Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pobożność ludowa jako miejsce urzeczywistniania się sensus fidei na przykładzie dogmatu o Wniebowzięciu Maryi dziewicy

100%

Beyga P.

|

nr 2

165-175

PL

Wniebowzięcie Maryi zostało zdogmatyzowane stosunkowo niedawno. Jednakże tym, co pozwalało modlącemu się Kościołowi wytrwale wierzyć w takie zakończenie Jej ziemskiej wędrówki, był zmysł wiary – sensus fi dei. To dzięki temu zmysłowi wniebowzięta Maryja była czczona w liturgii oraz paraliturgicznych ceremoniach, które ukształtowały się na długo przed ogłoszeniem ostatniego maryjnego dogmatu.

EN

The “Sensus fi dei in the life of Church” document accents, that the sensus fi dei concept does not appear in theology before the II Vatican Council. Yet practice has outstripped the process of clear defi ning sense of faith. The author shows piety as a place where sensus fi dei is realized, in the context of Virgin Mary’s assumption dogma being announced. To illustrate the sense of faith, devotional practices developed in Kalwaria Zebrzydowska, Wambierzyce and Saint Ann’s Mountain were used. It has also been highlighted that sensus fi dei realized in Marian devotion has been the main reason for Virgin Mary’s assumption becoming a dogma for cause of Piuse XII.

2

Geneza i obchody uroczystości Objawienia Pańskiego. Zarys problematyki

100%

Kowalczyk M.

|

tom 20

325-337

EN

The Epiphany in the Roman Catholic Church is celebrated on 6 January, and in the liturgy refers to the Gospel of St. Matthew (Mt 2,1 – 12) where the adoration of the Magi is described and presents a symbolical bow of persons from all nations before the Incarnated God. In the Evangelical Church of the Augsburg Confession the Three Kings’ Day is celebrated on 6 January under the name of Epiphany. The same term – Epiphany – is used in the Orthodox Church but the celebration falls on 6 to 19 January, depending on the Julian calendar. The celebration of the Three Kings’ Day in Poland is accompanied by many traditions and customs which define the piety of people in these lands – blessing the chalk used to write the Magi’s initials on the entrance doors (K+M+B) or the Hole Family’s (J+M+J) and current year; carol singers visiting people; performances and role playing (the so-called dialogues); occasional bread and cake baking; colorful processions along city streets. These customsdemonstrate how the sacred and the profane intersperse on this day. We can say that piety adapted one of the biblical events for its purposes through cheerful celebrations and fun.

PL

Objawienie Pańskie w Kościele rzymsko-katolickim obchodzone jest 6 stycznia i w liturgii nawiązuje do Ewangelii św. Mateusza (Mt 2,1 – 12), gdzie opisano pokłon Trzech Magów, przedstawiający w sposób symboliczny pokłon ludzi z wszystkich narodów przed Bogiem Wcielonym. W Kościele ewangelicko-augsburskim Objawienie Pańskie obchodzone jest 6 stycznia pod nazwą Epifanii. Pod tą samą nazwą – Epifanii – Objawienie Pańskie obchodzone jest w tradycji prawosławnej w dniach między 6 a 19 stycznia, co wynika z porządku kalendarza juliańskiego. Obchodom święta Trzech Króli w Polsce towarzyszy wiele tradycji i zwyczajów, które charakteryzują pobożność ludową tych ziem – święcenia kredy, którą na drzwiach wejściowych w domach wypisywane są inicjały Mędrców (K+M+B) lub Świętej Rodziny (J+M+J) oraz data bieżącego roku; chodzenie po domach kolędników z gwiazdą; krakowskie „wesele” i tzw. dialogi; okolicznościowe wypieki ciasta i chleba; barwne orszaki przechodzące ulicami miast. Zwyczaje te pokazują proces mieszania się tego dnia sacrum i profanum. Można powiedzieć, że pobożność ludowa przez radosne celebracje i zabawy zaadaptowała na swoje potrzeby jedno z wydarzeń biblijnych.

