Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Czy praca w przyszłości może ulec dehumanizacji?

100%

Kopka J. , Społeczna Akademia Nauk w Łodz , Jolanta Kopka – prof. nadzw. dr hab. s. m. z. s. b. e. w. ż. s. W. o. b. s. m. w. p. d. e. , jkopka51@wp.pl

|

2017

|

tom 13

PL

W artykule podjęto problem humanizacji pracy i jej przemian, w zależności od procesów zachodzących w całym społeczeństwie, w jego wymiarach: społecznym, gospodarczym, politycznym i technologicznym. Humanizacja pracy została osadzona na założeniu podmiotowości jednostki, przy czym – wśród różnych ujęć podmiotowości – zwrócono przede wszystkim uwagę na to, że jest ona niezbywalną właściwością osoby ludzkiej. Skoncentrowano się na hipotezie o zagrożeniach podmiotowości osoby ludzkiej procesami technicyzacji, cyborgizacji, rozwojem sztucznej inteligencji, ale także – jej orientacją na sprawczość, użyteczność i skuteczność. Postawiono następujące pytania: Co w przyszłości będzie oznaczało bycie podmiotem moralnym? Czy wobec postępującej inwazji technologii informatycznych i totalnej inwigilacji/kontroli ludzi będziemy redefiniować nasze człowieczeństwo i dążyć do humanizowania naszej aktywności?

EN

Will work be dehumanized in the future? The article discusses the problem of the humanization of work and its transformation, depending on the processes taking place in the whole society, in its dimensions: social, economic, political and technological. The humanization of work was based on the assumption of the subjectivity of the individual, while – among various approaches to subjectivity – the attention was first drawn to the fact that it is an inalienable property of the human person. The focus was on the hypothesis about the threats to the subjectivity of the human person through the processes of technicalization, cyborgization, the development of artificial intelligence, but also – its orientation on efficiency, usability and effectiveness. The following questions were asked: What will in the future mean being a moral subject? Are we going to redefine our humanity and aim to humanize our activity in the face of the progressive invasion of information technology and total surveillance / control of people?

2

Eugen ROSENSTOCK-HUESSY, Pożegnanie z Kartezjuszem

100%

Rosenstock-Huessy E. , Jakubowski Z.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2011

|

tom 1

|

nr 1

115-131

3

Społeczne zagrożenia podmiotowości w warunkach zmian

100%

Galas B.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

nr 10

154-166

PL

Ruch społeczny "Solidarność" przyniósł zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej, zmienił i otworzył świadomość społeczną ludzi, burząc stare stereotypy dotyczące ładu społecznego. Gwałtowność zachodzących zmian niosła za sobą chaos i destabilizację tego ładu, a w efekcie doprowadziła do załamania dotychczasowych reguł i zasad życia społecznego. Jednocześnie demontaż starych struktur i pojawienie się gospodarki wolnorynkowej sprzyjały pragmatyzacji świadomości Polaków. Poczuciu chaosu w sytuacji, gdy mieszały się elementy starego i nowego ładu społecznego, towarzyszyło zarazem poczucie głębokiego kryzysu normatywności i erozji więzi społecznej. Stan taki nazywamy anomią. W tych warunkach doszło do rozchwiania systemu wartości i pojawiło się u jednostek poczucie zagubienia, zagrożenia, bezradności, a także wyobcowania i braku zaufania do innych ludzi. W dłuższym okresie czasu może to prowadzić do załamania podstaw tożsamości i podmiotowości, bowiem jednostki nie radzą sobie z pogłębiającym się kryzysem normatywności i narastającą nieufnością w przestrzeni społecznej. Przestrzeń tą cechuje anomijny pragmatyzm. Anomijny pragmatyzm to taka przestrzeń, która stwarza bardzo specyficzne warunki dla socjalizacji i rozwoju, a także niesie określone zagrożenia rozwojowe, zwłaszacza dla tożsamości i podmiotowości człowieka.

