Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Inkluzywna edukacja religijna na przykładzie systemu szkolnictwa w Niemczech

100%

Zduniak A.

|

tom 9

|

nr 2/1

133-142

PL

W artykule zostają przedstawione główne założenia inkluzywnej edukacji religijnej w niemieckim systemie szkolnictwa. Heterogeniczność kulturowa i etniczna współczesnych społeczeństw europejskich stanowi ważne wyzwanie dla systemu edukacji. Dotyczy to również nauczania religii w warunkach pluralizmu religijno-światopoglądowego. W Niemczech nauczanie tego przedmiotu cechuje duża różnorodność podejść i koncepcji, uzasadniona sytuacją religijnego i kulturowego pluralizmu. Rezultatem tego jest dynamiczny rozwój pedagogiki religii jako dziedziny wiedzy odrębnej od katechetyki. Autorka przedstawia najnowsze koncepcje szkolnego nauczania religii w Niemczech. Stanowią one próbę zdefiniowania na nowo celów i metod nauczania religii w taki sposób, aby w większym niż dotychczas stopniu odpowiadało ono wymogom współczesności.

2

Pluralism is not Enough for Tolerance. Philosophical and Psychological Reflections on Pluralism and Tolerance

63%

Gasser G.

|

nr 4

395-414

PL

Kwestia tolerancji religijnej nabiera coraz większego znaczenia w zglobalizowanym świecie, w którym społeczeństwa stają się coraz bardziej zróżnicowane i niejednorodne. Tolerancję religijną można zdefiniować jako praktykę akceptowania innych jako postępujących zgodnie z ich religijnym systemem przekonań. Filozofowie przystąpili ostatnio do dokładniejszych badań nad relacją między pluralizmem religijnym a religijną (nie)tolerancją, koncentrując się na pytaniu epistemicznym, czy uznanie pluralizmu religijnego i namysł nad nim może prowadzić do większej tolerancji religijnej. Główna idea, która im przyświeca, jest taka, że przeprowadzony przez osobę namysł nad tym, że osoby, które są z nią równorzędne pod względem epistemicznym, osłabi jej epistemiczne uzasadnienie dla jej przekonania, iż jej własne przekonania religijne są lepiej uzasadnione niż przekonania religijne osób, które są z nią epistemicznie równorzędne. Racjonalną konsekwencją uznania tego faktu dotyczącego uzasadnienia powinna być tolerancja religijna i mniej lekceważące podejście do zwolenników innych religii. Głównym celem tego tekstu jest zbadanie wiarygodności tej koncepcji na tle istniejącej literatury empirycznej, a zwłaszcza psychologicznej. Czy większy kontakt ze zwolennikami innych tradycji religijnych rzeczywiście prowadzi do większej tolerancji? W jaki sposób jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć ludzi o innych przekonaniach religijnych i – przynajmniej częściowo – przyjąć ich punkt widzenia? Jakie możliwe przeszkody psychologiczne stoją temu na przeszkodzie? Aby odpowiedzieć na te pytania, Autor odwołuje się do wyników badań na temat tolerancji międzygrupowej, psychologii rozwojowej i cech osobowości. Celem jest poszerzenie jak dotychczas dość wąskiej epistemicznej perspektywy filozoficznej na pluralizm religijny i (nie)tolerancję przez wpisanie jej w szerszy kontekst konstytutywnych cech ludzkiej psyche.

EN

The issue of religious tolerance is increasingly raised in a globalized world with societies becoming more and more religiously diverse and inhomogeneous. Religious tolerance can be defined as the practice of accepting others as acting in accordance with their religious belief system. Philosophers have recently begun to study more thoroughly the relationship between religious pluralism and religious (in)tolerance with a main focus on the epistemic question of whether the recognition of and reflection on religious pluralism might lead to greater religious tolerance. The major thrust of this idea is that any genuine reflection of a person about her epistemic peers adhering to other religions will weaken the person’s epistemic justificatory basis for believing that her own religious beliefs are better warranted than the religious beliefs of her peers. The rational consequence of the recognition of this justificatory fact, in turn, should lead to more religious tolerance and to a weakened dismissive attitude towards adherents of other religions. The main aim of this paper is to investigate the plausibility of this account against the background of existing empirical, in particular psychological literature: Does increased contact with adherents of other religious traditions indeed lead to more tolerance? How are we able to show a deeper understanding for people with different religious beliefs and to take on-at least partially-their perspective? What are potential psychological obstacles to these achievements? Resources from research on intergroup toleration, social identity-theories, developmental psychology and personality traits will be used for tackling these questions. This shall help to broaden the so far rather narrow epistemic philosophical perspective on religious pluralism and (in)tolerance by embedding it into the larger context of constitutive traits of the human psyche.

