczna. W pierwszej kolejności polski rząd zajął się przemianami gospodarczymi. Natomiast problem stacjonowania w Polsce rosyjskich wojsk został wtedy uznany za mniej istotny. Pojawiło się wtedy kilka koncepcji dotyczących ich pobytu w Polsce. Wbrew pozorom na początku lat dziewięćdziesiątych, wyprowadzenie rosyjskich wojsk w RP nie było dla wszystkich oczywiste. Część polskich elit obawiała się, że jeżeli zerwiemy stosunki wojskowe z Rosją i przestanie nam ona udzielać wsparcia, staniemy się krajem, który co najwyżej znajdzie się w szarej strefie pomiędzy Rosją i Niemcami Jak wspomina Pan Minister Jan Parys, ówczesny Dyrektor Centralnego Urzędu Planowania, a następnie Minister Obrony Narodowej, wyprowadzenie jednostek armii radzieckiej z Polski miało wtedy kluczowe znaczenie dla odzyskania suwerenności. Uważał, że 1 Agata Wawryszuk jest doktorantką Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej. 122 nie można z tym zwlekać. Przedstawiciele rządu mieli świadomość, że słabość Rosji jest pewnego rodzaju oknem możliwości i jeżeli tej szansy się nie wykorzysta, to owe okno może się zamknąć i sprawa może być dla Polski przegrana na wiele kolejnych lat. Negocjacje z Rosjanami nie należały do łatwych, przez co trwały bardzo długo i przynosiły początkowo niewielkie efekty. Szereg podróży, spotkań, rozmów, ustępstw, doprowadziły wreszcie w roku 1993 do całkowitego wyprowadzenia rosyjskich wojsk z Polski. Poniższa praca oparta jest przede wszystkim na wywiadzie przeprowadzonym z Panem Ministrem Janem Stanisławem Parysem oraz dokumentach dostępnych w archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

EN

The international situation that was formed in the autumn of 1943, then the Potsdam and Yalta agreements, then the entry of the Red Army into the former Polish and German territories, resulted in Poland being influenced by the USSR for almost fifty years. The end of World War II, also became the beginning of another phase of uncertainty in the countries of Central and Eastern Europe. The Kremlin intended to create a “ring” in their territories where political, economic and social systems would be imposed in advance to completely subjugate Moscow. The breakthrough period was 1989, when the first, partially free elections took place, which were the result of an agreement between the communist authorities and the representatives of the opposition and the Church during the Round Table. The process of thorough systemic transformations began in every area, accompanied by social unrest and political instability. In the first place, the Polish government was involved in economic transformations. On the other hand, the problem of stationing Polish troops in Russia was then considered less important. There were several ideas about their stay in Poland. Contrary to appearances in the early nineties, the departure of Russian troops in the Republic of Poland was not obvious to everyone. Some of the Polish elites feared that if we break our military ties with Russia and stop supporting it, we will become the country that will at most be in the “gray zone” between Russia and Germany. As noted by Minister Jan Parys, then Director of the Central Planning Office subsequently Minister of National Defense, the departure of Soviet units from Poland, was crucial for the recovery of sovereignty. He thought it could not be delayed. Government officials were aware that Russia’s weakness was a kind of window of opportunity, and if that chance did not work out, the window might close and the matter might be lost to Poland for many years to come. Negotiations with the Russians were not easy, so they lasted very long and initially had little effect. A number of travels, meetings, talks, concessions, finally led in 1993 to the total exit of Russian troops from Poland. The following article is based primarily on an interview with Minister Jan Stanislaw Parys and documents available in the archives in the Ministry of Foreign Affairs.