4

Krótki wykład o podmiotowości

75%

Wielecki K.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2014

|

nr 3(29)

86-95

PL

Koncept podmiotowości może być pomocny w refleksji na temat statusu ontycznego człowieka i zbiorowości ludzkiej, a także relacji między ludźmi i społecznościami, znaczenia w nich człowieka. Koncept taki może i powinien być także początkiem refleksji o społeczeństwie, państwie, polityce oraz człowieku, zdrowiu psychicznym, tożsamości. Artykuł zawiera szkic propozycji teorii podmiotowości w czasach kryzysu cywilizacyjnego, kiedy w płynnej rzeczywistości gubią się często człowiek i wartości.

EN

The concept of subjectivity can help in the reflection on the ontological status of the human being and his or her community, and on the relations between people and communities, as well as the importance of a human being within the communities. This concept can and should be the outset of a reflection on society, the state, politics, humanity, mental health, and identity. This paper drafts a theory of subjectivity at a time of the contemporary civilizational crisis, when humans and values often get lost in the liquid reality.

5

O PODMIOTOWOŚCI W KONTEKŚCIE PEDAGOGICZNYM

75%

Dubas E.

|

tom 2(77)

21-36

PL

Tekst dotyczy podmiotowości człowieka dorosłego w powiązaniu z procesem uczenia się z własnej biografii, ujmowanym z perspektywy andragogicznej w biograficznym podejściu badawczym. W pierwszej jego części autor przedstawia ogólne informacje o podmiotowości, następnie prezentuje podmiotowość w ujęciu pedagogicznym i andragogicznym. W kolejnej części odnajduje atrybuty podmiotowości człowieka dorosłego w procesie uczenia się z własnej biografii, w odniesieniu do wyników projektu badawczego pt.: Uczenie się z własnej biografii, realizowanego w latach 2008–2010, z udziałem badaczy z wielu ośrodków akademickich w Polsce. W analizach tych koncentruje się na powiązaniach podmiotowości z procesem uczenia się, realizowanym w kontekście refleksji nad własną biografią, z procesem rozwoju oraz z kategorią dorosłość.

EN

This article discuss the subjectivity of an adult person in relation to process of learning from one`s own biography viewed from andragogical perspective with biographical approach. The first part shows: general informations about the subjectivity, then discuss subjectivity in pedagogical and andragogical approach. In the next part of this text author reveals attributes of adult person subjectivity in process of learning from one`s own biography in relation to results of research project: Learning from one`s own biography, realised in 2008–2010 with participation of researchers from many academics centres in Poland. In these analysis she concentrates on connections between subjectivity and learning process in context reflections about one`s own biography, connected with development process and with category of the adulthood.

6

Produktywność a jakość życia społecznego

75%

Góralczyk A.

|

1998

|

tom R. 30, nr 3

24-28

PL

Polski Ruch Produktywności ma za sobą kilkuletnie doświadczenia. Budzące podziw sukcesy ekonomiczne odniosły dziesiątki przedsiębiorstw realizujących programy produktywności i jakości. Wśród rezultatów społecznych warto odnotować efekty namacalne i bezpośrednie: poprawę bezpieczeństwa socjalnego zatrudnionych i zasłużony wzrost płac realnych.

7

Dwa labirynty: Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej Michała Witkowskiego – Poema Piasta Dantyszka Juliusza Słowackiego

75%

Trela D.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

nr 2(443)

85-96

EN

The article discusses intertextual connections of the novel Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej by Michał Witkowski with Poema Piasta Dantyszka herbu Leliwa o Piekle by Juliusz Słowacki. Due to remarkable similarity of Witkowski’s novel to the poem from the nineteenth century, Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej may be treated as a mirror image of Poema Piasta Dantyszka herbu Leliwa o Piekle, respectively distorted by postmodern worldview and aesthetics, which the contemporary writer’s prose is saturated with. Moreover, the author compares various ways of presenting identical problems in both works, e.g. labyrinth structure of the in-text world, to show two different ways of comprehension and presenting the same problems by Romanticism and postmodernism.

