Na zanieczyszczenie wód środkami ochrony roślin istotny wpływ mają skażenia miejscowe, powstające podczas wykonywania czynności rolniczych, związanych z opryskiem. W ramach europejskiego projektu "Szkolenie operatorów w celu zapobiegania zanieczyszczeniom wód ze źródeł miejscowych", częściowo finansowanego w ramach programu LIFE - Środowisko, w zlewni Utraty w Polsce, a także w 5 zlewniach w innych krajach UE przeprowadzono ankietyzację na temat praktyk rolników i ich opinii w zakresie bezpiecznego wykonywania tych zabiegów. Większość rolników w zlewni Utraty stosuje odpowiednie praktyki lub przynajmniej ma świadomość, jak należy postępować. Napełnianie opryskiwaczy, ich czyszczenie oraz zagospodarowanie resztek są krytycznymi czynnościami ze względu na zanieczyszczenia. Rolnicy w zlewni Utraty, częściej niż w innych krajach, w trakcie napełniania i mycia opryskiwaczy zachowują większą odległość od wód otwartych, rozcieńczają nadwyżki cieczy i wypryskują na pole, zbierają wycieki do pojemnika i neutralizują je. Jednakże zdarzają się i złe praktyki, jak: wyrzucanie wycieków i skażonych materiałów do innych odpadów, spalanie lub wyrzucanie pustych opakowań do śmieci, niezachowywanie bezpiecznych odległości od wód otwartych podczas napełniania i mycia opryskiwaczy, niezbieranie popłuczyn po zewnętrznym myciu opryskiwaczy. Zdaniem rolników, potrzebne jest wsparcie finansowe w celu poprawy wyposażenia opryskiwaczy i infrastruktury. Zdecydowana większość ankietowanych deklaruje chęć częstszego uczestnictwa w szkoleniach i wyraża potrzebę łatwiejszego dostępu do informacji.
EN
Point pollution due to agricultural measures associated with spraying exerts significant impact on water pollution by plant protection chemicals. Within the European project: "Train the operators to Prevent Pollution from Point Sources" financed partly from the LIFE - Environment programme a survey has been performed about farmers' practice and their opinion on safe spraying chemicals. The survey has been carried out in the Utrata River catchment basin (Poland) and in five catchments in other European countries. Most farmers in the Utrata catchment applied appropriate procedures or at least were aware of how to proceed with chemicals. Filling the sprayers, cleaning and waste handling are the procedures critical for environmental pollution. Farmers from the Utrata catchment basin, more often than their colleagues from other countries keep larger distance from open waters when filling and washing the sprayers, they dilute excess of liquids, spray it over the fields, collect leaks and neutralize them. But wrong behaviours also happen like: throwing leaks and other contaminated materials to other rubbish, burning or disposing empty containers to dustbins, not keeping safe distance from open waters when filling or washing sprayers, not collecting slops after external sprayers washing. In the farmers' opinion the financial support is needed to improve sprayer's equipment and infrastructure. Most surveyed farmers declared the readiness to participate more often in training courses and expressed the need of easier access to information.
Określono wpływ punktowych źródeł zanieczyszczeń na obciążenie wód studziennych azotem. Wody pobrano dwukrotnie jesienią i wiosną z 13 wytypowanych ujęć własnych na terenie wsi: Radzieje, Dłużec i Solanka województwa warmińsko-mazurskiego. Znamienny wpływ na zanieczyszczenie wód miała odległość pryzm obornikowych oraz głębokość studni. We wszystkich analizowanych wodach stwierdzono przewagę organicznej formy azotu nad mineralną. Dziewięć z trzynastu studni charakteryzowało się podwyższonymi wartościami oznaczonych form biogenu: NO₃⁻, NH₄⁺, NO₂⁻. Ponadto wykazano wyraźną sezonowość zmian stężeń oznaczonych parametrów. Wyższe wartości stwierdzono w wodach pozyskanych wiosną w porównaniu do wód poboru jesiennego. Istotny wpływ na jakość wód badanych ujęć miał stan techniczny studni oraz sposób gospodarowania w obrębie zagrody.
EN
The aim of the present study was to determine the effect of point pollution sources on nitrogen concentrations in well water. Water samples were collected twice, in fall and in spring, at 13 selected water intake points in the villages Radzieje, Dłużec and Solanka, located in the Province of Warmia and Mazury. Water pollution was significantly affected by the distance from manure heaps and well depth. In all water samples organic nitrogen dominated over mineral nitrogen. Water in 9 out of 13 wells was characterized by elevated levels of biogenic forms: NO₃⁻, NH₄⁺, NO₂⁻. In addition, seasonal changes were observed in nitrogen concentrations. Higher values were recorded in water samples collected in spring, as compared with those collected in fall. The technical condition of wells and farm management methods had a considerable influence on water quality.