W tekście przedstawiono ‒ poprzedzone krótkim wprowadzeniem ukazującym omawiane zagadnienia na nieco szerszym tle ‒ dwie koncepcje teoretyczne: Philipa G. Zimbardo i Johna Boyda, dotyczącą czasu psychologicznego, W tekście przedstawiono ‒ poprzedzone krótkim wprowadzeniem ukazującym omawiane zagadnienia na nieco szerszym tle ‒ dwie koncepcje teoretyczne: Philipa G. Zimbardo i Johna Boyda, dotyczącą czasu psychologicznego, oraz Shelley A. Fahlman, Kimberley B. Mercer-Lynn, Davida B. Flory i Johna D. Eastwooda, traktującą o nudzie. Ponadto przeanalizowano związek subiektywnej percepcji czasu z odczuwaniem nudy. W ramach dwóch wspomnianych koncepcji określono, na podstawie badań własnych, empiryczne zależności pomiędzy czasem psychologicznym a nudą. Uzyskane wyniki należy rozpatrywać w odniesieniu do jakości życia. oraz Shelley A. Fahlman, Kimberley B. Mercer-Lynn, Davida B. Flory i Johna D. Eastwooda, traktującą o nudzie. Ponadto przeanalizowano związek subiektywnej percepcji czasu z odczuwaniem nudy. W ramach dwóch wspomnianych koncepcji określono, na podstawie badań własnych, empiryczne zależności pomiędzy czasem psychologicznym a nudą. Uzyskane wyniki należy rozpatrywać w odniesieniu do jakości życia.
Autorzy prezentują nowe spojrzenie na perspektywę temporalną, mogącą pełnić rolę uzupełniającą w resocjalizacji osób odbywających kary izolacyjne w warunkach zakładu karnego. Nieuwzględnianie w dotychczasowych koncepcjach resocjalizacji osobistych preferencji temporalnych skazanych może być przyczyną niepowodzeń podejmowanych oddziaływań. Indywidualizacja propozycji resocjalizacyjnych w odniesieniu do dominującej orientacji czasowej osoby osadzonej czyni je bardziej adekwatnymi wobec osobistych mechanizmów psychologicznego funkcjonowania, bardziej dostępnymi poznawczo dla skazanego, motywuje do większego zaangażowania w tak zaplanowaną resocjalizację i równocześnie sprzyja zrównoważeniu perspektywy temporalnej w przyszłości. Zbalansowana orientacja czasowa jest zasobem, który po opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego będzie sprzyjał jego odejściu od przestępczości.
EN
The paper is to offer a new look at temporal perspective, which might supplement resocialization of persons serving custodial sentences in prisons. The neglect of temporal aspects might cause failures in correctional operations. The individualization of resocialization proposals by referring them to the dominant temporal orientation of an inmate makes them more suitable for the convict’s psychological functioning’s mechanisms and more cognitively accessible for him/her. It motivates to larger commitment to participate in so planned resocialization and creates favourable conditions for time perspective to be balanced. Optimally, a balanced time perspective is a resource, which may increase the likelihood individuals will avoid engaging in criminal behaviour after being released from prison. Key words: time perspective, prison sentence, resocialization.
Prezentowane badanie miało na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jakie są związki między perspektywami czasowymi a wymiarami psychologicznego dobrostanu u studentów? W badaniu posłużono się następującymi metodami: Kwestionariuszem Postrzegania Czasu Zimbardo oraz Skalami Psychologicznego Dobrostanu Ryff. W badaniu wzięło udział 127 studentów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Badania pokazały, że perspektywy: przeszła negatywna oraz fatalistyczna teraźniejsza są negatywnie związane z dobrostanem. Pozytywnie z poczuciem dobrostanu łączą się perspektywy: przyszła oraz przeszła pozytywna. Co do skali teraźniejszej hedonistycznej nie stwierdzono jednoznacznych związków z dobrostanem. Jednak gdy wysokie wyniki w tej skali są zrównoważone wysokimi wynikami na skali przyszłościowej, wyższe jest również poczucie dobrostanu (niektórych aspektów). Wysoka orientacja na przyszłość okazała się w przypadku studentów związana pozytywnie z dobrostanem niezależnie od tego, czy jest zrównoważona perspektywą teraźniejszą hedonistyczną czy nie. Przedstawiono również propozycje kierunków pracy nad uzyskaniem optymalnej perspektywy czasowej, która będzie sprzyjała dobrostanowi.