8

Między różnorodnością kulturową i rozpadem tożsamości

75%

Wielecki K.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2014

|

nr 9

41-52

PL

Tekst ukazuje wybrane aspekty wielokulturowości i tożsamości we współczesności charakteryzowanej jako wielki kryzys cywilizacyjny, którego istotnymi elementami są postęp technologiczny, globalizacja, sekularyzacja i ekspansja kultury masowej. Pociąga on za sobą kryzys wszystkich wymiarów ładu społecznego, z ekonomicznym włącznie. Dopiero w tych kategoriach potrafimy zrozumieć różne fenomeny współcześności, które pozostają niejasne, gdy rozwazyć je w oderwaniu od siebie. W tym kontekście ukazany jest dylemat wielokulturowości, która jest poważną szansą, ale i wielkim zagrożeniem dla tożsamości danego człowieka. Rozważany jest tu także problem tożsamości zbiorowej i jej współczesnego kryzysu. Kwestie te ujmuje się tu z perspektywy podmiotowości człowieka i jej psychologicznych, społecznych i kulturowych aspektów, a także podmiotowości zbiorowej. Tekst zawiera też próbę reinterpretacji pojęcia wielokulturowości i tożsamości z perspektywy teorii podmiotowości i filozofii dialogu.

9

Czyn jako zasada organizująca rozumienie kategorii podmiotu i podmiotowości w pedagogice

75%

Dziaczkowska L.

Roczniki Pedagogiczne

|

2012

|

tom 4(40)

|

nr 1

5-19

EN

In her article author brings up a popular in the humanities sphere theme of subject and subjectivity. She tries though to show its particularity as regards pedagogy. Pedagogical formulation of this subject-matter particular value comes from the fact that pedagogy is ambitious to conceive the humanity and the upbringing process in integral way. It means that also the categories of subject and subjectivity get the pedagogical dimension when they are not offering services to any conceptions that reduce humanity only to certain dimensions - for instance: consciousness or unconsciousness, spirituality or carnality or else emotions etc. A proposition respecting this integral conceive of humanity is the conception of human person presented by Karol Wojtyla. The category of act is of great importance in it. An act - in the grasp of Wojtyla - surpasses a lot a normal activity, it has a power to spread across both the dynamism of conscious action and the strength of what ‘happens inside’ of a human being. That is the human act which seems to explain a human being and his subjectivity in the best way. The present article tries to substantiate this argument.

10

O zagrożeniu e-mancypacją człowieka w przestrzeni wirtualnej

63%

Jaskuła S.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2015

|

tom 6

|

nr 4

37-52

PL

Nowa przestrzeń obecności człowieka, łącząca elementy realności i wirtualności, stwarza przed ludźmi XXI wieku nowe możliwości, rodząc nowe pragnienia, a także nowe formy ryzyka. Jednym z obszarów zagrożeń w przestrzeni wirtualnej jest e-mancypacja człowieka, a więc pozbawienie go praw (mancypacja) w medialnym świecie społeczeństwa informacyjnego. Sytuacja ta rodzi pytanie o antropologię i humanistyczną kondycję działalności człowieka w przestrzeni wirtualnej. Nowe okoliczności cywilizacji sieci nie powinny ograniczać humanistyki jedynie do poszukiwania narzędzi badawczych możliwych do wykorzystania w przestrzeni wirtualnej, ale zmierzać do odnajdywania, w sensie często symbolicznym, możliwych przejawów obecności człowieka, wpływu technologii (zarówno pozytywnego, jak i negatywnego) na społeczeństwo i kulturę tak, aby użyteczność narzędzi cyfrowych nie oznaczała wyeliminowania czynnika ludzkiego. Zastąpienie humanistyki refleksją nad informacyjną technologią procesu poznawania jest metodyczną nieadekwatnością, która nie może wyeliminować pytania o pełnię człowieczeństwa także w przestrzeni wirtualnej.