3

Demoniczność Boga jako założenie ekskluzywistycznego i inkluzywistycznego teizmu

63%

Kaźmierczak Z.

|

2016

|

tom 28/2

20-38

EN

In this article I claim that there is a hidden assumption of the demonic character of God in the exclusivist and inclusivist theism. Exclusivism and inclusivism assume that God is partial and in fact does not care about most people in the world, choosing to reveal himself fully only in one part of the world. This kind of neglect for other people reflects the standard ethnocentrism and seems to be an expression of it. The only way to avoid the view that God is demonic is to accept the religious pluralism. The idea of religion would need to be changed: from the idea of religion as a place of revelation of God to the idea of religion as a place for searching for God. Accepting religious pluralism would lead, however, to the destruction of religions as we know them, since the core of their doctrines is based on the assumption of their superiority.

4

Integracja w kontekście różnorodności kulturowej i religijnej

51%

Sakowicz E.

|

nr 1(21)

29-46

EN

Cultural and religious pluralism has become a fact in the West. Actually, old European states have hosted not only “native people” but also the “others.” With time those “other” people – representatives of different cultures and religions – were becoming “natives” in a sense. The experience of pluralism in public life involves getting to know one another, which leads to the elimination of prejudices. Christians and those who used to be Christians live side by side with various non-Christian cultures and traditions. Over the ages, non-Christian cultures and religions occupied specific geographic territories with strictly defined boundaries. At present, they are distributed across all continents. Religions are an integral part of non-Christian cultures. Each of them is characterised by an original doctrine, unique cult, morality and organisation with a particular authority at the helm. Followers of various religions and specific ideologies live in the same environments, i.e. multicultural milieux. The phenomenon of “otherness” is part and parcel of human history, civilisation and culture. Descriptions of anthropogenesis, offered by various religious traditions, already identify what is “other” and what forms a more or less coherent whole. Human beings would not be their real selves if no “others” were around them. We are who we are thanks to “others.” The 20th century was a time of a raging hatred of the “other”, generated by utopian systems glorifying some people while annihilating others. Utopias, philosophical fictions and mythologies of the 20th century were the quintessence of the aberrations of human thought. The second half of that century saw the gradual recovery from the effects of wars that are always a culmination of violence, cruelty and ruthlessness. The path of integration can be found by discovering forgotten brotherhood, reinterpreting the past and overcoming the prejudices and grudges resulting from the bad past, affirming the identity of one’s own and others, and tolerance. Dialogue, in its various forms and manifestations, is a means to overcome strangeness and establish community ties. Since ancient times, the Bible has been the book of dialogue and “integration” between ancient cultures, and between human beings and God. Jesus Christ is a model for dialogue and integration as vividly illustrated by the Gospel. Jesus never rejected anyone and He was never indifferent to “other” people. He was always open to dialogue even if it was very difficult. Jesus Christ appears very clearly as the one who integrates human beings with themselves, with other human beings as well as small communities such as the family and large communities such as nations and the Church. He is a model of community integration in its various references and manifestations.

PL

Pluralizm kulturowy i religijny na Zachodzie stał się faktem. Zresztą stare europejskie państwa od samego początku istnienia skupiały na swoich terytoriach nie tylko „swoich”, ale również „obcych”. Z biegiem czasu „obcy” – przedstawiciele odmiennych kultur, wyznawcy innych religii – stawali się w pewnym sensie „swoimi”. Doświadczenie pluralizmu w życiu publicznym wiąże się ze wzajemnym poznawaniem się, co prowadzi do wyzwolenia się z wszelkich uprzedzeń. Chrześcijanie oraz ci, którzy nimi kiedyś byli, żyją w otoczeniu kultur oraz niechrześcijańskich tradycji religijnych. Przez wieki kultury i religie niechrześcijańskie zajmowały określone terytoria geograficzne o ściśle wyznaczonych granicach. Współcześnie obecne są one „w rozproszeniu” na wszystkich kontynentach świata. Integralną częścią kultur niechrześcijańskich są religie. Każda z nich wyróżnia się oryginalną doktryną, specyficznym kultem i moralnością, nadto specyficzną organizacją z określoną władzą na czele. Wyznawcy różnych religii oraz zwolennicy określonych ideologii żyją w tych samych środowiskach – multikulturowych kręgach. Fenomen „inności” wpisany jest w dzieje ludzkości oraz cywilizacji i kultury. Już opisy antropogenezy, podawane przez różne tradycje religijne ludzkości, wypowiadają się o tym, co „inne”, a co tworzy jakąś bardziej lub mniej zwartą całość. Człowiek nigdy nie byłby sobą, gdyby wokół niego zabrakło „innych”. Dzięki nim jesteśmy sobą. Wiek XX był czasem eskalacji nienawiści do „innego”. Wygenerowana została ona przez utopijne systemy gloryfikujące jednych ludzi, a unicestwiające drugich. Utopie, fikcje filozoficzne, mitologie XX stulecia były wykwitem wcześniejszych aberracji myśli ludzkiej. Druga połowa tego stulecia była czasem otrząsania się ze skutków wojen zawsze będących apoteozą przemocy, okrucieństwa, bezwzględności. Droga integracji wyznaczona może być wśród „innych” przez: odkrywanie zapoznanego braterstwa, „oczyszczanie pamięci”, afirmację tożsamości własnej i cudzej, tolerancję. Sposobem pokonywania obcości i metodą integracji jest dialog, w jego różnych wyrazach i formach. Księgą dialogu oraz „integracji” starożytnych kultur oraz człowieka z Bogiem była Biblia. Dzieło to ogniskowało przez wieki wiele różnych kultur. Pismo Święte stanowi księgę dialogu człowieka z Bogiem oraz dzieło „integracji” kultur. Wzorem dialogu oraz integracji jest Jezus Chrystus. Ewangelie doskonale ilustrują sposób dialogu Jezusa. Jego spotkania z „innymi” ludźmi nie były nigdy obojętne. Jezus nigdy nikogo nie odrzucał. Zawsze otwarty był na dialog, również najtrudniejszy. Jezus Chrystus objawia się tu bardzo wyraźnie jako Ten, który „integruje” człowieka z samym sobą, z drugim człowiekiem, z mniejszą czy większą społecznością ludzką – od rodziny poczynając, na narodzie i Kościele kończąc. Jest wzorem integracji w jej różnych wzorcach, odniesieniach czy ucieleśnieniach.