EN
The aim of the thesis is to research the connections between time perspective and well-being of university students. The following investigative methods were used: The Zimbardo Time Perspective Inventory and Ryff Scales of Psychological Well-Being. The group consisted of 127 students of the Pedagogical University in Cracow, Poland. The research demonstrated that the negative past and fatalistic present were negatively associated with all aspects of well-being. The future and the past were positively associated with most of the well-being scales. In relation to the present-hedonistic scale no clear connections to well-being were found. However, if high results in that scale are balanced with high results in the future scale, the feeling of well-being is also higher (for some aspects). High future orientation was, in this case, always positively connected with well-being, regardless of the fact whether it was balanced with present-hedonistic perspective or not. Suggestions for future research directions on obtaining optimal time perspective, conducive to well-being, were presented.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Th e purpose of this article is to present research on transcendental future in the life of old people. Th is temporal period embraces the time from physical death to eternity. Th e research focused on the frequency with which old people think about death, the belief in „life” aft er death, the transcendental aims old people set themselves and the generalised attitudes concerning the future. 350 people participated in the research, including 119 men and 232 women in three age sub-groups of 60-, 70- and 80-year-olds. Th e research was based on a survey for measuring the future time perspective and the scale of attitudes towards the future, both in an experimental version. Th e results showed that the older people are, the more oft en they think about death. Half of the respondents in late old age revealed transcendental aims, such as meeting their loved ones or obtaining salvation. At this stage in life the attitude towards one’s own future changes from realistic to transcendental.
The COVID-19 pandemic has changed students’ daily life significantly. According to that, a study was carried out to verify the relations between time perspective and life values and changes in students’ behavior at the early stage of epidemic (after cancelation of face-to-face teaching), as well as to analyze students’ predictions about these changes and the accuracy of these predictions. Both measurements (with a one-week gap) were realized online. The first part was attended by 602 students (85% female) aged 18 to 38 (M = 21.80; SD = 2.98), while the second – 356 students (83% female), aged 18 to 38 (M = 21.90; SD = 2.09). Data was gathered by means of the Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI), the Portrait Values Questionnaire (PVQ-RR) by Schwartz and survey related to changes (both predicted and implemented) in students’ behavior after cancellation of face-to-face teaching. Analyses have revealed numerous correlations between time perspective and life values and changes in students’ behavior at the early stage of epidemic. More frequent engagement in academic activities correlated positively with future time perspective and growth-related values, and negatively with present time perspective. Students’ predictions were quite accurate, although a little too optimistic in relation to academic activities.
PL
Pandemia COVID-19 zmieniła sytuację życiową studentów. W związku z tym zrealizowano badanie mające na celu zweryfikowanie zależności pomiędzy perspektywą czasową i wartościami życiowymi a zmianami w funkcjonowaniu studentów w początkowym okresie epidemii (po zawieszeniu stacjonarnych zajęć dydaktycznych), a także przeanalizowanie ich przewidywań dotyczących tych zmian oraz trafności tych predykcji. Badanie miało charakter podłużny (dwa pomiary w tygodniowym odstępie) i zostało przeprowadzone online. W pierwszej części udział wzięło 602 studentów (85% kobiet) w wieku od 18 do 38 lat (M = 21,80; SD = 2,98), natomiast w drugiej – 356 studentów (83% kobiet) w wieku od 18 do 38 lat (M = 21,90; SD = 2,09). W badaniu wykorzystano Inwentarz Perspektywy Czasu Zimbardo (ZTPI), Portretowy Kwestionariusz Wartości Schwartza (PVQ-RR) oraz ankiety dotyczące zmian we własnym funkcjonowaniu w okresie zawieszenia stacjonarnych zajęć dydaktycznych, zarówno w odniesieniu do przewidywań, jak i do faktycznych zmian ocenianych retrospektywnie. Przeprowadzone analizy wykazały liczne zależności pomiędzy perspektywą czasową i wartościami życiowymi a zmianami w funkcjonowaniu studentów w początkowym okresie epidemii. Częstsze zaangażowanie w aktywność związaną ze studiami pozytywnie korelowało z przyszłościową perspektywą czasową i wartościami ukierunkowanymi na wzrost oraz negatywnie z teraźniejszościową perspektywą czasową. Przewidywania studentów dotyczące zmian we własnym funkcjonowaniu były dosyć trafne, choć nieco nadmiernie optymistyczne w odniesieniu do aktywności związanej ze studiami.