Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The history of Protection of the Most Holy Virgin Mary Uniate Parish in Ciotusza in the light of the 18th century church post-visitation protocols

100%

FRYKOWSKI J.

Historia i Świat

|

2016

|

nr 5

191-204

EN

The present article presents the history of now nonexistent Protection of The Most Holy Virgin Mary Uniate parish in Ciotusza in the eighteenth century. The present article is based on abundant primary sources housed in the National Archives in Lublin, especially in the section of Chelm Greek Catholic Consistory, of which parish post-visitation protocols constitute the main part.

2

Wyniki badań sondażowych przeprowadzonych przy kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Apostoła w Szadku

88%

Antosik Ł. , Muzolf B. , Troszczyńska-Antosik M.

|

2011

|

nr 11

5-21

EN

A survey of parish church in Szadek under the invocation of Assumption of Our Lady and Saint James the Apostle, was done for the purposes of conservation works carried out in the church building. Archeological work Was conducted in one excavation only, 2 m X 1 m large, situated close to the south Wall of the presbytery at the level of the middle buttress. The reason for choosing this site for excavation Work was that a large crack in the Wall Was noticed in this place. During exploration of the successive layers 13 graves were discovered. The artefacts unearthed included 137 fragments of earthenware, 23 pieces of building ceramics, 8 metal pieces, 15 fragments of window glass and two pieces of glassware. The objects found in the excavation can be dated at 13th/14th-19th centuries.

3

Rachunki kościoła parafialnego w Zatorze z lat 1559–1561

75%

Stanko P.

|

tom 18

EN

The bills of the parish church in Zator from the years 1559 to 1561 presented in this article complete the current knowledge about the history of the parish in Zator in the beginning of the modern age. They include information about running renovations and repairs as well as they bring in a lot of interesting information about the parish school. They provide intelligence on the care over church paraments and the ways of obtaining them. They also bring unknown so far, especially for the linguists, knowledge about bring the knowledge of the surnames of both Zator townspeople and peasants living around the city, which might be of particular interest for linguists.

4

Historyczne i artystyczne aspekty kościoła pod wezwaniem Świętego Mikołaja w Czulicach

75%

Rotter L.

|

tom 6

EN

Czulice is a village in the Małopolskie voivodeship; the village which belongs to the Kocmyrzów/Luborzyca municipality. The parish church is the place which offers the faithful an opportunity to deepen their religious life; it also becomes a reflection of their care and involvement. Understandably, priests, landowners and parishioners strove to adorn the temple in the most distinguished manner. The church in Czulice is a treasure trove of priceless heritage dating back from medieval to contemporary times.

PL

Czulice to wieś w województwie krakowskim, należąca do gminy Kocmyrzów - Luborzyca. Kościół parafialny jest miejscem, które daje wiernym okazję do pogłębiania swojego życia religijnego, jak i staje się odzwierciedleniem dbałości i zaangażowania parafian. Trudno więc dziwić się, że kolejni księża, właściciele ziemscy i parafianie pragnęli w jak najgodniejszy sposób ozdobić swoją świątynię. Stąd kościół w Czulicach jest skarbnicą bezcennych zabytków pochodzących od wieków średnich aż po czasy współczesne.

5

Nierozpoznany halowy kościół farny z około 1300 roku w Byczynie na Śląsku. O architekturze domniemanej fundacji księcia Henryka III głogowskiego

63%

Adamski J.