3

Pobożność ludowa jako miejsce urzeczywistniania się sensus fidei na przykładzie dogmatu o wniebowzięciu Maryi Dziewicy

84%

Beyga P.

|

nr 2

165-175

EN

The “Sensus fidei in the life of Church” document accents, that the sensus fidei concept does not appear in theology before the II Vatican Council. Yet practice has outstripped the process of clear defining sense of faith.The author shows piety as a place where sensus fidei is realized, in the context of Virgin Mary’s assumption dogma being announced. To illustrate the sense of faith, devotional practices developed in Kalwaria Zebrzydowska, Wambierzyce and Saint Ann’s Mountain were used. It has also been highlighted that sensus fidei realized in Marian devotion has been the main reason for Virgin Mary’s assumption becoming a dogma for cause of Piuse XII.

PL

Wniebowzięcie Maryi zostało zdogmatyzowane stosunkowo niedawno. Jednakże tym, co pozwalało modlącemu się Kościołowi wytrwale wierzyć w takie zakończenie Jej ziemskiej wędrówki, był zmysł wiary – sensus fidei. To dzięki temu zmysłowi wniebowzięta Maryja była czczona w liturgii oraz paraliturgicznych ceremoniach, które ukształtowały się na długo przed ogłoszeniem ostatniego maryjnego dogmatu.

4

Kult archaniołów w późnej starożytności – wybrane zagadnienia

84%

Adamiak S.

|

tom 88

183-194

EN

The article presents selected testimonies of the cult of archangels in Late Antiquity. The accounts of martyrdom and various inscriptions are analysed, primarily from North Africa, Asia Minor, Egypt and Nubia. They have been taken mainly from the “Cult of Saints in Late Antiquity” database. Examples of both orthodox and syncretistic piety invoking the intercession of archangels are shown. The special role of the Archangel Michael has been underlined. Considerations on the admissibility of depicting angels in the Christian art of Late Antiquity are also presented.

PL

Artykuł przedstawia wybrane świadectwa kultu archaniołów w późnej starożytności. Analiza dotyczy opisów męczeństwa oraz różnych inskrypcji, przede wszystkim z terenów Afryki Północnej, Azji Mniejszej, Egiptu i Nubii. Zostały zaczerpnięte przede wszystkim z bazy danych „Cult of Saints in Late Antiquity”. Pokazane zostały zarówno przykłady ortodoksyjnej, jak i synkretystycznej pobożności przyzywającej wstawiennictwa archaniołów. Podkreślone specjalną rolę Archanioła Michała. Przedstawiono też rozważania na temat dopuszczalności wyobrażeń aniołów w sztuce chrześcijańskiej późnej starożytności.

5

Zwyczaje, obrzędy i wierzenia w nauczaniu Jerzego Józefa Kopcia CP

84%

Socha W.

|

tom 4

53-60

EN

Both liturgy and popular piety are inseparably related with a variety of rituals, customs and beliefs. They constitute a specific manifestation of devotion and faith, often nurtured over many years. Apart from their religious character, they also make important part of national or community cultures. The gradual disappearance of customs and religious rituals evokes a necessity to research them and to preserve knowledge about them. Rev. Prof. Jerzy Kopeć CP is among the researchers who undertook studies in that domain, among his many scientific interests. His research tool was a questionnaire. He also consulted original texts related to particular types of customs and rituals. The original research methodology developed by Rev. Prof. Kopeć must also be looked at from the perspective of his being a supervisor of numerous research works of his students. The results of Rev. Prof. Kopeć’s research on customs and rituals can be inspirational to researchers wishing to continue the work he began.

