Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Czy można zmieniać Konstytucję RP w czasie pandemii - przyczynek do dyskusji

100%

Stępień-Załucka B.

|

2022

|

nr 2 (66)

51-63

PL

W niniejszej wypowiedzi przybliżona zostanie rola i znaczenie Konstytucji RP w zachowaniu pewności oraz stabilności prawa i ustroju. Poczynione rozważania w tym zakresie posłużą do zweryfikowania tezy mówiącej, iż okres trwania pandemii nie jest właściwy dla dokonywania zmian. Następnie przedstawione zostaną argumenty uzasadniające postawioną tezę, oparte z jednej strony, na historii i realiach nadzwyczajnej sytuacji jaka występuje - pandemii, a z drugiej zaś strony bazujące na doświadczeniach legislacyjnych z okresu trwającej pandemii. Ich badanie pozwoli uwydatnić wątpliwości związane ze zmianą ustawy zasadniczej w specyficznym, nadzwyczajnym czasie - okresie pandemii, a także mankamenty trybu ustawodawczego, którym posługiwał się ustawodawca w czasie pandemii.

EN

In this speech I will present the role and importance of the Constitution of the Republic of Poland in maintaining certainty and stability of the law and system. Considerations in this regard will serve to verify the thesis that the duration of a pandemic is not appropriate for making changes. Then, the arguments justifying the thesis will be presented, based, on the one hand, on the history and reality of the extraordinary situation that occurs - the pandemic, and on the other hand, based on the legislative experience from the period of the ongoing pandemic. Their examination will allow to highlight the doubts related to the amendment of the Basic Law in a specific, extraordinary time - the period of the pandemic, and the shortcomings of the legislative mode, which was used by the legislature during the pandemic.

2

Podmiot bierny a podmiot czynny bezpieczeństwa prawnego

84%

Potrzeszcz J.

|

tom 8

76-93

EN

In the aforementioned article there were introduced to scientific discourse new categories, namely category of passive subject of legal security and category of active subject of legal security. The need to introduce these categories revealed in the course of the discussions on the concept of legal certainty. The purpose of this article is to answer the question ‘who and why it is the passive subject of legal security, and who the active subject of legal security is’. In addition, consideration is given to whether the passive subject of legal security in certain circumstances acts as the active subject, and vice versa – whether the active subject of legal security may be the passive subject of legal security. The author argues that the passive subject of legal security is first of all every human being. The sovereign is primarily the active subject of legal security. However, there are circumstances in which the passive subject also (to some extent) plays the role of an active subject, and the active subject turns out to be also the passive subject of legal security.

PL

W niniejszym artykule wprowadzone zostały do dyskursu naukowego nowe kategorie, a mianowicie kategoria podmiotu biernego bezpieczeństwa prawnego i kategoria podmiotu czynnego tegoż bezpieczeństwa. Potrzeba wprowadzenia tych kategorii ujawniła się w toku prowadzonych dyskusji nad pojęciem bezpieczeństwa prawnego. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie: Kto i dlaczego jest podmiotem biernym bezpieczeństwa prawnego, a kto jest podmiotem czynnym? Ponadto rozważana będzie kwestia, czy podmiot bierny bezpieczeństwa prawnego w pewnych okolicznościach występuje także w roli podmiotu czynnego i odwrotnie: czy także podmiot czynny bezpieczeństwa prawnego sam może okazać się podmiotem biernym tegoż bezpieczeństwa. Autorka broni tezy, że podmiotem biernym bezpieczeństwa prawnego jest przede wszystkim każdy człowiek. Suweren zaś jest przede wszystkim podmiotem czynnym bezpieczeństwa prawnego. Jednakże istnieją takie okoliczności, w których podmiot bierny pełni także (w pewnym zakresie) rolę podmiotu czynnego, a podmiot czynny okazuje się być także podmiotem biernym bezpieczeństwa prawnego.