5

Metamorfoza czy transformacja doktryny Kościoła w nauczaniu Franciszka?

51%

Krzesik T.

|

nr 2

159-179

EN

From the first days of Pope Francis’ pontificate, Catholics around the world have been trying to understand the intentions of the Successor of Peter when he speaks on issues important to the teaching of the Church. For many Catholics, some elements of Francis’ teaching are disturbing, others are surprised, and still others enthusiastically endorse them. This text is an attempt to analyze some elements of Francis’ teaching and the genetic origin of the proclaimed content, which imply an infidelity to the accepted teaching of the Magisterium. The topics analyzed include the following issues raised by the Pope: understanding of the Church and the primacy of Peter, Catholic marriage, interreligious dialogue, and ecology. The author is looking for an answer to the question of whether the Pope reads the signs of the times and adjusts the teaching of the Church to the mentality and realities of modern life, or whether he is staging a coup that may bring consequences that are difficult to predict.

PL

Od pierwszych dni pontyfikatu papieża Franciszka katolicy na całym świecie usiłują zrozumieć intencje, które przyświecają następcy Piotra, kiedy zabiera głos w istotnych dla nauczania Kościoła kwestiach. U wielu katolików niektóre elementy nauczania Franciszka rodzą niepokój, u innych zdziwienie, a jeszcze inni entuzjastycznie je aprobują. Tekst jest próbą analizy niektórych elementów nauczania Franciszka i genetycznego pochodzenia głoszonych treści, które implikują niewierność przyjętemu nauczaniu Magisterium. Wśród analizowanych tematów są podejmowane przez papieża zagadnienia: rozumienie Kościoła, prymat Piotra, małżeństwo katolickie, dialog międzyreligijny, ekologia. Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy papież odczytuje znaki czasu i dostosowuje nauczanie Kościoła do mentalności i realiów życia współczesnego człowieka, czy też dokonuje przewrotu, który może przynieść trudne do przewidzenia konsekwencje.

6

Is the Swedish state secular when religious service functions are integrated in state institutions?

44%

Pettersson P.

|

tom 18

23-42

EN

This chapter analyses the ambiguous presence of religious agents as service providers in Swedish state institutions, which are supposed to be secular; hospitals, prisons, the military and public schools.

PL

Artykuł stanowi analizę rozwiązań dotyczących obecności posług religijnych w szwedzkich instytucjach państwowych, takich jak szpitale, więzienia, wojsko i szkoły publiczne. Stawia przy tym pytania o zgodność tego rodzaju praktyk z zasadą świeckości państwa.

7

Les religions dans l'espace public en France, entre hier et aujourd’hui?

44%

Mengès-Le Pape C.

|

tom 18

5-21

FR

Il s’agit d’une interrogation qui inquiète beaucoup, car - et le constat est déjà ancien - la sécularisation de la société française a livré une conception de la laïcité soumise à la fois aux politiques d’intégration et bousculée par les diversités religieuses.