|

tom T. 60, z. 4

27--51

PL

Fara pw. św. Mikołaja w Byczynie jest niezwykle ciekawym, a w dotychczasowej literaturze zupełnie przeoczonym przykładem halowej budowli z około 1300 roku, która dowodzi poszukiwań właściwej, atrakcyjnej formy okazałego kościoła miejskiego, które nurtowały zarówno inwestorów, jak i budowniczych świątyń parafialnych na Śląsku u schyłku XIII wieku. Wszyscy dotychczasowi badacze uznali ją za jednorodne założenie z końca XIV wieku. Tymczasem ewidentna jest zasadnicza dwufazowość powstawania fary, która u schyłku XIV stulecia została przebudowana na bazylikę i wówczas dopiero uzyskała obecny kształt. Omawiany kościół jest bez wątpienia jedną z najbardziej niezwykłych kreacji architektonicznych z okresu około roku 1300 na Śląsku. Jej twórcy dowiedli znajomości najważniejszych budowli kręgu austriacko-morawskiego, przede wszystkim kończonej wówczas katedry w Ołomuńcu. Wznosząc krótki korpus halowy (względnie pseudobazylikowy) na rzucie kwadratu, wpisali się w główny nurt rozwoju miejskich kościołów parafialnych na Śląsku w drugiej połowie XIII wieku, zaś bez wątpienia na życzenie fundatora – zapewne księcia Henryka III głogowskiego postawili wyniosłą wieżę zachodnią, nawiązującą do kolegiaty w Głogowie. Zapewne również z tej budowli został zaczerpnięty wystrój kamieniarski chóru, na który złożyły się baldachimowe nisze, powiązane ze służkami sklepiennymi. Wschodnia część kościoła swymi rozmiarami i dekoracją podkreślała także archiprezbiterialną godność kościoła. Ze względu na późniejszą przebudowę, największą stratą jest przekształcenie chóru, który w świetle zachowanych reliktów i przeprowadzonej tu analizy przedstawia się jako wyjątkowe dzieło architektury przełomu XIII i XIV wieku, nierozerwalnie związane z politycznymi dziejami Śląska.

EN

The Parish Church of St Nicolaus at Byczyna in Silesia (German Pitschen) presents a most interesting, yet till now unknown example of a hall church from around 1300. It proves that the Silesian founders, as well as builders themselves, sought at the end of the 13th century for an suitable, attractive form of a representative town church. All up-to-date researchers treated the Byczyna church as an integral structure dating back to the end of the 14th century. It is most surprising, as it is more than evident that we deal here with a much older building, which was only much rebuilt to the present shape at the end of the 14th century. With no doubt, the church in question forms one of the most interesting architectural creations of around 1300 in Silesia. Its builder proved their knowledge of many important buildings in Austria and Moravia, especially of the Cathedral al Olomouc/Olmütz, which was near completion at that time. The short hall nave of the Byczyna church counts to the main trend of the parish churches in Silesia from the 2nd half of the 13th century. In turn, the single west tower was erected probably according to the wish of its alleged founder, Henry the Third, duke of Głogów/Glogau. It reminded of the west tower of the Collegiate Church at Głogów, while the unique mason decoration in the Byczyna choir, which encompassed sculpted baldachins and vaulting shafts, was an allusion to the chancel of the aforementioned church at Głogów. The size and opulent articulation of the eastern part of the analysed building stressed the function of the church as a seat of an archpriest. Unfortunately the Byczyna choir, which was a unique structure in the Silesian architecture of around 1300, was later strongly rebuilt and lost its previous shape.

6

Lista obrazów w kościele parafialnym w Siemoni z drugiej połowy XVII wieku

63%

Wolny J.

Folia Historica Cracoviensia

|

1998

|

tom 4

EN

The article outlines the inventory of paintings by Rev. Franciszek Petrycy in the church in Siemonia. None of the pictures referred to in the article survived.

PL

Artykuł omawia inwentarz obrazów z kościoła w Siemoni, autorstwa ks. Franciszka Petrycego. Żaden z opisywanych obrazów nie zachował się do naszych czasów.

7

Immaculata (Matka Boża Niepokalana) w kościele parafialnym w Czemiernikach i twórcy Obrazu – w siedemdziesięciolecie powstania dzieła

63%

Łosowska A.

|

tom 20

39-51

EN

In the parish church in Czemierniki, in the main altar, there is a large painting of Our Lady of the Immaculate Conception by Antoni Michalak. The initiator of the painting was the then administrator of the parish, Fr. Józef Kuniec, who corresponded with the Artistic Commission at the Bishop’s Curia in Lublin. The commission chose not only the artist–painter, i.e. Antoni Michalak, but also chose the design of the painting which, since 1952, has been decorating the main altar of the temple. The artist was one of the members of the Fraternity of St. Lucas, characterizing by a reference to traditional painting, historical painting and religious themes. For these reasons, it was recommended by the Episcopal Curia to the parish priests of the Lublin diocese and the artist’s works can be found in many museums, churches and private galleries.