PL

Tak liturgia, jak też pobożność ludowa związane są nierozłącznie z wielością obrzędów, zwyczajów i wierzeń. Są one specyficznym wyrazem religijności i wiary, pielęgnowanym często przez całe lata. Obok wymiaru religijnego stanowią one ważny przejaw kultury danego narodu czy konkretnej społeczności. Obserwowany zanik zwyczajów i obrzędów religijnych wymusza niejako konieczność ich zbadania i utrwalenia. Ks. prof. Jerzy Kopeć CP jest przykładem naukowca, dla którego ta właśnie problematyka stała się jednym z wielu tematów badań naukowych. Badania te wymagały specyficznej metody naukowej oraz źródeł. W tym przypadku praca polegała na przeprowadzeniu badań ankietowych jak też dotarciu do oryginalnych tekstów związanych z daną obrzędowością. Oryginalną metodę opracowaną przez ks. Profesora Kopcia widzieć trzeba także w kontekście jego pracy promotorskiej przy powstawaniu kolejnych rozpraw naukowych. Przedstawienie osoby księdza Profesora Kopcia, jak też problemu badań nad obrzędowością winno przyczynić się do podjęcia na nowo badań zapoczątkowanych przez niego.

6

Przemiany w wykonawstwie ludowych śpiewów religijnych z Wąwolnicy (1970-2020). Konfrontacja materiałów archiwalnych z najnowszymi badaniami terenowymi

84%

Habza A.

|

nr 12

69-85

EN

This article addresses the issue of the performance and variability of folk religious chants from Wąwolnica in Lublin Region from the perspective of transformations, the tracing of which has been made possible by comparing contemporary research expeditions (2019-2020) to the results of archival research from 1970. A selection of the most representative examples of the specifics of a community’s singing is presented in the form of musical transcriptions and by the use of a graphic record of the performance of the songs, acquired through archival and contemporary recordings. The transformations of the chant repertoire, the acceleration of the tempo of some performances, and the reduction of vocal ornamentation, while retaining the features of the melodic-rhythmic variation inherent in the local performance tradition, appear to be characteristic of such singing.

PL

Artykuł porusza kwestię wykonawstwa i wariabilności ludowych śpiewów religijnych z Wąwolnicy w Lubelskiem w optyce przemian, których prześledzenie stało się możliwe dzięki odniesieniu współczesnych wypraw badawczych (lata 2019-2020) do wyników badań archiwalnych z 1970 r. Wybór najbardziej reprezentatywnych przykładów specyfiki śpiewu danej społeczności został przedstawiony w formie transkrypcji muzycznych, prezentujących graficzny zapis wykonawstwa pieśni, pozyskanych w ramach nagrań archiwalnych i współczesnych. Charakterystyczne zdają się być przeobrażenia repertuaru śpiewów, przyspieszenie tempa niektórych wykonań, a także ograniczenie ornamentacji wokalnej, przy jednoczesnym zachowaniu cech wariabilności melodyczno-rytmicznej, właściwych lokalnej tradycji wykonawczej.

7

Miłosierdzie Boże w liturgii Roku nadzwyczajnego jubileuszu miłosierdzia

67%

Krzysztek A.

|

nr 1

197-210

PL

Wyjątkowym symbolem Roku Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia w Rzymie i w poszczególnych diecezjach stała się otwarta przez cały rok Brama Miłosierdzia. Ten symbol potwierdza, że Rok Święty jest szczególnym momentem łaski i odnowy duchowej, a także czasem kontemplacji tajemnicy miłosierdzia. Uprzywilejowanym miejscem kontemplacji tej tajemnicy jest celebracja liturgiczna, ponieważ w niej uobecnia się miłosierdzie Ojca objawione przez Chrystusa. Papieska Rada do spraw Krzewienia Nowej Ewangelizacji wskazała trzy drogi, które pomogą celebrować Rok Święty, aby miłosierdzie było bardziej skutecznie przeżywane i świadczone. Są nimi: rok liturgiczny, celebracja sakramentów i modlitwa obecna w życiu chrześcijańskim. Artykuł szczegółowo omawia te drogi. Lektura tego tekstu pozwala lepiej zrozumieć, że liturgia zawsze czyni żywym i obecnym miłosierdzie Ojca. Liturgia nie jest teorią, oderwaniem od rzeczywistości, ale otwiera człowieka ku pełni życia. Radość z doświadczenia przebaczenia, nawrócenie, miłość Boga i dar miłosierdzia wyrażają się w świadectwie życia. Stąd istotny wniosek: miłosierdzie celebrowane w liturgii jest przeżywane i świadczone. Nadzwyczajny Rok Jubileuszowy miał uświadomić wszystkim ochrzczonym, że są wezwani do tego, aby być wiernymi świadkami miłosierdzia, wyznając je i żyjąc nim w codzienności.