PL

Pytania dotyczące obecności religii w przestrzeni publicznej Francji należą dziś do szczególnie aktualnych. Wobec europejskiego kryzysu imigracyjnego nie można rezygnować z prób udzielenia odpowiedzi o adekwatność stosowanych dziś rozwiązań. Współcześnie realizowana we Francji koncepcja laickości wyjaśniana jest bowiem często z odwołaniem się do wymogów polityki integracji oraz potrzeb i nacisków różnych grup religijnych. Wobec dokonujących się zmian, postrzeganych często i nie bez podstaw jako zagrożenie dla porządku publicznego, należałoby rozpocząć od zrewidowania pojęć, często mylnie rozumianych, które od wejścia w życie ustawy z 9 grudnia 1905 roku określają obszary wytyczone dla religii. Dotycząca tych kwestii praca badawcza wymaga konfrontacji sytuacji historycznej ze współczesnością. Takie porównanie pozwala na uwypuklenie elementów stanowiących nowość, związanych ze zjawiskiem, które można określić jako wypaczanie świadomości społeczeństw świata zachodniego. W celu naświetlenia tej sytuacji należy wziąć również pod uwagę najistotniejsze różnice istniejące pomiędzy religiami, na których koncentrowali się twórcy unormowań z 1905 roku oraz tymi, które w Europie Zachodniej odgrywają dziś coraz większą rolę w konsekwencji ruchów migracyjnych. Należy przede wszystkim podkreślić małą adekwatność stosowania do nich tych samych reguł, które odnosi się do chrześcijaństwa. Przyjmują one bowiem często koncepcje teokratyczne i nie akceptują rozróżnienia sfery sacrum i profanum.

EN

Questions concerning the presence of religion in the public space of France are today particularly valid. The attempts to answer questions about the appropriateness of the current solutions cannot be given up in the face of European crisis concerning the issue of immigration. The concept of secularism currently implemented in France is in fact often explained with reference to the requirements of integration policy and the needs and pressure from various religious groups. Regarding the current changes, seen often, and not without a reason, as a threat to public order, the discussion should start with the revision of concepts, often mistakenly understood, that have defined the areas of religion since the entry into force of the Act of 9 December 1905. The research of these issue requires a juxtaposition of the present and a historical situation. Such a comparison highlights any new elements that are associated with the phenomenon, which can be described as an act of distorting the consciousness of societies of the Western world. In the light of this situation the essential differences between religions should be also taken into account; those on which the creators of regulations from 1905 focused and those which in Western Europe today play an increasingly important role in the consequences of migration. The same rules that apply to Christianity cannot be applied to them because often they take on the theocratic concepts and do not accept the distinction between the sacred and the profane.

8

Religious Belonging Today: Strategy and Values of Old-Believers and Neo-Pagans (Ural Case)

38%

Golovneva E.

|

tom 18

99-112

EN

In contemporary Russia, on the one hand, there is a marked tendency towards re-strengthening of Orthodox Church. On the other hand, new patterns of religion and religious behaviour are manifest. This paper examines the alternative moral discourse in framework of “right-wing” religious practices in Ural region. Taking a comparative approach to religiosity, this investigation deals with different trajectories taken by Old-believers and Neopagans in Ural region to create new moral and social order for contemporary Russia. How do the people of different religious denominations within limits of region want to arrange their place, what do they aspire to, what do they want to express, and by what means? How do they create and maintain social cohesion? How do they express mutual acceptance and recognition, and how do they withhold it? These problems can obviously be described in terms of continuity and change, since religious models are either to be borrowed from some close or distant sources or to be elaborated anew according to particular social and ideological contexts.

PL

We współczesnej Rosji, z jednej strony istnieje wyraźna tendencja do ponownego umocnienia Kościoła Prawosławnego, z drugiej strony, ujawniają się nowe wzorce religii i zachowań religijnych. Artykuł analizuje alternatywny nurt zauważalny w odniesieniu do kwestii moralnych w ramach wybranych wspólnot religijnych w regionie Uralu. Przyjmując porównawcze podejście do religijności, w artykule Autorka rozpatruje różne ujęcia przyjmowane przez staroobrzędowców i neopogan w celu stworzenia nowego porządku moralnego i społecznego dla współczesnej Rosji. Autorka próbuje odpowiedzieć przede wszystkim na następujące pytania: w jaki sposób ludzie różnych wyznań chcą zorganizować zamieszkiwaną przestrzeń? Co pragną osiągnąć, co i w jaki sposób chcą wyrazić? W jaki sposób tworzą i utrzymują spójność społeczną? Jak wyrażają wzajemną akceptację i uznanie, i jak je utrzymują? Problemy te mogą być opisane za pomocą odwołania się do reguł ciągłości i zmiany, gdyż modele religijne są albo zapożyczone z bliskich lub odległych źródeł albo opracowane na nowo w zgodzie z konkretnymi ideologicznymi i społecznymi kontekstami.