3

FACING TRANSLATION ERRORS AT INTERNATIONAL ORGANIZATIONS: WHAT CORRIGENDA REVEAL ABOUT CORRECTION PROCESSES AND THEIR IMPLICATIONS FOR TRANSLATION QUALITY

71%

Prieto Ramos F.

|

tom 41

97-133

PL

Sprostowania wydawane przez organizacje międzynarodowe stanowią najistotniejsze źródło analizy błędów w tłumaczeniu oraz tego, co ujawniają na temat instytucjonalnej kontroli jakości tłumaczeń i procesów korekty. W niniejszym badaniu przeanalizowano sprostowania opublikowane przez trzy instytucje (Unię Europejską zaangażowaną w stanowienie prawa, ONZ i Światową Organizację Handlu) na przestrzeni dekady w latach: 2005, 2010 i 2015 r. Najpierw dokonano przeglądu procedur zastosowanych do wprowadzenia poprawek do tłumaczeń w tych instytucjach. Następnie przedstawiono wyniki analizy ilościowej i jakościowej sprostowań tłumaczeń w dwóch językach docelowych, francuskim i hiszpańskim, według instytucji, roku, gatunku, rodzaju błędu i jego wagi. Wprowadzono rozróżnienie między zmianami wpływającymi na treść komunikatu a drobnymi poprawkami formalnymi w celu porównania zmian diachronicznych i rodzaju zmian semantycznych, wynikających z korekty błędów wprowadzanych przez poszczególne instytucje. Ustalenia potwierdzają, że drobne błędy formalne mogą mieć równie poważne skutki, zniekształcające znaczenie, jak błędy zmieniające treść komunikatu; w wypadkach odmiennych rzadko dochodzi do wydania jakiegokolwiek sprostowania błędu. Autor kontekstualizuje i omawia podejście ONZ do „ponownego publikowania z przyczyn technicznych tekstów” uwzględniających poprawione błędy tłumaczeniowe oraz rosnącą liczbę sprostowań aktów prawnych UE i ich konsekwencje dla zapewnienia jakości tłumaczeń oraz pewności prawa w oparciu o analizę korpusu i konsultacje z informatorami instytucjonalnymi.

EN

Corrigenda issued by international organizations provide a most relevant source for the analysis of translation errors and what they reveal about institutional translation quality control and correction processes. This study examines corrigenda published in three settings (the European Union institutions involved in law-making, the United Nations and the World Trade Organization) in three years over a decade: 2005, 2010 and 2015. It reviews the procedures used to introduce translation corrections in these institutions before presenting the results of the quantitative and qualitative analysis of translation-triggered corrigenda in two target languages, French and Spanish, per setting, year, genre, error type and severity. A distinction is made between content reformulation corrections and minor formal corrections for the comparison of diachronic changes and semantic impact levels of corrected errors between the institutions considered. The findings confirm that minor formal errors may have meaning-distorting effects that are as serious as content reformulation errors; when this is not the case, they rarely trigger single-correction corrigenda. The UN recourse to “reissues for technical reasons” for translation corrections and the growing number of corrigenda to EU legal acts and their implications for translation quality assurance and legal certainty are further contextualized and discussed drawing on both corpus analysis and consultations with institutional informants.

4

Legal Security – Synthetic Presentation

67%

Potrzeszcz J.

|

tom 9

140-152

PL

Zainteresowanie problematyką bezpieczeństwa prawnego jest obecnie bardzo duże i wykazuje tendencję wzrostową. Problematyka ta jest dzisiaj coraz częściej obecna w dyskursie publicznym. Jednakże uczestnicy tego dyskursu mają kłopoty z jasnym zdefiniowaniem, co rozumieją pod pojęciem bezpieczeństwa prawnego. Ich rozumienie jest często intuicyjne albo ujmujące problem częściowo. Istnieje zatem potrzeba przedstawienia poglądów na temat bezpieczeństwa prawnego w syntetycznej formie. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie definicji i struktury pojęcia bezpieczeństwa prawnego. Wypracowane pojęcie ma swoją praktyczną użyteczność i może być pomocne w wyjaśnianiu wielu problemów związanych z funkcjonowaniem ważnych zasad i zjawisk prawnych.