EN

The new sphere of human presence combining the elements of reality and virtual reality poses new opportunities for people in the 21st century, generating new desires, and new forms of risk. One of the threat areas in the virtual space is human e-mancipatio, which is depriving him of his rights (mancipatio) in the media world of information society. This situation raises the question about anthropology and humanistic condition of human activity in the virtual space. New facts of network civilization should not limit the humanities only to seek research tools that can be used in virtual space, but should aim to find, often in a symbolic sense, possible signs of human presence, the technological impact (both positive and negative) on society and culture, so that the usefulness of digital tools would not mean the elimination of the human factor. Replacement of the humanities with the reflection on the information technology of the learning process is a methodical inadequacy, that cannot eliminate questions about the completeness of humanity also in the virtual space.

11

Podmiotowość i tożsamość jako źródła obywatelskości

63%

Brodziak Ł.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2016

|

tom 13

245-264

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania, co leży u źródła genezy obywatelskości. Ta zaś przedstawiona zostaje jako postulowany i bardzo propagowany zbiór cech, zmierzający do aktywności i zaangażowania na rzecz czynienia wspólnego dobra. Może ona być wyrażona poprzez partycypację, udział w sprawowaniu władzy, a także sprawstwo o bezpośrednim skutku prawnym. Według autora tak rozumiana aktywność bierze swoje początki w dwóch cechach. Są to podmiotowość oraz tożsamość. Nie są to cechy nabyte czy też nadane. Pochodzą one z wewnętrznej natury człowieka. Ta przyrodzona natura jest czymś całkowicie indywidualnym. Jest również idealną bazą do kształtowania dobrych cech obywatelskich. Ochrona tej wewnętrznej natury, zwanej przez prawodawcę polskiego również godnością, powinna być przedmiotem ochrony aparatu państwa. Artykuł ten ukazuje wieloaspektowe powiązania między wewnętrzną naturą, jej pochodnymi, a także obywatelskością indywidualną i zbiorową, a wreszcie prawodawstwem. Konstrukcja ta ukazuje filozoficzną i antropologiczną genezę cnót obywatelskich.

EN

This article aims to show what constitutes a source of citizenship. Citizenship is defined as a set of postulated and highly promoted set of features describing pro-active behaviour and work for the common good. Citizenship can be expressed in various ways: participation, or taking part in the governing process; as well as actions with direct legal consequences. The author shows that the above can have two sources, namely subjectivity and identity. Such features are neither acquired nor given: they originate from within human nature, which is different in case of each and every individual. It is also a perfect basis for shaping desirable civic characteristics in individuals. The protection of this nature, referred to in Polish legislation also as “dignity”, is embedded in the Polish legal system (Article 30 of the Constitution of Poland). This article analyses a number of connections between human nature, its derivatives, as well as both individual and collective citizenship and, finally, legislation. In the process, the article outlines the philosophical and anthropological sources of civic virtues.

12

Jeśli podmiotu nie ma… O wpływie, aktorach, horrorze i innych zmartwieniach tzw. Koła Krakowskiego

63%

Krupnik S.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2014

|

nr 3(29)

134-145

PL

Celem tekstu jest krytyczne odniesienie się do dotychczasowych rozważań dotyczących podmiotowości podejmowanych w Kole Krakowskim. Autor argumentuje, że podmiotowość jest zbędna jako kategoria analityczna służąca zrozumieniu rzeczywistości społecznej. Można ją bowiem zastąpić innymi pojęciami, które są precyzyjniejsze. Jednocześnie jednak pojęcie to jest nieodzowne jako normatywny punkt odniesienia, samookreślenia się badaczy rzeczywistości społecznej.

EN

The aim of the paper is to critically review previous considerations concerning subjectivity. The author argues that subjectivity is both unnecessary and biased as an analytical category applied in order to understand the social reality. At the same time, however, the concept is indispensable as a normative reference.