PL

W kościele parafialnym w Czemiernikach, w ołtarzu głównym znajduje się duży obraz Matki Bożej Niepokalanej pędzla Antoniego Michalaka. Inicjatorem namalowania obrazu był ów-czesny administrator parafii ks. Józef Kuniec, który prowadził stosowną korespondencję z Komisją Artystyczną przy Kurii Biskupiej w Lublinie. Komisja wskazała nie tylko artystę–malarza, czyli Antoniego Michalaka, ale wybrała też projekt obrazu, który od 1952 r. zdobi ołtarz główny świątyni. Artysta był jednym z członków grupy malarskiej Bractwo Św. Łukasza, charakteryzującej się nawiązaniem do malarstwa tradycyjnego oraz malowaniem wątków historycznych i religijnych. Z tych względów był on polecany przez Kurię Biskupią proboszczom diecezji lubelskiej i dzieła artysty można odnaleźć w wielu muzeach, kościołach i galeriach prywatnych.

8

Dostępność kościołów parafialnych dekanatu uniejowskiego w świetle transportu indywidualnego

63%

Kurzyk P.

|

tom 10

201-218

EN

The purpose of this article is to assess the pedestrian, bicycle and car accessibility of parish churches in Uniejów decanate. The study covers ten parishes. To examine transport accessibility, the isochrone method was used. Based on the conducted analysis, the housing areas have been presented in isochrones: 0–5 min, 10–15 min, 15–20 min, 20–25 min, and 25–30 min to Uniejów decanate parish churches. The obtained results show that most of this area has good bicycle and transport accessibility. This study can provide a starting point for further analyses of this issue at the scale of the country as a whole.

PL

Celem poniższego artykułu jest ocena dostępności pieszej, rowerem i samochodem do kościołów parafialnych wchodzących w skład dekanatu uniejowskiego. W opracowaniu uwzględniono dziesięć parafii. Do zbadania dostępności transportowej wykorzystano metodę izochronową. Na podstawie przeprowadzonych analiz przedstawiono powierzchnię zabudowy mieszkaniowej w izochronach: 0‒5 min, 5‒10 min, 10‒15 min, 15‒20 min, 20‒25 min, 25‒30 min do kościołów parafialnych dekanatu uniejowskiego. Otrzymane wyniki dowodzą, że znacząca część obszaru dekanatu uniejowskiego posiada dobrą dostępność rowerem i samochodem osobowym do kościołów parafialnych. Praca ta może stać się punktem wyjścia kolejnych analiz dotyczących dostępności transportowej kościołów parafialnych, nie tylko w kontekście dekanatu, ale również na gruncie całego kraju.

9

Architektura kościoła św. Marcina w Kazimierzu Biskupim

63%

Soćko A.

|

nr 1

5-30

EN

The article analyses the architecture of the parish church in Kazimierz Biskupi. The building is believed to be a Romanesque structure dating from the 12th century, which was extended in brick construction technology in the early 16th century on the initiative of the bishop of Poznań, Jan Lubrański. An analysis of its wall structure and an interpretation of archaeological research made it possible to establish that the church is in fact a late Romanesque one. It was probably built at the beginning of the 13th century on the site of an older structure, probably destroyed by fire. The original single-nave Romanesque church, of which only a fragment of the north wall survives, terminated with an apse to the east and a tower to the west. It was erected in ashlar construction technology between 1177 and 1181, most probably on the initiative of Duke Casimir the Just. A detailed analysis of the stone-built walls and data obtained from archaeological research has provided a basis for accurately establishing the construction phases of the late Romanesque church.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie architektury kościoła parafialnego w Kazimierzu Biskupim. Świątynia uchodzi za budowlę romańską z XII w., którą w początku XVI w. rozbudowano w technice ceglanej z inicjatywy biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego. Analiza struktury murów świątyni oraz interpretacja badań archeologicznych pozwoliły na ustalenie, że budowla jest w rzeczywistości świątynią późnoromańską. Zbudowano ją zapewne w początkach XIII w. na miejscu starszej, prawdopodobnie zniszczonej pożarem. Pierwotny, jednonawowy kościół romański, z którego przetrwał tylko fragment ściany północnej, zamknięty był od wschodu apsydą, a od zachodu wieżą. Wzniesiono go w technice ciosowej w latach 1177–1181, najpewniej z inicjatywy księcia Kazimierza Sprawiedliwego. Szczegółowa analiza ścian wymurowanych z kamienia oraz dane pozyskane z badań archeologicznych dały podstawę do dokładnego odtworzenia faz budowy kościoła późnoromańskiego.

