Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prototypy znaczeń antyfrastycznych w porównawczych paremiach i frazeologizmach języka rosyjskiego

100%

Wysoczański W.

|

2008

|

tom Tom 1 Nr XIII

507-519

EN

This article deals with the paremiological and phraseological units constructed on the basis of antiphrase. Taking into account the fact that the antiphrastic meanings implied by them are based on the choice of specific prototype, the aim of the research is to present the complexes of categories that define the rules of notions and their prototypes in Russian paroemia and phraseology. In more general meaning, the analyses presented in this article relates to the theme of prototype in the linguistic picture of the world.

2

Le syntagme prépositif latin — texte figé dans un texte libre français et polonais?

63%

Krasoń I.

|

tom Special Issue: Le monde de la litérrature

255-264

EN

This presentation addresses the presence of Latinisms in French and Polish phrases of legal language. We distinguish Latin fixed sequences as phrases (paremias) and non-verbal syntagms (locutions). I will try to discuss the mechanism of incorporating Latin prepositional locutions (e.g. extra legem) in legal discourse, their role in phrases and moreover whether we can talk about intertextuality. I have defined the linguistic status of the prepositional syntagm as a “short fixed phrase”, their place (in word compounds and sentences) and their functions in the phrase (epithet function — raisonnement/wnioskowanie a contrario). I will try to answer the following questions : is there a semantic, syntactic or contextual dependence in the receiving language, are these linguistic phenomena the same for French and Polish legal languages?

3

СЕМАНТИКА УКРАЇНСЬКИХ ПАРЕМІЙ

54%

Калько В.

|

tom 7

|

nr 1

133-141

EN

In the article paroemia is considered as a language sign marked with a special connection of the form and the content that generally is looked upon as a means to preserve, achieve, process and give the information. Proverb semantics is motivated through its formal structure that is originating a meaningful content of the utterance. On the one hand, the proverb meaning is affected by the constituents semantics that generate a surface content, and on the other, in most cases the structural components may be altered both cognitively and conceptually that generally evokes quite a different depth sense.

PL

Paremia językowa charakteryzuje się specyfi cznym połączeniem formy i treści, co umożliwia zachowanie, pozyskiwanie, przetwarzanie i transmisję informacji. Semantyka przysłowia motywowana jest strukturą formalną, na podstawie której tworzy się swoista przestrzeń treściowa wypowiedzi. Z jednej strony, znaczenie paremii uwarunkowane jest semantyką czynników, które kreują treść powierzchowną, z drugiej zaś - składniki strukturalne w wielu przypadkach ulegają przekształceniom o charakterze kognitywno-konceptualnym, co powoduje kreowanie zupełnie innej treści.

4

Паремии, связанные с обозначением объектов материальной культуры и ремесел в славянских языках

44%

Tishchenko O.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 7: Słowianoznawstwo

193-224

RU

Объектом исследования являются паремии, обозначающие древние ремесла и символические артефакты в польской, украинской, русской и белорусской языковых картинах мира. Автор исходит из того, что предметный культурный код тесно связан со вторичной символикой вещей, технологией, магией профессии и их оценкой, проводимой разными общественными группами. В первую очередь представляются механизмы лексической концептуализации предметов, функции посуды и их фразеологические связи. На основании анализа фольклорных и этнолингвистических текстов были исследованы функции артефактов материальной культуры славян в народных поверьях, магических действиях, отражающих символические и ритуальные стереотипы в оппозициях полное-пустое, часть-целое, целое-нецелое, старое-новое, а также реконструировался культурно-языковой образ ремесел в разных локальных традициях.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu są paremia oznaczające dawne rzemiosła oraz symboliczne artefakty w polskim, ukraińskim, rosyjskim i białoruskim językowym obrazie świata. Autor wychodzi z założenia, iż przedmiotowy kod kultury jest ściśle powiązany z wtórną symboliką rzeczy, technologią i magią zawodu, ich oceną poprzez różne grupy społeczne. Główny nacisk położono na mechanizmy konceptualizacji leksykalnej narzędzi oraz funkcji naczyń, ich związki frazeologiczne (stałe porównania, obrazy, idiomy, frazeologia dialektalna, przysłowia i porzekadła). Na podstawie opracowania tekstów folklorystycznych i etnolingwistycznych uwzględniono funkcje artefaktów kultury materialnej Słowian w wierzeniach ludowych, praktykach magicznych, utrwalających stereotypy symboliczne i obyczajowe w opozycjach swoi–obcy, pusty–pełny, bogaty–biedny, stary–nowy, cały–niecały oraz zrekonstruowano językowo-kulturowy obraz rzemieśników w różnych tradycjach lokalnych.

