Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chlorowane węglowodory alifatyczne : metoda oznaczania z zastosowaniem próbników pasywnych

100%

Kalina A.

|

2000

|

tom Nr 3 (25)

54--64

PL

Chlorowane węglowodory alifatyczne mają duże zastosowanie w przemyśle, najczęściej stosuje sieje jako rozpuszczalniki, układ oddechowy jest główną drogą wchłaniania tych substancji w warunkach narażenia zawodowego pracowników, mogą również niektóre z nich wchłaniać się przez nieuszkodzoną skórą.

EN

The method combines passive sampling and gas chromatography for the determination of 14 common chlorinated aliphatic hydrocarbons in workplace air. The analytes arę adsorbed on activated charcoal and solvent desorption with carbon disulphide is used. Regarding to trichloromethane, tetrachloromethane, trichloroethene, tetrachloroethene, 1,2-dichloroethane, 1,1,1-trichloroethane, l, l ,2-trichloroethane and 1,1,2,2-tetrachlorocthane both 30-minute and 8-hour exposure periods may be applied, whereas for chloromethane, dichloromethane, chloroethene, dichloroethene, chloroethane and 1,1-dichloroethane 30-minut sampling is only possible. The lower determination levels for all thc compounds arę at least one order of magnitude lower than corresponding Polish Maximum Admissible Concentration.

2

Próbniki pasywne jako obiecujące narzędzia do monitorowania mikrozanieczyszczeń środowiska wodnego

84%

Godlewska K. , Paszkiewicz M. , Stepnowski P.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

tom nr 2

28--34

PL

Technika pasywnego pobierania próbek stała się ważną metodą monitorowania środowisko wodnego. Urządzenia pasywne dostarczają informacji o średnim ważonym w czasie (TWA, ang. time-weighted average) stężeniu związku docelowego w wodzie, co stanowi znaczącą przewagę tej techniki nad metodą punktowego pobierania próbek, która daje możliwość określenia stężenia analitu jedynie w danym czasie i miejscu pobierania próbki. Ostatnio próbniki pasywne skonstruowane do pobierania rozpuszczalnych w wodzie związków chemicznych, w tym próbniki typu POCIS (ang. polar organic chemical integrative sampler) oraz Chemcatcher, zostały z powodzeniem zastosowane w wodnych komponentach środowiska. Z tego względu w niniejszym artykule przeglądowym zebrano dane odnośnie możliwości aplikacyjnych wyżej wspomnianych próbników. Opisano również zasadę działania urządzeń pasywnych, przedstawiono ich budowę oraz scharakteryzowano zalety i wady technik pasywnych.

EN

The passive sampling technique has become on important method for monitoring the aquatic environment. Passive devices provide information on the Time-Weighted Average (TWA) concentration of a target compound in water, which is a significant advantage of this technique over the method of point sampling, which enables to determine the concentration of an analyte only at a given time and at the place of collecting a sample. Recently, passive samplers constructed for the uptake of water-soluble chemical compounds, including POCIS (Polor Organic Chemical lntegrative Sampler) and Chemcatcher samplers, have been successfully used in aqueous environmental components. Therefore, this review article gathers data on the application possibilities of the above-mentioned samplers. Moreover, the principle of operation of passive devices is described, their construction is presented and the advantages and disadvantages of passive techniques are characterized.

3

Zastosowanie próbników pasywnych do monitorowania stężeń związków z grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych w ekosystemach wodnych

84%

Pazdro K.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

tom T. 87, nr 5

538-541

4

Próbniki pasywne jako obiecujące narzędzia do monitorowania mikrozanieczyszczeń środowiska wodnego

84%

Godlewska K. , Paszkiewicz M. , Stepnowski P.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2021

|

tom nr specjalny

40--46

PL

Techniki pasywne są wygodnym i wydajnym sposobem pobierania próbek w monitoringu środowiska wodnego, i mogą z powodzeniem zastąpić metody punktowego pobierania próbek. Popularne próbniki pasywne posiadają wiele zalet, m.in.: pozwalają na oznaczanie związków organicznych występujących w wodach w śladowych ilościach, umożliwiają monitorowanie szerokiej grupy związków chemicznych oraz znacznie skracają czas przygotowania próbki do analizy instrumentalnej.