13

Zarządzanie wiekiem jako sposób przeciwdziałania nierównościom społeczno-ekonomicznym oraz konfliktom międzypokoleniowym w przedsiębiorstwie

63%

Pawlak J.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2016

|

tom 46

408-418

PL

Od ponad 30 lat starzenie się ludności i niska dzietność w Europie Zachodnie traktowane jest jako zagrożenie dla rynku pracy. Według prognoz w 2050 r. liczba osób w wieku produkcyjnym będzie stanowiła jedynie 56% społeczeństwa. Potrzebne zatem będzie zatrudnianie osób w późnym wieku produkcyjnym lub wręcz poprodukcyjnym. Osoby starsze, chcące pozostać na rynku pracy, często jednak są dyskryminowane ze względu na swój wiek i natrafiają na wiele trudności związanym z nierzadko fałszywymi przekonaniami odnośnie do ich zdolności efektywnego funk-cjonowania w organizacji. Potrzeba zatem zmiany nastawienia przedsiębiorców wobec zatrudnia-nia osób starszych i gotowości do adekwatnych zmian w środowisku pracy. Należy zadać sobie pytanie, w jaki sposób bardziej racjonalnie i efektywnie zarządzać zasobami ludzkimi, tak by wykorzystać – z zyskiem dla wszystkich stron – różnorodność wiedzy, doświadczeń i potrzeb pracow-ników w różnym wieku. Rozwiązaniem w tej sytuacji może być aktywna, prewencyjna polityka zarządzania wiekiem, która owocuje ulepszeniami w środowisku pracy i zmianami w kulturze organizacyjnej, promocją zdrowia i zindywidualizowanych sposobów zwiększania możliwości efek-tywnego funkcjonowania. Pozwala ona także nie tylko utrzymać wydajność i jakość pracy w okresie starzenia, ale jest także korzystna dla pracowników wszystkich grup wiekowych. Z kolei dzięki kulturze organizacji, która promuje czerpanie z różnorodności oraz szanuje podmiotowość pracowników zminimalizować można problem dystansu międzypokoleniowego i konfliktów wynikających z różnych potrzeb, perspektyw i sposobów działania osób w starszym i młodszym wieku.

EN

For over 30 years, the aging population and low fertility rates in Western Europe are regarded as threats to the labor market. According to forecasts, in 2050, working age persons will constitute only 56% of the population. Therefore, a need to employ those at the retirement age or even be-yond will arise. Older people who wish to remain in the labor market, however, are often discriminated because of age and encounter a number of difficulties often associated with false beliefs about their ability to function effectively within an organization. Thus, corporate attitudes towards employment of older people should change to increase the readiness to make relevant changes in the work environment. One must ask how to manage human resources more rationally and effectively in order to utilize – at a profit for all parties – a diversity of knowledge, experience and needs of employees at different ages. A solution can be an active, preventive age management policy, which would result in improvements in the work environment and change the corporate culture, health promotion and individualized ways of increasing opportunities for effective functioning. It would also allow not only to maintain productivity and quality of work, but also be beneficial for employees of all ages. Additionally, thanks to an organizational culture that promotes capitalizing on diversity and respects the subjectivity of workers one could minimize the problem of intergenerational gap and conflicts resulting from different needs, perspectives and ways of doing things by older and younger people

14

Sytuacja graniczna jako moment doświadczenia siebie w ujęciu Karla Jaspersa

63%

Rozmarynowska K.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

tom 48

|

nr 3

165-183

EN

The subject of the article is the link between ultimate situations and self-experience. Deliberations show that experiencing ultimate situations broadens self-consciousness, because it is in these moments that we see if we are in fact the way we perceive ourselves, and whether those values we prefer are those, which we ourselves preserve. What’s more, anxiety and chaos force us to ask fundamental questions about whether we really are the way we would like and should be. And so, we are forced to enter into a dialogue with ourselves. We have to give answer to the questions about what is the best way to live – it is a fundamental choice. Moreover, in ultimate situations, the individual is left to their own devices, nobody can help them make a decision, so they experience personal responsibility and freedom. The individual has a chance to perceive that which transcends their bodily nature, biological existence – what is unchangeable and infinite.