EN

The interest in the issue of legal security nowadays is very big and has an upward trend. This issue is also present today in public discourse. However, it turns out that individual participants of this discourse have problems with clear defining the term ‘legal security’. Their understanding of this term is often intuitive or partial. Therefore, there is the importance of presentation of my point of view on the issue of legal security in a synthetic form. The aim of this article is presentation of the definition and structure of the concept of legal security. The worked out concept has its practical usefulness and may be helpful in explanation of numerous problems connected with the functioning of important legal principles and phenomena.

5

Pojęcie „ekonomizacji” w polskim prawie podatkowym

67%

Werner A. , Wierzbicki J.

|

tom 4(308)

18-28

EN

The article deals with more and more popular category known as the economization of tax law. This specific concept due to its elasticity and interpretative potential may be considered as a treat for the rule of law or as a great hope within the application of tax law.

PL

Rozważania zawarte w artykule zostały poświęcone modnemu współcześnie zagadnieniu ekonomizacji prawa podatkowego. Koncepcja ta, z uwagi na elastyczność i niedookreśloność treściową pojęcia, bywa przywoływana już to jako zagrożenie dla prawa, w tym podatkowego, już to jako wielka nadzieja i źródło potencjału interpretacyjnego.

6

Jawność postępowania karnego z perspektywy bezpieczeństwa prawnego w świetle nowelizacji art. 357 k.p.k. z dnia 10 czerwca 2016 roku

67%

Kwarciana K.

|

nr 2

61-75

PL

Niniejszy artykuł omawia kwestię jawności zewnętrznej postępowania karnego z perspektywy bezpieczeństwa prawnego. Przejawem urzeczywistniania się tejże jawności jest ustawowe zagwarantowanie przedstawicielom środków masowego przekazu możliwości utrwalania oraz transmisji przebiegu procesu. Opracowanie jest także próbą dokonania oceny nowelizacji przepisów prawa zawartych w art. 357 k.p.k. z dnia 10 czerwca 2016 r. pod kątem urzeczywistnienia wartości bezpieczeństwa prawnego. Autorka w sposób pozytywny ocenia kierunek zmian w polskim prawie, jednakże stara się też wskazać uregulowania prawne mogące godzić w pewność prawa, tym samym ujemnie wpływając na możliwość urzeczywistniania się idei bezpieczeństwa prawnego na gruncie prawa karnego.

EN

This article discusses external openness of criminal proceedings from the perspective of legal security. Realization of that openness is manifested in a statutory guarantee of a possibility to record and transmit trial granted to representatives of the mass media. The paper is also an attempt to assess legal amendments contained in Article 357 of the Code of Criminal Procedure of 10 June 2016 in terms of realization of the legal security idea. The author positively evaluates the direction of changes in Polish law, however she also tries to identify legislation that could undermine legal certainty, thereby negatively affecting the possibility of realization of the legal security concept in the context of criminal law.

7

The Concept and Meaning of Legal Security in Criminal Law

67%

Potrzeszcz J.

|

nr 1

301-319

PL

W niniejszym artykule podkreśla się wagę bezpieczeństwa prawnego w prawie karnym. Zaproponowana definicja bezpieczeństwa prawnego – zgodnie z którą bezpieczeństwo prawne jest to stan osiągany za pomocą prawa stanowionego w ogólności, a szczególności za pomocą prawa karnego, w którym dobra życiowe człowieka i jego interesy są chronione w sposób możliwie całkowity i skuteczny – bardzo dobrze harmonizuje z najważniejszymi funkcjami prawa karnego, a mianowicie z funkcją ochronną i funkcja gwarancyjną. Zaproponowane rozumienie bezpieczeństwa prawnego może być pożyteczne dla wyjaśnienia wielu problemów związanych z realizacją zarówno funkcji ochronnej, jak i funkcji gwarancyjnej prawa karnego. Chociaż bezpieczeństwo prawne jest wartością szczególnie istotną w prawie karnym, w dotychczasowym dorobku doktryny i w orzecznictwie z zakresu prawa karnego zbyt rzadko wartość ta jest przedmiotem rozważań. W niniejszym artykule wskazuje się na potrzebę i możliwości dalszych szczegółowych badań w zakresie realizacji idei bezpieczeństwa prawnego w prawie karnym.