5

Koncentracje i korelacje współwystępowania lotnych związków organicznych (BTEX) w powietrzu na obszarze wiejskim

84%

Olszowski T.

|

tom Vol. 6, No. 1

375--381

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań imisji lekkich węglowodorów aromatycznych na obszarze wiejskim. Oznaczano emisję benzenu, toluenu, etylobenzenu, meta-, para- i orto-ksylenu (BTEX). Do badań, jako absorbery BTEX, wykorzystano mierniki pasywne z węglem aktywnym. Mierniki eksponowano w okresie wzmożonej emisji niezorganizowanej od 15 stycznia do 14 lutego 2012 roku. Badania prowadzono w 15 punktach pomiarowych w administracyjnym obszarze miejscowości Dylaki (PL). Oznaczenia jakościowe i ilościowe wykonano przy użyciu chromatografii gazowej. Wykazano, że jakość powietrza wiejskiego jest silnie degradowana węglowodorami aromatycznymi, a poziom imisji jest o ok. 20% wyższy niż na terenach miejskich. Nie stwierdzono przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla benzenu. Wykazano, że benzen może być znacznikiem dla pozostałych lekkich węglowodorów aromatycznych. Stwierdzono, że za emisję BTEX odpowiedzialne są dwa źródła niskiej emisji niezorganizowanej: emisja z przydomowych kotłowni oraz ruch drogowy. Podkreślono potrzebę rozwinięcia sieci monitoringu powietrza na tereny wiejskie.

EN

This paper presents the results of research into light aromatic carbohydrates on rural area. The levels of benzene, toluene, ethyl benzene, meta-, para- and ortho-xylene (BTEX) were measured. The testing of used passive samplers with active carbon as the BTEX absorber. The samplers were subjected to exposition for the period from 15th of the January to 14th of the February 2012. The testing was undertaken on 15 sites of administrative border of Dylaki village (PL). The qualitative and quantitative measurements were performed by means of gas chromatography. It was showed that the quality of air was being strongly degraded with aromatic hydrocarbons and the level of the immission is about 20% higher than on urban areas. Exceedings of the permissible level were not stated for benzene. It was demonstrated, that benzene can be a indicator for remaining light aromatic hydrocarbons. It was found that two sources of low unorganized emission were responsible for BTEX emission; emission from home boiler rooms and road traffic. A need of developing the net of the monitoring of air for the countryside was emphasized.

6

Gaseous Pollutants – a Case Study of Land-Use Change “Before-After” on the Example of a New Road with Medium Traffic. Part II

67%

Olszowski T.

|

tom Vol. 20, nr 3

415--425

EN

The article showed the continuation of tests on the impact of road traffic on the air quality. The paper presents results of studies on the concentration of light hydrocarbons (BTEX) and SO2, as well as NO2 in the vicinity of a medium traffic road. The presented approach differs from the previous ones with the method of obtaining results for the reference state, which previously were set out in the same sites, in which later were investigated the effect of motor traffic on the qualities of the air. As absorbents – BTEX and SO2, as well as NO2, passive samplers, respectively with activated carbon and a triethanolamine-impregnated filter were used in the research study. The samplers were exposed twice at the same area for a period of 30 days, in April 2004 (an area without human intervention) and in 2012 (an area of operation). The study was conducted on the area of 3.5 km of the current section of the northern ring road of Opole (PL). Qualitative and quantitative indications were performed using gas chromatography. It was shown that the change of land-use, which is the exploitation of new road, will increase concentrations of BTEX and NO2 in the air. It was found that the road transport plays a marginal role as a source of SO2. It was indicated that the speed of vehicles is one of the key factors influencing the degree of air degradation.

