Niniejszy esej jest głosem w dyskusji o pojęciu i badaniach zjawiska pedagogizacji. Zasadnicza część rozważań odnosi się do analiz pedagogizacji życia społecznego prowadzonych w optyce (post)foucaultowskiej. Autorka podkreśla znaczenie tematycznego numeru czasopisma „Societas/Communitas” dla wprowadzenia tej perspektywy badawczej na grunt rodzimych nauk społecznych. Artykuł kończy propozycja definicji pedagogizacji życia społecznego, która uwzględniałaby szersze zastosowanie pojęć pokrewnych — pedagogizmu i pedagogii.
EN
This paper is meant as a contribution to the discussion on the concept and research of the phenomenon of pedagogization. The reflections refer mainly to the analyses of pedagogization of social life conducted within the (post)Foucauldian approach. The author highlights the significance of the thematic issue of “Societas/Communitas” journal for introducing this research perspective into the field of Polish social studies. The final section offers a definition of pedagogization of social life which would take into account a more extensive application of the related concepts of pedagogism and pedagogy.
The aim of the paper is to analyse the content of the core curriculum for high school and secondary technical school using an interpretative framework including two concepts of pedagogization prevalent in Western scientific discourse. As a part of the first concept, the school is deemed responsible for solving social problems. The idea of the other concept is expressed in the proposal put forward for the school concerning preparation of the students for functioning in a learning society. The text is based on literature in the field of social sciences as well as on research carried out using the method of autotelic individual case study and the content analysis technique. The paper consists of three parts supplemented with the introduction and conclusion. The first part discusses the concepts of pedagogization, the next one presents the research methodology and the third is devoted to the analysis of results. The conducted analyses indicate that the pedagogization-related contexts are present in the core curriculum, but they are taken into account to a varied extent.
PL
Celem artykułu jest dokonanie analizy treści podstawy programowej dla liceum i technikum ramą interpretacyjną czyniąc dwie rozpowszechnione w zachodnim dyskursie naukowym koncepcje pedagogizacji. W ramach pierwszej szkołę czyni się odpowiedzialną za rozwiązywanie problemów społecznych. Idea drugiej wyraża się w formułowanym wobec szkoły postulacie dotyczącym przygotowania uczniów do funkcjonowania w społeczeństwie uczącym się. Tekst oparty jest na literaturze z obszaru nauk społecznych oraz badaniach realizowanych z zastosowaniem metody autotelicznego studium indywidualnych przypadków oraz techniki analizy treści. Artykuł składa się z trzech części uzupełnionych o wstęp i zakończenie. W pierwszej omówiono koncepcje pedagogizacjii, w kolejnej przedstawiono metodykę badań, trzecią poświęcono analizie ich wyników. Prowadzone analizy wskazują, że konteksty pedagogizacyjne są obecne w podstawie programowej, jednakże uwzględniane są w niej w zróżnicowanym zakresie.
Alexander Kapp zjevně v roce 1833 použil jako první pojem andragogika. Jeho snahy ovšem podle většinového mínění zmařil vlivný Herbart, jenž výchovné zacházení s dospělými odmítnul. Při bližším pohledu se ukazují četné výpovědi andragogické diskuze jako zkreslení Kappových i Herbartových názorů. Je tedy nezbytné představit myšlenky těchto dvou autorů méně povrchně a zohlednit přitom tehdejší představy o výchově i historické a společenské okolnosti jejich vzniku. Příspěvek ukáže, že Kappovi nejde o andragogiku nebo učení se a vzdělávání dospělých, ale o „státní pedagogiku“, o výchovu poslušného občana. Herbart naopak vychází z autonomní osobnosti, která v morální oblasti má formovat samu sebe.
PL
Bez wątpienia Alexander Kapp był pierwszym, który w roku 1833 użył terminu andragogika. Jednak panuje przekonanie, że jego ówczesny wysiłek promowania idei kształcenia dorosłych pozostawał w cieniu obowiązujących wtedy powszechnie idei Herbarta, który odmawiał dorosłym przywileju kształcenia. Dokładniejsze analizy wątków kilku współcześnie toczonych dyskusji andragogicznych wskazują jednak, że opinie Kappa i Herbarta w tym zakresie wydają się być zniekształcane. W artykule podjęto trud dogłębnej analizy poglądów obu autorów w kontekście historyczno-społecznych uwarunkowań, w jakich powstawały. W artykule autor stara się wykazać, że poglądy Kappa nie dotyczyły andragogiki ani edukacji i edukacji dorosłych, ale „pedagogiki państwowej“, której efektem miało być kształcenie posłusznego obywatela. Herbart z kolei był przekonany, że autonomiczna osobowość, która stanowi naturalną właściwość człowieka, umożliwia kształtowanie siebie w sferze moralnej.
EN
Demonstrably, Alexander Kapp was the first to use the concept of andragogy in 1833. However, there is a prevailing belief that his efforts were thwarted by influential Herbart, who refused to treat adults as subjects of education. At a closer look, a number of statements of the andragogical discussion appear to be a distortion of both the Kapp’s and Herbart’s opinions. Therefore, it is necessary to present the ideas of these two authors less superficially, taking into account the understanding of education of that time, as well as the historical and social context, in which it was developed. The paper will show that rather than andragogy or learning and adult education, Kapp advocates “state pedagogy” and an education designed to create obedient citizens. On the contrary, Herbart believes in an autonomous personality who, in the moral area, should shape himself or herself.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.