PL

Przedmiotem artykułu jest związek, jaki zachodzi między przeżyciem sytuacji granicznej a doświadczeniem siebie. Wyjaśniając, na czym polega ten związek, autorka sięga do koncepcji Karla Jaspersa, która powszechnie jest uważana za klasyczne opracowanie problematyki sytuacji granicznych. Prowadzone analizy wskazują, że doświadczenie sytuacji granicznych rozszerza samoświadomość podmiotu, ponieważ w tych szczególnych momentach okazuje się, czy to, co o sobie sądzimy jest zgodne z tym, jacy jesteśmy oraz czy wartości, które cenimy, są tymi, które realizujemy. Co więcej, przeżycie niepokoju czy chaosu, jaki towarzyszy sytuacjom granicznym zmusza nas do zadawania pytań fundamentalnych: Czy jesteśmy tacy, jacy chcielibyśmy i powinniśmy być? Jaki jest właściwy, najlepszy sposób bycia? Autorka dochodzi do wniosku, że przeżywając sytuacje graniczne, źródłowo doświadczamy wolności oraz odpowiedzialności za siebie i swoje życie.

15

Krytyka wartości w ujęciu Martina Heideggera i Fryderyka Nietzschego

63%

Augustyniak P.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2017

|

nr 1(39)

30-35

PL

Artykuł jest próbą ukazania podstawowych rysów krytyki myślenia według wartości, która stanowi ważną część myślenia Martina Heideggera. W celu jasnego przedstawienia jego poglądów zostają one zestawione z krytycznymi uwagami na temat wartości w dziele Fryderyka Nietzschego To rzekł Zaratustra. W artykule stawiam tezę, że myślenie według wartości jest na usługach nowoczesnej podmiotowości o ekspansywnym i egologicznym charakterze. Wbrew Heideggerowi podejmuję jednak próbę namysłu nad pojęciem wartości, które byłoby wolne od takiej egologicznej tendencji. Inspiracją jest myśl Nietzschego, który pisał o „nowych wartościach” i łączył je z twórczością, zmuszającą podmiot do transgresji.

EN

The paper is an attempt to show the basic features of the critique of thinking based on values, which is an essential part of Martin Heidegger’s thought. In order to present his opinions clearly, they are confronted with the critique of values that Friedrich Nietzsche presents in his work “Thus Spoke Zarathustra”. The author argues that thinking based on values is in service of the modern subjectivity, which is expansive and egological. However, unlike Heidegger, the author tries to explore a concept of value which would be free of such an egological tendency. His inspiration is Nietzsche, who wrote about ‘new values’, and related them with creativity which leads the subject to transgression.

16

Kształtowanie podmiotowości ucznia w relacji do jego tożsamości

63%

Juszczyk-Rygałło J.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2016

|

tom 11

|

nr 2(40)

13-24

PL

Poczucie podmiotowości ściśle wiąże się z podstawową zasadą dydaktyczną świadomego i aktywnego udziału najmłodszych w procesie edukacji. Dla ucznia motywujące jest postrzeganie i przeżywanie siebie jako podmiotu – jednostki mającej poczucie własnej odrębności wobec innych osób i otaczającego ją świata. Szczególnym obszarem zainteresowania pedagogów jest zatem z jednej strony istota podmiotowości, z drugiej zaś relacje zachodzące pomiędzy podmiotowością osób uczestniczących w interakcjach edukacyjnych. Dwupodmiotowość tych relacji powinna polegać na świadomym redukowaniu własnej podmiotowości nauczyciela na rzecz rozbudowywania i wspierania podmiotowości ucznia. Proces upodmiotowienia ma dwa wymiary, które opierają się na pozornie sprzecznych i wykluczających się zasadach: indywidualizacji i socjalizacji. Przenikanie się i integracja tych dwóch obszarów na gruncie edukacji prowadzi do kształtowania się działań wspierających indywidualny rozwój dziecka. Upodmiotowienie jest więc powiązane z jednej strony z tworzeniem obrazu samego siebie (tożsamości), a z drugiej pozostaje od tego obrazu zależne. Jest źródłem poczucia własnej wartości, która konstruuje tożsamość ucznia i ją wspiera. To wzajemne sprzężenie zwrotne oddziaływań między tożsamością i upodmiotowieniem kształtuje psychiczną dyspozycję statyczną (kim jestem?) i psychiczną dyspozycję dynamiczną (co mogę?). Podmiotowość w tej relacji to swoista nadbudowa tożsamości. Jest z nią powiązana wyznacznikami, które ją dynamizują w procesie upodmiotowienia ucznia. Są to: wiedza o sobie, własne preferencje ucznia, jego aktywność sprawcza oraz odpowiedzialność za własne działania. Kształtowanie podmiotowości ucznia należy zatem powiązać z pedagogicznymi działaniami, które będą rozbudowywać przede wszystkim jego indywidualną tożsamość.