10

Niedatowana relacja o kościele parafialnym w Rembieszycach ze zbiorów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach (trzecia ćwierć XIX wieku)

51%

Karkocha M.

|

tom 19

|

nr 2

297-320

EN

The Roman Catholic parish in Rembieszyce (Świętokrzyskie Province) was established in 1438 on the initiative of the Odrowąż family – owners of Rembieszyce and nearby villages. Historical sources confirm the presence of two parish churches in the Old Polish period: the oldest one, built before 1438, was destroyed as a result of old age; the second, erected in 1751 thanks to the efforts of the local parish priest Ludwik Sakiewicz, burned down in the 1890s in unknown circumstances. In the years 1798–1799, the contemporary collator Franciszek Saryusz Wolski founded the third temple, which has survived to this day in an almost unchanged form, being a valuable monument of wooden sacred architecture in Poland. The published document presents the appearance and condition of this sacred building in the second half of the 19th century, describes its decor and equipment, tombstones, and it names consecutive priests working in the parish. This source significantly enriches our knowledge about the local temple and the parish itself.

PL

Rzymskokatolicka parafia w Rembieszycach (woj. świętokrzyskie) powstała w 1438 r. z inicjatywy rodu Odrowążów – właścicieli Rembieszyc i pobliskich wiosek. Źródła historyczne poświadczają w okresie staropolskim obecność dwóch kościołów parafialnych: najstarszy, wzniesiony przed 1438 r., uległ zniszczeniu w wyniku starości; drugi, wystawiony w 1751 r. staraniem miejscowego proboszcza Ludwika Sakiewicza, spłonął w latach dziewięćdziesiątych XVIII stulecia w bliżej nieznanych okolicznościach. W latach 1798–1799 ówczesny kolator Franciszek Saryusz Wolski ufundował trzecią świątynię, która przetrwała do dziś w niemal niezmienionej formie, stanowiąc cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej na ziemiach polskich. Publikowany dokument przedstawia wygląd i stan tego obiektu sakralnego w drugiej połowie XIX w., opisuje jego wystrój i wyposażenie, pomniki nagrobne, wyszczególnia kolejnych księży pracujących w parafii. Źródło to w istotny sposób wzbogaca naszą wiedzę na temat miejscowej świątyni i samej parafii.

11

Kościół parafialny w Węgleszynie w świetle relacji z końca XIX stulecia

51%

Karkocha M.

|

tom 19

|

nr 1

241-261

EN

The critical source edition pertains to description of the parish church under name St. Andrew the Apostle in Węgleszyn (Świętokrzyskie Province), found in the Diocesan Archives in Kielce. The document was prepared on the order of the Kielce Consistory, most probably in the 1890s, by the local priest, priest Paweł Jędrychowski. It is valuable because it contains a lot of important information about the parish temple, hitherto omitted in studies, as well as monuments that do not exist today, irretrievably lost at the beginning of the last century (a Gothic bell, a pulpit having a rare apple-form, the wall decorations). The edited source text was preceded by an introductory part, which briefly presents the history of the parish and village Węgleszyn, discussed the external and internal appearance of the temple, its decor and equipment.

PL

Krytyczna edycja źródłowa dotyczy odnalezionego w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach opisu kościoła parafialnego pw. św. Andrzeja Apostoła w Węgleszynie (woj. świętokrzyskie). Dokument ten został sporządzony na polecenie konsystorza kieleckiego, najpewniej w latach dziewięćdziesiątych XIX w., przez miejscowego proboszcza, księdza Pawła Jędrychowskiego. Jest on o tyle cenny, że zawiera wiele istotnych informacji na temat świątyni parafialnej, pomijanych dotychczas w opracowaniach, jak również nieistniejących dziś zabytków, utraconych bezpowrotnie na początku ubiegłego stulecia (gotycki dzwon, ambona o rzadkiej formie jabłka, dekoracje ścienne). Edycja tekstu źródłowego poprzedzona została częścią wstępną, w której przedstawiono pokrótce dzieje parafii i wsi Węgleszyn, omówiono wygląd zewnętrzny i wewnętrzny świątyni, jej wystrój i wyposażenie.