EN

The article emphasizes the importance of legal security in criminal law. The proposed definition of legal security – according to which legal security is a state achieved by law established in general, and in particular by means of criminal law, in which human life’s goods and interests are protected in the most comprehensive and effective possible manner – harmonizes properly with the most important functions of criminal law, namely with a protective function and a guarantee function. The proposed understanding of legal security may be helpful for clarifying numerous issues related to the implementation of both the protective function and the guarantee function of criminal law. Although legal security is a particularly important value in criminal law, in the hitherto achievements of the doctrine and in the jurisprudence of criminal law, this value is sparsely the subject of considerations. The article indicates the necessity and possibility of further detailed research in the field of implementing the idea of legal security in criminal law.

8

Pewność prawa

67%

Zdyb M.

|

nr 1

421-443

EN

Beyond any doubt, legal certainty is of key importance for the formation of public governance. The problem of legal certainty may be considered at various planes of reference. In this context, the axiological sphere and the issues of substantive, systemic and procedural public and private law, as well as formal requirements regarding the functioning thereof, are of paramount importance. In order to build public confidence in the state and the law, it is important both to shape their authority and to understand the essence of law as the art of goodness, equity, prudence and fairness, referred to human dignity and the common good. This requires it to be based on unequivocal values and foundations, and righteous will of the legislature and law enforcement bodies. This may be endangered by excessive relativism, crisis of fundamental values, axiological neutrality, overemphasizing artificial values, legal nihilism, detachment of morality from law, or crisis of trust in law. When analysing the problem of legal certainty, it is worth paying particular attention to particular areas of law that may be exposed to various forms of dysfunction. The following areas of law are particularly sensitive to such dangers: straightening out ownership-related matters that is associated with settling various issues that are still unresolved due to historical circumstances; health protection and financing related services from public funds; operation of the financial market; competition and consumer protection; tax law and other areas of public revenue law; welfare services etc. Important elements of enhancing legal certainty are various issues related to the functioning of law in legal transactions. They may concern such important matters as solving problems related to vague terms and the exercise of discretionary power, but may also be related to cultivation of the public service esprit de corps. Such issues as legal sustainability, elimination of over-regulation (inflation of law), use of appropriate vacatio legis and transitional provisions are of key importance in this context. Legal certainty is undoubtedly a guarantor of legal security and public order.

PL

Niewątpliwie kluczowe znaczenie dla kształtowania się ładu publicznego w państwie ma pewność prawa. Problem pewności prawa może być ujmowany w różnych płaszczyznach odniesienia. Szczególne znaczenie ma w tym kontekście sfera aksjologiczna, a także problematyka materialnego, ustrojowego i proceduralnego prawa publicznego i prywatnego oraz formalne wymagania w zakresie jego funkcjonowania. W kontekście budowania zaufania do państwa i prawa, istotne jest kształtowanie ich autorytetu, a także zrozumienie istoty prawa jako sztuki tego co dobre, słuszne, roztropne, sprawiedliwe, mające swoje odniesienie do godności człowieka i dobra wspólnego. Wymaga to jego oparcia na czytelnych wartościach i fundamentach oraz prawości woli ustawodawcy i organów stosujących prawo. Poważnymi zagrożeniami w tym zakresie mogą być: nadmierny relatywizm, kryzys podstawowych wartości, aksjologiczna neutralność, fetyszyzacja sztucznych wartości, nihilizm prawny, uwolnienie prawa od moralności, kryzys zaufania do prawa. Analizując problem pewności prawa zasadne jest szczególne zwrócenie uwagi na niektóre dziedziny prawa, które mogą być narażone na różne formy dysfunkcjonalności. Szczególnie wrażliwe na tego rodzaju niebezpieczeństwa są takie sfery prawa jak: porządkowanie stosunków własnościowych związane z eliminowaniem różnego rodzaju zaszłości historycznych; ochrony zdrowia i finansowania usług w tym zakresie ze środków publicznych; funkcjonowanie rynku finansowego; ochrona konkurencji i konsumentów; prawo podatkowe i inne dziedziny prawa daninowego; pomoc społeczna, itd. Ważnym elementem ugruntowania pewności prawa są różne kwestie związane z funkcjonowaniem prawa w obiegu prawnym. Dotyczyć one mogą tak ważnych kwestii jak: rozwiązywanie problemów związanych z istnieniem pojęć niedookreślonych oraz realizowania władzy dyskrecjonalnej, ale i także z kultywowaniem etosu służby publicznej. Istotne znaczenie w tym kontekście mają takie problemy jak: trwałość prawa, eliminowanie nadmiaru prawa (inflacji prawa), stosowanie odpowiedniego vacatio legis i przepisów przejściowych. Pewność prawa jest niewątpliwie gwarantem bezpieczeństwa prawnego i ładu publicznego.