EN

The article focuses on the proverbs and sayings connected with ancient skills and symbolic artifacts naming in the Russian, Polish, Ukrainian and Belorussian languages. The ways of conceptualization of technological processes, tools, housekeeping and trade equipment in the language of folk culture (folk and dialectal phraseology, similes, idioms, proverbs, sayings, folk and everyday superstitious beliefs and legends) are considered. The processes of metaphoric reframing of some household items, plates and dishes in particular are covered; their semiotic function in ritual, moral and ethical presentations is established. The stereotypes of everyday and mythological actions of the ancient skills representatives, their mutual relations and evaluation, as a rule, pejorative one, on the side of the society are revealed. The process of object and agent cultural codes symbolization is connected with certain social ideas (own – alien, exchange, justice, ability-inability, good (profitable) – bad (unprofitable) trade, rules, restrictions, recommendations etc.). One and the same characteristic feature of the object in different linguocultures may generate several different symbols and image and evaluative contexts. Household items, apart from their substantive content and practical function, may have semiotic, ritual, anthropomorphic functions, that is to denote personality traits, appearance, emotions, intelligence, family relations etc., code oppositions full-empty, whole-part, old-new, function as a way of measurement of artifacts-containers (spoon-bucket, spoon-barrel, crockery-sack, big-small etc.).

5

УКРАЇНСЬКІ ПАРЕМІЇ ЯК МОВЛЕННЄВІ АКТИ

38%

КАЛЬКО В.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2020

|

tom 8

|

nr 2

33-44

PL

Paremie to stałe jednostki językowe, odtwarzane przez mówcę w utartej formie. Ich funkcja zależy od celu komunikacji zapewnianego przez nadawcę zbiorowego, czyli naród. Paremie należą do docelowych aktów mówienia, co przekłada się na potrzebę zbadania ich pod kątem specyficznej pragmatyki. Obecność mocy illokucyjnej w paremiach powoduje ich przekształcenie w akty mówienia, co świadczy o dyskursywnej istocie semiozy paremicznej. W zależności od illokucji ukraińskie przysłowia mogą przybierać charakter stwierdzenia, konstatacji, zastrzeżenia, obietnicy, groźby, rozkazu, porady, oceny itp. Dla ukraińskich paremii charakterystyczna jest illokucja aktów mówienia: reprezentatyw, dyrektyw oraz ekspresyw. Konstatuje się obecność w paremicznym korpusie języka ukraińskiego złożonych aktów mówienia, które wyrażają różnice pomiędzy illokucją a mocą illokucyjną.

EN

Proverbs are fixed linguistic symbols reproduced by the speaker, which are characterized by a communicative purpose, given by the collective addressee – by a folk. They are purposeful speech actions, speech acts of which prompt to study the peculiarities of their pragmatics. The presence of independent illocutionary forces in proverbs transforms them into speech acts, which is also evidence of the discursive nature of proverbial semiosis. Depending on the intention, proverb statements can take on the semantic status of affirmation, ascertaining, promise, warning, threat, order, requirement, advice, еvaluation etc. It also singles out pragmatically shaped features of the Ukrainian paremia possessing genuine illocution for such speech acts as representatives, directives, or expressives. The thesis reveals the indirect speech acts in the Ukrainian paremia stock that are characterized by imbalance between illocution and illocutionary force.