PL

Artykuł przedstawia kontynuację badań nad wpływem ruchu drogowego na jakość powietrza atmosferycznego. Praca przedstawia wyniki badań dotyczących stężenia lekkich węglowodorów aromatycznych (BTEX) oraz SO2 i NO2 w sąsiedztwie drogi o średnim natężeniu ruchu. Zaprezentowane podejście różni się od dotychczasowych sposobem uzyskania wyników dla stanu odniesienia, które wcześniej określono w tych samych miejscach, w których później badano wpływ ruchu pojazdów silnikowych na walory powietrza. Do badań, jako absorbery BTEX oraz SO2 i NO2, wykorzystano mierniki pasywne, odpowiednio z węglem aktywnym i filtrem nasączonym trietanoalaminą. Mierniki eksponowano dwukrotnie w tym samym terenie przez okres 30 dni w miesiącu kwietniu, w 2004 (teren pozbawiony ingerencji ludzkiej) i 2012 roku (teren eksploatowany). Badania prowadzono na obszarze 3.5 km obecnego odcinka północnej obwodnicy Opola (PL). Oznaczenia jakościowe i ilościowe wykonano przy użyciu chromatografii gazowej. Wykazano, że zmiana sposobu użytkowania terenu, jakim jest eksploatacja nowej drogi, powoduje przyrost stężeń BTEX i NO2 w powietrzu. Stwierdzono, że transport drogowy odgrywa marginalną rolę jako źródło SO2. Wykazano, że prędkość pojazdów jest jednym z kluczowych czynników wpływających na stopień degradacji powietrza.

7

Measurement of Ambient Air Pollution with SO2 Applying Lichens and Passive Samplers

67%

Paliulis D. , Bradulienė J.

|

tom Tom 20, cz. 1

89--108

EN

It is possible to analyse a negative impact on environmental air quality by using living organism’s bio indicative reaction to pollutants. Lichens (Lichenes L.) are very sensitive to gaseous pollutants so may be used to evaluate air pollution. Thirteen points in Raseiniai district were selected for measurements of sulphur dioxide concentrations in ambient air using lichens and passive samplers for comparing. Measured values of SO2 concentrations were compared with limit values set for this pollutant in ambient air according to 2008/50/EC and 2000/69/EC directives. SO2 concentrations determined with lichens was bigger than determined with passive samplers, but in both cases, they were low and did not reach permissible limitary values in ambient air. Further from, the main pollution sources (main industrial enterprises in Raseiniai district) values of SO2 concentration in the ambient air gradually decreased. Average SO2 concentrations in ambient air of Raseiniai district did not reach permissible limitary values set for ambient air (125 μg/m3) during the study period in August 2016. The study results show that the highest concentration of SO2 in the ambient air determined applying lichens was in Raseiniai district (41±2.0 µg/m3) and its surroundings (Gabšiai (40±2.0 µg/m3), Andrušaičiai (41±2.0 µg/m3) and Gruzdiškės (39±2.0 µg/m3). The study results show that the highest concentration of SO2 in the ambient air determined applying passive samplers was in Raseiniai district (5.1±0.50 µg/ m3) and its surroundings (Gabšiai (4.0±0.39 µg/ m3), Andrušaičiai (4.3±0.41 µg/ m3) and Gruzdiškės (3.5 µg/ m3)). The lowest concentration of SO2 was determined in the Nemakščiai and Viduklė elderships where, respectively, the concentration of SO2 was 4±2.0 µg/m m3 and 16±2.0 µg/m m3 determined applying lichens and 2.0±0.18 µg/m m3 and 2.7±0.26 µg/m m3 applying passive samplers. There were signiﬁcant statistical relationships between measured SO2 concentrations with both methods when Pearson's correlation matrix was applied to the variables at a 95% conﬁdence interval. A strong positive correlation (r = 0.84) between concentrations of SO2 measured with lichens and passive samplers indicates that lichens can be applied for approximation evaluation of SO2 concentrations in ambient air. The lowest concentrations in investigated elderships are influenced by the fact that they are distant from the major industrial enterprises and energetic objects.

