The article analyzes women’s autobiographies published in the most recent edition of Soviet Lithuanian writers’ autobiography collection Tarybinių Lietuvos rašytojų auobiografijos (Autobiographies of Soviet Lithuanian writers, ed. Aldona Mickienė, Vol. I and II, 1989). Due to their professional careers, the Soviet Lithuanian female writers were part of the patriarchal and normative elite of the society, and thus acted as secondary characters of the said elite. In order to be treated as equals, the female writers, just like their male counterparts, primarily tried to present themselves as professionals, hence their autobiographies are dominated by public activities. On the other hand, the autobiography as a secondary genre, served well to express personal observations that were not considered fit for other, more official genres. The article aims to highlight the complex connection between personal traits of an individual and his or her living conditions the way it is reflected in autobiographies. It is then helpful to review the women’s autobiographies written during that timeframe by relying on both, the research traditions of women autobiographies as well as the documentary studies of the Soviet society.
PL
Materiał badawczy niniejszego artykułu został zaczerpnięty z biografii litewskich pisarek, opracowanych i zebranych w publikacji Tarybinių Lietuvos rašytojų auobiografijos [Autobiografie pisarek radziecko-litewskich t. 1–2, red. Aldona Mickienė, Wilno 1989]. W artykule zwrócono uwagę na to, co, zdaniem pisarek, należało mówić o sobie i co – na podstawie tej narracji – można sądzić o standardach społecznych narzucanych kobietom. Pisarki były częścią patriarchalnego, normatywnego społeczeństwa, w którym ich rola była drugorzędna. Pragnąc dorównać mężczyznom, starały się kłaść nacisk na swoje życie zawodowe, dlatego dominującym tematem ich autobiografii jest działalność społeczna. Z drugiej strony autobiografia, jako gatunek marginalny, stanowiła wygodny pretekst do wyrażenia osobistych przekonań, co w innych gatunkach literackich nie było wówczas możliwe. Celem artykułu jest ukazanie złożonego związku pomiędzy indywidualnymi cechami osobowościowymi i specyfiką życia w czasach sowieckich. Autobiografie stanowią zarówno bogate źródło badań pisarstwa kobiecego, jak i studium dokumentalistyki społeczeństwa w czasach sowieckich.
Hélène Cixous’s Manifesto The Laughter of Medusa was first published in 1975 and immediately became one of the most frequently quoted texts on écriture féminine – women’s writing. How can the essay be perceived today and has the literary work of women become an emancipatory element or rather fell into a trap of an essentialism? Using the example of theoretical texts, my own work, and many years of experience in conducting creative writing classes, I critically discuss Cixous’s view. I refer to the theoretical works of Marguerite Duras, Izabela Filipiak (Morska), Katarzyna Bonda or Julia Cameron, trying to draw guidelines for women writers mentioned above and juxtapose them with the examples of their literature. I also reach for my own writing workshop and check, if the model of “a madwoman in the attic” by Sandra Gilbert and Susan Gubar is still valid in the 21st century.
PL
Manifest Hélène Cixous Śmiech Meduzy po raz pierwszy został opublikowany w 1975 roku i od razu stał się jednym z najczęściej przywoływanych tekstów dotyczących écriture féminine – pisarstwa kobiecego. Jak można odbierać esej współcześnie i czy twórczość literacka kobiet stała się elementem emancypacyjnym, czy raczej wpadła w pułapkę esencjalizmu? Na przykładzie tekstów teoretycznych oraz własnej twórczości i wieloletniego doświadczenia prowadzenia zajęć z creative writing omawiam krytycznie spojrzenie Cixous. Sięgam do tekstów teoretycznych Marguerite Duras, Izabeli Filipiak (Morskiej), Katarzyny Bondy czy Julii Cameron, kreśląc wskazówki dla piszących kobiet i zderzając je z przykładami tworzonej przez nie literatury. Sięgam również do własnego warsztatu pisarskiego i zastanawiam się, czy model „wariatki na strychu” („A Madwoman in The Attic”) Sandry Gilbert i Susan Gubar obowiązuje w XXI wieku.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.