EN

The Holy Door open all year, became a special symbol of the Year of the Extraordinary Jubilee of Mercy in Rome and in particular dioceses. This symbol confirms that the Holy Year is a special moment of grace and spiritual renewal, and also a time of contemplation of the mystery of mercy. The privileged place of contemplation of this mystery is the liturgical celebration, because in it the mercy of the Father revealed by Christ is made present. The Pontifical Council for the Promotion of the New Evangelization has indicated three paths that will help celebrate the Holy Year, that mercy may be more effectively lived in and provided with. These three paths are: the liturgical year, the celebration of the sacraments and the prayer present in Christian life. The article discusses these roads in detail. The reading of this text allows us to understand better that the liturgy always makes the Father’s mercy live and present. The liturgy is not a theory, a detachment from reality, but it opens a man to the fullness of life. The joy of experiencing forgiveness, conversion, God’s love and the gift of mercy are expressed in the testimony of life. Thus the important conclusion: the mercy celebrated in the liturgy is experienced and testified. The Extraordinary Jubilee Year was to make all baptized aware that they were called to be faithful witnesses to mercy, confessing it and living it in everyday life.

8

Obraz Najświętszej Maryi Panny w pieśniach do Matki Bożej Nieustającej Pomocy

67%

Ropiak S.

|

nr 11

274-293

XX

Service to Our Lady of God of Perpetual Succour has been known in Poland since 1869 and due to Redemptorist Fathers it is reborn at present. As a result of research on the content of the church songs to worship Our Lady of God of Perpetual Succour a theological picture of the Holy Virgin Mary functioning in folk piety characteristic for this type of service has appeared. Our Lady of God of Perpetual Succour is beautiful in her picture. Her beauty surpasses other creatures. She is both Queen Mother and Virgin with a loving face and anxious eyes. Our Lady is our Mother helping us continuously. She is a sensitive and carrying Mother, extremely successful in offering help. Her helpful hands and intercession in God cause that as a loving Mother she is an escape and hope for Her worshippers. The picture of Our Lady of God of Perpetual Succour in the songs is correct but not full. On one hand it is in accordance with the statement of the Vatican Council that Church uses in its summons to Blessed Virgin the following titles: Advocate, Succour Mediator but on the other hand this picture requires a supplement in the songs with ecclesiotypical content.

9

The Liturgical Feasts, Celebrations, Devotions, and Popular Piety of the Easter Season in the Roman Catholic Diocese of Drohiczyn, Poland

67%

Syczewski T.

|

tom 16

|

nr 2

EN

This work outlines in detail the annual rites, celebrations, and feasts that take place during the Easter season in the Roman Catholic Diocese of Drohiczyn, Poland. The entire Easter season is and continues to be observed as one great 50-day feast. The popular piety of this season is characterized primarily by the ardent faith of the Polish people, which is expressed in their rich folklore, customs, and devotions that help them live the liturgy of the Church more deeply.

PL

Niniejsze opracowanie szczegółowo ukazuje doroczną obrzędowość okresu wielkanocnego w przypadających na ten okres uroczystościach i świętach. Cały ten okres był i jest obchodzony jako jedno wielkie święto, jako czas Pięćdziesiątnicy. Pobożność ludowa tego okresu charakteryzuje się przede wszystkim głęboką wiarą wyrażaną w bogatej oprawie folklorystyczno-zwyczajowej. Diecezja drohiczyńska jest bardzo bogata w pobożność ludową tego okresu. Nabożeństwa te cieszą się wśród wiernych szczególnym uznaniem. Wiele z tych zwyczajów zrodziło się z potrzeby serca wiernych i dopomaga w głębszym przeżywaniu liturgii Kościoła.