EN

The sense of subjectivity is closely related to the basic didactic principle of the conscious and active participation of young children in the process of education. It is motivating for a pupil to perceive and experience himself as a subject – it means an individual who is equipped with a sense of differentiation in relation to other people and the surrounding world. On the one hand, the particular field of interest of educationalists is the essence of subjectivity and, on the other hand, these are relations between people who take part in educational interactions. The dual subjectivity of these relations should consist of the intentional reduction of the teacher’s subjectivity for the benefit of extending and supporting the subjectivity of pupils. The process of developing subjectivity has two dimensions based on two principles that seem to be mutually contradictory and inconsistent: individualization and socialization. The combination and integration of these two spheres at the level of education results in actions that support a child’s individual development. Hence, on the one hand development of subjectivity is related to building an image of oneself (identity) and on the other hand it depends on this image. In this way, it is a source of self-esteem, which builds and supports pupil’s identity. The mutual feedback between identity and the development of subjectivity forms a static mental disposition (Who am I?) and a dynamic psychical disposition (What can I do?). In this relation subjectivity is a kind of superstructure for identity. It is reflected in some indicators, that make identity more dynamic in the process of development of subjectivity. These are: self-awareness, pupil’s own preferences, pupil’s causal activity and responsibility for his or her own actions. Therefore, the development of a pupil’s subjectivity should be supported by pedagogical actions that are focused on developing the pupil’s individual identity.

17

Przywództwo edukacyjne nauczyciela

63%

Wiśniewska E.

Społeczeństwo. Edukacja. Język

|

2016

|

tom 4

103 -113

EN

The paper presents considerations on teachers’ educational leadership. What forms the basis of this consideration is the thesis that contemporary educational processes are more and more often reduced to management strategies in which teachers are treated as clerks and functionaries of the educational system. However, according to the author, the teaching profession primarily comes down to the personal dimension and consists in perceiving teachers as professionals who are ethically committed to facilitating students’ development. The paper presents problems connected with teachers’ educational leadership in the personal dimension based on the responsibility rule. What has been presented includes the essence of educational leadership, the notion, models and standards of this leadership as well as the selected teaching skills determining personal and responsible educational leadership

PL

Artykuł prezentuje rozważania o przywództwie edukacyjnym nauczyciela. Podstawą rozważań jest teza, że we współczesnej rzeczywistości procesy edukacyjne sprowadzane są coraz częściej do strategii zarządzania a nauczyciel traktowany jest jako urzędnik/funkcjonariusz systemu oświaty. Praca nauczyciela, zdaniem autorki, ma jednak przede wszystkim wymiar osobowy i jest pochodną rozumienia nauczyciela jako profesjonalisty, etycznie zaangażowanego we wspieranie rozwoju ucznia. W artykule przedstawiono problematykę przywództwa nauczycielskiego w wymiarze osobowym opartym na zasadzie odpowiedzialności. Przedstawiono istotę przywództwa, pojęcie, model i standardy przywództwa edukacyjnego. Scharakteryzowano wybrane kompetencje nauczycielskie determinujące osobowe i odpowiedzialne przywództwo nauczyciela

18

Szkoła a indywidualizacja

63%

Lejzerowicz M. , Galbarczyk M.