9

Unia Europejska – wspólnota wartości i środków finansowych

67%

Świątkowski A. M.

|

nr 1

55-70

PL

Uczestnictwo w Unii Europejskiej nakłada na państwa członkowskie UE bezwzględny obowiązek przestrzegania wartości określonych w art. 2 TUE. Jednym z nich jest wspólny system porządku prawnego, który buduje zaufanie między państwami członkowskimi a utworzoną przez nie regionalną organizacją międzynarodową. UE to państwo prawa. Poszanowanie prawa unijnego jest niezbędnym warunkiem korzystania przez każde państwo członkowskie ze wszystkich praw wynikających ze stosowania traktatów unijnych przez cały okres członkostwa danego państwa w tej organizacji międzynarodowej. Wyroki wydawane przez TSUE w sprawach C-157/21 z inicjowanych przez Rzeczpospolitą Polską i C-157/21 – Węgry uświadomiły władzom tych krajów, że wartości związane i wynikające z praworządności nie mogą być respektowane jedynie w okresach poprzedzających akcesję do UE. Procedury określone w art. 7 TUE oraz przepisy rozporządzenia 2020/2092 gwarantują wszystkim zainteresowanym, że wydatki finansowane z budżetu UE są zgodne z celami finansowanymi przez UE. Mechanizm warunkowości horyzontalnej ustanowiony stosunkowo niedawno w ww. z wyjątkiem tych, którzy jako „przyjaciele sądowi” po stronie pozwanego Komisji Europejskiej), że należyte zarządzanie finansami UE, a także interesy finansowe UE niektórych państw członkowskich UE mogą być poważnie zagrożone w wyniku naruszenia zasady rządów prawa.

EN

Participation in the European Union imposes an absolute obligation on EU Member States to comply with the values set out in Article 2 of the TEU. One of them is the common system of the legal order that builds trust between the Member States and the regional international organization established by them. The EU is a state of law. Respect for EU law is a necessary condition for each Member State to exercise all the rights resulting from the application of the EU treaties throughout the period of a given state’s membership of this international organization. The judgments issued by the CJEU in cases C-157/21 initiated by the Republic of Poland and C-157/21 – Hungary made the authorities of these countries aware that the values related to and resulting from the rule of law cannot be respected only in the periods preceding accession to the EU. The procedures set out in Article 7 of the TEU and the provisions of Regulation 2020/2092 guarantee to all interested parties that the expenditure financed from the EU budget is in line with the objectives financed by the EU. The horizontal conditionality mechanism established relatively recently in the aforementioned regulation and presented in the justifications issued in both cases on February 16, 2022, makes it clear not only the authorities of the states acting as parties to these proceedings, but also other EU Member States (with the exception of those that as “court friends” on the defendant’s side of the European Commission) that the sound management of EU finances as well as the EU financial interests of some EU Member States may be seriously threatened as a result of a breach of the rules of the rule of law.