PL

Możliwe jest przeanalizowanie negatywnego wpływu na jakość powietrza w środowisku poprzez zastosowanie bio-indykatywnej reakcji żywych organizmów na zanieczyszczenia. Porosty (Lichenes L. ) są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia gazowe, więc można je wykorzystać do oceny zanieczyszczenia powietrza. Trzynaście punktów w okręgu Raseiniai zostało wybranych do pomiarów stężenia dwutlenku siarki w powietrzu z użyciem porostów i próbników pasywnych dla porównania. Zmierzone wartości stężeń SO2 porównano z wartościami granicznymi ustalonymi dla tego zanieczyszczenia w powietrzu zgodnie w dyrektywach 2008/50/WE i 2000/69/WE. Stężenia SO2 określone za pomocą porostów porostów były wyższe niż uzyskane za pomocą próbników pasywnych, ale w obu przypadkach były one niskie i nie osiągały wartości granicznych w powietrzu. Im dalej od górnych źródeł zanieczyszczeń (główne przedsiębiorstwa przemysłowe w okręgu Raseiniai) tym wartości stężenia SO2 w powietrzu spadały. Średnie stężenia SO2 w powietrzu w rejonie Raseiniai nie osiągnęły dopuszczalnych wartości granicznych dla powietrza atmosferycznego (125 μg/m3) w okresie badania (w sierpniu 2016 r.). Wyniki badań wskazują, że najwyższe stężenie SO2 w powietrzu określone z użyciem porostów były w rejonie Raseiniai (41±2,0 µg/m3) i jego otoczeniu (Gabsiai (40±2,0 µg/m3), Andrušaičiai (41±2,0 µg/m3) i Gruzdiškės (39±2,0 µg/m3). Najwyższe stężenie SO2 w powietrzu zmierzone próbnikami pasywnymi było w rejonie Raseiniai (5,1±0,50 μg/m3) i jego otoczeniu (Gabšiai (4,0±0,39 μg/m3), Andrušaičiai (4,3±0,41 μg/m3) i Gruzdiškės (3,5 μg/m3). Najniższe stężenie SO2 zmierzono z zastosowaniem porostów w Nemakščiai i Viduklė (4±2,0 μg/m3 i 16±2,0 μg/m3) i 2,0±0,18 μg/m3 oraz 2,7±0,26 μg/m3 z zastosowaniem próbników pasywnych. Stwierdzono istotne zależności statystyczne między zmierzonymi stężeniami SO2 stosując obie metody. Zastosowano macierz korelacji Pearsona dla zmiennych w przy 95% przedziale ufności. Silna dodatnia korelacja (r = 0,84) między stężeniami SO2 mierzonymi za pomocą porostów i próbników pasywnych wskazuje, że porosty można stosować do oceny stężeń SO2 w powietrzu. Najniższe stężenia w badanych starostwach spowodowane są ich odległością od głównych zakładów przemysłowych i obiektów energetycznych.

8

SEASONAL VALUES OF THE GASEOUS CONCENTRATIONS OF AIR QUALITY RATINGS IN A RURAL AREA

67%

Olszowski T.

Ecological Chemistry and Engineering S

|

2013

|

tom 20

|

nr 4

719-732

EN

This study presents the quantities of immission of the selected gas pollutions in the area of a compact development village. Within a range of a one-year research project (2012), the yearly average, seasonal and daily profiles of concentrations of the gas compounds in the air had been determined (SO2, NO2 and BTEX). Measures were executed in the area of a rural development and in the areas adjacent to the administrative village periphery. In the seasonal researches a passive method and a GC analytic technique had been used along with an automatic analyser to determine daily NO2 concentrations. It was found out that an air quality in a rural area is determined by the influence of the local sources (unstructured emission from domestic and farm buildings as well as a communication emission) and a toxicants’ quantity, enriching environment, depends on cyclic weather states, characteristic for a moderate climate. It has been proved that the maximum concentrations of the tested compounds occur in the center of a village development. It has been proved that it was winter emission that influenced the value of a yearly average concentration of pollutions in the air in a most significant manner. Theory concerning parity of a natural and anthropogenic sources affecting the aerosanitary parameters of rural compact settlement area, has been questioned. It has been proposed to introduce an obligatory, temporary indicator monitoring of a compound, which might prove be a nitrogen dioxide

PL

W pracy przedstawiono wielkości imisji wybranych zanieczyszczeń gazowych występujących na obszarze wsi o zwartej zabudowie. W ramach jednorocznego projektu badawczego (2012) określono średnioroczne, sezonowe i dobowe profile stężeń związków gazowych w powietrzu (SO2, NO2 i BTEX). Pomiary realizowano na obszarze zabudowy wiejskiej oraz na terenach sąsiadujących z administracyjną granicą wsi. W badaniach sezonowych wykorzystano metodę pasywną i technikę analityczną GC oraz dodatkowo w przypadku ustalania dobowych stężeń NO2 analizator automatyczny. Stwierdzono, że jakość powietrza na obszarze wiejskim determinowana jest oddziaływaniem źródeł lokalnych (głównie niezorganizowaną emisją z zabudowań mieszkalnych i gospodarczych oraz emisją komunikacyjną), a ilość toksykantów wzbogacających środowisko zależy od cyklicznych okresów stanów pogodowych, charakterystycznych dla klimatu umiarkowanego. Wykazano, że maksymalne stężenia badanych związków występują w centrum zabudowy wsi. Udowodniono, że na wartość średniorocznego stężenia zanieczyszczeń w powietrzu najistotniejszy wpływ ma emisja zimowa. Podważono twierdzenie o parytecie udziału źródeł naturalnych i antropogennych wpływających na parametry areosanitarne obszarów wiejskich o zwartej zabudowie. Zaproponowano wprowadzenie na obszarach wiejskich obligatoryjnego, okresowego monitoringu wskaźnikowego związku, jakim może być ditlenek azotu.