Edukacja Humanistyczna

|

2018

|

nr 1

113-130

PL

Indywidualizacja kształcenia i wychowania jest istotnym problemem w szkole, jak również w dyskursie edukacyjnym oraz prawie oświatowym. Artykuł ma na celu analizę problematyki indywidualizacji w kształceniu i wychowaniu oraz zbadanie, czy proces ten jest realizowany w przedszkolach i szkołach podstawowych. Autorzy stawiają tezę o kluczowej roli nauczyciela, którego zadaniem jest rozpoznanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych wychowanków i uwzględnienie tych różnic podczas realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego. Badania przeprowadzono przy użyciu kwestionariusza ankiety własnego autorstwa. Wzięło w nich udział 110 nauczycieli z 12 placówkach oświatowych znajdujących się na terenie Warszawy. Badania zostały przeprowadzone w 2015 i 2016 roku. Wyniki badań potwierdziły, że nauczyciele wiedzą, czym jest indywidualizacja, oraz znają metody służące zindywidualizowaniu kształcenia i wychowania. Jednakże podczas realizacji procesu kształcenia i wychowania prowadzą zajęcia zgodnie z programami nauczania jako główną formę pracy, stosują metodę podającą i nauczanie frontalne. Proces indywidualizacji według badanych jest uzależniony od ilości uczniów w klasie i warunków, jakie stwarza szkoła. Główne wnioski to: indywidualizacja nie jest realizowana w przedszkolach i szkołach, jednakże nauczyciele starają się wprowadzać elementy służące indywidualizacji. Nauczanie frontalne uniemożliwia indywidualizację w edukacji i wychowaniu. Osobowość nauczyciela, wiedza z zakresu metodyki nauczania i jego postawa wobec ucznia mają ogromny wpływ na kształcenie i wychowanie.

EN

Individualization of education and training is an important issue in school as well as in in educational discourse and law of education. The aim of this article is to analyze the issues of individualization in education and upbringing and investigate whether this process is carried out in kindergartens and primary schools. The authors argue that the key role of a teacher, whose task is to recognize developmental and educational needs of pupils and take into account these differences during the didactic and educational process. The study was conducted using a self-report questionnaire. The sample consisted of 110 teachers from 12 educational institutions located in Warsaw. The research was conducted in 2015 and 2016. The results demonstrated that that teachers know what individualization is and know how to personalize education and training. However they realize process of education and as a main form of work using frontal teaching. The process of individualization according to the participants is dependent on the number of students in the class and conditions that the school creates. It can be concluded that individualization is not carried out in kindergartens and schools, however teachers try to introduce elements for individualization. Conducting courses using the frontal teaching prevents the individualization of teaching and upbringing. The teachers’ personality, knowledge of methodology and their attitude toward pupils have a great impact on education.

19

Biografia i materialność. O Śladach nieobecności Anny Marchewki

63%

Romanowski M.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2015

|

nr 1(4)

193–206

PL

Autor artykułu podejmuje problematykę materialności w książce Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg autorstwa Anny Marchewki. Poprzez analizę doświadczenia materialnego, przestrzennego, roli fotograficznych ekfraz ukazuje oryginalność biograficznej praktyki Marchewki. Ów nowatorski sposób uprawiania biografistyki cechuje się szczególnym zaakcentowaniem fizycznego, cielesnego wymiaru doświadczenia biografa, wskazując na inny rodzaj epistemologii – ucieleśnionej, angażującej nie tylko emocje i umysł, lecz także ciało.

EN

The article concerns problems of materiality in Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg [Traces of Absence. In Search for Irena Szelburg] by Anna Marchewka. The author of the article reveals originality of Marchewka’s biographical practice interpreting records of material experience, spatial experience and photographic ekphrasis. The main feature of this new mode of biographical writing is the stress on physical, somatic aspect of biographer’s experience, which indicates different kind of epistemology – embodied, engaging body as much as mind and emotions.

20

Źródła i granice podmiotowości społecznej

63%

Mazur S.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2014

|

nr 3(29)

25-32

PL

W tekście podjęto próbę zarysowania rozległej tradycji pojmowania źródeł i granic podmiotowości społecznej poprzez przywołanie wybranych elementów bogatego piśmiennictwa poświęconego temu zagadnieniu.

EN

The aim of this paper is to draw attention to a long tradition of understanding the sources and limitations of subjectivity and to discuss the rich legacy of philosophical thought on the subject.