9

Seasonal values of the gaseous concentrations of air quality ratings in a rural area

67%

Olszowski T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

tom Vol. 20, nr 4

719--732

EN

This study presents the quantities of immission of the selected gas pollutions in the area of a compact development village. Within a range of a one-year research project (2012), the yearly average, seasonal and daily profiles of concentrations of the gas compounds in the air had been determined (SO2, NO2 and BTEX). Measures were executed in the area of a rural development and in the areas adjacent to the administrative village periphery. In the seasonal researches a passive method and a GC analytic technique had been used along with an automatic analyser to determine daily NO2 concentrations. It was found out that an air quality in a rural area is determined by the influence of the local sources (unstructured emission from domestic and farm buildings as well as a communication emission) and a toxicants’ quantity, enriching environment, depends on cyclic weather states, characteristic for a moderate climate. It has been proved that the maximum concentrations of the tested compounds occur in the center of a village development. It has been proved that it was winter emission that influenced the value of a yearly average concentration of pollutions in the air in a most significant manner. Theory concerning parity of a natural and anthropogenic sources affecting the aerosanitary parameters of rural compact settlement area, has been questioned. It has been proposed to introduce an obligatory, temporary indicator monitoring of a compound, which might prove be a nitrogen dioxide.

PL

W pracy przedstawiono wielkości imisji wybranych zanieczyszczeń gazowych występujących na obszarze wsi o zwartej zabudowie. W ramach jednorocznego projektu badawczego (2012) określono średnioroczne, sezonowe i dobowe profile stężeń związków gazowych w powietrzu (SO2, NO2 i BTEX). Pomiary realizowano na obszarze zabudowy wiejskiej oraz na terenach sąsiadujących z administracyjną granicą wsi. W badaniach sezonowych wykorzystano metodę pasywną i technikę analityczną GC oraz dodatkowo w przypadku ustalania dobowych stężeń NO2 analizator automatyczny. Stwierdzono, że jakość powietrza na obszarze wiejskim determinowana jest oddziaływaniem źródeł lokalnych (głównie niezorganizowaną emisją z zabudowań mieszkalnych i gospodarczych oraz emisją komunikacyjną), a ilość toksykantów wzbogacających środowisko zależy od cyklicznych okresów stanów pogodowych, charakterystycznych dla klimatu umiarkowanego. Wykazano, że maksymalne stężenia badanych związków występują w centrum zabudowy wsi. Udowodniono, że na wartość średniorocznego stężenia zanieczyszczeń w powietrzu najistotniejszy wpływ ma emisja zimowa. Podważono twierdzenie o parytecie udziału źródeł naturalnych i antropogennych wpływających na parametry areosanitarne obszarów wiejskich o zwartej zabudowie. Zaproponowano wprowadzenie na obszarach wiejskich obligatoryjnego, okresowego monitoringu wskaźnikowego związku, jakim może być ditlenek azotu.

10

Wykorzystanie dozymetrów pasywnych w analityce zanieczyszczen wody

67%

Dominiak E. , Mills G. A. , Greenwood R. , Vrana B. , Namieśnik J.

|

2005

|

tom Vol. 12, nr s3

243-262

PL

Dozymetry pasywne stanowią coraz powszechniej wykorzystywane narzędzie do pobierania próbek analitów ze środowiska wodnego. W pracy opisano podstawy teoretyczne działania dozymetrów pasywnych oraz czynniki wpływające na szybkość pobierania próbek analitów z wody. Przedstawiono również charakterystykę oraz omówiono obszar praktycznego zastosowania wybranych typów próbników pasywnych.

EN

Passive dosimeters are becoming a widely applied water sampling method. Article provides theoretical basis about passive samplers' work and factors affecting passive sampling. Characteristics and application of selected passive samplers are presented in this review.